Alþýðublaðið - 27.10.1945, Blaðsíða 2

. A
P’P
Laugardagur 27. oktábcr íS4.~>.
Fjölmennur fyndur í
Alþýðuflokksfé-
lagi Reykjavíkur.
Alþýðuflokksfé-
LAG REYK JAVÍKUR
hélt fund í fundarsal Al-
þýðubrauðgerðarinnar við
Vitastíg í fyrrakvöld. Var
fundurinn vel sóttur og
stóðu fjörugar umræður yfir
fram að lágnætti.
í upphafi fundarins
voru rædd félagsmál, og
tóku mjög margir félagsmenn
til málsy og ríkti á fundinum
mikill áhugi fyrir starfi
flokksins. Einnig var kosin
þriggja manna nefnd, sem
undirbúa á bæjarstjómar-
kosningamar af hálfu félags-
ins í samvinnu við Jfulltrúa
annarra flokksfélaga höfuð-
staðarins.
Að loknum umræðunum
um félagsmálin, flutti Jón
Axel Pétursson ýtarlegt er-
indi um húshæðismálin , í
bænum og gerði grein fyrir
þeim úrbótatillögum, sem Al-
þýðuflokkurinn berst fyrir
varðandi þau mál. Að lok-
inni ræðu Jóns Axels Pét-
urssonar, flutti Finnur Jóns-
son, félagsmálaráðherra,
snjalla ræðu um mál þessi og
gerði grein fyrir tillögiun
þeim, sem unnáð er að af
hálfu hins opinbera, til
lausnar þessu stórfellda og
aðkallandi vandamál höfuð-
staðarins og alls landsins.
Umrœður á alpiogi um áróður
kommónista í ríkisfitvarpinu.
--—---*-----
Þingsályktunartiiiaga um eftirlit með frétt-
um og erindum komin fram.
Verður gamla Ölfus-
árbrúin fluft að Iðui
¥ T MRÆÐIJR munu inn-
^ <an skamms fara fram í
sameinuðu alþingi um trygg-
ingu á ‘hlutleysi útvarpsins.
Eru hin ítrekuðu brot komm-
únista á pólitísku hlutfeysi
útvarpsins tilefni þeirra.
Jónas Jónsson hefur borið
fram- í sameinuðu þingi tillögu
til þingsályktunar ásamt grein-
argerð um þetta efni.
Þingsály ktumar t il laga n- er
s'vohljóðandi:
„A'líþingi ályktar að skora á
ríkisstjórnma að tryggja hll'ut-
leysi útvarpsins frá þvíí, sem nú
er, m. a. með þvíí að iiáta far.a
fraim f uiikomna ritskóðíun á öllu
útvarpsefni undir yfirumsjún
útvarpsráðs og á þess ábyrgð.‘!
í greinargerð segir flutnings-
maður:
„Eftir að alþingi lók ti;l
starf.a í haust, 'hefúr gætt mito-
illar opinberrar gagnrýni varð-
andi starfsemi útvarpsins. Al-
þýðublaðið, Dagur, Mörgun-
biaði.ð, T.iminn og Vísir 'hafa
filutt harðorðar og iröiksituddar
ád'eiiuigreinar um þetta efni.
Auk þess haifa t>vö stjórnmála-
fóliög 'í hænum, Óðinn og Vörð-
ur, samþytoikt opimber mótmæli
gegn ihiJutdrægum fréttflutningi
útvarpsins. Útvarpsráð tók m'áll-
i.ð 'tii meðferðar og fóii formanni
sínum að gera náðistaf.aniir til að
hindra 'hinar átöldu misfé'llur.
Þessi 'viðileiitni útvarpsráðs bar
þó eklki. tiiiætiaðan ánangur, því
að skömmu eftir að úbvarpsráð
.hafði byrj.að að skipta sér af
misfellunum, notaði eiinn af
starfspaönnum úitvarpsins fræði
fyrirlestrartíma sinn til að
munnhöggvast við gagnrýnend-
ur isína i blöðunum. Réðiist þessi
stanfism'að'ur sérstaklega á Al-
þýðu'Maðið O'g riitstjórn þess.
Það m)á segja, að þessar ó-
verijulegu mis'feitl'ur komi von-
uim síðar í 'l'jós. íslenzka útvarp-
ið hefur fr'á upplhafi látið hjá
l'íða að 'fr.amkvæma Iþá einu ör-
yggis'riáöstöfun, sem ihægt er að
tooma við á þessu efni. Erlendis
er yfirleitt gerð sú krafa til yf-
irstjórna rikisúitvarpanna, að
aH't efnii, sem þar. er filutt, sé
hiáð fyrirframa l'hugun bæði á
efni og rniáii. Þyfcir. þ-ar við eiga
að endurstooða lika mál og
setningaskipun, til þess að
tryggja sem bez't Ihepplegan
flutnihg lí útvarpinu. Hér er
ætlazt ti'l, að þingið ilsggi fyrir
rítkis'stjórnina .að láta sérs'taka
og 'vel 'hæfa rnenn 'lesa allit út-
varpsefni, 'áður en það er filutt,
og gera á því þær breytingar,
sem nauðlsynlegar eru. Þar sem
ríkisútvarpið ræðst nú í að
rei'sa mestu og dýrustu húsa-
kynni, sem byggð íhafa verið á
íislandi, yifir starfs'lið sitt, er
ekki ilengur til að dreifa fiátækt
útvarpsins. Hlutleysi þess í dag-
legum störfum verður að sitja
fyrir by'ggingarfraimlkvæimd-
um.“
Ekknaslóðor Islaods, síoíssaðnr
til styrfctar fátæfcum elfcoi.
T JANÚAR í fyrravetur var
Ekknasjóður íslands stofn
aður, og var stofnfé hans 1000
krónur, sem sjómannskona ein
hér í bænum afhenti. Síðan
■ hefur verið hljótt um þennan
sjóð, og vöxtur hans því verið
lítill, fram að þessu. Er þó hér
um svo merkt málefnii að ræða
að full ástæða er til að því væri
haldið á lofti og gaumur gefinn,
Stefnuskrá sjóðsins mælir svo
fyrir, að úr honum skuli veittir
styrkir til fátækra ekkna á ís-
landi, svo þeim sé unnt að halda
heimiflum sínum og ala höm
sín upp.
í gær ’bo'ðaði stjórn sjóðsins
blaðamenn á fund pg skýríji
þeim firiá stofnuin og tilgangi
Sjóðsins, en .í stjórnánni eiga
sæti, biskupinn yfir íslandi hr.
Siguirgieir Sigur'ðsson, yfirlækn
•ir vdð Tryggingarstofnun ríkis-
in, ihr. Jóhann Sæmu'ndsson og
fröken Inga Láruisdáttir.
Hafði biskiupinh orð fyrir
stjórninni, og sagðist, honum
mieð'al annars svo frá:
„Þann 21. janúar 1943 lagði
kona', sem ekki vill iáta fi'afns
síns getið, fram 1000.00 krónur
að igjöf til sjóðsstofnuinar. Sjóð
Uirinn skyldi bera naÆniið Ekkna
sjóður íslands.
Sjóðurinn er stofnaður a’f sjó
mannskonu o,g þetta þúsuud kr.
framlag var hdufti af áhættu-
þóknun manns hennar.
í skipuilagsskrá sjóðsins er
svo kveðið á, að hooium' skuli
stjórnað af biskiupi. Islands, yfir
l'ækninum' við Tryggingasitofn-
um ríkiskis og .einni konu, til-
nefndri af þeim, og ’hefuir frk.
Inga Lárusdóttir tekið við til-
nef.ni,ngu í stjómina.
Takmark sjóðsins er að
styrkja fátækar ekkjur á ís-
iandi til«að halda heimiliumi sán
um og ala .uipp börn sín, einnig
þær, konur er miennirnir hafa
yfirgefið.
;í skipulagsskrlánni er mælt
svo fyrir, að eigi megi veita fé
úr sjóðnum fyrr en höfuðstóll
hans er orðinn 100 þúsund kr.,
ö'g aldréi þó meiru' fé, en ár-
legiuim vöxtum nemuir.
lEnnfriemur er svo kveð'ið á,
*að yerði eigi þörf á að §tyrkja
ekkjuir, vegna 'þess að fyrirhuig
uið ekknatrygging ríkisi'ns verði
svo rífleg að hún næ;gi, Sikuli fé
sjóðsins varið til , manmúðar-
méla og líknarstarfsemi. í sem
beztu saim.ræimii við upprunaleg
an tilgang gefaindans og skipu-
lagsskrána.
Skipuilagsskrá sjóðsins var út
gefin af dómismélaráðherra 21.
jahúar 1945 og birt í Stjórnar-
tíðindumi það ár (A. 3, B. 4., bls.
57 — 58).
Mjög hljótt hefiuf verið um
sjóðsstofnun þessa og hefur
hann því lítið vaxið. Sjóðseign
in er nú urn 1500 torónur.
Stjórn sjóðsins hefur álitið
hétt að vekja nú athygli almenn
Framhald á 6. síðu
Hátíðameua í Dóm-
iirkpnni í
ONDANFARIN ÁR hafa
prestar H^llgrímssóknar
ininnzt ártíðardags Hallgríms
Péturssonar, sem er 27., okt.,
með hátíðarmessu. í dag eru
271 ár liðið frá andláti séra
Hallgríms, og í kvöld kl. 8.30
verður hátíðamessa í Dómkirkj-
unni af því tilefni.
Séra Sigurjón Árnason filyt:
ur preditoun, en séra Jakob
Jónss'on og séra Sigurbjörn
Einarsson d’ósent þjóna fyrir
al’tari. Verður miessa þessi með
fornu sniði, svo sem tíðkaðist
á diögum Ha'lígrims Pétucrsson-
ar. Hi.n nýja sálimgbók verður
notuð við imessuna, en í iþessari
nýju útgéfu eru mun fleiri
sálmar eftif Hajligrím Pétursson
en i eldri útgáfunni.
Að messu lotoinrii vecrður
samstootum tii HaHigrímskirkju
voitt móttaka við kirkjudyrnar,
oig i dag gengj-t Kvenfélag Ha'Il-
gríimskii'rkju ’fyrir merkjasölu
tiíl áglóða 'fyrir kihkj'Ulbyiggingar-
sjóð H'a'H'grímskirkju.
ísienzkur sendierra
formaður alþjóða-
siefndar.
HP HOR THORS sendiherra
-“■ hefir verið kosinn focrmað
¥ -V
uir ifistoimálanefndar ráðs tefnu
m’atvælia- og landbúnaðarstof-
unar hinna sameinuððu þjóða
í Queebec. Hinn 22. október
fl'utti ihann ræðu um atvinnu-
.rriál ís'l'ands á allslherjarfundi
ráðstefnunnar.
IRÍKUR EINARSSON flyt
■“““* ur í efri deild alþingis svo-
hljóðandi fyrirspum til sam-
göngumálaráðherra um flutning
gömlu Ölfusárbrúarinnar,.
„Hefur rainnsókn farið fram á
því, samkvæmit þingsályktun'
frá 6. febr. 1945, hvorf hin
gamjla hengd’brú á Olfúisá sé hæf j
til notkunar á fyrirhuguðu
Hvítárbrúarstæði hjá Iðu, og ef
svo er, hver hefuir þá orðið nið
uinstaða þeirnar rannsóknacr?'1
við ©rjéfagötn.
IDAG opnar bærinn náðhús
vijð Grjótagötu ag verður
iþað oþið daglega frá k’l. 10 á
morgnanna til kl. 11 á kvöldin.
í húsinu eru fjögur salerni,
en á gangi fyrir framan Ikiefana
eru tvær Ihandlaugar og spegill
fyrir ofan þær.
þriggjaára óseld!
Fyrirsp&irRi borin
fram á alþíngfc
| NGÓLFUR JÓNSSON flytur
■*■ í neðri deild alþingis þá fyr-
irspurn til landbúnaðarráð-
herra, hvenær seldar verði þær
miklu ullarbirgðir, sem eru í
landinu.
Fyricrspurninni fylgir eftir-
farandi greinargerð:
„Það er kunnuigt, að nú ligg-
uir óseld í landinu uillarfram-
leiðtsda þriggja ára. Er augljóst,
að af því leiðir mikil óþægindi'
fyriir fr.amileiðendiur. Bændur
bíða eftir því að fó (réttimætt
verð fyrir vöruna, verð, sem rík-
iS'Sjóðiuir hefur tekið áfoyrgð á.
Það miá fullyrðá, að gjaldþol
margra bænda leyfir ekki þan'n
mikla drátt, sem orðin.n er á sölu
ullarinnar. Verkamienn og aðrir
lauinþegar muindu ekki .uina því
að bíða í eiitt til þrjú ár eftir
mdkluim hluita lauina Isdnna.. Þar
sem xíkissjó'ðuir hefuir tekið á
sig skulidbindingu um að
tryggjá bæinduim sexmannac-
nefndarverð fyrir ul'lina, -er eðli
le.gt, að ríkis'stjórnin hafi á-
kvörðunarirétt ucm, hvenær og
hváða verði ullin er seld.Það er
kunnugt, að land'bú'naðárráð-
herra hefur látið gena ítrekaið-
ar tilraunir til að selja ullina á
góðu verði. Þær tilrauinir virð-
ast ekki hafa borið þanin. árang-
ur, sem . æskilegt er. Ýmsix
■gerðu sér vonir pmi ,góða sölu-
niiöguleika, þegar Norðilrlöndin
opniuðiust í S'tyrjaldarloki'n. Þær
vonir voru eðhTega'r, þar sem
kun'nugt er, að þau lönd hafa
mjö'g lítið af ull.
Væntanlega gefuir ráðheHrann
úpplýsingar -um gairig þes'sia
má!s. svo að framleiðendum
verði Ijóst, hvenœr þeir geta
búizt við þeim gjaJdeyri, sem
fyrir ullina kemur.“
Skipafréttir.
Brúarfoss er í LeitJh. Fjallfoss
fór frá N. Y. í fyrradag. Lagarifoss
er í Rvík. Selfoss er í Rvík.
Reykjafoss er í Rvík. Buntline
Hitch fór frá N. Y. í gær. Span
Splice fór frá Rvík 15. okt. til N.
Y. Lesto er í Leith.
Nýir íslenzkir ríkis-
borgarar.
ALLSHERJARNEFND neðri
deildar ailþingis hefur bor-
ið fram frumivarp um að vedta
sjö erfendum miönnum íslenzto-
■an rdikisiborgararétt, en allir
munu þeir lha>z cJvalið diengi hér
á Olandii. Þessiir sjö rnenn era
taldir hér á eiftir:
Abráham, Robert Louis Eu-
gen, söngstjóri í Reyfcjavffk,
fiædidur 17. maí 1912 í Þýzka-
iandi. Friedlánder, Heinz. Karl,
vélamaður d' Reykjavík, fædidur
27. ágúst 1914 ií Þýzkalandú
Gölhlsdbrf, Elisabeth, tungu-
miálákennari í Reykjaivík, fædd
3. ágúst 1890 í Þýzkalandá.
Lind'emanin, Albert Volker, fior-
stöðuimaður í VarmaMið £
Skagafirði, fæddur 17. ágúst
1899 í Þýz'kalandi. Pedersen,
Martin Schjönning Kri,stianp
pípu.lagni n.g’armáður á Raufiar-
höfn, f. 27. júlí 1887 'í Noregi.
Sonnenfeld, Kurt Gustav, tann-
iiæknir á Siglufiirði, fæddur 3.
ágús’t 1909 d Þýzkalándi. Vest-
mann, Ingi;björg Einarsdóttiirp.
iðnmær í Reýkjavík, fæd’d 25.
des. 1919 ,i Kanada.
í greinargerð fyrir frumvarp'
inu ’segir:
Frv. þetfa er fiutt að foeiðni
dómsm'áiaráðherra, o-g fylgdi
þvlí 'SVoIátandi athugasemd varð-
andi. 2. gr. frv.:
„Með því að óvís.t imó teljaP
hvort alilir þeir,1 sem um ræðir
í firv., einkum þéir, sem fædd-
ir eru í Þýzkal’andd, geti i.nnan
12 mánaða fært sönnur, á, að
þeir séu ileystir undan siruu
fyrra rfkis'fangi, er í 2. gr. frv.
gert ráð fyírir undariþáguheim-
ild, I'ífct og gert var í lögum nr.
51 1943.“
Fyrsta gesíamót UHFK
!
17 ETRARSTARF ÍJngmenn&
** félags Reykjavíkur er nú
að hefjast. í sumar hélt félagið
uppi talsverðu íþróttastarfi, —
enda þótt vætutíð hamlaði mjög
útiæfingum.
Félagið hefur fengið afnot afj
fþrótt.asal Menntaskölans á kom
andi vetri og eru æfingar þeg-
ar byrjaðar.
í ráði er að skemmtanalíf
'i.nnan félagsins verði fjölbreytt
ara í vetuir en verið hefiuir uind-
anfarið. Munu skeonimitifundáx
ag gestaim'ót verða haldin í
samitoamuisial imjólkurstöðtvaírinii
ar víð Laugaveg. Fyrsta gesta-
mótið veröur haildið í kvöld.
AðaHundur F. H. þakk~
ar bæjarsljórn Hafn-
arfjarðar og iþrétta-
nefnd fjðrframlög fif
íþróttastarfseminnar
ÐALFUNDUR Fimlieifcafé-
'lags Hafnarfjarðair var
haldinn í fyrrakvöld.
Á fundlirium gaf fiormaður
féiagsins ýtarlega skýrslu um
störf þeS'S á s'íðasta starfsári,
sem verið hefur gifturókit fyrir
félagið. Gjaldkeri. féiagsins gafi
skýrs'lu um fijár'hag þess, .sem
aulkizt liaifði um rúmiar 20 þús-
und krónur á árinu.
í stj'órn félagsins voru kosn-
ir: Formaður: Jón Magnússon,
endurkiosinn. Ritari: Gunnaar
Framhald á 7. síðu.