Alþýðublaðið - 30.11.1945, Blaðsíða 4

ALÞVÐUBLAÐiÐ
Föstudagur, 30. oóvember 1945.
í (Uf><|5iibUM5
ÍHgefandi: AlþýCanokkurinis
' Ritstjóri: Stefán PétnrsvMi.
Símar:
Ritstjórn: Í901 og 4 302 |
Afgreiðsla: *»»• og «9*6
Aðsetnr
í Alþýðuhústnu viS Hverf-
isgötu
Yerð í lausasölu: 40 aurar
AlþýðuprenLsmiðjan.
Umræður um ríkisút-
varplð á alþingi
UMRÆÐURNAR, sem fram
fóru uim hlutleysi ríkisút-
varpsins í sameinuSu þingi í
fyrradag, voru lærdómsríkar
um margt.
Tilefni þeirra var þingsálykt
.uinartillaga, sena Jónas Jónsson
fluttii og rniðar að því, að herða
eftirlit með erindaflutningi og
frétta í útvarpinu svo, að fyr-
irbyggð verði önnur eins mis-
ixotkun þessarar stofnunar til
áróðurs fyrir einn pólitíska'n
flokk í landinu og erlent stór-
veldli, sem bann virðlist telja
sér skylt að starfa fyrir, og
raun hefir orðið á undanfarið.
*
Hin harða gagnrýni á frétta-
og erindaflutning ríkisútvarps-
ins í seinni' tíð, sem fram kom
hjá ræðumönnumi allra flokka
annarra en kommiúnista, sýnir,
að ekki muni hafa verið of
djúpt tekið í árina í greinum
þeim, sem Alþýðiublaðið hefir
á u'ndanfiörnum mánuðum hirt
um misnotkun kommúnista á
þessari alþjóðarstofnun; enda
mun það mála sannast, að því-
líkur undirróður fyrir einn
stjórnmálaflokk og eitt stór-
veldi í útvarpi, sem er ríkisút-
varp, bafi ekki þekkzt í neinu
landi iheims, nemia þeim, sem nú
eru svo ógæfusöm, að vera her-
setin af Rússum.
Það miátti líka heyra á til-
svörum hins fcommúnistíska
mennt'amáiaráðherra í umræð-
umum um útvarpið á alþingi,
að hann fann sig furðu ber-
skjaldaðan í vörninni fyrir
framferði og trúnaðarbrotum
flokksmanna sinna við þessa
þýðingarmiiklu stofnun. Eigin-
íega hafði hann ekki tannað fram
að færa þeim til varnar, en
skæting .um það, að Framsókn-
armenn hefðu ekki verið hetri,
meðan þeir réðu mestu við rík-
isútvarpið og rökstuddi hann
það með bréfi frá útvarps-
stjóra, seml menn tamlálaráð-
herrann hefir bersýnilega pant
að, en útvarpsstjórinn verið svo
þægur að láta hann fá til notk-
unar og afsökunar fyrir kornm
únista í þessum umræðum um
ríkisútvarpið á allþingi.
Myndi 'það einhvern tíma
hafa þótt forspá, að kommúnist
ar teldu sér sæmandi að afsaka
þannig vinnubrögð sín með for-
dæmii Framisóknar. En allt er
hey í harðindumi .
*
Sá þáttur, sem snerti útvarps
stjórann og þréif hans til komm
únistaráðherrans í þessum um-
ræðum á alþingi er annars kapí
tuli út af fyrir sig og lítið fræki
legur fyrir þann embættis-
miann.
Það 'hefir að vísu lengi verið á
almannavitorði, að núverandi út
varpsstjóri væri ekki merki-
legri persóna en gengur og ger-
ist; en flestum þingmönnum
blöskraði þó, þegar þeir heyrðu
bréf það, sem hann hefir látið
Sigurjón Á. Ólafsson:
Farmannadeilan on kommúnistar.
O G LOFAÐI ÞVÍ í grein
minni á þriðjudagirin um
sjómannafélagsfundinin', að gera
fyllri grein fyrir ýmsu því, er
rithöfundur Þjóðviljans skýrir
ranglega frá. En um leið verð
óg að draga fram í dagsljósið,
hvað vakti fyrir kommúnistum
í andstöðu þeirra gegn sam-
komuiagi í deilunni.
Kröfur þær, sem lagðar voru
fyrir útgerðarmenn, voru yfir-
leitt samnefnari af ’kröíum
farmanna. Einstaka menn inn-
an farmannahópsiins vildu hafa
I kröfurnar hærri, sérstaklega
. mánaðarkaupskröfuna. Voru
I Það einkum kommúnistar, sem
j beittu sér fyrir því. En yfir-
j gnæfandi meiri hluti starfandi
farmianna veitti stjórn félagsins
með almennri atkvæðagreiðslu,
Íullt umboð til að undirrita
samninga á grundvelli þeirra
tillagna, er frarn voru bornar
og . þar með samþykktar af
þeim. Hið sama gerði félags-
fundur mótatkvæðalaust þ. 27.
sept., þar sem mættir voru 120
menn, þar af langflestir’ far-
menn. Féíagsstjórnin hafði tvö-
falt umiboð ásamt 8 manna
nefnd. skipaðri farmönnumi, er
höfðu það hlutverk, að vera
stjórninni til ráðuneýtis við
samningana.
Sáttasemjari fékk mál þetta
strax til meðferðar 21. sept. og
kallaði til fyrsta fundar 24.
s. m. Þan-n 17. október skipar
ríkisstjómin þá Guðmund í.
Guðmundsson bæjarfógeta og
Gunnlaug Briemi, fulltrúa í
stjórnarráðinu, til aðstoðar sátta
semjara í sáttanefnd. Ýtarleg
tilraun mun hafa verið gerð tií
þess innan ríkisstjórnarinnar,
að fá ráðberra kommúmsta til
þess að tilnefna mann frá sér í
sáttanefndina; en favað, sem
valdið hefir, kom enginn úr
þeirra hópi í nefndina. Hitt er
vitað, að ráðherrar kommúnista
hafa verið mjög hvetjandi þess,
að skipa sáttanefndir, þegar
vinnudeilur hafa verið, sem
þeirra menn hafa verið for-
göngumenn í.
Sáttanefndin hafði mjög erf-
itt verk að leysa. Vitað var, að
efni, m-eðal aimars til þess að
geta komið sökinni yfir á Sjó-
mannafélagið og þá menn, sem
þvi stjórna. Sjómannafélag
Reykjavíkur stóð því í brjóst-
vörn, eins og oftast áður, gegn
þeirri tilraun atvinnurökenda,
að knýja .fram kaiuplækkun.
Sáttanefndin hafði því ekfci
getað umdirbyggt tillögu sína
fyrr en 21. þ. m. eða rúmum
miánuði eftir að faún tók til
starfa. Get ég vel skilið þá
örðugleika, er hún átti við að
stríða, eins og allt var í pottinn
búið.
Að kvöldi þess 21. lagði hún
tillögu sína fyri-r okkur 12, sem
siamningsumiboðið höfðum —
einn okkar manna var farinn
af landi burt — rnieð þeim sk-il-
yrðum, að við segðum já eða
nei við henni; og um leið var
upplýst, að samgöngumálaráð-
herra og öll ríkisstjórnin hefði
fállizt á hana fyrir hönd Skipa-
útgerðarinnar. Það var því ekfci
um það að ræða, að fresta á-
kvörðun um þetta mál til fé-
lagsfundar. Tillagan var því
samlbykkt með 8 atkvæðum
gegn 2 kommúnistumi; 2 sátu
hjá. Það var okkar skoðun, að
tillagan fæli í sér svo góð kjör,
að m'ikiH ábyrgðarhluti væri
áð neita henni eins og komm-
únistar vildu, en þeir mundu
hafa orðið á móti hvaða tillögu,
semi fram hefðd komiið og við
talið aðgengilega.
Það er vitað, að sjómenn
telja árangur samninganna góð-
an eftir því, sem málefni stóðu
til, og þeir, sem telja sig til
kommúnista í hópi óbreyttra
liðsmianna, tóku einnig undir
bað. Allt fleipur Þjóðviljarit-
höfundarins um, að stjórnin
hafi á f.undinum þurft að verja
gerðir sínar í móli þessu, er
staðleysa. Gagnrýni á samning-
unum var af hálfu þeirra
tveggja manna, sem töluðu á
fundinuim, frekar veigalítil og
án rafca. Þá eru það ósannindi,
að ég faafi vitnað í kjör norskra
sjómanna til stuðnings samin-
insu'num. lÉg benti aðeins á eitt
atriði, sem varðaði þrískiptu
vökuna í samfaandi við það,
Eimskipafélag íslands vildi J sem gilti annars staðar á Norð-
helzt ekkert samkomulag nema * urlöndum.
'þá það eitt, sem benda mætti á
sam kauplækkun, miðað við
aðrar stéttir. Sjómenn áttu þar
með að gerast brau'tryðjendur
almennrar kauplækkunar í
landinu. Kommúnistaleiðtog-
arnir mundu ekki hafa fellt
.tár, þótt Eimskipafélagið hefði
feomið fram vilja sínum í því
Að sjómenn hafi með samn-
ing.um þess'um náð verkamianna
kaupi, er eins og allt annað hiá
þessum greinarhöfundi. Ég
gæti vel unnt verkamönnum
þess, að meðaltekjur þeirra
næðu meðaltekjum farmanna;
en því miður er kaup verka-
mianna ekki svo hátt, að slíkt sé
mögulegt, og annað 'hitt, að þær
eru ótaldar viixnuistundirnar,
sem falla úr á mánuði hverjum
hjá fjölda verkamanna, þótt
vinna sé sæmilega mikil. —
Þessa- blekkingu' þýðir ekkj
greinarhöfundi Þjóðviljans að
bera á borð fyrir neinn mann,
svo að henni sé trúað.
Það, sem dleilt var á okkur
fyrir af kommúnistanum Braga,
og að nokkru leyti einnig af
hinum ræðumanninum, var það,
að við hefðum ekkd leitað að-
stoðar Alþýðusambandsins í
deikrnni. Þessu svöru'ðum1' við
á þessa leið:
1. Sjómannafélag Reykjavíkur
h-efir frá fyrstu tfð ekki þurft
að biðja um aðstoð annarra
félaga, þegar það hefir háð
deilur. Það hefir ávallt verið
veitandi, en ekki þiggjandi
gagnvart verkalýðsfélögun-
um fram á þessa tíma.
2. Við stjómendur félagsins og
farm'eninirnir sjálfir, gerðu
sér ljóst, að verkfallið hlyti
að standa nokfcuð lengi.
Sjómennirnir fóru því flest-
ir til vinnu, sem þeinn,' stóð
til boða. Aðrir sneru sér
strax að náimá, svo sem sjó-
F. U. J.
F. U. J.
F. U. J.-FÉLAGAB!
Þið, sem faafið orð-
ið 21 árs á þessu
ári, ættuð að koma
í skrifstofu félags-
ins og athuga, hvort
nöfn ykkar eru í
kjörskránni.
Skrifstofan er opin dag-
lega frá 1—7 e. h.
Stjórnin.
mannaskól'anemendur úr hópi
farmanna1.
3. Svo lengi sem sáttamefndin,
er starfaði í umboði ríkis-
stjórnarinnar, var að vinna
að sættum, og hafðá ekki
1-agt fram tillögu í málinu,
var það mjög óviðeigandi og
ef til vill varhugavert af
okkur, (svo ekki sé meira
sagt), að stofna til víðtækra
verkfalla áður en sáttatillaga
kom fram; en það mundi
hafa torveldað starf nefnd-
arinnar stórlega.
4. Við teljum, að ekki eigi að
stofna til víðtækra satenúð-
úðairverkfalla, fyrr en öll
sund eru lofeuð, til viðunandi
lausnar, án þeirra. Því
Framhlad á 7. #íðu.
Hugheilar pakkir
færi ég öllum þeim, sem hafa sýnt mér samúð á ýmsan hátt
á 65 ára afmæli mínu 27. þ. m. og ber þá sérstaklega að
nefna háttvirta bæjarstjórn Hafnarfjarðar, er heimsóttu mig
og færði mér höfðinglegar gjafir. — Einnig er skylt að
nefna stjórn Karlakórsins Þrestir, sem einnig komu á heim-
ili mitt og ‘færðu mér gjafir.
Hér skal einnig þakkað herra biskupinum í Landakoti
og prestum hans þar og á Jófríðarstöðum fyrir gjafir og annan
sóma mér og konu minni auðsýndann, fyrr á þessu ári og
í öðru tilefni.
Friðrik Bjarnason.
fetraiMkaefni
svört og grá.
Get afgreitt nokkra frakka fyrir jól.
Guðmundur Ben|amínssonv
Ajðalstræti 16.
núverandi yfirmiann sinn í ráð
herrastól hafa sig til þess að
skrifa honum um einn af fyrr-
verandi ytfirmönnum hans þar.
Það er ekki anniað vitað, en
að útvarpsstjórinn hafi alla tíð
verið furðu þægur þjónn hvers
þess ráðherra, sem yfir hann
hefir verið settur, — einnig
þess, sem hann nú ber sökum
til þess, að þjónkast núverandi
menntamálaráðherra og bera
bla-k af yfirgangi og áróðri
flokksmanna hans, kommún-
ista, við ríkisútvarpið. Að
minnsta kosti varð á sínum
tima' 'harla lítið um mótstöðu af
hálfu útvarpsstjórans gegn því,
að ríkisútvarpið vær-i misnotað,
— rétt eins og nú fyrir komm-
únista — til einhliða pólitísks
áróðurs fyrir Framsókn og Sjálf
stæðisflokkinn, þegar þjóð-
stjórnin var að rofna tfyrir tæp-
um fjórum árum, og fjórum
framsóknar- og íhaldsráðherr-
um, sem eftir sátu, var hleypt
í útvarpið til að tflytja þar póli-
tískar árásarræður gegn fráfar
andi ráðherra Alþýðuflokksins,
sem hinsvegar var meinað að
taka til máls á sama vettvangi
til þess að bera hönd fyrir höf-
uð sér.
Það er náttúrlega ágætt hjá út
varpsstjóra, að iminna nú á slík
an yfirgang v-ið ríkisútvarpið áð
ur fyrr. En óneitanlega hefði það
verið viðkunnanlegra, að það
væri ekki gert til þess að afsaka
trúnaðarbrot og áróður komm-
únista við ríkisútvarpið nú, og
að útvarpsstjórinn sjálifur hefðd
þá að minnsta kosti sýnt ein-
hvern lit á því, að S'tanda á móti
þeim yfirgangi Framsóknar
við útvarpið áður fyrr, sem
hann nú er að lasta.
Umræðurnar um ríkisútvarp-
ið á alþingd í fyrradag, sýna, að
iþað er sannarlega kóminn tími
til iþess, að taka í taumana við
það áróðurslið komimúnista,
sém nú veður uppi við þessa
stofnun í skjóli útvarpsstjóra.
Sími
Sölunefndar
setúliðsbFfreiða
er
4 © 3 7
Sjóvinnunámskeiðið
Allir þeir, sem óskað íhafa þátttöku í sj6-
vinnunámskeiði því, er Reykjavíkurbær
heldur fyrir sjómenn og aðra, sem táka
vilja þátt í því, eru beðnir að mæta á neta-
verkstæði mínu, Ánanaustum, mánudaginn
3. desember næstkomandi kl. 2. e. Jh
Jóhann Gíslason.