Alþýðublaðið - 05.12.1945, Qupperneq 2

£
ALÞYÐUBLAD8Ð
Miihrikudagur, 5. desember 194S
Sý Iðnfræðslalðggjðf borin fram á
alpingi að tilblntan Emiis Jéassanar
Takmarkað, hvaða meisfarar skuli hafa réft
til að iaka nemendur.
------*------
iðnfræðsluráð hafi yfirstjóm iðnfræðslunnar
um land allf.
------«------
IÐNAÐAíRNEFND neðri deildar alþingis tiefur borið fram
nýtt frumvarp um iðnfræðslu og er það flutt að tilhlutun
Emils Jónssonar samgöngumálaráðherra, en samið af nefnd,
sem skipuð var í fyrra til að endurskoða iðnaðarnámslög-
gjöfina, en í þeirri nefnd áttu sæti: Helgi Hermann Eiríks-
son, Einar Gíslason, Guðgeir Jónsson, Snorri Jónsson og
Ragnar Jónsson.
Frumvarp þetta gerir ráð fyrir allmiklum breytingum á iðn-
aðamámslöggjöfinni. M. a. er !gert ráð fyrir hæfniprófun og að skip-
að verði iðnfræðiráð 5 manna, sem hafi yfirstjórn iðnfræðslunnar
vun land allt, en það á að úrskurða, hverjir skulii teljast hæfir
Yerður gamla Ölfusár-
brúin sett á Hvítá
í Borgarfirði!
1> JARNI ÁSGEIRSSON og
Pétur Ottesen flytja í
sameinuðu þingi tillögu til þings
ályktunar um að flytja gömlu
hengibrúna á Ölfusá og setja
hana niður á fyrirhugað brú-
arstæði á Hvíítá í Borgarfirði
hjá Bjamastöðum í Hvítársíðu.
„Alþingi álykitar að heiimile
rólldlsstijióiririiiniriii að láta flytja
o-ömliu henigibrúna á Ölifiuisiá hjá
isélJfossá og isotja ham nliðiur á
: fyriihugaið Ibmaristæiði á lívíibá
í ÍBorgar'firði hjiá Bjannasitöðum
í Hvdtánsáöu, enidia verði; iumnt
að igena bnúna Ismo úr igarði að
dlórrvii isiértfróðra mairuna, að bún
tomii að fuilllum motiuim tiiL fram-
búðair á (þessrum sitaíð. Kostnað-
. ttámm jgreiðist úr dSdlssljióði."
Mnægja varðbátarn-
ir kröfum um land-
helghgæzlu og
bjðrgunardarfseml!
SIGURÐUR BJARNASON
flytur í neðri deild alþing-
is, fyrirspurn til dómsmála-
ráðherra um varðbátakaupin.
„Telur níikisstjónnm', að þeir
þrír ibátair, sem keyptir wom í
Bnglandi á s.l. suimri, fulnæigi
þeim ikrtötfium, semi igera verður
til islkiipa, ér stunda eáiga öíand-
heligislgeezliu oig IbjlörtguinanstairÆ-
semi iváið streudiur ÍBlaindsi?
'Hjvaða (upplýsiinigar heÆuir dóíms-
málaináðlhenra að gelfa um út-
búnaið ioig ihæifni Iþessara báta tiiíL
fynngredindna starÆa?
'Helfiuir sú .aithiuigluin farið ffram
á tfyririkdmiulági l!anldlhidl|gls|giæz]lu
oig bjlöngiuiniaristarlsemá, sem rik-
Guðmundur Tómasson kvart-
aði ium lasleika, þegar hatnn
var heima hjá sér kl. 6 á sunnu-
dagskvöld, og kvaðst ætla að
ganga út til þess að fá sér frískt
loft. Þegar hann kom ekki heim
til sín hófu bræður hans og
venzlamenn leit að honum, þar
sem þeir töldu líklegt að hann
væri og var leitað allan mánu-
daginn. En er leitin hafði eng-
an árangur borið í gærmorgun
var lögreglunni tilkynnt hvarf
hans, en hún sneri sér til hjálp-
arsveitar skáta, sem hóf leit sína
að manninum kl. 1 í gær. Byrj-
aði hún að leita út frá heimili
hans og að hálftíma liðnum
fundu skátar manninn, þar sem
hann lá í botni tveggja mann-
hæða djúps skurðar, sem er í
suðvesturhluta Vatnsmýrarinn-
ar, skammt þar frá, sem hús
sjóklæðagerðarinnar var. Mað-
urinn lá á grúfu, voru fætur
meistarar til þess að taka nema.
Nefndin samidi greiuangerð
fyrir frumvarpinu og fylgir hún
hér á eftir. Er þetta meginefni
gr einarger ðarinnar:
„í frumvarpinu er byggt á
hinu forna fyrirkomulagi iðn-
fræðslunnar hér á landi, að fela
iðnaðarmönnum sjálfum í
hendur verklegu fræðsluna á
vinnustöðvum sínum. Hlýtur
það að verða áfram aðalreglan,
þótt hins vegar megi vænta
þess, að verklegir skólar eða
námskeið rísi upp á næstunni
til þess að undirbúa og full-
komna kennsluna á vinnustöðv-
unum, eftir því sem þörf til þess
sýnir sig eða slíkt reynist hag-
kvæmara. En enda þótt fræðsl-
an verði áfram falin einstakl-
ingum, er hún þó svo mikilsvert
mál fyrir þjóðfélagið, að full á-
stæða er til þess, að ríkisvaldið
taki sér meiri afskipti af henni
en verið hefur og nái nauðsyn-
averki sast á manninum og
ekki neitt rask í kringum hann.
Virðist, sem Guðmundur hafi í
myrkrinu um kvöldið steypst í
skurðinn, fengið aðsvif og ekki
vaknað úr þvi aftur.
Guðmundur Tómasson var
vinsæll maður, reglusamur og
drengur Kinn bezti.
Happdrætti Kennadeildar Slysa-
varnafélagsins.
Eítirtaldir haþpdrættismiðar £r(á
Ihlutaveltu Kivennadeildar Slysa-
varnafélagsins eru enn ósóittir: Nr.
16648, 10749, 6926, 3025, 19877,
27233, 22792, 8333, 2999, 218,
8283, 888, 13619 og 13432. Eigiend-
ur þessara miða eru góðl&Mega
beðnir að vitja vinninganna, sem
fyinst á skrifstofu Slysavamafé-
lagsins í Hafnarihúeinu.
legum tökum á henni með
auknu eftirliti, aðstoð, leiðbein-
ingum og uppörvunum til
þeirra, er fara með kennsluna.
I frv. er gert ráð fyrir, að
komið verði upp öflugri yfir-
stjðrn þessara mála, er hafi
þaiu á hendi, iðnfræðslutóði,
og er ætlazt til, að bæði meist-
arar og sveinar eigi fulltrúa í
því. Því er fengið ríkt vald til
eftirlits og íhlutunar um
kennsluna og falið að setja
námsreglur og framfylgja þeim.
Jafnframt er þess vænzt, að það
taki upp almenna forustu fyrir
iðnlfriæðislunini ioig, leitiist við að
samræma hana kröfum þeim,
sem gerðar eru á hverjum tima,
og annist leiðbeiningar og að-
stoð eftir því, sem ástæður kref j
ast. Þess verður og ekki siður
að gæta að efla iðnskólana og
verkleg námskeið og veita þeim
tök á að rækja sinn þátt fræðsl-
unnar af fullum myndarskap
og alúð
Iðnfræðslan er þegar orðin
stór þáttur i atvinnuuppeldi
þjóðarinnar og verður þó vænt-
anlega stórum meiri. Það er nú
álmennt viðurkennt, að þjóðfé-
laginu beri skylda til að veita
ungu fólki tækifæri til náms og
þroska á þvi sviði, er hugur þess
stendur til, og eftir því, sem
hæfileikar og aðstæður leyfa,
og heldur ríkið uppi með mikl-
um kostnaði fræðslukerfi og
styrktarstarfsemi í því skyni.
Það er skoðun nefndarinnar að
iðnfræðslan eigi að vera virki-
legur þáttur þess fræðslukerfis
og ríkisvaldinu beri að stuðla að
því, að hver ungur maður, er
æskir slíkrar fræðslu, eigi kost
á að njóta hennar, ef hæfileikar
standa til þess, en efnahags-
ástæður eða aðrar þjóðfélags-
aðstæður fái sem minnstu um
það ráðið.
Frumavrpið er byggt á þessu
sjónarmiði. í því eru ákvæði
um, að iðnfræðsluráð skuli
halda uppi leiðbeiningum um
stöðuval og aðstoða menn við
að ráða sig til námsins, ef þeir
hafa ekki tök á því sjálfir. Gert
er ráð fyrir hæfniprófum, sem
ætlazt er til, að sett verði upp
strax og kostur er á, en slík
próf eru af þeim, er þau hafa
kynnt sér, talin vera til góðrar
leiðbeiningar um starfshæfni
manna og áhuga.
Það leiðir af þessu sjónar-
miði, að í frv. er ekki gert ráð
fyrir annarri takmörkun á að-
gangi að iðnaðarnámi, en þeirri,
er leiðir af takmörkuðum mögu-
Framhald á 7. eíðu.
Henlar Isiandi, að
ganga í félagsskap
hinna sameinuðu
þjóða!___________
Þingsályktunartil-
laga frá Jénasi
Jónssyni.
ÓNAS JÓNSSON flytur í
sameinuðu þingi, tillögu til
þingsályktunar. tun athugun á
því, hversu íslandi muni henta,
að ganga í félag hinna samein-
uðu þjóða.
Þingsályktunartillaga þessi
er svohljóðandi:
„Alþingi ályktar að skora á
ríkisstjórnina að láta fara sem
fyrst fram athugun á því hverra
kosta ísland kynni að eiga völ
í félagsskap hinna sameinuðu
þjóða, þannig að ljóst yrði,
hver hlunnindi fylgdu inngöngu
i þann félagsskap, hver yrði til-
kostnaður árlega fyrir landið og
hvers konar hernaðarkvaðir
framandi setuliðs mundu lagð-
ar á þjóðina. Síðan er þess
vænzt, að ríkisstjórnin leggi
skýrslu um þessa athugun fyrir
alþingi, áður en tekin er ákvörð
un um það, hvort ísland eigi að
ganga í samband hinna samein-
uðu þjóða.“
Þingsályktunartillögunni fylg’-
ir löng greinargerð flutnings-
manns, þar sem hann gerir að
umræðuefni, hversu hið nýstofn
aða lýðveldi geti bezt tryggt
framtíð sína í samfélagi frjálsra
þjóða. Telur flutningsmaður, að
í því sambandi komi þrjár leið-
ir til athugunar: Að endurtaka
hlutleysisyfirlýsinguna frá 1918
Að ganga í félag hinna sam-
einuðu þjóða. Að semja við eitt
stórveldi um hervernd, eins og
gert var 1941.
í lok hinnar löngu greinar-
gerðar lætur flutningsmaður
þess getið, að vegna þess að nú
séu að gerast erlendis atburðir,
sem mjög kunna að snerta fram
tið hins nýja þjóðabandalags,
hafi hann frestað að Ijúka að
sinni við þessa greinargérð, en
boðar framhaldsgreinargerð eft-
ir nokkra daga.
Séra Friri Hallgríms-
son kveður dém-
kirkjusðfnuðinn,
SÍÐASTLIÐINN sunnudag
kl. 5 kvaddi séra Friðrik
Hallgrímsson söfnuð sinn með
guðsþjónustu í dómkirkjunni.
—. Hann hefir nú verið þjón-
andi prestur við dóm)kirkju-
söfnuðinn í rúm 20 ár; en alls
hefir hann verið prestur í 47 ár.
Að ræðu séra Friðriks lok-
inni, ávarpaði Sigurgeir Sig-
urðsson biskup hann og þakkaði
honum langt og vel unnið starf
í þágu safnaðarins óg hinnar ís-
lenzku kirkju.
Bazar
(heMur Kvenfélag Hallgríms-
kinkju í dag kl. 2 í Bam&omuhús-
inu Rlöiðlí. Á bazamum verða
ýmsir ágæltir miunir srvo *em prjón-
lea og margt fleira.
Hörg umferSarslys
síðustu daga.
TlNDANFARNA DAGA hef-
^ ur verið mikið um um-
ferðarslys hér í bæntun.
Á siuniniudaigirun óík bifreið á
Ijósstaur á Njáilíslgötiu og slasað-
isft farþegd, sem í bifreáðinini
var, iruokíkiuð; skarist á höfði og
hllaiuít aðra ismááíverika. Bifreið-
n slkeanmdiisit milkið.
í igærmiorguoi' varð miaður á
reiðhijióilii fyrir biifreið á igatma-
móturn Tryggvagötu. og Nausia-
(glöttiu. 'Meidtiiist han.n iniolkkuð og
var fltutrtiur á lajíúkrahíús.
Þiá varð sítúllkubam (Eyrir bif-
reiö (um kl. 4.50 í igærdaig á
igatniamjótum RauðarárstTjgs og
iStakkhoIts, en slasaðiislt eíkki
hiættiulleiga. Hafði rtielpan verið
að lleilka sér með skíðasleða.
Þiá varð enn eiitt' sllysið síðdeg-
is í igær. iSlkeði það á Igatmamót-
ium HatEnarisrfcnærtiis' og Pósthús-
ísitmærtis. Varð þar rnaður á hjóli
ffiyrir bifrelð og mnn. haifa slasu
azlfc almikdð og var ffliuttiur á
spítaDia. En þegar M:aðið áttái tal
við löigregluistöðina í igær, átrti
hún efitir aið semljia Islkýrislu' um
isfljyisiö, isyo að elkki' var 'Uinmrt að
fá fridkari lupplýlsimigar œn þáð
þá'.
Fjðlmenn alþýðuvfka
haldin á Akureyri i
TTJAGANA 19. til 24. nóv.
*“-®hlþýðuvika haldin á Akur-
eyri. Hófst hún á þriðjudag og
lauk á laugardagskvöld.
Á hlverij.u kvöldi voru flutt
fræðsluerintíi með isöng og
ikv.ilkmyndasýmdmtgulm.
A þriðjlúda,giinin fílutti Friðj.
'Sikiarphéðinisiáoin hæljarifóigeti,
fróðlelgt erinldi uim Hafnarfjörð.
Lýsti hanrn' þar srtarifi Alþýðu-
fflloðdkismeirihlutanis' í hæjar-
istjórn. Úrriæðum hamis' í at-
vinmí og upplbyigginiganmáfllum,
fjlárihag ibæijarimis mú og fram-
tiðarverlkdfinium.
Þá isýnldi Edlv. (Sigurigeirsison
ikviikmynd óg Jón Norðfjörð flas
upp.
Á mlðvilkuidaiginmi flutrti Hall-
dór Friðjóinlsison srtutt erindi
um hrezku iþimigkosninigarnari
io|g láihrif þeirria !í lálfunini, Þórar-
inm' Bjlörnlssoni íkenmari, s'agði
friá fliffimu d Par.ís. Jóh. iKomrláðss
sönlg einisönig og hammi pg Jóm
Berigdal sunigu tvísiömig —
ihvorttveggja' með uindirl'eilk
Áslkels Jónœomiar sönigkenmara.
Á filmmtiuldaginm var kvöldið
helgað konunum. Frú Þorbjörg
Giísladóttir fflutti erimdi qg frlú
Áliflheiiður E.im‘arisld!óittir og ung-
friú Edda Schevámig flláisu. upp.
Smárafcvartettiinini síönig með
unldirileik Áskels Jómislsonar
Á fiöístúidaiginin tfflJurtti Jóhanm
Þorkelisison héraðslækiniir fróð-
legt erindi uim heilbriigðilsímlál
Og hústakosit þjlóðarámmar. Heið-
•rekur skállid 'Guðmumdfssom las
lupp frumiort íkiviæði og Edvalrð
iSigur|geirlsisíon sýmdi Ikvilkmymd-
ir.
Á lauigairdaigiinm. laiuk sMo vik-
uin'nd með þtvi að Bragi Sigiur-
jóntsisloin, kenmiari ffllutti erdmdi
itil lurnlga tfóllksinis, en iþrvú var
kvöldið aðallega helgað. Sver-
ir Magniúsison' sön/g eimsömig með
umdirilleik Álslkels JómBslomar.
Var alþýðuiviikuinmi síðan,
istlitið, með diamlsi frameftir
móttinmá.
ilslstijlórmiimirá var faildm með þdinjgs
ályktum á sííðiasta Ailþimgát?“
Haðar fiinst helfrosinn í shnrðí
skaimt frá heiœili sínn.
---:----4---------
HJáiparsveii skáia fann hann þar í gær eftir
hálftíma leit.
GUÐMUNDUR TÓMASSON bifreiðastjóri, Fálkagötu 6,
42 ára að aldri, kvæntur og átti 4 böm, hvarf af heim-
ili sínu kl. 6 á sunnudagskvöld og fannst í gær kl. 1,30 hel-
frosinn í skurði í Vatnsmýrartúni.
hans fflsekitir í vir, en. enigiun