Alþýðublaðið - 21.08.1945, Page 4

ALÞYÐUBLAÐIÐ
í»riðjudagur 21. ágúst 1945.
Útgefandi: Alþýðuflokkuriim
Ritstjóri: Stefán Péturssoa.
Símar:
Ritstjóm: 49#1 og 4902
Afgreiðsla: 499« og 4906
Aðsetur
í Alþýðuhásiuu við Hverf-
isgötu.
Verð í lausasölu: 40 aurar
Alþýðuprentsmiðjan.
M er mifcið, hvað
moldin rýfcur
ÞEGAR fréttin barsl af stríðs
yfirlýsingu Rússa á hend-
ur Japönum á síðustu stundu,
lét Morgunblaðið falla um hana
nokkur orð, sem sýndu, að það,
eirts og raunar margir aðrir,
lét sér fátt um finnast slíkan
ihetjuskap. Þótti bví hann minna
nokkuð mikið á stríðsyfirlýsr
ingu Mussolinis á hendur Frökk
um, þegar þeir liöfðu verið að
velli lagðir sumarið 1940, og
gat þess um ieið, að einnig okk
ur hefði fyrir nokkru síðan stað
ið til boða, að verða „þátttak-
andi .í slátrinu(“ eins og það
komst að orði, með því að segja
Þýzkalandi stríð á hendur á síð
ustu slundu, en við hefðum
„ekki viljað sparka í bandingj-
ann.“ .
*
Þessi síðiistu ummæli Morg-
unblaðsins hefir Þjóðviljinn að
vonum tekið sem sneið til sín
og flokksmanna sinna, því að
sem kunnugt er voru þeir ekk-
ert á móti því „að sparka í band
ingjann“, þvert á móti reru þeir
að því öllum árum, að við gerð
um ofckur, vopnlausa smáþjóð,
sem aldrei hefir itekið þátt í
styrjöld, að athlægi frammi fyr
ir öllium heimi með þvi' að segja
■Þýzkalandi og jafnvel einnig
Japan stríð á hendur til þess
að verða „þátttakandi í slátr-
inu“ svo að orð Morgunblaðs-
ins séu við höifð.
Út af þes'sum ummælum
Morgunblaðsins missti Þjóðvilj
inn á sér alla stjórn síðastlið-
inn laugardag. Bregður hann
Mogunblaðinu og öllum þeim,
sem voru því andvigir að segjia
möndulveldunum stríð á hend-
ur á siðustu stundu, um „ridd-
araskap við fantana“ og „níð-
ingsskap við börnin,“ og
segir:
„íslenzka þjóðin myndi hafa
beitt því valdi, sem 'hún gæti,
til þess að stytta stríðið, þó ekki
væri nemá um skamma stund,
ef hún hefði haft vald. íslenzka
þjóðin sýndi. það með því, að
Ijá land sitt að herstöð, meðan
styrjöldin væri, að hún vildi
gera sitt til að stytta stríðið og
„sparka í bandingjann.“ — Hug
mynd Íslendinga um riddara-
skap er það, að hjálpa toeri. þeim
sem níðst er á, gegn föntunum.
Hefði stríðsyfirlýsing íslendinga
getað bjargað nofckrum af þeim
börnum og fuliorðnum, sem
nazistar voru að myrða í Beis
en, Buchenwald og annarsstað
ar, þá var það í 'samræmi við
hugmyndir íslenzku þjóðarinn
ar, að segjaföntunum tafarlaust
stríð á hendur.“
'Þannig farast Þjóðviljanum
orð í forustugrein á laugardag-
inn.
*
Það er eins og menn sjá, eng
inn smáræðis vindur í þessum
herrum. Er slíkt að vísu engih
Stefán Runólfsson;
Islandsglíman 1945.
FÖSTUDAGINN 29. júní
voru margir ferðamenn á
Akureyri, og meðal þeirra voru
glím.umennirnir, sem ætluðu að
keppa í Ísland'sglímunni þá um
kvöldið.
Gestirnir skoðuðu margt f jöl-
skrúðugt, sem fyrir augað bar
bæði í bænum sjálfum og ná-
grenni hans. Virtist það geta
fyrirbyggt glímuskjálfta við-
komandi gesta.
En athygli Akureyrarbúá
beindist að glímukeppninni,
sem átti lífca að færa Norðlend-
ingum mögu'leifca til aukins á-
huga fyrir íslenzkri glímu.
Klukkan átta um kvöldið
voru áhorfendur farnir að
streyma að afmörkuðmn gras-
fleti, sem var ætlaður fyrir
glímukeppnina. Á miðjum flet-
inum var' glímupallurinn. Þar
var komið fyrir gjallarhorni og
einnig nauðsynlegum úttoún-
aði, svo sem sætum og borðum.
Um klukkan hálfníu komu
glímumennirnir. Þeir gengu
taktfast frá íþróttahúsinu und-
ir stjórn Jóns Þorsteinssonar.
'Fánaberinn var Guðmundur
Ágústsson, glimukappi íslands.
í röð beint á móli sólú og rnann
ifjölda stóðu glímumennirnir,
meðan fánaberi heilsaði með ís-
lenzfca fánanum. Virtist þá lík-
legt, að margur áhorfendanna
og keppendanna, hefði viljað
vera í sporum Guðmundar
Ágústssonar, að eiga kost á því
að lyfta fánanum í höfuðstað
Norðurlands, þar sem íslands-
glíman hófst fyrir 35 árum.
Alger þögn ríkti um stund,
er fánakveðjan stóð yfir, síðan
dundi við lófatak^ mannfjöld-
ans, er forseti í. S. í. gekk fram
að hljóðnemanum og ávarpaði
mannfjöldann. Hann xrtælti sem
svo m. a.: „Þar sem vagga ís-
landsglímunnar stóð er hún nú
iháð í 35. ,'sinn, og er Akureyr-
ingum aldrei fullþakkað þeirra
brautryðjendastarf í 'þágu glím
unnar.“
Falldómarar voru: Þorsteinn
Einarsson, Magnús PétursSon
og Haraldur Ejnarsson.
Fegurðardómarar: Kjartan
Bergmann, Ármann Dalmanns-
son og Þorgils Guðmundsson.
Kynnir var Hermann Stefáns
■son og kynnti hann glímumenn.
Því næst hófst keppnin, og
kepptu þessir:^ Guðmundur
Ágústsson, frá Ármanni, Einar
Ingimundarson Umf. Vöku,
Friðrik Guðmundsson KR, Guð
mundur Guðmundsson Traústa,
Hermann Þórhallsson Þingey-
mgur, Davíð Hálfdánarson KR,
Rögnvaldur Gunnlaugsson KR
ihann gekk fljótt úr keppni
vegna lítilsnáttar meiðsla),
Haukur Aðalgeirsson ÍR, Sig-
urður Hallbjörnsson Ármanni,
Steinn Guðmundsson Ármanni
og Steingrímur Jóhannesson ÍR.
Guðmundur Guðmundsson
úr ungmennafélaginu Trausta
og Davíð Hálfdánarson úr KR
voru látnir leiða glímukeppn-
ina.. Með leifturhraða tókst
Guðmundi (Trausta) að bregða
Davíð með hælkrók — hægri á
vinstri, innanfótar. Viðureign-
in var stutt én snjöll, og minnti
á skyldleikann milli íslenzkrar
glímu og ferskeytlunnar.
Ferskeytlan- er frónbúans
fyrsta barnaglingur.
En verður seinna í höndum
hans
hvöss sem byssustingur.
Já, glíman er barnaglingur
íyrst, en verður með æfingunni
bragðahvöss.
Tveir keppendur báru af
öðrum í keppninnþ þeir nafn-
arnir Guðtnundur Ágústsson og
Guðmundur Guðmundsson.
Tvær glímur Guðmundar
Ágústssonar voru þó ekki
skemmtilegar, fyrri gliman við
Guðmund Guðmundsson og
glíman við Stein Guðmundsson.
Úrsl'itabrögð Guðmundar
Ágústssonar voru þessi (ekki
fylgt glímuröð): >
Við Steingrím: Hægri hliðar
sniðglíma, nálæg-t mjaðm-ar-
hnvkk. Ágætt bra-gð.
Við Hauk: Vinstri hliðar snið
glíma, í meðalhæð. Vel tekið
bragð.
Við Einar: Klofbragð af
vinstri, eftir mikil átök. Gott
bragð.
Við Hermann: Há sniðglíma,
lítil viðureign. Glæsilegt bragð.
Við Davíð: Há sniðglíma,
yinstri hliðar, snotur glíma.
Ágætt bragð.
Við Stein: Töpuð glíma eftir
stutt þóf.
Við Sigurð: Byrjun innan fót
-ar krókur, framhald klofbragð.
Falleg g-líma.
Við Guðmund Guðmundsson,
fyrri keppni: Misfaeppnað klof-
bragð, fylgt of fast eftir.
TJrSlitabrögð Guðmundar
Guðmundssonar voru þessi:
Við Davíð: Innanfótar hæl-
krókur, hægri á vinstri, snöggt
og hreint bragð.
Við Hauk: Mótbragð: Hauk-
ur toyrjár utan fótaf krók, en
Guðmundur tekur krók á móti
bragði, er veldur hreinni byltu.
Við Hermann: Klofbragð,
nýlunda hjá aðstandendum
Þjóðviljans. En hitt munu menn
eiga erfiðara með að'skilja, síð
an 'hvenær þeir telja si,g þess
um komna, að ta'la eins og ein
hverjar sérstakar heljur í bar-
át-tunni gegn föntum nazismans
og níðingsskap þeirra við börn-
in.
Látum það nú alveg liggja
mi'lli hluta, hve broslegt það er
að vera með bollaleggingar um
það, favort við faefðum getað
stytt slríðið eða bjargað nokkr
um í Belsen eða Buehenwald
með því að segja Þýzkalandi
strið á faendur á síðustu stundu
En hvar var áhugi kommúnista
forsprakkanna okkar áður fyrr
fyrir því, að berjast gegn fönt-
unum og níðingsskap þeirra við
börnin, þegar Rússland var enn
í vináttúbandalagi við Þýzka-
land og England stóð svo að
segja eitt síns l'iðs í stríðinu við
þýzka nazi'smann?
Það er gott og folessað að
benda á það eftir dú'k og disk,
og hæla sér af því, að íslenzka
Iþjóðin hafi sýnt hug sinn í
þessu stríði. með því að ljá
bandamönnum land sitt að her-
stöð, meðan styrjöldin stæði.
En það 'situr bara sízt á komm-
únistum að gera það, því að þeir
voru því algerlega andvígir, þeg
ar |það var gert, létu ekkert
tækifæri ónotað til að fjand-
skapast við brezka setuliði.ð og
greiddu atkvæði á móti þvi á
alþingi að herverndarsamning-
urinn væri gerður við Banda-
ríkin.
Þeir sem þannig stóðu þvers
um í baráltu bandamanna í
þessu stríði, þegar' mest reið á,
ætbu að ajá ýma sinn í því, að
vera ekki að bregða öðrum um
„riddaraskap við fantana“ og
„níðingsskap við börnin“. Þeir
sýndu ekki sjiál'fir þann baráttu
hug gegn nazismanum, né þá
umhyggju fyrir fórnardýrum
faans, að þeim farizt að vera að
reyna að slá sig til riddara nú
eftir á, að styrjöldinni lokinni..
vinstri fótar. Ágætt bragð.
Við Einar: Innan fótar hæl-
krókur, af hægri á vinstri.
Ágætt bragð.
Við Stein: Leggjarbragð.
Fallega tekið.
. Við Steingrím: Sniðglíma.
Glæsilegt bragð.
Við Sigurð:, Leggj.arbragð á
iofti, blandfð sniðglímu. Mjúkt
og gott bragð. ,
Við Guðmund Ágústsson,
fyrri viðureign: Næstum ein-
göngu varnir og síðast hand-
vörn, sem talin er rétt og ör-
ugg, en - dugði ekki.
Úrslitaglíma nafnanna er á
þessa leið:
Guðmundur Guðmundsson
.verður fyrri til að hefja sókn,
og býrjar með leggjarbragði af
hægri, en það orkar litlu. Guð-
mundur Ágústsson svarar því
ineð vinstri hliðar sókn en
varnir Guðmundar Guðmunds-
sonar eru þær að setja hægra
hnéð og fótleggi skáhallt á fót
Guðmundar Ágústssonar fyrir
ofan hné, og þannig stöðvasí
sóknin þrisvar sinnum. Þá
byrjar Guðmundur Ágústsson
hægri hliðar sókn, en Guðmund
ur Guðmundsson tekur á móti
með hnéhnykk með vinstra
fæti og virtist á því augnabliki
hafa möguleika til vinnings, en
. Guðmundur Ágústsson er þá
byrjaður að vinda sig úr bragð
inu og sleppir vinstri handar-
taki á því augnabliki, sem
dómarinn flautar og fær báða
til að sleppa tökum. Viðureign-
in hefst á ný, og nú virðast á-
tökin vaxa. Ekki má á milli
sjá. Guðmundur Gúðmundsson
byrjar enn á leggjarbragði, en
Guðmundur Ágústsson tekur á
móti og nær vinstra fótar klöf-
bragði. Úrslitabragð.
Um aðra glímumenn vil ég
segja 'þetta: Einar Ingimundar-
son og Friðrik Guðmundsson
glímdu vel saman, enda þótt á-
tök væru mikil. Einar l'agði
Friðrik á klofbragði.' Friðrik
náði ekki vörn eftir að hafa
'gert tiiraun til að leggja Ein-
ar á innanfótar hælkrók, hægri
á vinstri.
Bezta bragð Einars Var
vinstra fótar sniðglíma á Stein-
grím, bragðið var hátt og
hreint. Hins vegar var úrslita-
bragð hans á Davíð fráhrind-
andi. Friðrik byggir sókn sína
rneð ákveðið bragð fyrir aug-
um, klofbragð úr glímustöðu.
Slíkt er ekki öruggt, meðan
hraðinn til sóknar er ekki nægi
legur, þvlí að hnéfanykkur er að-
gengilegt mótbragð. Friðrik
sýndi prúða framkomu í allri
kepprtinni. Davíð var óvenju-
lega linur. Hafði ekki vald yfir
teknum brögðum, svo sem í
Framhald á 6. síðu.
D' IAGUR, sem út kom síð-
ast liðinn fimmtudag, flytur
ritstjórnargrein í tiliefni af
bráðabi.rgðalögunum um sum-
arverð ’landbúnaðaraf urðanna,
er nefnist „Vísitala og verðlag“,
enþar er komizt þannig að orði:
Einvern tíma hefði það þótt
saga til næsta bæjar, ef það Ihefði
spurzt, að má'lgögn öreiganna (!),
neytenda og launamanna, svo sem
„Þjóðviljinn“, „Verkamaðurinn"
og önnur slík tækju því þcgjandi
og með kristilegri undingefni og
aðdáun, ef stjórnarvöld ísle.nzka
ríki'sins faefðu látið þau tooð út
ganga með nýjum bráðabirgðalög-
um, að þýðingarmiklar neyzlu-
vörur, svo sem kjíit og kartöflur,
skyldu slitnar út. tengslum við
grundvöll vísitölunnar, Iþannig að
verðlag þessara vörutegunda er
raunverulega gefið frjálist til’ hækk
unar yfir sumarmánuðina, án þess
að sú hæWkun sé toætt laumþegum
upp að .nokkru leyti með jilsvar-
andi hækkun á vísitöilunni og þar
með á kjörum þeirra og kaupi.
Sú var tíðin, að þessi sömu blöð
klifuðu á því dag hvern að kalla,
að vísitalan væri fölsuð launiþeg-
um í óhag, en þá fóru lífca aðrir
memn en nú með vö'ldin í landinu!
Síðan er mikið vatn runnið til sæv
ar, og nýir menn; og þessum blöð-
um stórum nákomnari, eru setztir
undir 'stýri þjóðarskútunnar. Og
síðan hafa líka þráfaldlega orðið
verulegar hækkanir á verðlagi
ýmissa vörutegunda — ekki sízt
þeirra, sem ríkisvaldið verzlar
sjálft með í fullri einolkun, svo
sem tóbaki og. vínföngum, svo að
járnaruslið sé ekki nefnt, sem rík
isstj órnin hefir að undariförnu
. selt þegnuhum með óheyrilegri
o.kuralagningu. En nú bregður svo
við að þessi blöð þegja vandlega
um allar slíkar hækkanir og nefna
maumast vísitöluna á nafn framar,
hvað þá heldur hugsanlega mögu-
leika á ‘fölsun hennar, svo isem áð-
ur var þó jafnan viðkvæði þeirra!"
Og enn segir svo í sömu
grein Dags:
„Ríkisstjórnin virðist leggja ríka
ál^.-zlu á það, iað halldia vísitölunni
iniðri, og ér það vorkunnarmál og
sízt að lasta út af fyrir sig. Verð-
lagi og kaupgjaldi er nú svo hátt-
að hér á landi, svo sem alkunn-
ugt er, að jafmvel „Þjóðviljinn" —
aða'lmá(lpípa verðbóllgunnar fram
að þessu — verður að játa, að í fullt
ömgþveiti sé komið að þessu leyti.
— „Erlent markaðsverð á íslenzkri
framleiðslu ber ekki m'eiri dýrtíð
en nú er,“ segir þar nýlega 1 rit-
stjórnargrein. En það er sannar-
lega ekki .sarna mcð íhvaða hætti
vísitöLunni er háldið í skefjum —
hvoiit þar er um raunverulega
stöðvun verðbólgunnar að ræða,
eða aðeins um annarlegar ráðstaf-
anir stjórnarvalda, sem reyna að
Frairth. á 6. síðu.