Alþýðublaðið - 14.09.1945, Blaðsíða 6

c
ALÞYSJBLAÐIÐ
Föstudagurian 14. sept. 1945
\
Lét Hitler lífið parna? |
Myndin er tekin úti fyrir dyrum loftvarnaibyrgis þess í
kanzlarahöllinni í Berlín, senri' Hitler leitaði jafnan sfcjóls í,
þegar loffcárásir voru gerðar á Berlín. Þýzkur vairðmaður
í kanizlarahöl'linni hélt því, sem kunnugt er, frami, að á þess-
um stað hefði hann séð lík Hitlers og Evu Braun leikkonu
þ. 1. maí í vor, áður en þau hefðu verið brennd. En Hitler
er sagður hafa gengið að eiga Evu Braun tveim dögum áðúr.
og samninganefndinnii um inn-
flutninginn á rakblöðunum, sem
virtist á bóðri leið með að
brjála Þjóðviljann á dögunum!
Ágreiningur þeirra Áka og
Brynjólfs um síldarfcunnurnar
var fjarri iþví að vera merkileg-
ur. Og vissulega hefðd það ver-
ið meira en lífcil fífilska- að hverfa
frá sænsku samningunum, þótt
ekki væri hægt að fullnægja
þessu ákvæði, sem ráðherrar
kommúnista töldu skipta svo
miklu máli. Umhyggja þeirra
fyrir síldaritunnunum hefur
bins vegar senniliega sprottið af
því, að þeir Áki og Brynjólfur
hafi verið sannfærðir um það,
iað drottinn allsherjar heyrðá
bæn Þjóðviljians urn það að gefa
hafskipi kommúnista, Falkur,
mi'kirin a-fla á síldarvertíðinni í
^umar! Þar fengu þeir Áki og
Brynjólfur trúna! Það eru
fleiri. en Jósef Stálin, sem hafa
breytt um skoðun varðandi ei-.
lífðármálirt og guðistrúna!
ReykbombaB...
Framhald af 4. síðu.
inn að bera blak af samriinga-
nefndinni! En myndu ekki- þessi,
ummælti Þjóðviljans minna
marga á hreystiyrði Jóns sterka,
sem hafði legið á sjáLfs sín
bragði!
*
Ummælin um ufcanríkismála-
ráðherrann ier pistillinn í eftir-
málanum. Guðspjallið er hins
vegar á þá lund, að Áki Jakobs
son og Brynjólfur Bjarnason
hafi greitt atkvæði á móti þeirri
heimi'ld, sem meirihluti ríkis-
sfcjórnarinnar hafi veifct þeim
Stefáni Jóhanni og A. Claes-
sen til að undirrlta sænsku
samningana. Og milli pistils og
guðspjalls þylur eftirmálahöf-
undurinn enn einu sinni lyga-
þuluna um „trúníaðarbrot“
Stefáns Jóhanns.
, / ' ' ., '
En eftirmálahöfundurinn er
svo óheppinn, að yfinlýsdng ut-
anríkismálaráðuneyt'isins hrek-
ur 'guðspjall hans lið fyrir lið,
svo að það verður kommúnisl-
um ekki til framdráttar fremur
en pistillinn. Yfirlýsingin lætur
þess sem sé hvergi getið, að þeir
Áki og Brynjólfur hafi grei.tt
atkvæði gegn þvi, að Stefáni
og Claessen yrði veitt heimild
tii þess að undirrita samning-
ana. Hins vegar e:r þar tekið
fram, að tveir ráðherranna hafi
gert ágreáning varðandi. samn-
ingagerðina, og mun þar átt við
„kappa“ 'kommúnista í ríkis-
stjórninni. Og ágreiningur
þeirra var aðeins sá, að þeir
vildu fá keyptar fimmtíu þús-
und síldartunnur umfrarii þa.ð,
sem ákveðið var i samningun-
um. Um rakblcðin, sem
Þjóðviljanum hefur orðið svo
tfðrætt um að urdani'crnu,
gerðu þeir engan ágreining! Og
skilningur sá, sem Þjóðviljinn
reynir nú að leggja í samping
ana varðandi framkvæmd
þeirra, virðist hafa verið þeim
Áka og Brynjólfi gersamlega
hulinn, iþegar ríkásstjórniin fjall
aði. um mál þetta. Þeir Áki og
Brynjólfur virðast því eftir
þessu að dæma vera samábyrg-
ir ráðherrum hánna flokkanna
m
Þjóðviljinn var á sínum tíma
í þann veginn að springa af
monti vegna ágrfeinings þeirra
Áka og Brynjólfs varðandi
sænsku samningana. Skyldi
hann vera eins montinn nú,
eftir að hann hefur fengi.ð reyk-
'bombuna iaftur heim til föður-
húsanna?
m
Nora-Magazin
Kanpfélagsfflálið á Siglnfirði
Framhald af 4. síðu.
urðsson barnaskólastjórii og Ás-
'grímur Albertsson, guiilsmáður,
báru það, að Halldór Kristins-
son haifi í ræðu,, er hann' hafi
haldið á fuindinum, sagt frá því,
að hann hefð.i fengið formanni
tillöguna um takmörkun á
valdsviði stjórnarinnar, og jafn
framt lesið hana mpp á fundin
um. Haf-i hann skýrt svo frá,
að formaður væri því andvigur,
að hún væri .borin upp. Er Hall
dór hafði. skýrt frá þessu, hafi
hann jafnframt lýs-t jrfir, að
hann félli fifcá því, að fá tillög
uinai borna upp á fundimum, en
miyndi, að því er H'löðvi skild
ist, taka málið upp aftur á fram
háldsaðalfundi. ÞesSu hefur
Halldór Kristi'nsison harðlega
mótm'ælt og talið, að 'þetta mis
minni vitnanna muni stafa af
því, er nú greinir: Hann hafi
á fundi h. f. Söiltunarfélag Kaup
félagisdns talið vafasamt, að K.
F. S. mætti eiga þar helming
hlutafjár,- en Þóroddur Guð-
mundsson, gjörðar'þol'i, and-
mælti þeirri skoðun hans. Þessu
ha.fi hann skýri frá á fundinum
7. júná og þá jafnframt sagit,
að hann mynd'i sætta sig við
iþetta í bili, en athuga það bet
ur síðar. Hafi hanm sagt frá
þessu í sömu ræðunni oig hann
hafi verið að tala um valdatak
mö'rkunartillöguna í og því
kveðst, hann ímynda> sér, að
misskilningua* vitnanna sé af
þéssu sprottinn. Enginn málsað
ilja og engin' vitni, önniuir en
þeir Hlöðver og Ásigríimur, virð
ast hafa skilið Halldór á þann
hátt, er þeir gerðu. Af þeirri á-
stæðu svo og því að skýring
Halldórs er mjög eðiileg, þyk
■ir, gegn andmælum han's', ósann
að, að hann bafi tekið aftur síð
ari tillögu sína.
Þegar framangreind mótmælá
Halldórs 'höfðu verið bókuð, var
fumdinum frestað svo sem sam-
þykkt hafði verið.
Félagsformaður og málfluln-
iingsmaður gjörðarþola hafa rétt
iætt neitanir formanns um að
bera frestuinartillöguna upp í
heild og valdata'kmiörfcun'artil-
löguna á þemnam hátt: Síðari
hluiti fres'tunartillöguinnar hafi
verið vitleysa. eins og hann, var.
Aðalfundimm hafi þegar verið
búið að auglýsa og riamn hafi
verið hafiinn. Hafi því verið ó-
heimilt að auglýsa aðalfund að
nýju, en svo hafi orðið að skilja
síðari hluta tillögunnar, að til
þess væri ætlazt, að nýr aðal-
fundiur yrði auglýstur. Þýðing-
arlaust hafi og verið að auglýsa,
að tdllögur til samþyfcktabreyt
inga kæmU' fram eftir að aðal-
fuindurinn var hafinn, þar eð
þær hefðu ekki verið boðaðar í
dagskrá þeirrd, sem ákveðin
hafi verið í auglýsingunni um
aðailfundinn 7. júní, því að eftir
að aðalfiuindur hafi á annað borð
verið byrjaður, hefði efcki ver
ið unnt að koma á samþykktar
breytingum, nema eftir 2. mgr.
29. gr. sia'mþykkia K. F. S., er
síðar verður nánar getið, en að
i fullnægðum sk'ilyrðúm .þess á-
kvæð'is hefði verið hægt að sam
þykkja samþykkt'abreytingar á
framhald'saðalfundimuirm, er á-
kveðin'in hafi veriö 10. júní, án
þess að þær hefðu verið boðað
ar fyrirfram.
Neituin sína mn að bera upp
una upp og að hemni sam-
þykktri 'lýst fundi frestað. Þá
hafi athygli sín verið vakin á
að einnig hafi verið ætlazt til, ,
að v a Id a t afcmörk.um ar t i 11 aga n ;>
yrði borin upp, en hamm þó ekki
talið rétt að gera það bæði
vegna þess, að hún hafi ekki
heyrt undir dagsfcrárliðinin, og
vegna þess', að búið var að
fresta fundi.“
Rét'turinn lítur svo á, að orða
lag frestunartillögunnar hafi
ekki gefið tilefni til þess að
unnt væri að sfcilja hana á þann
veg, að hún fæli í sér að aug-
lýsa nýjani aðalfund sbr. upp-
haf tiliö'guinnar: „Fundiurinin
samþykkir að 'fresta aðal-
fundi . . . held.ur hafi orðiið
að skilja hana þannig, að fram
halds’aðalfuindurinn yrði sér-
staklega aiuglýsitur. Þá verður
og að líta svo iá, að enda þótt
rétt væri hjá gjörðarþolum, að
þýðingarlauist hefði verið að
boða samþykktarbreytiingar í
auglýs'ingunni um framhaldsað
alfundinn, þá haf i þó verið fylli
lega Iögmætt að gera það, en
uim það, hvort slífct var þýðing
arlaust virðist þó, að ekfci hefði
verið unnt að segja fyrr en á
framhaldsaðalfundinn fcom og
ekfci g'at það á meimn hátt spillt,
að sérstaklega væri vakin á því
athygli, að tillögur til sam-
þykktabreytingar væru væntan
legar á framhalidsaðalfundin1-
uim.
Að þessu athuguðu verður að
telja neitiun formanns urn að
hera frestunartillögunna upp í
heild óréttmæta.
Hafi formaður -lesið firama'n
greinda tillögu Jóhanns G. Möll
er upp á þann hátt, er hamn tel
ur í máli þess.u, þá hefur hann
farið ranigt, með hana. Tillög-
una var ekki unlnt að skýra á
þann veg, er formaður kveðst
hafa gert. Hún b.er Ijóslega með
sér, að samkvæmt henni skyldi
■ganiga tdil atkvæða um allar
framtoO'm'mar tilliöigur. Þar sem í
tiUögunni er talað um. að slíta
umræðum um málið verður að
hafa það í huiga,, að meirihiluta
fulltrúarnir, en í þeirr.a hópi
var tillögumaðurinn,, virðast
hafa talið frestuna.rtillöguna og
va'ld'tafcmö'rfcunartillöguna1 ná
tengdar svo og það, að svo virð
ist sem a. ,m. k. Halildór Krist
insson hafi rætt .tidlö'gurnar að
mokkru leyti báðar í einui. Að
valdatakmörkumartillagian' ' hafi
ekki „heyrt undir dagskrárlið-
inn“ er ekki afsökun fyrir því
að bera hana ekfci upp, því að
svo verðúr að lítai á, sem báðar
tiillöguflnar hafi verið ræddar ut
an dagskrár.
Ef formaðúr, söfcum, form
fesfcu, ekfci treysti sér til að bera
uipp valdtakmörkunartillöguna,
enida þótt hamn hefði lýst fundi
fierstað, viröist hann þó hafa get
að, a. m. k. með samþykki full
trúnna, sett fundinn að nýju til
þess að ber;a tillöguna undir at
kvæði, eftir að honum var orð
ið Ijóst, að til þess var ætlazt
og efitir að honumi átti að vera
iljóst að hin samþykfcta tillaga
Jóhanns G. Möller fól það í sér.
Verðu.r samikvæmt því, er nú
hefur verið greint, að líta svo
■á, að neitun forman,ns ,uim að
bera vat.dt akmiörkuinartil 15 g-
•una undir atkvæð'i hafi verið ó
löigmœt.
v a id atefcmörk unart ill c guin a
skýrir formaður svo: Hanm
kveffst hafa lesið’ niðurlag til-
lögui Jóhárins G. Möller um um
ræðuslit upp á þann hátt, að
ganga skyldi til atkvæða um
Séi i&m
Framhald af 5. síðu
frestunartillöguna og hafi sér um likum a.ð dæma. Þei,r höfðu
ekki komiið til hugar að ætlazthernumið svo að segjia alla aust
væri til, að genglð yrði til at-urströnd Asíu og viðað að
kvæða íffli- aðrar tillögur, þar eðsér hráefnum og öðrum
ekki hefði verið ’búið að takaum auðæfum í stórum stíl.
aðrar tilögiuir til umræðu. HafiÁstralía horfði fram á hið
hamn síðan borið frestunartillögversta.
cocus
fiólfmottnr
3 stærðir.
Á. Einarsson & Funk.
En strax sumarið 1942 fór út-
litið að breytast.
Ástiialía, sem jafnan hafði tal
ið sér bezt að hafa Japani ekki
um of á móti sér, varð nú með
hjálp Bandaríkjamanna einhver
miki'lvægasti þáttuxinn í mót-
spyrnunni gegn hinum gulu y£
irráðaseggjum. Og síðan hófst
hin gifurlega mótspyrna undir
stjórn Mac-Arthurs hershöfð-
ingja, er orðið hafði að flýja frá
Filippseyjum, — þó með þeim
ummælum, að hann skyldi kom
ast þangað 'aftur.
Með kænlegum og vásindaleg
um áætlunum í hernaðarvísu
gerðu bandamenn þá ákvörðun
að hermema röð af eyjum og útl
lofca Japani eftir megni frá sam
bandi við hin hernumdu svæði
þeirna á Kyrrabafseyjum. Kín-
verjum var veitt öll sú hjálp,
sm hægt var að láta ,í té svo
þeir gætu haldið bardaganum á-
fram. Einmitt Kínverjar höfðu
. jafnan orðið að þola mestu
raunirnar í átökunum við Jap-
ani. Svo þegar stríðið fór að
ganga bandamönnum í vil í Ev-
rópu, gátu þeir jafnframt beitt
sér meira gegn Japönum. Og
undanfarna mánuði hafia Bretar
og Bandaríkjamenn getað snúið
sér eingöngu að því að berja á
þeim. Auk þess ibættust Sovét-
ríkin í hópinn. Kjarnorku-
sprengjurnar og hinir voldugu
rússnesku , herir hafa verið síð
ustu hlekkirnir ;sem bættust við
í keðju mótstöðunnar gegn. hinu
japanska eyveldi.
Nú hef'ur hin japanska ó-
freskja verið að velli lögð. Það
verður engin japÖnsk Stór-Asía
framar til undir fámenndsstjórn
í S'amráði við ev.rópska nazi.sta
og fasista. Hver örlög Japans
verða, sést s. t. v. ekki til fulls
enn sem komið er. En þó að Jap
* önum leyfist að. halda k'ei'sa'.rani
| urn sem loppfígúru, munu þeim
í ekki verðia hlíft við hegningu
, fremur en Þjóðverjum nema
síður sé.
Japan er endanlega, sigrað. í
stað þess kemur Kínaveldi fram
í dagsins ljós. Nýr kafli í ver-
aldarsögunni hefst. Hvað hann
i'nniheldur um milljónir Asíu,
getur enginn sagt um með vissu.
Evröpubúar óska þess eins, að
framundan sé friðsamlegt sam-
starf um að skapa nýjan og betri
: ieim.
/