Alþýðublaðið - 23.11.1945, Blaðsíða 3

Föstudísgnr 23. nóy. 1915
AL&YÐUBLAÐIÐ
Attlee segir eflir yiSræSamar við Truman:
Leyndardómnr kjarnorknsprengjunnar
irtor Sðrnm pjóðnm í bili.
Anthonf Eden bendir á nauðsyn frjáis frétta-
flutnings frá þeim löndum, sem Rússar
halda berteknum.
---:--«------
lltmælw Mm ytannkismál á þcngi Breta.
IGÆR hófust umræður í brezka þinginu um utanr-íkis-
mál og tók Attlee forsætisráðherra fyrstur ti'l máls.
Hann staðfesti það, er hann hafði áður sagt, að réttast væri,
að Bretar, Bandaríkjamenn og Kanadamenn varðveittu fyrst
um sinn leyndardóminn um kjarnorkusprengjuna og óvit-
urlegt væri að láta öðrum þjóðum í té vitneskju um hana.
Eden talaði næstur af hálfu stjórnarandstæðinga og kvaðst
hafa áhyggjur út af vaxandi misklíð milli Rússa annars vegar og
vesturveldanna hins vegar. Taldi liann Rússa géta gert mikið til
þess að eyða henni með því að vera opinskárri í viðskiptum sín-
um við þau.
verðnr
„Lýðræfiskosning-
ar" á Balkan.
'ÖRSLIT ,,KOSNINGANNA“ í
Búlgaríu á dögunum hafa að
.vonum vakið hinn mesta fögn
uð imeðal kommúnista hvar-
vetna um 'heim. Þeim er lýst
sem glæsilegum sigri, þær
sýni glögglega vaxand fylgi
þeirra en minnkandi trú al-
mennings í þessum löndum á
því, sem við og aðrar vest-
rænar þjóðir skiljum með
orðinu lýðræði og þingræði.
Moskvaútvarpið hefur ekki.
þreylzt á að segja frá .„sigr-
um“ þessum og meira að segja
íæpt á (þvií, að hér sé um að
ræða einhverjar lýðræðisleg-
ustu kosndu'gar, sem sögur
£ara af, þar hafi andstöðu-
flokkum stjómarinnar verið
'leyfilegt að hera fram edginn
'lista, en ekki (þorað það af
ótta vúð að sýna fylgisleysi
sitt.
I LÖNDÚM ÞESSUM eru rík-
isstjórnir skipaðar kommún-
istum að mestu, eða mönn-
um, sem eru ó þeirra bandi,
og í löndum þessum er rússn-
eskt setulið og rússnesk áhrif
alls ráðandi. Geta má nærri,
hvernig ástatt -er um mál-
frelsi iog prentfrelsi og önnur
þau réttindi, sem sjálfsögð
eru talin í vestrænum lýð-
ræðislöndum en óþörf í hinu
„'austræna ,,lýðræði“, eins og
orðheppnir menin hafa nefnt
* þa.ð. Það mun því varla hafa
verið árennilegt fyrir 'þá,
sem andstæðir eru stjórnar-
völduimim í þessumi löndum',
að hafa sig mikið í frammi.
Það getur verið óþægilegt, að
baka sér óvild þeirra, menn
gætu orðið fyri.r ýmiss1 konar
hnijasiki eða fengið að skoða
fangafelefa að innan,, ef mdk-
il brögð eru að mótmælum
eða póMtískri starfsemi og
auk þess er næs.ta auðvelt að
stimipla þann sem fasista, sem
•gierir sig sekan f þeirri ó-
hæfui, að vera á móti feomm-
únistúm'.
SANNLEIKURINN um, þessar
kosninigar og raunar allar
.feosningar í einrEeðiislöndiusm
er sá, að menin þora e'kfei að
beita sér fyrir því að bera
fram lista gegn hiniuim fyrir
fram fejörna lista stjórnar-
innar af auigljósum ástæðúmi.
Síðan er „kosið“ eftir 'emum'
\Msta (til hvers.þarf annars að
kjósa, af hvierju er listinn
ekki sjálfkjörinn?) og þá þora
miéhn, ekki að sitja heima,
nókvæmar gætur eru hafðar
á því, hverjir greiða atkvæði,
því að þeir eru á móti stjórn-
inni. Og þegar á kjörstað er
toomið, er önuggara að greiða
Attlee tók það einnig' fram í
ræðu sihni, að það væri ekki
einungis kjarnorkusprengjan,
sem væri hættuleg í skiptum
þjóðanna, heldur öll nýtízku
tortimingarvopn og að það væri
allt undir tiltrú þjóð'anna
hverrar thl annarrar, hvernig
færi. um varðveizlu friðarins.
'Hann kvaðst þess fullviss, að ný
styrjöld með beitingu kjarn-
or'kusprengjunnar myndi tákna
Ihrun siðmenningarinnar.
Anthony Eden sagði, að lofa
bæri það, að 'grundvöllúr hefði
fengizt til frekari samvinnu um
kjarnorkumálin og varðveizlu
þeirra ó fundinum í Washing-
'ton.
Hins vegar kvaðst hann bera
kviðboga fyrir vaxandi misklíð
og tortryggnd milli Rússa ann-
ars vegar og vesturveldanna
hins vegar. Hann sagðist vera
sannfærður um, að friðurinn í
heiminum væri undir því kom-
inn, að samvinna og samhugur
héldist með Rússum og vestur-
veldunum.
iHins vegar kvaðst Eden vilja
'taka það skýrt fram, að Rússar
gætu borgið mikiu í þessum efn
um með því að leyfa frjálsari
fréttaflutning frá löndum íþeim,
er þeir ihiefðu setulið í. Alveg á
sama hátt og vesturveldin leyfa
rússneskum blaðamönnum að-
gang að s'ínum hernómssvæð-
um, eins ættu Rússar að leyfa
vesturveldablaðamönnum frjáls
an aðgang að sínum svæðum.
Loks sagði Eden, að það væri
afar æskilegt, að Rússar byðu
blaðamönnum frá vesturveldun
um til þess hluta íran, er þeir
■hafa setulið d til þess að þeir
atkvæði méð stjórninni, því
'hvemig geta kjósendiur vitað
nema einhver brögð séu; í
tafili og stjórnarsinnar hafi
einhver ráð með að vita hver
segir já og hver nei.
IíITLER IIAFÐI SVIPAÐ kerfi
á sírmim tíima, enda voru úí>
slitin á sömlu iuind. Svo að
segja hver einasti kjósandi
greiddi atkvæðd mteð stjóm-
AlþýSufEokkurinn í
Færeyjum er ört
vaxandi flokkur.
MikiIB vöxtur hans við
fólksþingskosning-
arnar í fyrradag.
Frá fréttaritara Alþýðublaðsins
ÞÓRSHÖFN í Færeyjum í gær.
LÞÝÐUFLOKKURINN
vann stórfeldan kosninga-
sigur við kosn.ingar, sem fram
fór í gær á fulltrúa Færeyinga
til danska fólksþingsins. At-
k'væðatala fiökksins óx um
92% frá síðustu fólksþingskosn
ingum og náði Alþýðuflokkur-
inn nú í fyrsta sinni hreinum
meirihluta á einni. eyjunni, Suð-
urey.
Frambjóðandi Fólkaflbkksins
Tihorsten Petersen náði kosnngu
með 3962 atkvæðum, en hann
var og studdur af öðrum. Fram-
fbjóðandi Alþýðuflokksi.ns 'hlaut
2515 atkvæði og frambjóðandi
Sambandsflokksijns 2107 atkv.
Á Suðurey fékk Alþýðuflokk-
urinn 954 atkvæði, en hánir
'flokkarnir 835 atkvæðd.
Miklú mdnni, þátttaka var í
þessum 'kosningum en í kosning
unum til lögþingsins um dag-
'imn,
DAM.
gætu af eigin raun fylgzt með
því, sem þar er að gerast og
þannig ey/tt kviksögum og mis-
sfeilningi.
inni, enda gátu nazistar sagt,
eins Oig koinmúnistar núna,
þarna sjáið þið, hvort þjóðin
stendur ekki einhuga með
okkur.
EN SVONA Á ÞAÐ að vera,
þar sem hið auistræna „lýð-
ræði“ á að rífcja, einn listi
og ein stjórn, samanber víg-
orðið fræga: „Ein Volfc, ELn
Reich, Ein Fuhrer.“
Mynd þessi er tekin, þegar vérið var að rýma sendiherrabú-
stað Þjóðverja í London fyrir skemmztu. Mun brezka utan-
ríkismálaráðuneytið taka húsið til sinna nota. Á myndinni
sést er verið er að fara með mynd af Hitler út úr húsinu.
Það fylgir frásögninni, að farið hafi verið með myndina
út um bakdyrnar.
Blóðugir götubardagar við
brezka hermenn og lögreglu
í Kalkútta á Indlandi.
------^-----
ÆsSíigamercrsirmr krefjast þess, aS Bretar
fari frá Indiandi ©g Asfu allri.
MiKLAR ÆSINGAR eru nú í mörgum borgum Indlands, ó-
eirðir og uppþot og hefur Casey, landstjóri í Bengalhéraði
sagt ástandið mjög alvarlegt og hirt áskoranir til fólks um að fara
sér rólega.Víða hafa indverskir æsingamenn ráðizt á brezkar
herbifreiðar og kveikt í þeim og komið hefur til snarpra bardaga
við hermenn og lögreglumenn.
Strelcher úrskuröaö-
ur andlega heilbrlgð
ur.
ÓMARARNIR í réttarhöld
'9 unum í Niirnberg úrskurð-
uðu í gær, að Streicher væri
andlega heilbrigður, en verj-
andi hans hafði krafizt þess, að
hann yrði ekki dæmdur vegna
þess, að hann væri geðveikur.
Sömuleiðis var þeirri kröfu vís-
að frá, að fresta máli Bohr-
manns, staðgengils Hitlers,
vegna fjarveru haUs.
Anniars fluitti saksóknari
Bandaríkjanna ræðu og fcvaðst
miundiui sanna, að nazista flokk-
uirdinin hefði efcki verið annað en
hrein glæpamannasamfcunda og
leiddi hanni ýmis rök að því.
Hann kvaðst hafa í hönöum ým-
ilsleg skjöl, semi bandamenn
hiefðú komizt yfir í sfcjalasöfn-
umi nazista, Meðall annars
greindi hann frá fuindi, er hald-
inn hefði verið í stjórn nazista-
flokfcsins, er lögð voru á ráð-
in um ríikisþin'gh,ússbrunanin,
hvemig hentugast væri að ná
Óeirðir þessar munu fyrst
hafa risið af því, að í Nýju
Delhi átti að tafca fyrir mál
nokkurra forsprakka úr ind-
verska þjóðhernum svonefnda,
er rak erindi. Japana. Hefur
víða verdð farið d kröfugöngur,
einkum í Delhi og Kalkútta og
í síðarnefndri börginni hefur
komið ti.Ii blóðugra ibaxdaga.
Þar fór Ihópur manna 1 kröfu-
göngu framlhjá líki stúdents
eins, er skotinn var til bana í
óeirðum í fyrradag. Kveikt var
í 12 brezkum herbifrei.ðum og
varpað múrsteinum og öðru laus
legu að 'lögreglumönnum. Er
síðast fréttist höfðu fimm menn
beðið bana í óeirðum en um 80
særzt. Nokkrir amerískir her-
foringjar særðust illa, er ráðizt
var á bifreið þeirra við farar-
tálma á götu einni. Búizt er við
frekari líðindum næstu daga.
í Kalkútta gekk hópur.manna
framhjiá bústað landstjórans og
æpti: „Burt með Breta úr Ind-
landi og Asíu allri.“
ölluimi völduim í Þýzkalandi,
upplausn og eyðiieggingu
verkalýðssamitakanna, - ofsóknir
á hendur Gyðingum og kirkj-
unni og flieira.