Alþýðublaðið - 13.11.1945, Blaðsíða 3

Sýáðjudasur 13. nóveanber 1945.
ALÞYÐUSLA£>1Ð
| Fyrir þrem árum
JÞAÐ ER STUNDUM fróðLegt,
eikki siízt ó 'þess-um vi.ðburða-
itífcu timum, sam við nú lif-
wm, að renna Ihuganum yfir
liðna atburði, þeir gerast með
»vo s'kj'ótum (hætti, að manni
verður það á að ruglast alger-
iega í ríminu af hinni hróðu .
tós viðburðanna. Manni I
finnst til dæmis eikki langt j
síðan bardagar voru í fullum
gangi á vesturvigstöðvunum
og alls ekki mjög ílangt síðan
barizt var á brunasöndum
Norður-Afríku.
3>ESSA DAGANA eru liðin
þrjú ái’, þrjú viðburðarrik ár
síðan hin fyrsta stóra land-
ganga bandamanna var gerð
í styrjöJidinni, er gengið var
á land' í Norður-Afrfiku. Það
var að .mlorgni þess 8. nóvem-
ber 1942, að mlesti skipafloti
sem til þess tíma hafði sézt
samankomin, setti. lið á iand
á nokkrum stöðum Í Norður-
Afríku, aðallega í Oran og
-Algier og daginn eftir Casa-
blanca. Eins og kunnugt, var
barizt á nokkrum stöðum, en
brátt var öll mótspyrna brot
in á bak aftur og siðan hóffst
aóknin tiJL Tunis, samtimis því
sem hersveitir Montgomerys
sóttu að ihersveitum Roimmels
að sunnan, sem lauk með full
um ósigri og uppgjöf „Affrika
Korps“ Þjóðverja.
1>AÐ EtR EINKENNILEGT
að minnast þless nú, að 8.
nóvember fyrir þremur árum
flutti Hiti'er r^ðu, sem út-
varpað var frá Múnchen, þar
sem hann lýsti yfir því, að
nú myndi hann efclki fleiri tii-
raunir gera til þess að fá
foandamenn tái þess að semja
írið, en síðast Ihefði, hann boð
ið Bretum frið 19. júllí 1940.
Ehnfremur sagði Hitller, við
þetta tækifær-i að Stalingrad
væri örugglega á valdi Þjóð- 11
verja og það, isem málli sfcipti
væri, að engir fflutmingar
gætu látt sér stað á Yolgu. —
Það væri þýðingarlaust og
svaraði efcki kostnaði fyrir
Rússa að gera ffleiri. rússnesk
ar borgir að „annarri Verd-
un.“ Loks sagði Hitier, að það
skipti engu mláli þótt Bretar
hefðu unnið nokkra ferkliló-
metra af eyðimörk í Norður-
Afríku, teins og hann orðaðd
það.. Síðari atburðir lieiddu
svo í ijós, hversu þýðingar-
mikiir þessir „ferlkíiómetrar
af „eyðimörku“ voru.
FRAM TIL ÞESS TÍMABILS,
sem hér 'hefir verið fjal'lað
um, hafði slrlíðsguðinn neynzt
heádur ómildur bandaimönn-
um, en efftir lándgöngu banda
manna 1 No r ður-Af riku,
komst verulegur skriður á
hemað þeirra, ten Þjóðverjar
foörffuðu úr einu víginu í ann
að, unz yfir lauk í vor.
SÍÐAN ÞETTA GERÐIST heff-
ir rnargt skeð, margt ótrúlegt
skeð, að manni virðist. Þeir,
sem þá vöktu mest umtalið
eru horfnir af leiksviði utan-
rffikisofoáíLanna, Hitler, Göbb-
eQs og Himier, Mussolini og
flolieailDger fúsir tilsamnlngavið
Plóðemlssinna h Java.
-----4--:-
Noei Baker v®nar, að komast megi hjá frek-
ari fogéðsúthellingum austur þar.
-------«-------
1"% AÐ var tilkynnt í Lundúnafregnum í gær að Sir Noel Baker
*• ráðherra hefði skýrt frá því, að nú væri hollenzka stjórnin
fús til þess að senda menn til þess að ræða við fulltrúa dr. Soe-
kamos, leiðtoga þjóðernissinna á Java. Sagði Noel Baker, að
horfur væru á því, að komast mætti hjá frekari blóðsúthelling-
um. ,
Cordel! Hull íær
Cordell Hull
UNDÚNAFREGNIR í gær
skýrðu frú því, að Nobells-
verðlaunaneffndin i Oslo hefði
sæmt Gordeil Hull, fyrrverandi
utanríikisráðherra Bandaríkja-
manna, ifriðarverðlaunum Noh-
els fyrir þetta lár.
Eisenhower kominn
til Ameríku
EISIENHOWER hershöffð-
ingi, yfirmaður alis her-
afla vesturveldannia í Evrópu,
er nú kominn til Bosion í Banda
ríkjunum á leið sinni tiil Was-
hington, Mun Eisenhower
leggja tU við amerísku stjórn
imláilamienn, að fiMinin, herinn
og flugheónn verið samei'nað
ur í eina deiild, þar með verði
sitjór-n þessara mála auðVeidari
og skjóitvirkari.
HENRY A. WALLACE, verzl
unarmlállaráðfherra Banda-
rlíkjanna hefir tflllutt ræðu þar
sem 'hann lýsti. yffir því, að hann
vœri því meðmæltur, að stofn-
að yrði til viðskiptaráðstefnu
þjóðanna, til þess að afnema
viðskiptaliöimiLur á alþjóðavið-
skiptum, sem aldrei gætu orðið
til annars en trufla eðliilegan
gang viðskipta í heiminum, að
þvii er ráðhierrann sagði.
Það hefir komið í l(jós, að
Japanar hafa vopnað og þjálffað
Indónesa miklu meira, ©n gert
var ráð fyrir og í tileffni af því
haffa þrír japanskir hershöfð-
ingjar verið leiddi'r fyrir rétt í
Singapore.
Sir Philip Noel Baker, þing-
-maðúr og ráðherra, flúittí! í igær
ræðlui í brezka þi'nginu og ræddi
méðal! annars um ástandið í
hollenzku Austur-Indíium, Galf
hann þá þær upplýsingar, að
holle'nzka stjórnin væri nú fús
■tU' þess að skipa nefnd, sem
ættii að ræða við nefnd frá
dr. Soekarno, forin-gja þjóðem
issinna á Java. Sagði Baker, að
m-eð þessum samningum Hol-
lendlnga og þjóðernissina væru
sennilega umnt að koma í veg
ffyriir ffriekari iblóðsútheUinigar.
Hins vegar var haldiÖ áfram
hernaðaraðgerðum á Java í
gær. Eluigu brezkar Thuinder-
bolt-ifluigvélar yfiir Sourabaja í
gær o-g skutu af vélbyssum- á
stöövar uppreisnarmanna. Var
lítið um viðn'ámi af hálfu 'Utpp-
reisnarmanna.
Þáð þykir nú upplýst, að Jap
anar hafa stutt Indónesa eða
fylgismenn Soekairnos um- vopn
og gefið þeim ýmislega
ffræðslu um mteðferð hemaðar-
tækja, meðan á hernáminu stóð.
Hafa Bretar rannsakað þetta
mlál og leitt fyrir rétt í Singa-
pöré þrjá Japanska hershöffð-
ingja og siakað þá um slfka lið
veizlú.
Luindúnaútvarpið skýrir einin
ig frá því, að brezkt hafskip
„Morton Bay“ hafi ffarið frá
Ásitralíu með á annað þúsuind
henmanna, sem itaka eiga þátt
í 'bardöguim á Java. Höfðu haffn
arverkamenn áður mótmælt
því að taka þátt í fermihgu
skipsins, en til frekari vand-
ræða kom ekki'. Enn befir kom
ið til ár-ekstra á Java, bæði í
Batavia og Sourabaja og hafa
nofckrir menn enn .látið lítfið.
í London er beðið með efftilr
væntingu ef.tir því, sem gerast
karin á Java, en þeir vMSast
einráðir í því að ráða nið-
uirlögum óaldar&eggja á Java,
eihsi og fyligismenn dr. Soekarn
os eiru kallaðir.
(hurchill í París
WNSTON CHURCHILL er
ún staddur í Paris. í gær
átti hann tal við Léon Blurn,
foringja franskra sósíalista, en
í 'dag mun hann rseða <við Charl
es d« Gaulle, hersh’öffðingja og
stjórnarffoiseta FrakWands.
Ciano, a*IIr dauðír, en nú dóms í Núrniberg. Gæffa
fremstu menn nazista bdða | heimsins er stundum faillvölt.
Þeir bíða dóms
Mynd þessi sýnir tvo japanska striðsgllæpamenn fyri.r rétti i Jo'ko-
hama, þá Masahara Homma, sem var yifirmaður japðhsku herj-
anna á Filippseyjúim og Slhegetora Slhimada aðmírál, fyrruim ráð-
herra í ja-pönsku stjórnimni, meðal annars er árásin var gerð á
Pearl Harbor.
Vandrœðl af agaleysi rússneskra
heræann vestnr í Evrópu.
Kommúnistar sagfiir vera að tapa fylgi fyrir
framkomu þeirraS
---------o--------
TVREZKA stórblaðið „Manchester Guardian“, greinir frá
2. þessa mánaðar, agaleysi rússneskra hermanna
í Vínarhorg. Kemur þetta mikið til af því, að þarna hafa
rússnesku hermennirnir séð húsnæði og þægindi sem eru
miklu betri og meiri en þeir eiga að venjast heima fyrir.
I nánari fregnum um þessi mál, segir „Manchester Guardi-
an“, að rússnesku yfirvöldin þurfi að að fjalla um mörg og
erfið mál, sem virðast lítt skiljanleg öðrum Evrópuþjóðum.
Rússneskir hermenn, sem þúsundum saman hafa farið að
heiman og séð ýmislegt það, að sem þeir vissu ekki að væri
til annars staðar, eru nú að spyrja sjálfa sig, hvers vegna
þeir hafi ekki slíka hluti og slík þægindi heima fyrir.
4-----:-------------------
Yfirfeitt, segir hið brezka
blað, Ihafa rússneskar hersveit-
ir hagað sér vell og þær sögur,
sem borizt ihaffa urn fframffierði
þeirra, eru ffllestar runnar und-
an rólum þeirra, sem stro'kið
Ihafa úr herþjónuistu. Rússnesk
yfirvöld hafa Ihiert mjög á tök-
unum á þessum mönnum.
Þesisi staðreynd og eins hitt,
.að Rússar, sem nú foúa sig til
vetuirsetu í Austurriki er til
þess, isegir Ihið brezka bl’að að
rýra álit þeirra. Rússar munu
afla sér matvæla af iandinu
sjálffu, sem er ffátækt fyrir. Er
talið, að kommúndstar í landinu
sjládtfu imuni. tapa .alverulegu
ffylgi vegna ffraimkoimu hinna
rússniesku hersveita. .
__________ Jugosilaviu að þessu' smnii
Kosningarnar í Júgó-
slavíu
LLÚNDÚNAFREGNUM er
sagt frá því, að þátttaka í
kosningum þar til þings hafi
orðið mjög niikil. Segir enn-
fremur í fregninni, að allt hafi
farið rólega fram. Talið er, að
Tito herhöfðingi muni fá mik-
inn stuðning vegna kosning-
anna.
Annars var ekki um annað að
ræða en. einn lista, lisita stjórn-
arinnar, en mönnuim var frjálst
að greiða atkvæði gegn honum.
Er því efcki uro að ræða kosin
inaar á Ivðræði'serundvelli í
Alan Brooke kontinn
til Burma.
SIR Alan Brooke, yfirmaður
brezfca herforingjatáðsins
er kominn til Rangoon, aðalJxirg
arinnar i Burma, tii leftirilits þar.
Brezka útvarpið gat þess, að
sonur hans, sem er í herþjón-
ustu þar eystra foetfði tekið á
móti honuim. Sir Alan Broofce
mun haida áffram, ferð sirani til
Mandalaey í dag og atfougia þar
vegsuimmerki eftir dvöl Japana
þar.
Egyptalandsþing var
setiígær
EGYPTAÞING ivar sett í
gær. í því tiletfni fllutti
Faroufc ikonungur há&ætisræðu
og ræddi úim framtíð lanidsins.
Sagði konungur meðál annars,
að leggja bæri áherzlu á að
rækta meira graétnmeti til þess
að tryggjá það, a'ð landið hefði
nóg af sllkum vörum ef stríð
slkylli á. Auk þess sagði Farouk
konungur,' að leggja bæri á-
herzflu á vináttu við Breta.