Alþýðublaðið - 10.10.1945, Blaðsíða 3

ÍÆið~vðKuvagtuii.'i IC. okí. 1345

'TC3U1S
fi j?i'©M''©€pl'
miiJm VW^UM

reinnum.

Mynd iþeski sýnir Vidbun Quisliing fyrir réittinuimi í Oslb á döguin-
ini. Eins og miennt mmna, vair han.n þá dæmdur ti 3) daiuöa eftir
miklar yfirheyrslur og málfiutning. Hér sést Quisling, en tveir
norskir hermenn gæta hans. — Quisling á'frýjaðT. dómruum' til
hæ-staréttar Noregs og hetfur arétfcuirinn nú tekið mál: bans til
meðferðar, að því er fréttir hermdu íi gær.
ErEi@st Bevisi segirs
Afstaða Holoíovs snndraði ráð
stefnn ntanrtisráðberranna
■»..
Lætur þó í Ijós von um aS samkomulag
stórveldanua síóar meir.
ERNEST BEVIN, utanríkismálaráðherra Breta, flutti í gær
ræðu í brezka þinginu og skýrði þar frá ýmsu því, sem
frawi hefði farið á ráðstefnu utanríkismálaráðherra stórveldanna
fimrn, sem lokið er í London fyrir nokkru. Kom þar berlega fram,
að Bevin leit svo á, að ráðstefnan hefði ekki heppnazt sem skyldi
vegna stífni og andúðar Molotovs, fulltrúa Bússa, en hann breytti
samkvæmt fyrirmælum frá stjórninni í Moskva. Einkum var þetta
áherandi um friðarsamninga við ýmis ríki í Evrópu og vildu
Rússar í sumum tilfellum útiloka fulltrúa Frakka og Kínverja,
en Bretar og Bandaríkjamenn stóðu á móti. Hins vegar sagði
Bevin utanríkismálaráðherra, að vonir stæðu til þess, að með
þolinmæði og einlægni mætti ráða deilimum til lykta og komast
að skynsamlegu samkomulagi. Bevin var oft fagnað ákaft af
þmgmönnum, er hann flutti ræðu sína.
an níefrihluta
ir sléripyðu melra
a! Ifl|! sínu.
klu minna en þeir
o§ alrir bjuggusi við.
O EILDARÚRSUT STÓRÞINGSKOSNINGANNA í
NOREGI, sem ekki vorn kunn fyrr en í gærkveldi,
urðu mikill sigur fyrir norska Alþýðuflokkmn, þó að hann
næði ekki hreinum meirihluta á þingi. En til þess vantar
hann nú aðeins 3 þingsæti af 150, sem sæti eiga í stórþing-
inu. Allir gömlu borgaraflokkarnir töpuðu meira eða minna
í kosningunum, einkum Hægri flokkurinn og Bændaflokk-
urinn og fylgi kommúnista reyndisí miklu minna en beir
sjálfir og margir aðrir höfðu búizt við. Hins vegar vekur
það athygli, að Kristilegi þjóðflokkurinn, sem var lítill
flokkur fyrir stríð, hefur stóraukið fylgi sitt.
Samkvæmt útvarpsfréttum frá Oslo í gærkveldi var þá
talið nokkurn veginn víst, að fulltrúaf jöldi flokkanna í hinu
nýja stórþingi (tölurnar í svigunum sýna þingmannatölu
flokkanna eftir síðustu stórþingskosningar 1936) verði sem
hér segir: Alþýðuflokkurinn 73 (70), Hægri flokkurinn 28
(36), Vinstri flokkurinn 20 (23), Bændaflokkurinn 12 (18),
Kristilegi þjóðflokkurinn 9 (2), Kommúnistaflökkurinn 8
(0). Þjóðfélagsflokkurinn, sem fékk 1 þingmann 1936, tap-
aði honum nú.
Ernest Bevin hóf mál sitt á
því að segja, að rétt værií og
sanngjarnt, að hann flytti
grednargerð um það, sem gerzt
íhefði á fundi utanrikismálaráð-
íherranna a London. Bevin
sagði, iað ráðstefnan Onefði um
tíma starfað af mi'klum kraftd.
Meðal annars hefðu verið haldn
ir 16 fundir á 10 dögum. Sagði
Revin, að svo mæbti heita, að
lokið Ihefðd: verið við að ganga
frá friðarsamningum við Finna
og langt komáð með samninga
við ítali. Þá hefðu utanríkis-
míálaráðherrarnir falið fullltirú-
um sínum að leggja drög að
sammngum við Júgóslava og
ítali um það, hvsrnig landa-
mæram þessara þjóða yrði
háttað.
Sóðan var fjallað um samn-
inga við Rúmena og Búlgara, á
gmndvelli tillagna Rússa.
Bandaríkj amenn lögðu tíl, að
tékið væri til rannsóknar stjóm
arform það, sem nú væri í þess
um löndum, áður en lengna
yrði Shaldið, en Rússar Voru
þessu mótfallnir. Á fundi ut-
a nr ík is málaóá ðherra n na 22.
sept. s. 1. snerist Molotov önd-
verður við ves turveldunum í
þessum málum og eftir það
miðaði; lítið áfram.
Kvaðst Bevin Ihafa lagt á-
igreiningsatriðin fyrir þá Attlee,
forsætisráðherra og Truman
forseta, svo og Stalin. Hefðu
þeir ■■ Truman og Attlee verið
sammála um afstöðu Breta og
' Bandariíikjiamanna, len Staliin
var með Molotov í deilu iþess-
.iari, enda var stefna Molotovs
samkvæmt leiðbeiningum friá
stjórn (hans í Moskva.
Að lokum las Bevin upp
kveðjuorðsendinigar, sem farið
Ihefðu miili hans ’ og Mokttovs
er ráðstefnunnd lauk og (kvaðlst
vera vongóður um, að með góð
vilja og þolinmæði mætti jafna
deilurnar og komast að sam-
fcomuiagi. Mjög góður rómur
var gerður að ræðu utanrikis-
málaráðherrans.
Ýmsar bolialegginigar voru
up;pi um það í Osio í gær, —
hvemig stjórnarmyndunin yrði1.
í -því samibandi sagði „Arbeid-
-er(biadet“, bl'að A-lþýðuflókks-
inis í Oslio, að það yrði engin
stjórnar-samvinna við kommún-
ísta o-g ekki h-eldur nein- sam-
vinna við þá í bæjarstjórnar-
kosningum' þei-rn, sem í hÖnd
færu1.
í útvarpinu í Stokkhólmi
var sú skoðun látin í lijós í gær,
af ritstjóra norska blaðsins
„Verdens Gang,“ að éf tii vili
vænu mestar líku-r tili þess, að
niorski AlþýðuÆlbkkuirinn rnynd-
aði einn stjórn eins og 1935,
stuiddur fyrst og fremist af sínu
stórkostlega kjönfyLgi':, en senni
Lega mund-i hann þá Leiita sam-
vinnu í stórþinginu' eða hlut-
Leysis hjá Krisitiléga þjóð-
fLokknum éða Vinstri flbkknum
eða jafnveL hjá þe'm báðúm.
Seint í nótt höfðu ekki bor-
izt hingað atkvæðatöluimar frá
norsku kosninguinum, en talið
tíklLegt, -að skipun. stórþingsins
yrði e'-ns og að framian greinir.
Meðal kunnra stjórnmáLa-
m-anna sem náð hafa kosningu
•í kjördæmum sínum eru með-
al' annarra Johan Ny-gaards-
v-oLd, fyrrverand-i forsætisæáðh.
Norðmanna, sem bair hita og
þunga dagsins rneðan stjómin
sat í London. — NygaardsvoLd,
sem' emnig er kunnur ALþýðu-
reyndasti og kunnasiti forustu-
maður norska Ailþýðuíflokksins,
var kjörinn í Suðnr-ÞrændaLög
um. Þá náði Fredrik Monsem,
sem einnig er kunnur Alþýðu-
Æiokksmaður og fyrrverandi
hermáLaráðher-ra, kosningu1. —
Hann var -kjörinn á þimgi fyrir
Hamar. Sverre Stöstad, fyrrv.
fé-lagsmálaráðherra var kjörinn
á þinig í Þrándheimi, en Try-gve
Lie, uta-nríkismjálaróðherra, var
kjörinn í AkerhusfyLki. Þá va-r
og kjörinn Sven Nilsen- af
háifu Hægri flofcksins, en hann
áfti ein-nig sæti í s-tjóm Ny-
gaardsvolds í London. Þá náðu
einmig kosnimgu Kaare Foster-
vold, rektor og menntamáláráð
3
1
1 FcrsÉetísrat&heiTS. J
Í *
Mynd þes-s', hór að of-an, er af
Einar Gerhards-en, núveramdi
forsæ-tisráðherra Nor-ð-manna,
og einiuto ötulasta forustu-
manni Alþýðulflokbsins í Oslo,
enda var hann f-o-rseti bæj'ar-
stjórnariinn'ar þar áðux.
'herra af hálfu AT'býðuflokksins.
Var það í Alasundi. Sömuieiðis
landtoúnaðarráðherrann í núv.
stjórn, Ein-ar Frogner, sem er
BændafLokksmaður. Ha.nn var
(kjörinn í Hedem'arkfylki.
Það vakti m'ikla athygli, að
prófessor Worm-Múll'er, sem
var í kjöri fyr'r Vinstri fLokk-
inn í bæjunum Horten, Töns-
berg, Larvik, Sandefjord og
Holmenstrand, skýldi lekki ná
kosniingu. En hann var Líska í
fnamtooði við síðustu kosningar
og féll einni'g' þá.
Þá var og kjörinn á þing
fyrýverandi kiirkjumálaráðherra
Norðlmanna í BændatfLbkks-
stjórninni 1931—32, NiLs1 Træ-
dal, af hlálfu BændafLökksins.
Var hanm kjörinm í Suður-
ÞrændaLögum, sama kjördæmi
og Nygaairdsvold, fyrrv. for-
sæitisráðherra.
Talið var líkLegt, seint í gær-
kveldi, að frú Kirsten Han-
steen, ekkja Viggo Hansteen,
seim Þjóðverjar tóku af iífi
haustið1 1941, yrði kjörin í Aker
husfyTfci, en fiuilLnaðártölur Lágu
ekki fyrir.
Laval dæmdur til dauða í
París í gær fyrir landráð
H AÐ VAR TILKYNNT í LUNDÚNAÚTVARPINU
í gærkveldi, að Pi'erre Laval, fyrrverandi forsætisráð-
herra Frakklands, hefði verið dæmdur til dauða fyrir land-
ráð. . 4‘
Sjálfur var Laval ekki viðstaddur, er dauðadómurinn
var lesinn upp, hann hafði neitað að vera viðstaddur réttar-
höldin imdanfarna tvo daga, eftir miklar illdeilur og óeirðir
í réttarsalnum.
André Momet, hinn opinberi ákærandi, flutti áhrifa-
mikla ræðu í gær og krafðist líflátsrefsingar fyrir glæpi
þá, er Laval hefði framið gagnvart hinni frönsku þjóð með
samvinnu sinni og undanlátssemi við Þjóðverja.
Hins vegar hefur Laval sjálfur nedtað með öllu sekt
sinni og talið sig hafa unnið í þágu föðurlands síns á her-
námstímanum. Kviðdómurinn neitaði með öllu að fallast
á þessa skoðun Lavals og dæmdi hann til dauða, eins og
fyrr getur.