Alþýðublaðið - 08.09.1945, Blaðsíða 6

ALÞYDJBLAÐIÐ
Láugardagur 8. september 1945

Bókamenn!
Eigfum eintak af
FÁLKANUM (complett).
VIKUNNI (complett).
Alþingisbækur íslands (complett),
Athugið:
Fornaraldarsögur Norðurlanda I.-t-III. eru á
þrotum.
Engar bækur eru sjálfsagðari til tækifærisgjafa.
Örfá eintök höfum við fengið af ,,ILLGRESI“ eftir
Öm Arnarson, sem eingöngu verða seld nýjum fé-
lagsmönnum í
MENNINGAR- OG FRÆÐSLUSAMBANDI ALÞÝÐU
Bókaverzlun Guðmundar Gamalielssonar
Lækjargötu 6 A — Sími 3263 — Pósthólf 156.
fiAmmfteyjninar
eru nú -kominiar aftur.
*
Bókaverzlun Isafoldar
og útibúið I.augaveg 12.
Þegar Boston fanaði friðnum.
Framhald af 4 síðu.
glöddust mjög yfir uppgjöf erki-
óvina lands iþeirra. I Kínaborg,
bæjaúhluta, þar sem allt úir og
.grúir af veitingastöð'um eins og
Iluby Foo’s Den- og Wang Ho
Cafe, ætlaði allt af göflum að
ganga, og Kínamennirnir komu
út á götuna með drekahaus, Ijós-
ker og hvers kyns ferMki, sem
þeim þykir vel fara að raota til að
fagna með og lýsa. gleði sinni.
Herra þvottamiaður Chen Lin, sem
hefur þvottahús við Boylston
götu, ku jafnvel hafa brosað er
hann frétti um stríðslokin.
Þannig genigu hátíðahöldin
langt fram é nótt. Um miðnætti
hél't mikill fjöldi manna heim til
sín, og var glatt á hjalla á spor-
vögnunum. Stúlkumar veifuðu
flöggum'og stóðu fyrir söng ætt-
jarð'arsöngva og piltarnir hringdu
bjöllum og þlésu i lúðra: „Þetta
er eiins og fimm nýárskvöld sett
samain í eitt“, sagði lögreglan, sem
var við þvf verstia búin og hafði
allt varalið tilhúið, tiltötulsga fáir
lentu þó undir manna höndum,
nema helzt „sj'álfum þeim til ör-
yiggis“ ef þeiir gerðust um of hreif
ir eða herskáir.
Þaniriig fagnaði Bandaríkja-
þjóðin með einlægum hu'g sigri í
mestu heimsstyrjöld söguimar;
ekki svo mjög sigri sem slíkum,
heldur sigri af því að hann er for-
boði friðar. Menn og konur, sem
eiga syni sína ó fjarlœgum víg-
stöðvum streymdu til kirkna og
mustera til að segja frain þakkar-
bænir sínar, og hvar sem sr, hver
sem er, hug Bandaríkjamannsins
er bezt lýst í orðum MacArthur
hershöfðinaa, er hann heyrði
stríðslokin og sagði: Guði sé lof.
Þannig var það í Boston. Þann-
ig var það einnig >í New York, þar
sem tvær milljónir manna söfn-
uðust saman ó Times Square;
þannig var það í Chicago, þar sem
State Street var eins og Hótel
Borg á gamlárskvöld, þannig var
það í San Fransisco og í hverri
einustu borg, 'hverju þorpi og á
hverjum sveitabæ um gjörvallt
landið.
Truman forseti lýsti þegar yfir
tveggja daga hótíðahöldum og frí-
dögum um allt landið. I dag eru
allar verksmiðjur og allar skrif-
stofur, flestar verzlanir og önnur
fyrirtæki lokuð, og svo verður
einnig á morgun. Víða er hátíða-
höldunum hal'dið áfram í dag, og
þegar sólin kom upp í morgun, gaf
að líta mörg hundruð manna, sem
höfðu lagt 'sig undiir tré eða í ró-
legu húsaskoti og sofið þar nokkra
tíma til að hallda svo hátlð'inni á-
fram í dag.
Ýmsum stríðshöftum hefur þeg-
ar verið aflétt. Skömmtun á mörg-
um vörum, þar á meðal benzíni,
var hætt í morgun, verkamenn
,geta nú ráðið sig hvar sem þeir
vilja en verða ekki að hlíða skip-
unurn istjórnarinnar, eins 0'g fyrr.
Það er búizt við að um 500.000
menn verði leystir úr hernum á
hverjum mánuði héðart 1 frá og
ferðalög eru nú öll auðveldari.
En það sem fyrst og fremst virð-
ist igleðja. fólkið er það að stiríðinu
er lokið. Það heyrist engim gremja
út í neiná, ekki einu si'nni Japani.
Allt slíkt hefur drukknað í gleð-
inni yfir því að böirmungúm og
blóðbaðii er lokið. Menn skilja það
vel, að mikil vandamál eru fram-
undan, og að mannkyniði er að
bj>Tj’a nýja öld, öld atomorkunn-
ar, flugvélarinnar ag margra ann-
arra nýjunga vísind'anna. >Ef
Bandamenn g'anga eins rösklega
að því að leysa vandamál friðar-
ins og þeir gengu að því að Ijúka
stríðinu, er þjartsýni sú, sem grip-
ið hefur ‘hugi manna í hútíðinni
yfir fengnum friði, vel réttliætan-
leg.
«*•
..f..
Tvðfalt afmæli:
Benóný Jónsson.
Ingveldur Benónýsdóttir
EGAR fyrstu sprotar alþýðu-
samtakanna stungu upp koll
inum í íslenzkum félagssamtökum
var lífstíð þeirra háð baráttuþreki
og fórnfýsi þess fólks, sem í ör-
birgðinni tók höndum saman til
félagslegra átaka.
FrU'mherjar alþýðusamtakanna
urðu a’ð heyja félags'málabaróttu
sína við harðvítugt atvinnurek-
endavald og skilningsvana fólk í
eigin stétt.
Nú er svo komið, að hver sá,
er hlutliauist kynn'ir sér sögu ÍS-
lenzku þjóðarmna'r hin Síðari ár-
in, 'hOlýtur að játa, að a'lþýðúhreyf-
rnigin, samtök verkalýðsms í land
inu, ha'fa beint og óbeirat verið
unidirstrauim'ar þeirra miklu fram
fara í menningar- og atrvinnumál-
um þjóðariinnar, sem orðið' hafa
síðasta aldarfjórðunginn, og jafn
framt grundvöldur þess, að ís-
lenzka þjóðin hefur n'ú að fullu
endurheim't frelsi sitt, því að skil-
yrði þess, ekki aðeins að sjálf-
stæðí ynnist helduir jafnvel enn-
fremur, að það verði varanlegt og
mieira en nafnið tómt, er einmitt
það, að alþýðu landsins sé vel
mönnuð, búi við sæmileg lífskjör
og hafi öðlazt félagslegan þroska.
En að þessu hafa a'lþýðúsam-
tökin unnið.
Frumherjum alþýðusamtak-
anna ber okkur því mikið, að
þakka.
Einn slíkiur frumherji íslenzkra
alþýðu-samitaka á sjötugsafmæli í
dag, frú Ingveldur Benónýsdóttir,
sem um margra ára skeið, eða
hart nær allan þann tíma, er hún
dvaldi á ísafirði, var ein ötulásta
og áhrifamesta koman í Verka-
lýðsfélaginu Baldur.
Ingvéldvir var ein þeirra fyrstu
kvenna, er í félagið. gengu. En
höfuðstyrk félagsins tel ég jafnan
hafa verið fólginn í því, hversu
margar ágætis konur, eldri sém
yragri hafa teki^ virkan þátt, í
staiifsemi þess, og er reynsla mín
atf félágsmálum sú, að konur séu.
okkur körlum öllu dugmeiri í
félagsmálaþaháttunni, helgi þær
henni krafta sína á an'nað borð.
Fáir munu þeir félagsfundir
ha'fa verið í Baldri, er Ingveldur
og systir hennar Jóna Val'gerður,
sem einnig hefur mikið unnið í
allþýðussmtökunum, mættu ekki
á, enda hafa IrugveMi verið falin
mörg trúnaðarstiþrf fyrir félagið.
Jaifnan átti hún sæti í kaup-
taxta- og samninganefnd, var fúll-
trúi þess á Alþýðusambandsþing-
uan og vann ýmis önnur trúnaðar-
störf fyrir ’félagið.
Störf þessi vann hún jafnan af
beirri .alúð og skyldurækni, sem
ávalt hafa einkennt ‘hvert það
verk, er hún hefuir tekið sér fyrir
hemd'ur.
Heiðurrfélagar Verkalýðsifélags
ins Baldur voru þær sysrturnar
kosnar á aldárfj ór$ungsafmæli
félagsins 1941.
Jafnframt ötuilu starfi í verka-
lýðshreyfingunni hefur Ingveldur
uimiið mi'kið og got starf innan Al-
þýðuiflokksins, og er hún áhuga-
söm um stjórnmá'l svo af ber.
Þá hefur Ingveldur einnig tekið
mikinn þátt í starfi Góðtempl’ara- ,
reglunnar. Hún hefur jafnan séð
nauðsyn þess að vinna ötullega
að því, qð bægja bölvaldinum
Bakkusi frá dyrum þjóðarinnar
og skilið hin nánu menningar-
tengsl milli bmdindishreýfingar-
innar og alþýðu'samtakanna, enda
er báðum þessum Jélagsmálshreyf
ingum það sam'eiginile'gt að vinnia
að auknu sjálfstæði einstakling-
anna, leysa þá úr viðjum kúgunar
og þrældóms, en þroska með þjóð-
. innd' menmingu og manndóm.
Ingveldur Benónýsdióttir er
fædd 8. sept. 1875 að Feigsdal í
Ketildölum í Barðastrandasýslu
dóttir Benónýs Jónssonar nú að
Gerðhömrum í Dýrafirði' og konu
hans Bjargar Jónsdóttur Jónsson-
ar Ólafssonar . frá Haukadal í
Dýrafirði.
19. jún'í 1907 giftist hún atorku-
og dugn'aðarmanninum Berg-
sveini Arna'syni járnsmíðam'eist-
ara. Reisa þau1 fyrst bú á Bíldu-
dal, en iflýtja til Isiafjarðar tveim
árum síðar, og bjuiggu þar alla
tíð síðan meðan báðum entist ald-
ur til, eða í 29 ár, en mann sinn
misti Ingveldur í febrúar 1938.
Þeim Ingveldi og Bergsveini varð
þriggja barna auðið, er öll eru á
lífi og hið mesta myndar- o-g at-
'hafna fóilk, eins og þau eiga kyn
til, en þau eru: Ólína gift Sigurði
Guðmundssyni skipstjóra Siglu-
firði, Björg, verzlunarmær í
Reykjavík' ^og Viggó vélsmíð'a-
mei'stari á Isaifirði.
Auk 'simna eigin barna ólu þau
hjón upp tivio fós'tursyni, þá Gunn-
ar Kllæmgs'siom kennara við Hand-
íðaskólann hér og Randver
Kri’stjánsson netagerðarmann á
Akureyri.
Þremur árum eftiriað Ingveldur
missti mann sinn, flutti hún á'samt
systur sinni, Jónu Valgerði til
Sigufjarðar og dvelja þær systur
þar hjá Ólínu og Si'gurði.
St'arfs'dagur ' afmœltebarnsins -
hefur verið athafnaríkur og giftu-
drjúigur.
Við sem höfum átt því Mni að
fagna að eiga Ingvel'di fyrir sam-
starfsm'anmesk'ju, þökkum henni
alveg sérstaklega á þessum merku
tím'amótum æfi hennar miikið og
g'ott starf, ja'fmfram't þvií sem við
a’f alhug sendum 'henni okkar
hjartanleguistu hamingju'óskir
með d'aginn.
En ebki vil ég svo slíðra penna
minn, að ég minnist ekki að
nokkru hins aldrað'a föður Ingveld
ar, Benónýs Jónssonar að Gerð-
hömrum í Dýrafirði þótt ég þekki
hamn ekki persónufega og geti því
ekki mininst han's sem sky'ldi, en
þannig hefur rás viðburðanna hag
að því, að Benóný á einnig í dag á
áfm'ælisdegi dóttur siniatr, eigið af- '
mæli og er hann níræður. Hefur
því hinuta trftuga manni hlotnazt
mikil O'g 'góð afmæfisgjöf, er kona
haims ól bonum Ingveldi fyrir sjö
áratuguim síðan.
Níuitíu ár er hár al'dur, en eng-
imn skyldi þó æ'tla, að EUi kerling
hafi bugiað Benóný. Hann er 'hinn
ernásti, hefur til skammis tima
búið búi sínu að Gerðhömrum,
gengur enn að slætti og rakar á
við hverja raksti-arkonu, hefur
fært þjóðfélaginu elfefu böm, og
eru sjö þeirra á lífi.
Eru afkomendur Benónýs, börn,
barmabörn og barnabarnabörn
orðnir all margir, og allix bera
þeir athafna og myndarsvip sinna
forfeðra.
Benóný les mikið, er ákafur í
blöðin, vill ekki’ missa af neiinu, er
útv-arpið flytur og óhuigasamur er
hann í bezta lagi um þjóðfélags-
mál.
Heill oig hamingja fylgi honum
og fóld hans.
Rvík, 8. sept. 1945.
Helgi Hannesson.
Banmork
, Framhald af 5. síðu
dæmi 'þessa má nefna, að' meðlima
tala De Samvirkende Fagforhund
hefur úr 80,000 árið 1940 stigið
upp í 580,000 árið 1944. Social-
demókrataflokburi'nn sýnir til-
svaramdi m'eðlim'a’fjölgun, — úr
40,000 meðlimum upp í fjórðung
úr miUjón.
Hvað skiþulag snertir, hefur
dönsk verkalýðshreyfing aldrei
staðdð á fastari fótum en nú. Þessi
styrkleiki veldur þVí, að maður
þarf ekki að bera kvíða fyrir morg
undeginum fyrir bönd dönsku
þjóðarinnar, enda þótt m'airigt
eitt líti illa út nú.
HVAÐ SEGJAHIN BLÖÐIN7
frh. af 4. sáðu.
jþeir standa þar sem baráttan er
hörðust og viinna með íramtoomu
sinni og starfi sósíalismianum, sig-
urstefnu íslenzkrar alþýðu, stöðugt
nýtt land og fylgi.“'
Auðvitað er það rétt hjá Örv
air-Oddi, að gagnrýnin á firam-
kvæmd færeyska skip'álleiigu-
s'amningsms er fyrst og fremsit
'gágmrýnii á atv'inniumállaráð-
herra og handiangara hains í
fiskimálánefnd, og að sjáilfsö'gðu
ber Sósíaiistaflokkurinn póli-
t'íská ábyirigð á iþeim féillögum
og þá auðvitað hneyksili þeirra
af vanskilunum við Færeyinga
um léið. Og það er sázt að á-
stæðulausu, þótt Örvar-Oddiur
S'é hreykinn al' þessum „tveim-
uir af viinsælústu mönnum
Sósíaldátaflókksiins"! Það er sízt
að undra, þótt hanin. sé drjúgur
yfir „viðurkenndum hæfiílteik- ,
um þessara ungu og gHæsifegú
stj órnmá’l'amannia' ‘! Og þáð er
víst ekki lftið liand og fjdgi,
sem þeir Aki og Lúðviík haf.a
uinndð „sósíailisimianum, siigur-
stefnu íslenzkrar alþýðu“ með
framkvæmd sinni á færeyská
skiþalteigusamninignum! Það er
von að Örva'r-Odduir sé mont-
i:rn!
Erum fluítar á Rauðarár-
stíg 20 (horninu Rauðarár
stíg og Njálsgötu).
t
Snyrtistofan
Björg Ellingsen
Sími 3467.
Becbsteii Pianó
verulega vandað til sölu.
Tilboð sandist A'liþýðublað
iinu, merkt
GOTT HLJÓÐFÆRI