Alþýðublaðið - 06.09.1945, Blaðsíða 4

4
ALÞYÐUBLAÐIÐ
Firnmíudagarinn fi. sepí. 1945
fUf>(|5iib(a5i5
Útgefandi: Alþýðuflokknrinn
Ritstjóri: Stefán Pétursson.
Símar:
Ritstjórn: 49ðl og 4902
Afgreiðsla: 490« og 4906
Aðsetur
í Alþýðubúsinu rið Hverf-
isgötu.
Verð I lausasölu: 40 aurar
Alþýðuprentsmiðjan.
Fiskimálanelndar-
hneykslið.
ÞAÐ hefur nú verið staðfest
opinberLega, að rikissjóð-
ur hafi fyrir nokkrum dögum
orðið að hlaupa undir bagga
með fi'skimálanefnd og ábyrgj-
ast yfir.dráttarlán fyrir hana,
að upphæð hvorki meira né
minna en 2 miilljónir króna, til
þess að bjarga henni út úr
þeim stórkostlegu vanskilum,
sem hún .var komin í með
greiðslur til Færeyinga sam-
kvæmt skipaieigusamningnum
frá í fyrravetur og fyrir löngu
eru orðin þjóð okkar til van-
sæmdar. Mun fiskimálanefnd
nú þegar hafa innt eitthvað af
þessum greiðslum af hendi af
þeirri fjárupphæð, sem hún
þannig fékk til forráða, og lög-
fróðir menn, sem til hafa verið
fengnir, vera byrjaðir að greiða
eitthvað fram úr þeirri óreiðu
og því sukki, sem nefndin var
komin út í, undir yfirstjórn
hins kommúnistíska atvinnu-
málaráðherra, Áka Jakobsson-
ar, og handlangam hans, Lúð-
víks Jósefssonar alþingismanns
og Halldórs Jónssonar fram-
kvæmdastjóra.
*
Ber visulega að fagna því, að
þannig skuii nú loksins hafa
verið tekið í taumana og þjóð
okkar firrt meiiri vansæmd af
óstjórninni í fiskimálanefnd, en
orðin er. En eftir er fyrir okk-
ur sjálfa ,að gera upp við þá
menn, sem sök eiga á 'hneyksl-
inu.
í þvd sambandi verður að
segja, að það taki út yfir allan
þjófabálk, að þeir menn, sem
þannig hafa haldið á fram-
kvæmd færeyska skipaleigu-
samningsins, sem þeim var
trúað fyrir, skuli þrjóskast við,
að gefa ríkisstjórninni umbeðna
skýrslu um starfsemi sína, og
bera í þess stáð aðrar eins
blekkingar á borð fyrir þjóðina
og yfiriýsingu þá, sem fiski-
málanefnd hefir nú, eftir dúk
og disk, gefið út, — þegar búið
er að bjarga henni með ríkis-
ábyrgð á miiljónalántöku til
þess, að hún geti staðið í s'kil-
um. / *
Ósvífnara, og jafnframt
hlægilegra plagg, mun sjaldan
hafa verið að íslenzku þjóðinni
rétt, en yfirlýsing fiskimála-
nefndar. Meðan hneyksli'ð er
rætt í blöðunum og hver sönn-
unin eftir aðra kemur fram um
hin stórkostlegu vanskii nefnd-
arinnar og óreiðuna í öllu starfi
hennar, þegir hún og'þrjózkast
meira að segja við, að gefa
sjálfri ríki.sstjórninni skýrsiu
um það, hvernig komið er. En
þegar fjármálaráðuneytið hefitr
neyðst til þess a'ð Maupa lundir
bagga ti'l að afstýra því versta
og fiskimálanefnd hefir með
iríkisábyrgð fengið 2 milljónir
króna að láni ti.1 að bjarga sér
upp úr vanskilafeninu, sem hún
hefur verið í mánuðum saift-
Akureyrinaur skrifar um
n, verkalýðshreyfing-
una
FLESTIR munu víst sam-
mála um, að eitt mikilvæg
asta skilyxðið fyrir því, að þjóð
farnist vel, er, að hún sé svo
lánsöm, að eiga góðan 'blaða-
kost; viðsýna og góða ritstjóra,
sem með prúðmennsku og góð-
vild vinna að því að auka bróð-
urhug, skilning og samstarf
milli einstaklinga hennar, til
blessunar fyrir land og lýð. En
sé þessi; skoðun rétt, er hitt
jafn víst, að lélegur blaðakost-
ur; óhliuitvandir og ábyrgðar-
lausir ritstjórar, sem hvetja til
haturs og ófriðar — stétt móti
stétt — hljóta að vinna landi
sínu hið mesta tjón. Hamingja
eða ógæfa hverrar þjóðar er
þvi mjög undir þvi komin,
hvernig þeiir menn eru, sem hin
þýðingarmiklu ritstörf 'hafa á
hendi.
Því miður er ég hræddur um,
að við Íslendingar sóum ekki
sem bezt staddir í þessu efni.
Að minnsta kosti finnst mér
sum blöðin okkar beri þess ljós
an vot. Hinar blygðunarlausu
blékkmgar og áróður og dólgs-
legi ritháttur kommúnistablað-
anna annars vegar, og heimsku
legt hringl og þvættingur
stærsta biaðs Sjálfstæðisflokks
ins hins vegar hefur oft vakið
undrun mína. Ofurlátið sýnis-
horn af rithætti hinna fyrr-
nefndu er grein, sem birtist í
Þjóðviljanum þann 27. júlí um
ri.tstjóra Alþýðublaðsins, Stefán
Pétursson, sem varð orsök þess
að ég skrifa þessar fáu linur
og vil ég minnast hér á. hana
með nokkrum orðum.
Grein þessi — sem reyndar
er ekkert verri enn margt ann-
að, sem birzt hefur í því blaði
— er á’gætt sýnis'horn þess,
hvernig blaðamennska á ekki
að vera. Það er ritstjórnargrein,
en ómerkt, svo ekki verður séð
eftir hvern hinna þriggja rit-
stjóra Þjóðviljans hún er. Lít-
ur út fyrir, að höf. hafi haft
grun um, að króinn mundi
verða sér til lútils sóma og ekki
kært sig um að feðra hann.
Tveir af ritstjórum Þjóðviljans
eru stjórnmálaritstjórar. Báð-
um þessum mönnum hafa ís-
lenzkir 'kjósendur iyft i þann
sess, sem til skamms tíma hef-
ur þótt vera einhver sá virðu-
legasti og ábyrgðarmesti meðal
þjóðarinnar: léð þeim sæti á
alþingi. Yerður því að teljast ó-
líklegt, að svo háttsettir menn
vilji leggja sig niður við slíka
framleiðslu og ofannefnd grein
er, þótt stíll og framsetning sé
ekki óliikt því, sem stundum
hefur sézt eða heyrzt eftir ann
an þeirra; enda ekki í verka-
hring stjórnmálaritstjóra að
skrifa róggreinar um einstaka
menn.
Það, sem fyrst og fremst vek
ur athygli þess, sem umrædda
grein les, er, að böf. hefur auð-
sjáanlega verið háldinn mátt-
lausri reiði rökþróta manns Og
í öðru lagi, að hann virðist
vera góður lærisveinn hinna
rússnesku og þýzku einræðis-
herra, því hann gnípUr til sama
vopnsins og þeir hafa löngum
notað, er þeir þurftu að koma
hættulegum andstæðingi fvrir
katt.arnef, en vantaði ástæður,
þ. e. að stimpla 'hann sem land-
ráðamann. Reyndar er nú
kjarkurinn ekki meiri en það,
að hann þorir ekki að ganga
hreint til verks, heldur reynir á
lævísari hátt að Iiauma þeirri
hugsun inn hjá.lesendum blaðs
ins með fyrirsögninni „Ætlar
Stefán Pétursson að taka við af
Qujisling?“ (því e'kki Kuusin-
en?), að hann sé líklegur til
þess. Auðvitað veit hann mæta
vel sjálfur, að þetta éru algjör-
lega ástæðulausar getsakir, sem
engir, er þekkja Stefán Pét-
ursson, muni leggj.a hinn
minnsta trúnað á. En það er
gert til að reyna að blekkja
hina mörgu, sem ekki þekkja
hann. Er slíkt 'légleg og ógeðsleg
bardagaaðferð, sem allu heið-
virðir menn í öllum flokkum
munu meta að verðieikum.
Þó ég efist ekki um, að grein
arhöfundur sé vanur að beita
vopnum sínum á líkum vett-
vangi og ií ofannefrtdri grein,
þá geiga þau 'þó í höndum hans.
Svo er, þegar hann er að brigzla
Stefáni *um hina ,,þýzku læri-
feður“. Mun mörgum finnast
það vera að tala um snöru í
hengds manns húsi og að með
því sé alinærri höggvið öðrum
stjórnmálaritstjóra Þjóðviij-
ans, þar sem það er á allra vit-
orði, að hann hafði. hina sömu
„þýzku lærifeður“ og Stefán
Pétursson, er hann tók. hina
kommúnistisku trú. Gajtu þessi
brigzl láka orðið til þess, að það
rifjaðist upp fyrir. mönnum,
'hver lærisveinninn sýndi meiri
manndóm hér um árið, þegar
rússneski einræðisherrann vildi
ekki leyfa þeim að hafa sínar
eigin skoðanir, sá sem ekki. lét
kúgast, heldur fylgdi sannfær-
ingu sinni, eða hinn, sem lagð-
ist marflatur fyrir kúgurum
sínum og lapti sína eigin spýjiu,
svo notað sé hið prúðmann-
lega(!) orðfæri höfundari.ns.
Ég ætla ekki að fara að elt-
ast við allar hinar staðlausu
öfgar og fullyrðingar í þessari
ómerkilegu Þjóðviljagrein, en
minnast aðeins á eitt atriði að
endingu. Greinarhöfundur seg-
ir, að það hafi verið að 'kenna
forystumönnum Alþýðuflokfcs-
ins (á hans máli „verkalýðs-
féndunum“) að ekki varð mynd
uð samfylking hér um árið. Ég
vii biðja alla góða menn — og
sérstaklega þó þá ungu, sem eru
ókunnugir málavöxtum, — að
athuga 'hversu rétt þessi nafn-
gift er,' þegar staðreyndirnar
eru látnar tala. Ég ætla aðeins
að drepa á eitt atriði af mörg-
um, sem foringjar Alþýðu-
flokksins höfðu unnið islenzk-
um verkalýð til hagsbóta, áður
en áhrifa kommúnista tók að
gæta hér: togaravökulöggjöfina.
Skyldi greinarhöfundi ganga
vel að fá togarakarlana frá ár-
unum áður en þau lög gengu í
gildi ti;I að staðfesta það, að
Alþýðuflokksforingjarnir 'hafi
gert það af fjandskap við þá,
að berjast fyrir því að fá þeim
lögum komið á? Nei, svona
staðhæfingu og aðrar slíkar,
sem stangast á við sannleik og
staðreyndir, eru höf. sjálfum og
málstað kommúnista verstar.
Allir ósefjaðir menn vita, að
það voru foringjar Kommún-
, istaflokksins íslenzka, sem .með
stirfni sinni og ofsa i samfýlk-
ingarmálunum — eins og fleiri
málum — komu í veg fyrir allt
an, koma þessir 'herrar loksins
fram fyrir þjóðina, láta eins og
ekkert hefði í skorizt og segja:
Það er lýgi, sem Alþýðublaðið
sagði, að fiskimálanfnd vanti
hálfa aðra milljón tíl að geta
staðið i skilum við Færeyiftga.
A'llt er í himnalagi. Allt hefir
verið greitt! En þá hafði nefnd-
ina fyrir aðeins örfáum dögum
ekki aðeins vantað hálfa aðr.a
milljón, 'heldur tvær milijóniir
til þess að geta staðið við skuld
bindingar sínar og ríkissjóður
orðið að útvega henni þær!
Þannig er sá sannleikur, sem
fiskimálanefnd ber á borð fyrir
þjóðina í yfirlýsinigu sinni.
A
En það er alger misskilning-
ur, ef þeir Áki Jakobsson at-
vinnumálaráðherra og undir-
menn hans i fiskimálanefnd,
halda, að hneykslismáli hennar
sé lokið með þvílíku yfirklóri.
Það eru allar lífcur til þess, áð
þjóðin verði að taka á sig
milljónatap af færeysku samn-
ingunum og framkvæmd at-
vinnumálaráðherrans og fiski-
málanefndar á þeim. Hún mun
því eftir sem áður gera kröfu
til, að fullkomin og áreiðanlieg
grein verði igerð fyrir þeiftri
ráðsmennsku, sem til óreiðunn-
ar og vanskilanna heflr leitt af
hálfu fiskimálanefndar. Hún
vilfl. fá að vita fyrir hvað og
fyrir hverja henni verður að
blæða.
Augíýsingar,
sem birtast eiga í
Alþýðublaðinu,
verða að vera
komnar til Auglýs-
ingaskrifstofunnar
í Alþýðuhúsinu,
Hverfisgötu,
fyrir ki. 7 að kvöldB
Sími 4906
samkomulag og að það eru hin-
ir sömu menn, sem með klofn-
ingsstarfsemi sinni og Rússa-
tilbeiðslu, hafa unni.ð íslenzkum
verkalýð meira tjón en nokkrir
aðrir.
Á sömu síðu Þjóðviljans og
ofan nefnd þökkagrein(!) biirt—
ist, er önnur grein eftir stjórn-
málaritstjóra blaðsins með fyr-
irsögninni.: „Sigur verk'alýðsins
d Bretlandi“. Sú grein er mun
athyglisverðari, þvi hún skýrilr
þó frá staðreyndum. Þar er tal
að um 'hinn glæsilega sigur
verkalýðs Bretlands við síðustu
kosningar, og þær vonir, sernt
við hann eru tengdar. Hvernig
stendur á þessum mikla sigri
alþýðunnar bxezku? Er hann
máske unninn fyrilr atbeina og
á'hrif kommúnista? Tæplega
mun nokkrum heilvita manni —
sem ekki er sefjaður af rúss-
nes'ka átrúnaðinum — geta doti
i.ð slíkt í hug, þar sem vitað er
að í engu landi Evrópu hefuir
Framhald á 6. síðu
MORGUNBLAÐIÐ flytur í
gær grein um samviftnu
jafnaðarmanna og kommúnista
erlendis í þætti sínum Af al-
þjóða vettvangi. Segir svo
meðal annars I grein þessari:
,,í öllum löndum Evrópu, þar
sem komúnistar eru í minni hluta
og hafa enga von til þess að hafa
'á'hrif á Btjórnmál einir, hafa þeir
lagt hart að jafnaðarmönnum eða
isósíaldemókrötum; að,' ganga í
samvinnu við sig: Einskonar sam-
fylking í væntanlegum kosning-
um. En hvergi þar sem kommún-
istar þykjast öruggir um kosninga-
sigur, hafa þeir boðið jafnaðar-
mönnum samfylkingu.
Samfylkingartilboð kommúnista
hafa fengið misjafnar viðtökur á
iflokksþingum sósíaldemókrata.
Sumstaðar algera neitun en ann-
arsstaðar hafa staðið harðar deil-
ur um hvort samfylka bæri með
kommúnistum.
Franski jafnaðarmannaflokkur-
inn samþykkti að ganga ekki að
boði kommúnista um samfylkingu.
Leon Bl'um, hinn aldraði bardaga-
maður franskra jafnaðarmanna,
sem sat flest stríðsárin í fanga-
búðum Þjóðverja, hafði þessi orð
um samfykinguna:
„Við þurfum ekki að betla til
neinna um stuðning. Jafnaðar-
mannastefnan mun ráða ríkjum
hér eftir“. Ekki. hafa allir verið
á sama máli og Blum, því umræð-
urnar um samfylkinguna stóðu í
fimm daga og þeim lauk með því,
að 274 greiddu atkvæði með sam-
fylkingu, en 10.112 voru á móti.
Daniel Mayer, ritari franska
jafnaðarmannaflokksins hefir vafa
laust talað fyrir munn margrai
jafnaðarmanna, bæði í Frakklandi
og í öðrum lýðræðislöndum er
hann sagði:
„Við kærum okkur ekki una
samfylkingu, sem stjórnast af
tækifærisstefnu. Kommúnistar eru
ennþá ' rígbundnir Moskva, þeir
framfylg'ja skipunum frá Moskva
af blindu ofstæki. Samvinna milli
kommúnista og jafnaðarmanna
kemur ekki til greina fyrr en.
Moskva hefir sýnt, að hún vill
vera einlægur þátttakandi í al-
þjóða samstarfi.“
Á Ítalíu var einnig haldin ráð-
stefna um samfylkingu. Þar .gekfc
kommúnistum betur. Jafnaðar-
mannaforinginn Pietro Nenni var
með samfylkingu og 70 af hverj-
um 100 fulltrúum flokksþingsins
greiddu atkvæði með samfylkingu.
En þessi samþykt gekk ekki hljóða
laust fyrir sig þar frekar en ann-
arsstaðar.
Kunnir jafnaðarmenn eins og
Giuseppe Saragat og rithöfundur-
inn Ignazio Silone (höfundíir
Fontamara) vildu ekki hafa neitt
með sámfylkingu að gera.
Saragat hrópaði fir ræðustóli:
,,Það er engin tilviljun, að hvatt
er til samfylkingar frá Noregi tál
Ítalíu . . Rússar reyna að tryggja
sig og sína stefnu með landvinn-
ingum og með því að tryggja sér
leppríki. Ef jafnaðarmenn ganga
inn á slíka stefnu, þá þýðir það,
að jafnaðarstefnan verður að
víkja og hagsmunir verkalýðsins
þar með, fyrir hagsmunum ríkisins.
Samfylkingarhjalið er ekki neitt
annað en tilraun til að sprengja
jafnaðarmannaflokkana.“
Framhald á 6. síðu