Alþýðublaðið - 20.10.1945, Blaðsíða 2

2
ALÞYÐUBLAÐIÐ
Laugardagiiui 20. oktáber 1945
lagaflækjnr Claesseis
gep SjónainafélaginB
—-----------
felur enn eð allsherjaralkvæðagreiðslan sé
f ekki lögiuæ!
------«-----
x
FRAMKOMA Eimskipafélagsins 1 deilu þeirri, sem nú
stendur milli jþess og Sjómannafélags Reykjavíkur
fer að verða dálítið undarleg. Að vísu verður hún skýrð
með því, að Eggert Claessen er ráðamaður félagsins í þess-
um málum og það fer í einu og öllu að vilja hans.
Er þetta ekki í fyrsta skiftið, sem Eimskipafélagið fær óvin-
sældir fyrir atbeina þessa manns.
Togarakaup ríkissfjórnarinnar:
Samnlngar nú undirrltaðir nm smíði
28 nýtlzkn tegara i Englandi.
Þar af eiga 10 a$ afhendasf 194$, en hinir *"
fyrir 1. oklóber 1947
-------«-------
YerS hvers tegara ákveðiÓ 98 g>ús. sterlings-
pundf en getur hreytzt
FULLNAÐARSAMNINGAR hafa nú verið undirritaðir
fyrir hönd ríksstjórnarinnar um smíði 28 nýtízku tog-
ara í Englandi og skulu 10 af þeim afhentir á næsta ári, en
hinir 18 fyrir 1. október 1947.
Verð hvers togara er samkvæmt samningunum 98 þús.
sterlingspund, en getur breyzt nokkuð til hækkunar eða
lækkunar, ef vinnulaun og efni hækka eða lækka meðan á
smíðinni stendur.
Rðkiisstjórndm, giaf í gær út
tilkyninimgiu um þetta, svo hljóð
„Ékis og áðluir hefur verið til-
andii:
Dansleikur og flug-
eldar___________
Skemmtanir Hrings-
ins á mergun.
EINS og getið var uni í blað
-inu í gær, efnir Kvenfé-
lagið’ Hringurinn til mikilla*
skemmtana á morgun. Verða <
skemmtanir í öllum kvikmynda |
-húsunum kl. 1.30 e. h. — og |
hljómleikar í Tripolileikhúsinu \
kl. 4 e. h. i
Uim kvöldáð verðiur dansleik- s
ur í Tjarnaroafé, og verður j
dansað bæði uppi og niðri. Þar j
verður einniig skemimtilegt
happdrætti um blótmlskrýdda
víinikötrtEu.
Loks wrða veðhjólin af-
kiuinnu, sem Rauði kross Ame-
riku héifiur líánað og höfð verðla
í sal Útviegsbanlkans við Lækj-
artorg. I>ar vieröur áreiðanliega
marigít um mamnimn. Stjóm
Hringsins béfur b'eðið blaðið að
feera Tjarnarcalfé. og Útvegs-
bamkams beztu þakkir fyrir ó-
keypis lán á húsnæði.
Ef vel viðrar annað kvöld,
verða flugeldar á Arnairihóli,
þegar er sikyiggja tekiur.
Einis og bunmugt er, er nýaf-
sitaðin ' allsherjaratkvæða-
gireiðsla í Sjóma'nnaféla,gi nu um
tfarmatnaideiluna og heimild
handa stjómánni' til þess að
fyrirskipa siamúðarverktfiöll, ef
þurfa þykir vegna bennar. —
Var þetta önnur eða jafnvel
þriðjia atkvæðagreiSslan um
þelttta miáfl.., og va.r .líátinJ fara
íram vegna þess að Eimskipa-
félagið fyriir miuinn Claesisenis
ttaildi ólöiglegt, að fyrri atkvæða
greiðlslan skyldi eflaki hafia verið
Jiátiin né til allra sjómanna, þ.
e. einnig til þ'eirra, sem deílain
snertir ekki, t. d. til togarasjó-
manna. Nú var þessi allsherj-
aratkvæðagreiðsla látin fara
frarn í byrjum þessarar viíku. og
stóð hún í tvo diaga. Var hún
þráisivar sinmumi auiglýtst í út-
varpimu, einu sinni í Vísi og
þlm atkvæða grei ölsíiun a einnig
skrifað í blöðin.
Nú mótmælir Éimskipafélag-
•ið fyrir muinn Claéssens að
þessi dtkvæðagreiðsla sé lögleg.
Tieliur þaíð að hún hatfi1. ekkii'
vierið nægilega langlýst! .
Um þeta atriði segir í lög-
tutniulm um vinniudeilur:
„Þegar sitéttanfiélag 'eða félag
atvinnurekenda ætlar að hefja
vdmniuistöðvun', þá er hún því
aðeinis heimil, að áflcvörðum um
hana hafi verið tekin: a. við al-
nnemna leyniltega atkvæðá-
igreiðslu, Sffln jstaðið hefur a.
m. k. í 24 klist., enda hafi félags
stj'órnin auiglýst nægilega, hvar
og hvenær átkvæðagreiðslan
ium: vinnuistöðvuinina skyidi fara
firam . . .“
Eimlakiipaiféliaigið fyrir munn
daessens te!ur ekki1 að atkvæða
greiðslan hafi verið nægilega
auiglýst. Um það eru' sjómienn
því ekki s'ammiála. — I at-
kvæðagrieiðs'lu Sjómiannaifélags-
inis tóku þátt 100% .af þeám
sjómömnum s'eim eru á verzlunr
arslkipuim og auk þiesls flestir
þeirra af öðrum skipum, sem
nú eru í hötfin. Allir sjémienn,
semi giátu tekið þátt í atkvæða-
gireiðslunni, vássu um hana, svo
hún var nægilega auglýist. En
ef Cliaessen telur eíkki þesöa. at-
kvæðaigneiðlsflu nægiltega aug-
lýsta, hvað þá um auiglýsingar
verklýðláfélaiga út é landi um
atkvæðagreiðslur. Þau geta að-
einls tillkynnt þær með auglýls-
ingu í útvarpi og lií'ika með götu
auglýsimgum. Slíkar t'iikynning
ar hafa verið tekmar gildar.
Það er heldúr eíkki það, að
/Claeslsen. telji atkv æðagreáðal-
una í raun og veru löiglega, held
ur hefiur hann efckert áinnað við
nám að veíita en sfliíka laga-
króka.
Atkvæðaigreiðslan er fuiLIkom
Igea lögleg og hún mmm verða
látin nægja.
kynnt, hafa að .undanfförnu' stað
ið yfir samimmgar milli fimm
'sfaipabyggingarstöðva í Bret-
laiadi og íslenzku' ríflusGtjórnar-
innar um byggingu allt að 30
togara. Var um þletta fferðúr
bháðabirgð'asiamin'ingur í lok
ágúlsltimánaðar s.. 1. Var þair mað
að við að 170 feta sfaip með 900
hestafla vél myndú' fcosta 72
þús. siterlingspumd, en ef þau
yrðu mieð oflíukyndingn myndu
þau kosita 77 þús. pund. Jaihr
fframf var ítílandimgum ásfcill*-
inn réttur tii þesls að breyta
stærð og gerð skipanna, enda
breyttist þá verð þeirra hlut-
fallsliega.
Saimfcvæmt'eiinrómia ti'llögum
nlefndiar sérfróðra manna, er rík
iiSSitjómin kvaddi til r'áöun'eytis
í þiesisu mláli, — en sú meffnd
háfði borið siig saimian við flesta
þiá aðila, sem til .náðist og á-
stæðla þótti til að ráðifæra sig
við, þ. á m. þá, er viltað var að
hötfðu í hyggjú að gerast kaup-
endur þessara skipa, — var á-
fcveðið að 'skipim sfcyldíu vera 175
ifet og véflaiacfil þeirra aukið að
rnljöig miklum: mum og olíu-
kynnt. Ennfremur var áfcveðið,
að bætia íbúðir sfcipshaifna mjög
mikið frá 'því sem bezt tíðkast
í Emglamdi, oig búa skipin að
öðiru' leyti ýmsum emn fulikomn
ari tækjum' en ætlað var í önd-
verðu, og mluinu sfcipiin þannig
Verða hin fúllkomimuistm fislki-
isfcip er frámi að þtessu hafa ver-
ið byggð.
Eftir' að ríkisstjórniinnd hafði
borizt vitneskjia frá byggingar-
íStöðvuinuim uim þá verðlhækk-
*un, er aff þessu leiddi, ákvað
hún, elftiir að sérfróðir menn
h'öfðiu tjáð 'htenni, að verlðhækk-
unin væri aðéiins hlliurtfalMeg
hæfckuin miðað við stofnverðið,
að festa kaup á skiputnum þann-
ág breyt.tum.
Hafa nú verið und'irritaðir
samninigar uim byggingu: 28
sfliílkra sfldpa og er verð hvers
sk.ipsi 98 þús. sterMmgspumd, sero
þó gietur breyzt nokkuð til
hækfcuinar .eða fl.æfcfcuinar, eftir
því hvort vinmulaun og etfni
hækka eð aflækfca mleðan. á smdð
inni stendiUr.
Af þessum skipum verða 10
alfhent ísflle'ndángum á næsta ári,
en hin fyrir l.-olðt. 1947.
Þá á rílkisistjórnin og völ á
að láta. byglgja 2 slrip í viðbót,
hvort heldlur með gufu>- eða
diestelvél, og yxðu þau atfhent
í byrjun ársitnis 1948“.
Stórgjöl til Slysavarna
félags íslands
SKÚLI THORARENSEN út-
gerðarmaður hefur f. h.
útgerðarfélagsins HELGAFELL
í Reykjavík afhent Slysavama
félagi íslands kr. 13.333.34 að
gjöf. En fjárupþhæð þessi er
hluti útgerðarfélagsiins af björg
unarlaunum er hv. Helgafell
fékk fyriir að hjarga mb. Leifi
Eiríkssyni frá Dalvík, er bátur-
inn var að því kominn að
sökkva út af Breiðuvík, norðan
við Látraröst 12. jan. s.l.
Samið var um, að bjargend-
ur fengju kr. 20.000,00 netto
fyrir björiguinina, oig nam hluti
útgerðarinnar rtveim 'þriðju atf
þeirri upphæð eða kr. 13.333,-
34, sem útgerðarfélagið hefur
nú aifihtemt Slys'avarnafélagi ís-
lands að gjötf.
Srtjiárm Slysavarnafélags ís-
laindis flytuir gefendum' hugheil-
ar þafcifciir fyrir þessa srtórrausn-
arleigu gjöif og þá góðvild til
slysavarnastarfseminnar, siem
svo Ijóslega kemui' frarn í gjöff-
iinni.
Sfeindór Einarsson
dæmdur iil að greiða
kr. 56.217 í bætur út
af bHreiðarslysl.
"C1 YRIR skömmu var í
Hæstarétti kveðinn upp
dómur í máli Soffíu Vatnsdal,
gegn Steindóri Einarssyni bif-
reiðaeiganda.
Atvik má’ls þessa eru þau, að
18. jiúlí 1942 lenrti Soffía í bilf-
reiðarslysi á lteiðinni frá Keffla-
vák til Sandgerðils, með þeim
aifflleiðingum, að biffreið isú, siem
hún ók m'eð, og var frá Biff-
reiðasrtöð Síteindörs, féll skyndi-
leiga niðiur að’ framian oig valt út
af vegimum. Hlaurt iSofflfiía Vartns-'
dai miiflda áverfca við það er
biifreiðin valt og íkr.alfðis't bóta
tfyrir mieiðsfl og öirorfcu, alte kr.
81.417,50.
Sannað þykir, að biffreið
þessi hafi Verið í lélegu ásig-
komuflagi. Hún bilaði í akstri,
og talið var, að :því færi fjiarri,
að ökuimiaðurinn hafi sýnt ffull-
fcomnia aðgæzlui og vartoámi við
afcsturimn. Vair eigandi og út-
igerðarmaðúr biffreiðarinna'r því
aíf Hæsitarétti tafliinn bórtaiskyld-
ur oig honum gerrt að greiða
Sotfffíu Vatnsdal samitals krónur
56.215.70 í sílysabætur.
Alf hálffu álflrýjíainda flutti
mlálið fyrir Hæsrtairétti, hrl. Ein
ar Guðmumdsson, en aff hálfu
stetfinanda, hrl. Sveinbjörn Jónls-
son.
Leikfélag Reykjavíkur
sýnir „Gift eða ógift“ annað
k'völd kl. 8. Aðgöngumiðasala er í
dag kl. 4—7. Er þetta 21. sýning
á Iþessum bráðálcemmtilega gam-
ánilieik, og fer iiú sýningtum a5
fækka úr þessu.
Forsefi sæmir nokfcra
menn hinni íslenzki
fáikaorðu
P ORSETI ÍSLANDS sæmdl
nýlega eflirgreinda mernt
hinn íslenzku iálkaorðu sam-
kvæmt tillögu orðunefndar:
Geir Zoega vegamálastjóra,
sem unnið hefir af mifclum dugnt
aði að bæta vegi landsiins og
samgöngukerfi Iþess, stjörmi
stórriddara hinnar íslenzkia
fájkaorðu.
Ásgeir Sigurðsson skipstjóra,
Siigurjón Á. Ólafsson fynrv. ál-
þingismann, Friðrik V. Ólafs-
son sfcólastjóra, sem hefir umn-
ið miflrið starf í þógu íslenzfcu.
sjómannastéttarinnar og þjóð-
arinnar. Marinus E. Jessen
iskólastjóira, sem unnið hefir
mikið starf í þágu vélsrtjórai-
srtéttar landsins. F'riðfinn Guð-
jónsson 'leifcara, sem um lamgan
afldur ihefir ilagt veglegam, ske!rf
til áslenzkrar leifclistar. Peter I..
Mogensen lyfsala, sem um mörg
ár, hefir verið á þjónusrtu hins
opinibera og hefir ávalt kapp-
kostað að aufca vináttu Dana og
íslendinga. Áðurgreindir menn
voru sæmdir stórri ddarakrossi
hinnar íslenzku fálkaorðu.
Þá hafa eftirtaldi'r menn ver
ið sæmdir 'riddarafcrossi hi.nnar
* íslenzku fálkaorðu:
Árni Einarsson kaupmaður,
sem í tugi áira 'hefir unnið mifc
ið s'tarf í þágu verzlunairs,tétta!r
innar. Benedikt Jónasson verfc-
fræðing, sem hefir haft afar á-
byrgðarmikil srtörf með hönd-
um hjá hinui opinbera um
larigan aldur, og ávalrt leyst þaiu
atf hendi iaf sérsitaikri' trú-
mennsku. Jón Árnalson prenit-
ara, sem nú hetfúr stumfdalð
prenitiðn í meira en hálifa öld
og er auk þess merkiiegjuir
fræðimaður. Hallgrímiur Jónss-
son, fyrrv. skólasitjórá, sem
hefur stariað við Mi'ðbæjar-
skólann í tæp 40. ár, seinuistu
árin sem skólastjóri, þar til
harnn lét af störfium 1941. Ein-
ar Thorlacius fyrrv. prófast,
sem vann rnikið sta-rif í þágM
sveirtarfélaga og safnaða þeirra,
sem hanín hefur þjónað. Og
Sigiuirðuir Gílslason lögi*eglu-
þj'ónin, sem. í 40 ár befur veriið
í þjónuistu hins opinbera, þar af
srtarifandi lögregluþjóhn í 25 ár,
og, áwalllt leyst störtf sín af
hendi af prúðmen’nsku og saim-
viztousemi.
Frumvarp íil laga um
mennlaskólana
MEIRI HLUTI MENNTA-
MÁLANEFNDAR neÖR
dleidar flytur frumvarp um
menntaskóla, sem samið er af
milliþinganefnd í skólamálum.
Frumvarp þetta skiptást í
tíu katfla og fylgir þvii ýtarleg
greinargerð nefndarinnaT. Er
meginnetfni. þ,ess það, — að
menntaskólar skuli vera rtveir
á íslandi og heila: Menntastoól-
inn i Reykjavik og Mennrtaskól
inn á Akureyri . Þó getur itfk-
isstjórnin ákveðið stofnun
nýrra menntaskóla, þegar fé er
iveitt rtifl þess í fjárliögu'm. Mark
rni'ð menntaskólanna 'er að efila
þroska nemenda sinna, veita
iþeim framhaldsmenntiún að
loknu miðabókanámi og ’búa þá
undir háskóflanlám. í skólunum
eru f jórir lársibek'kir og greinast
þrír efstu ibelridimir i tvær deild
ir, máladeild og stærðfræði-
deild. Skólamir eru jaffnt fyrir
pilrta og stúlkur. Rétt til inn-
töiku í fyrsta bekk sflrólanna
Framhald á 7. síðu.