Alþýðublaðið - 10.11.1945, Blaðsíða 4

ALÞYÐUSLAÐiÐ
Laugardagur 10. nóv. 1945-
fUfrijðnbUði)
Útgefandi: AlþýCuflokkurinn
Bitstjóri: Stefán Péturss^n.
Símar:
Ritstjórn: 498] og 4902
Afgreiðsla: 49#« »g «903
Aðsetur
i AlþýðuhúainD vt@ Hverf-
isgötu.
Verð í lausasölu: 40 aurar
Alþýðuprentsmiðjan.
Deilarnar i Fiskiféiagino.
------♦------
AtSiugasemd frá fískimálastlóra og gagnat-
Siugasemd frá „fundarmanni".
Hbin nýi Poiemkin.
HINN NÝI POTEMKIN,
Bjarni Benediktsson, borg-
arstjóri, hefir ekki haft lánið
með sér eins og hinn, firægi fyr-
irrennari hans! og fyrirmynd,
endur fyrir löngu.
Hiuum gamil'a, rússneska
Potiemlkin tólkst að blekkja Kat
rínu aðra með gerviþorpum sín
um og gerviboriguim. Hún stá
hrófatildrið báðumegin við fljót
in, sem 'hún ferðaðist um, en
ekiki 'hin niðurníddu hreysi, er
fólkið ibjó í sikammt fxé árbckk
uuuffl. Og hinn frafcki Loddari
fékk ríkuieg laun og margvís-
legar vegtylluir fyrir lands-
stjórn sína. .
En hinumi nýja, íslenzka Pot-
emlkin tókst ek'ki að blelkfkjia
blaðamennina á Reykjavíik með
skrautsýningu sinni til undi.r-
búnfingsi I^æj aris'tj órnairkasni'ng
unum. Þó að hann æki 'hratt með
þá fram hjá braggiahverfunum,
og sýndi ’þeim ekki annað en
niolkkrar opinlberar byggingar,
sem ráðizt hefir verið í eða Lapp
að héfir verið upp á á síðustu
stundu í áróðursiskyni, fyrir bæj
arstjórnarílháLdið áðuir en geng-
ið yrði til kosninga, gat hann
ekki fengið jþá t'il að gleyma
braggahvexfunum þar sem 1500
Reýkvíkingar, þar af um 650
böm og uinglingar innan við
sextán ára aldiuir, verða nú að
hírasit við Ikulda og vosibúð fyr
ir fxamtaksleysi bæjarstjórnar-
meirihllu'tans undanfairin ár um
húsnæði smál höf uðstaSarins. —
Blaðamennirnir Létu sér því fátt
um finnast skrautsýningu borg
arstjórans. Og svo miumu Reyk-
vtííkdnigar yfirileitt gera. Hann
þarf árieiðaniiega ekki að gera
sér miklar vonir uim ávinning
af henni við fcjörborðið á vetur.
Hinn nýi Potemkin var afhjúp-
aður of snemma, og öll Reýka-
vík Ihlær 'þegar í dag lað hin-ni
misheppnuð'U loddaralist hans
*
Þar við bætist, að borgarstjór
inn og bæjarstjórnarmeirihlu't-
inn geta ekki einu sinni, með
nokkrum minnstia rétti þakkað
sér þær byggingarfraimkvæmd-
ir, s-em hann sýndi. T-il þeirra
hefir bæj arsitjórnarmeiri!h-lu tinn
bókistaflega verið rekinn með
margra ára. baráttu Alþýðu-
flokiksins fyrir þvd, að bæjar-
stjórnin gterði slkyldiu sína bæði
váð skól-ana og Ih'úsnæðisliaust
fóHk ihöifuðistaðarins. Allir vita
að AlþýðufLoklkurinn ih-efir, j-afn
hiiða þvlí að hafa frumkvæði og
framkvæmdir alll-ar um bygg-
ingu verkamainnabústaðanna,
þ-ar sem all-t að 'þyí 1500 Reyk-
víMngar lifa nú í vistlegum og
góðum húsakynnum, heimta-ð
það d mörg ár, að bærinn hæf-
ist einnig banda um byggiingu
íbúðarhúsa yfir -efnalítið fólk tiil
þess a-ð sigrast á húsnæðisskort
inum — þes-su höfuðmeini
Reykj-avtíkur. En bæjarstjórnar
íhaMið lét þæ-r kröfur sem vind
um eyru þjóta þar til allt var
um seinan, leinnig bygging
þeirra íbúð-arfmsa við Skúlar
götu, -sem borgarsitjórinn er nú
Frá fiskiimáLastjóra D-a-
ví-ð Ólafs-syni, h'efir Ai-
þýðublaðinu borizt eftir-
fa-randi a-t.hu-gas©mid:
UT AF ummælum í Þj-óðvilj
a.-num s. 1. sunnudag og Al-
þýðiuiblaði'nu í d-ag, u:m- fund í
fis'kifélagsdeiM Reykjiavífcur, er
haMin-n var s. 1. föstuda-gs-
kvöM, óska ég a-ð taka fram, að
vi-ð fulltrúakosni.nguna á fiski-
þing, -e-r fór fram- á fuin-dinum
samkv. fyrirfram auglýstri daig
sikrá, var fylgt sömu regium og
farið hef-ur veri-ð' efti-r ágrein-
imgslausít við kosnin-gar í beim
dei-ldiuim: félagsins. sem mér er
-fcuininiuigt um. Því hefuir verið
haMi-ð fra-m, a-ð vegna þess að
útlgie'rðarmenln, hafi haft 5 atkv.
fvrir hv-ert skip og 2 atkv. fyrir
iðnfyrirtæki. hafi þeir, þótt
þeir væru' færri, borið ævifé-
la-ffsinia, sem hafa eitt atk'væði
hv-er, cfurliðd. Því va-r ekki svo
varið -á bssís-uim fund.i', vegn-a
þ-ess að b-eir, sem fðru mcð
f.Leiri en eit-t aitkvæc: skiptust
í tvær and-stæðar fylkingar o-g
voiru- j-afnmörg atikv. hver.um-
rmegin. Þess ve-gna voru það
ævifélagarrair, sem úrslitumi
réðu. Þesis- m.iskiLninigs gæt-ir
einnig. að fundárstjóri' hafi' ráð
ið um a-tkvæðisrétt fund-ar-
manna, en, -atkvæðas’eðL'um
h-afði verið úth-Luta'ð fyrir fund
inn og án- ;þ-ess fundars.tjóri
faefðli nokkur afskipti af því.
Einndg er það m-isskilndnguir,
sem- fram ke-mur í umræddum
friásöignum, að um stofnfund
hafi v-erið að ræða. Samkv.
lagabreytingu, s-em gerð var á
síðasta fiskiþingi. var Reykja-
vífcurdeiMin ekki ílen-gur aðailL
deil-d félagsins. heldur einun-g-
is ein a-f deildum þess, hlið-
stæð öðrum deiMum. Hér var
því ekki um stofnun nýrrar
doildr- að ræða.
IfOk.si er bað ekki rét-t, sem-
í egir í frá-sö'gn- Þjóðviillja-nsi, að
meiri hluti fundarmanna hafi
igeinigið a-f fundi, áður en full1-
itrú-ako-snin'g á fiskiþing fór
fnam. Þeir s-em af fundi gen-gu1,
vo-r.u aðeins tæplega þriðjung-
ur þeirra, er fum-dinn sóttui.
Rvíik. 6. nóv. 1945.
Davíð Ólafsson.
Við þessa aithugá-semd fiski
míáiLaistjóirans faefir „Fundar-
miaðuir", sem ger-ði sitofnfund
Reykjavíkuird-eiMar Fiskifél-ags
inis að umtaíisiefn-i í ALþýðuhLað
niu- síðastliði-n-n mánud-ag, ósik
að að fá birt eftirfarandi at-
h-ugiasemd:
Atu-gasemd fdiskimálastjóra
bendiir til þess, að hann hafi
verið harla viðutan á s-tof-n,-
fundi Reykja víkurdteiLdiarinn-
ar, og því ek-ki áttað si-g á ástæð
uin-uim fyrir deiLum þ-e-im, sem
þar komu- upp.
Þ-að var d-eilt um þanin skilin
inig fiisikimiálastjóra, -að Reykja-
víkurdeHdin væri tiil þótt hún
hef-ði ekkd verið stofnuð. Fund
armienn töidu fundinn stofn-
f-und, en ekiki aðalfun-d eins og
fiskimálastjóri viidi ákveð-a.
Þeissvegnia töl-diumi vi-ð fun-dair
-mie-nn aitkvæðasmöluin fiskimála
stjóra inn -í dei-I-dina áð-ur e-n
hún var stofmuð ó-löigl-ega, og
krö-fðumst þess, að aðeins lög
legir sitofniendum tækjiu- -þátt í
stjórniarko-sninigum. Fundar-
-stjóri O'g fisfciimáTastjóri höfn-
uðlu þessari k-rö-fu.
Þá var deilt uim kjörigen-gi og
koisniingarétt deildarmanna tiiH
fiskiiþings. í 8. gr. fisiki'félags-
laganna er þessi málsigrein:
„Atkvæð'a-réittux o-g kjörgén-gi
til fiskiþings og .fjói’ðungsþings
er -ennfrem.uir háð þeim taik-
miöfkunum að, m-enin hafi ve-r.
ið löglegir féla'gar í eitt ár eða
.mieira. áður en kosning f-er
fram. og eigi yn-gri en 21 ára,“
A fuindinuim vo-ru nokkriir
mie-nn-. sem ekki fuilTnæ.gðu- bessu
sikilyrði’, þar sem þeir höfðu
verið' aiðeivs fá a dava í fiski'fé-
- 'Lariniu pftir sfcil-niuigi' fiskimála
j stjóra. F-i -srenígiU' in-n í deildin-a
| ,á sfoinfv.ndi þá um kvöTdið,
i eftir sfciTningi o-kfca-r fumdar-
m-anra. Fuinda-rs-tjóri veitti m-e-ð
Smlþykifci fiskimálastjóra þeim
mönn-um kiörgengi og kosn-
ingarétt fy-rir bá og skip þeiirra
ov iðcnfvrirtæfci, Þessir meinini
ré-ðiu útslitum í kosnin.gum, þar
sem, þeir fó-ru mieð fjölda at-
kvæð-a hv-er Af þessum á-stæð-
um er kos-n,i:nigin -á 4 fuLltrúum
á fiskiþingið ólögTeg.
Eninfr'emur var d-eil-t urn það
viö.r-ræði meirihluta stjórna-r
Fiskiféúagis íslands að vilja
brevta- Lö-gum Fiskiféliagsins
með einfaldri stjórnarsam-
bykkt. Við fuindarmfi-nn, vítt-
um -þessiai sambvkkt siem- örg-
uistu lö'gleysu og gjörræði, -en
fuinda.rstióri o-g fisikimálastióri
revndu að ve-ria I-öglievsuin'a
við fuiI'Ltrúakjörið með þe-ssiari
samþykkt.
BuLL fiskimáilastjóra um það,
a-ð atkvæði útgerðarman'n-a
ha.fi f-all-ið jafn-t á b'álða aðil.ja,
er ekki svar-a vert. Það skiptir
en-gu -máli hver-su atkvæðin
e.ru, sem skiaoa m'e-irihluta, séu
b-au að-ei'ns LöeTe-g. FisfcimáLa-
sitióri vefuir í skyn', að lög fiski
fólá'gsins ®éu' ,„ágr-eindpgsLaust“
brotin við fulltrúakjör í ..beirn
deildum. sem honum er kunn-
u-gt um.“ Næsta fi-skiþinig á að
kió-sa fis'kimál'ais.ti'ór-a o-g stiórn
ti:T 4 ára. En- -sé ó-löigle-ga ko-sið á
fiskiþin.gið, verða ailiar gj-örðir
b-e-ss véfengd-ar o-g ógild-ar, einn.
ig kosni-n-g fisfcimiáTastjóra, o-g
fe-r bó ver en afl-að var. ef nú-
vfi-randi fÍFkim-á'lastj'ó'ri, s-em
nvtur embættis s'ín-s' vegna. að
-gierða sinn-a og margra a-n-nara
eldri féiagisman'na í Fiskifélag
iinu veltur ú-r fonsætin.u fvri-r
-eigiin yfirga-n-? og 'llöiglé"'''sur.
Þe-gar við -gerðrúm Davið Ólafs
soin að forseta Fisik-iféLags' í-s-
landsi hér u-m árið, var hann.
ó'-krifað, blað. Við skoru-m nú
aTvaitLiega á hainn-, iað- rita- ekki
sín-a eigin sögu í Fiskiféláginu
rnie-ð ofbeldii o-g yfirgaingi. e-n
vera' trúr þjónn 1-a-ga o-g réttar,
bá muin- homu-m o-g féliagi okka-r
. vel farnast.
Fundarmaður.
MÁLGAGN SAMBANDS
ÖNGRA JAFNAÐARMANNA
RITSTJÓRN: STJÓRN S. U. J.
að miklast af, þó að reka þyrfti
'hann til þéirnar framfcvæmdar
eirns og tiL flestra anna-rra. Þess
vegna verður Reykjavík nú að
horfa upp á hundruð (fcvenna
o-g barna s-afcna flests, þess, sem
siðað fólfc þarfnast, í bragga-
hverfunum á tímumi mestu. at-
vinniu og penin-gaveltu, sem yf-
1 ir hana haifa gengið.
Því mun ekki verða gleymt
vi.ð kjörborðið í vetur, hversu
miarg-ar skrautsýningar, er borg-
arstjórinn, ihinn nýi, en mis-
heppnaði Potemfcin, skipulegg-
ur tál þess -að villa Reykvíking
um sýn um veruleikann og stað
reyndirnar.
Kaupum notuð húsgögn og
lítið slitin jakkaföt
FOS.NVERZLUNIN
Grettisgötu 45. Sími 5691.
F.U.J. F.U,J,
Félagsstarffö:
Skrifstofan er opin
alla virka daga kl.
5—6,30 e. h.
Félagar!
Hafið samhand við skrif-
stofuna.
STJÓRNIN.
Qibreiðið &ibvðubiaðið.
óskast nú þegar.
Hátt kaup.
Alþýðublaðið simi 4900.
'T' ÍMINN gerir í gær kjarn-
orkuispirenigjuinia að umtals-
efni, en mikiar o-g vaxandi um-
ræðuir er.u nú um þetta ægiltega
vopn hvarvetnia um he-im. Tím-
i-run skrif ar:
„Nú um helgina hefst í Washi-ng-
ton viðræðufundur.-þeirr-a Trumans
forseta og Attiee forsætisráðherra.
Á fundi þes-sum verða vafalaust
rædd mörg stórmál, en stærst og
örlagarík-ast þei-rra verður þó
atomspr eng j umálið.
Það eru þrjár þjóðir, sem nú
ráða yfir vitneskjimni um kjarn-
orkusprengjuna, Band-aríkjamenn,
Bretar og Kanadamen-n. Þes-sar
þjóðir unnu sameiginlega að rann-
sóknunum, er leiddu til þess að
sprengja-n var up-pgötvuð. Hins
hefur að-ein-s ein þessara þjóða,
Bandaríkjam-enn, komið sér upp
verksmiðjum til að framleiða
sprengjuna.
Um það verður ekki sagt með
v-isu, hvort sa-mkomulag hafi ver-
ið urn það milli þessar-a þjóða, að
h-alda vitneskjunni u-m framleiðslu
atomsprengjunnar leyndri. Hvorki
Bretar eða Kanadamenn hafa neitt
um það sagt. Hin-s vegar hefur
Truman fors-eti látið -þau orð fall-a,
að þessari vitneskju -my.ndi hald-
ið leyndri fyrir öðrum þjóðum, a.
n. k. fyrst um sinn.
Af hálfu margra vísindamanna,
bæði í Bretlandi og Bandaríkjun-
um, hefur þessi stefna Tru-mans
sætt ha-rðri gagnrýni. Þeir hafa
haldið því fram, að hún myndi
leiða til kapphlaups milli stór-
veldanna u-m að fi-nna upp og fram-
leiða atomspr-engjur. Þau stór-
veldi, sem enn kynnu ekki fram-
leiðslu atomsprengju'n-nar, myndu
fljótlega komast á sporið og þess
yrði því t. d. ekki langt að bíð-a, að
Bússar stæðu þar jafnfætis Banda-
ríkjamönnum og Bretum. Eina
ráðið til að koma í veg fyrir slíkt
kapphlaup væri að opinbera leynd-
ardóminn um fr.amileiðslu atom-
spren-gjunnar og fel-a síð-an al-
þjóða-stofnuin eftirlit varðandi þessi
mál.
Jafnhliða þessum aðvörunum
vísindaman-nanna hefur það verið
upplýst, að þegar sé búið að finna
upp atomsprengjur, e rséu 1000-
falt kraftmeiri en sprengjan, sem
notu-ð var í árásinni á Hirosjima.
Það þyrfti ekki nema nokkra tugi
af slíkum sprengjum til að eyði-
leggja all-ar h.elztu borgir Banda-
ríkjanna. Jafnfram hefur veriS!
upplýst, að fljótlega muni verða
-hægt að skjóta slíku-m sprenigjum-
sem flugsprengj um, óraleiðir, j-afn-
v-el milli Evrópu og Ameríku. Eng-
a-r öruiggar varnir eru enn taldar
gegn slíkum vágesti, en ýms-ir vís-
indamenn gera sér vonir um, að-
hægt verði að skjóta atomsprengju
skeytin niður á leiðin-ni með eins
konar radarspren-gjum, er sendar
verða á móti þeim. Slíkar sprengj-
ur voru notaðar gegn flugskeyt-
um Þjóðverja og svokölluðum
sjálfsmorðsflugvélum Japana með
góðum árangri, e-nda þótt útbún-
aður þeirra væri þá enn á fnun-
stigi. Varnaraðferð þessi by-ggist &
því, að hægt er að finna, þegar
óvinaflugskeyti nálgast, og jafn-
fljótt er hægt að beina sprengj-
u-num gegn þeim, en þær stjórn-
ast af ei-ns konar loftskeytatækj-
um.“
Þá segir Tíminin enn fremur:
„Talsverðar getgátur eru nú um
þ-að, að -sú verði niðurstaðan ái
fundi þeirra Trumans og Attlee,
að þeir bjóði sérhverri þjóð að
fá vitneskjuna u-m framleiðslu
atomsprengj un-na-r, ef hún gengst
jafnframt undir, að iðnaður hemn-
ar verði settur undir svo strangt
alþjóðlegt eftirlit, að auðvelt verði
að fylgjast með því, hvort hún
framleiðir atomsprengjur. Þetta
myndi t. d. þýða það, að Rússar
gætu fylgzt með öilu-m iðnaði
Bandaríkj anna og Bandaríkja-
menin á sama hátt með öllum iðn-
aði Rússa. Fyrir Rússa myndi þetta
þýða algert fráhvarf frá hinni svo-
kölluðu myrkvu-narstefnu, sem þeir
þeir fylgja nú, þ. e. að láta fúrfci
aðrar þjóðir fylgjast með öðru i
landi þeirra en því, -sem þeim
þóknast sjálfum að veita uipplýs-
ingar um.
Það yrði vissulega hin stórkosfe-
legasta breyting frá því, sem nú
viðgengst í alþjóðamálum o-g hef-
ur -þekkzt hingað til, ef aiþjóða-
Fra-mhald á 6. síðu.