Alþýðublaðið - 30.09.1945, Síða 4

Alþýðublaðið - 30.09.1945, Síða 4
4 ALÞYÐUBLAÐIÐ Sunnudagur 30. sej>í. 1945. Útgefandi: Alþýðuflokkurinn Ritstjóri: Stefán Pétnrssmi. Símar: Ritstjórn: 49#1 og 4902 Afgreiffsla: 49*0 og 4906 Affsetur I Alþýffubúsinn viff Hverf- isgötu. Verff í iausasölu: 40 aurár Alþýffuprentsmiffjan. B|rtiðarrððsta!aBir rikisstjéraariBoar. EFTIR aö hini mliikla verð- hækkun mgólikurjnnar og kjötsins haifiði veriö gerö heyr- Smfcutnn uim og eftdr miSjaii þemrian- miánuið, lét Al'þýðu- blaðið þaiu orð falla, að ri'kis-- stjórniin ætfcii ekki iiema um tvennt að velja: að halda. áfram náðurgreiðsilum afuröaverðsms á innlendumi markaði É ein- j hverri mynd, eða Mta vísitölu dýrtíðarinnar sfcíga upp úr öllu veldi, senniliega töluvert yfilr 300 stiig, og myndi hvorugur kosturinn þykja igóðtur.. En uina það tjóaði ©kki að fást, og á- stæðulaust var að saka. núver- , andi síjórn um þetta óleysta vandamál; því að það hefuir hún tekið í arf frá fyrirrenn- urum sánum og mlá í því sam- foandi ekki gleyma h-'mu dæma- i, lauisa samfcomiulagi sex mamna nefndarinnar. Ríkisistjórnin mium hafa litið svo á, og það vafalaust rétti-i Itega, að atvinnulff þjóðarinnar þyld'i ekfci þá hækkun vísitöl- umnar, sem fyrirsjáanleg var, ef ölluan niiðurgreiðsilum af- lurðaverðsins úr riífcisisjóði yrði ani hætt; þá væri hruinið óum- flýjanlegt, með öll'um þeim ak varlegiU' afleilð'inguim, sem. í kjölifar þessi hlytú að korna. Hins vegar mum fík'isstjórnin hafa gengið úr skugga um það, að' rikilsisjóður fengi ekki leng- uf umdir því risið, að gre'ða 25 —30 mJlIjónir ikróna á áni til þess að halda niðri útsdluvferiðti afurðanna á innlendum mark- aðil, eins og gert hefiur verið síðastliðin ár. Og með hliðsjón af þessoi hvorutveggja hefur hún. ákveðið hilnar nýju dýntíð- anr'áðstafanir, sem boðaðar voru með fofáðabifgðalögum í gær. «8 Niðurgreiðslum afurðaverðs- isnls! á innlendum markað: verð- ur haldíð áfram; til þess1 að kbma í veg fydr stórkostlega hækfcun vísitolunnar, — en í mjög takmarkaðri míynd. Hilð nýja mjólkurverð, kr. 1.82 lítrinn, verður gre'tt nlður á kr. 1.60, sem' þiar alf; leiðandi verðiur útsöluverð mjólkurinin- ar; en hækkumin úr fcr. 1.45 upp í kr. 1.60 verður látim* koma fram í vifsitöluimii, sem við það mun hækka um nokkur stig, sennilega upp x 280 sfiig. Hvað kjötið smert'ir, verður önmur leið farin. ÚtsÖlulverð þess verður látið haldast ó- foreytt, kr. 10.85 kílógratmimið; og hækkun þess veröur ekki látih fcoma frami í vfsiiítöluinnii. Hins vegar endurgreiðir ríkis- sjóðUr sérhverjum neytanda, siem ekki er kjötframlieiðandi eða atvinnurekandii með þrjá eða fleiri menn á þjónustiu sánmi, verðhæfckuminia, kr. 4.35 á kílógramm, á samitals 40 kílógrömmum, isem telzt vera hæfileg neyzla á mann og er 8 Frétíabréí frá Bretíandi: Híd njjn viðhorf eftir striðið og stjðrn Alpýðnflokksms Lífið í bretlandi í dag er miklum mun erfiðara en ár.ið 1939 fyrir þær tugþúsund ir hefmanna, sem* nú koma heim eftir að hafa dvalizt lang dvölum við hermtennsku fjarri ættlandinu og ratað í margaæ raunir. Hins vegar veitir það mömnuim. þessum miun* fleifi fyr irheit en nokkr.u Binnd fyrr á fimm siíðaist liðnum árum. Hinn rnikli meirihlutii heranjannanna, sem veitti Alþýðuflokkn- um stuðning vlð kosn- ingarnar og réði úrslitum þeirra, ,hefur þegar breytt þess um v:lðhorfum*. Þeir og aðrir landsmiemn hafa sýnit þjóð sihni og rauinar öllum heimi, hvers konar stjórnarfars þedr æskja og foíða þess nú óþreyjufullir •að s.j,á árangur þess, sem þeir vænta. af hálfu1. hins nýja flökfcs, sem nú fer með völd á Bretlandi. Hilnn óbreytti máður í Bret- landi í dag, hvort sem hann bef ur verið' dyggur og tryggur fyig ismaður þess'a flokfcs á liðnum árumi eða hann telst til hinna nýju fylg’ismanna Alþýöuri'okks imls eða. ha.nn foefur fýligt íhalds fiiokknum að máluta hingað til, er bjartsýnn á framtíðina, sér í lagi vegna hins glæsilega ■ meirM'uta, sem Alþýðufilokk- urinn hlaúífc í kosnilngunumi. Það er trú manna á Bnetlándi í daig, að hinn vinhándi máður ,ge,tii foúizt við raeir.u af stjórn Alþýðutfilokksiin's en íhal'ds- flokknum, ef hann hefði hald- ilð mieirihluta og farið með stjórn iandsins. En þó gera all 'ir sér það Ijóst, að hvaða stjórn, sem farið hefði taeð völd á Bretlaindi um þessar mundir, hefði haft fiáfct aninað að bjóða en strit og starf, ef umit ætti að reynast að koma aftur á þeim lífsháttum, er hæfa því fólki, sem bygg'r Bretlamdseyj- ar. Að sönnu hefur fcomið til verkfalia, en þó fier því fjarrd, að þau séu í 'svo stórum st£l, sem menn utan Bretlánds, er lesa brezku blöðin, hefðu á-. istæðu til að ætla. Járnforautar- verkamienn hafa sumisstaðar lcrafizt fjör.uitíu stuinda vinnu- viku oíg lágmafkslauina, er nemii fjórum sterlmgspuindum og tíu sh'Ilingum á viku. Sumdr þeirra manna, sem viníma að afferm- ingu fiskiskipa í hinum’ stærri hafnarbæjum', ógnuðu taeð verk fáRi, *en fyrir þesisu hvor.u- tveggjia eru gildiar ástæður. Hin nýja ríkfestjórn hefur að sjálf- sögðu mikinn hug á því að firuna lausnir á miálum þessum, en það tekur sinn/ tíma, og af- staða marigra þeirra:, sem hér 'eiga hlut að máli, kemur fram í orðunum: — Við viljuta fá þess um fcrötfuim framgengt strax og í eitt sk'pti fyrir öQl. Ástæðan ’ íyrir verfcfalli því, sem átti sér stað í Grimsby eigi alls fyrir löngu. var sú, að sœns'k og dönsk ‘fáiskiskip, seta ekki hafa flutt afla sinn til Bretlands á stríðsárunum, i'luttu rn.iki.nn afla að landi til viðbótar afla brezkui tiO'garanna, sem leystir hatfa verið frá her- þjónustu oig stunda nú veiðar aftur. Áxiekstrar þessir orsök- uðust- ekki hvað sízt af 'því, að skortur á ver'kamönnum er m:fc iill og því erfitt að afkastia af- fermdngu hinna mörgu sk,ipa. Affierming íslenzku skipanna, sem siglt halfa á Bretlánd á stríðsárunum, hefúr þó ekki orð ið fyr'r töfum og siglkigar þeirra því ekki þurft að leggj- ast niður. * Nú hefur styrjöldin við Jap- ani verið táil- lykta leidd með glæsilqgum s'gri baindamainna. Hörmungar hildaiieifcsins éru liðnar hjá og f jöldi mianna leyst ur úr kvalavítum Austurálfu. Og l'dk styrjaidarinnar við Jap ani hefiur Iþað í för mieð sér, að Bratum verður auðið að hefj- ast harnda um framleiðslu þe'rra hluta, semi þá vanhagar svo mjög um. Bretum mun eigi aðeins reynast auðið að hefja viðskipi yiö fyrri markaðs- lönd s'ín erlendis, htíldur og að hefjast handa. um að vinna nýja markaðii, enda myndi þjóðinni ella ókleift að efna tii ýmis,sas þeirra umbóta, sem bíða henn- air heima fyrir. Það vandamál næstu tíma, slem veldjur Bretum sem.öðrum þjóðum mestum áhyggjum, er öflun og framleiðisla matvæla. En andstætt því, sem haldið hef uir verið fram í fróttum, er mat vælaskortur á Bretlandi svo tdl einvörðungu fólgilnn í vöntun á fcjoti og feitmstd. En land siem Bretland, sem stendur flestum öðrum ríkjum framiar á sviði ma.rkaðs.ö'flu;nar, mun komast út ur þeim erfiðleifcum áður en langt um líðúr. Og þegar hiefur mjög verdð bæfct úr því, hversu kjöfskammturinn er lítilll, mteð framleitðslu á grænmeti, ávöxt um og kartöflum. Maifcvæla- s'kortsiins mun varl'a .gæta á Brat lándi nema þá í stærrii borgun- nm, og úr þeim erfiðlleifcum verður fljótlega bætt, þegar filuitiníingar komast í það horf, sem verða hlýt'úr á frilðartím- um. Nú,' þeigar styrjöldinni við Japan er lok'ð, verðúr unmt að auka að> miklum muln skipa- kostinn til flutiringa og koma matvörum og hráefnumi til Bret lands frá löndum handam við höf. Raunar halda mörg briezk skdp uppi tfLuítnángum á matvör um og öðrurn nauðsýnjum jfcil þjóða þe'rra í Evrópu, sem her nutain vonu og kúguð af Þjóð- verjumi, en eigi að síður má taeð sanni segja, að brezka þjóð in sé bjiartsýn á það, að bætt verði úr. ílutningavandræðun- um og henrá séð fyrir mætvæl- T I L ggur Getum nú aftiur tekið til viðgerðair alls konar rafmagnsáhöid (heimilistæki). SIAFVIRKIHN, Skólavörðust. 22. Símá 5387. \ um og öðrum nauðþurftum. Þess verður ef táli vill skammt að foíða, að brezka þjóðitn verði leyst frá því harðrétti, sem hún hefur orðið .að una slíðúlstu fimm ár, og gangi til taóts við far- sœla framtíð. Engilsaxi. ERINDI hins' fcommúnistíska fyrirlesara og' starfstaannis rí.kiisútvarps ins, Björns Franz- sonar, á fimmtudagskvöldið, hef.ur vakið mölkla athygli. Morigunfolaðið flyfcur í gær for- ustuigrei.n í tiletfmi erind.'is þessa, þar sem þannig er komizt að orði: „Marga hefur furðað á því á 'undanförnum árum, þegar komm- únistar hafa talað fjálglega um lýðræði og lýðræðisást. Ekki er að furða. í Rússlandi er einn flokkur, ein skoðun. Fleira fyrirlfinnst ekki. Og þykir sumum ekki lýðræðis- legt. En smám saman eru að íæðast „skipulagsbundnar“ skýringar á þessum undarlegu fyrirbrigðum. í bæstvirta íslenzka rlkisútvarpi gaf að heyra síðastliðið fimmtudags- kvöld, í erindi frá útlön'dum, þann sanna og rétta lykil að 'þessum leyndard'ómi. Það. var toáttvirtur starfsmaður friði við, það sem við fcöllum lýð- ræði og kkilj'um við hu'gtakið lýðræði? Þetta ætti háttvirt ríkisútvarp að hugleiða.“ Vísdir' flytuir í gær í þætti sínium „Bergmál," tfyrdrspurn frá „námsmannii" til Bjö-rns Fran’zsonar í tilefni þessa er- indis hans, þar sem segir m. a.: „ „Niámsmaður” toefur sent mér eftirfarandi fyrirspurn til Bjarnar Frahzsonar, starfsmanns útvarps- ins: „H'vernig 'igetið þér vitað, tovort Rússar toafa tekki gert kröfur um það til Balkanþjóðanna, að þær taiki upp sovétskipulag? Haf- ið þér sérstök fréttasamibönd við þær þjóðir, sem aðrir hafa ekki? Það er á allra vitorði, að lönd þau, sem Rússar náðu af Þjóð- verj'um, eru raunverulega lokuð. Blaðamenn fá ekki að koma til flestra þeirra og komist þeir þang-. að, fá þeir ekki að senda annað en það, sem „þassar í kramið“ hjá lausnurun'um“.“ 'k'ílógrömmum meiEa, en hingað •fcSL hefur veriið reik'nað með í vísitÖIunnli. Fer þessi endur- greiðsla v er ðhækkun arin n ar tfram eftir á, ársfjórðungslega, og fær þannig allur fjöldi neytenda, þar á meðal allir 'lauinþegar, kjþt'ið fyrir kr. 6.50 kílógrammið, en það var verð þesis áðuir en það var hækkað í haust. Tillögur munui haía verið, uppi um það í ríkiss'tjórninmd, að takmarka endiuirgreiðslu rik- issjóðs' á verðfoæfckuin kjötsims við ákveð'nar fcekjur, við 25.000 kr. foreinar tékjur; en 'því var Alþýðufl'Okkutrinn algerlega andvígur, og fyrir foans atbeifua varð sú ákvörðutn/ ofan 'á, að verðhæfckunini yrðd endur- igreidd að.minnsta fcösfci öllum launiþegum, lundanitekningar- laúst. • Það mun ölluim vera ljósfc, að með þeim dýrtóðarráðstöf- umpm rfkisstjórnari'nnar, sem foér foefuir veri'ð sfir-á skýrfi, er vandamá'l dýrtíðarinnar hvergi nærri leysfc. Til þesis að levsa það, þarf rótítækari ráðstafanir, — uimtfram allfc verður ekki hjá þvf koiu'zt, að táka stríðsgróð- ann allt fásfcari tökum, en gerf foefur verið hingað til. Þau bráðaibirgðalög, isiem gef- in. voiru út í igiær, eru' aðeins: við það miðuð. að takast megi að foalda dýrttíðiinni í sketfjum, og hindra sítórfoættullega foækk- um vísitolunhar, jafintframit því, að dregilð sé mjög verúlega úr út,gjölld:um ríkissjóðs í því skyni. Það er erfifct að samræmá þessi sjómarmið; en það hefuir níkisistjómiinnii þó tiekdzt með foinumi nýjui bráðabiirgðalögum án þess, áð ganiga á rétfc hins viinnandi fólksi í lanidinu til fullrar dýrfíðaruppbótar. Svo mdkiið ber mön'num að viðúr- kenma, hvað, sem þeiir amnars kuxxna að hafa við úmæði rfk- isstjórnarinnar að afchuga. útvarpsins, sem kom fram á sjón- arsviðið — og sjá! ÞaS var ekki um að villast. Lýðræði! — vitið þið eklci, elskulegu hlustendur, að það á ekki saman nema að nafninu til. Auðvitaö er það til, þetta góða, gamla. vestræna lýð- ræði, þ'VÍ foer ekki að neita. En svo megið þið foara ekki gleyma því, að það er líka til nokkuð, sem heitir „ráðstj6mar->'lýðræði,“ og það er lóðið, Þórkatla mín! Og tojá þessu líku lýðræði, er lýðræði vestur Evrópu svipur hjá sjón. Jiá — Það sagði að minnsta kosti hinn frómi útvarpslesari í fyrrakvöld. En því nú efeki að lofa þessum ágætá útvarpslesara, jafnframt starfsmanni ríkisútvarps ins og „sellú'-manni Ikommiúnista að eiga fyrir sig allar þessar fjálg- legu útskýringar á (hinu tvenns konar lýðræði, — „ráðstjórnar- lýðræðinu“ og lýðræðinu hins vegar? Væri ekki gott að fá að vera laus við útskýringar italsmanna íslenzka ríkisútvarpsins á hinu tveiuis konar lýðræffi — og una í Þtegair fyririsipurn „náms- manns1' lýkur, foætir hötfundur ,,Berigmáls“ við friá eigin brjóstii: „Eg hlustaði líka á erindi Bjarn- ar Franzsonar; Það var flutt s.l. fimmtudagskvöld og var miklum hluta þess varið til að lýsa því „lýðræði,“ sem , í Rússlandi ríkir og teommúnistar telja lúð eina sanna lýðræði. Það leyfir affeins einn flokk og engin folöð, sem styðja ekki þann flokk. Það er ekki þörf fyrir annan flokk, af því að sikipulagið er svo fullkbm- ið. En sé svo, þá ætti síður en svo að gera til, jþótt annar flokk- ur væri þar til, því að áetti fólk- ið snefil áf skynsemi, mundi það ekki líta við honum, er það gæti gert samanhuxff. En kannske þyk- ir eteki tryggt, að samaniburðurinn yrði svo glæsilegur. Hver veit?“ Það fier ekki hjlá því, að það veki stórkosfclega fiuirðú miannai, að Rússadmdli eins og Bimi Franzsyni skuli haldast það uippil, að taka í erándi, sem filutt Fi-fo. á 7. siífei

x

Alþýðublaðið

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Alþýðublaðið
https://timarit.is/publication/2

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.