Alþýðublaðið - 05.12.1945, Blaðsíða 6
lULÞYPUBLAPtP
MiðT*kti4as»r; 5. ðesembee ÍMS
FAGURT MANNLÍF
eftir Þórberg Þórðarson.
Fyrsti hluti ævisögu séra Árna Þór-
arinssonar frá Stórahrauni.
Ný bók eftir Þórberg er alltaf stór-
viðburður í heimi bókmenntanna,
en þó mun engrar bókar eftir Þór-
berg hafa verið beðið með jafn mik-
illi eftirvæntingu og bókar hans um
séra Árna.
Það á ekki við að fjasa lengur um ritsnilld Þórbergs. Þau sannindi að fáir eða engir
hafa komizt framar en hann í meðferð íslenzks máls og stíls eru orðin svo ævagöm-
ul. Þó 'blandast engum hugur um það, sem þessa bók les, að enn er honum að fara
fram og er þá mikið sagt.
Bókin er í 33 köflum:
í þennan heim — Föðurætt — Guðmundur dúllari
Móðurætt — Ættrækni -— Foreldrar mínir
Bernska mín í Götu — Á Stórahrauni
Flóðið mikla — Sakamenn og refsingar
Fyrirmenn — Hvíta skyrtan — Fólkið í Austurbænum
Matthías Gíslason — Signý — Ég byrja að þræla
Meiri þrældómur — Mataræði — Fatnaður
Uppeldi — Menntun mín — Bækur
Óvenjur — Fyrirmyndir — Tveir merkismenn
Skemmtanir — Þjóðhátíðin 1874 — Barnagaman
Bréfamenn — Kambránsmenn — Nokkrar minningar
í fyrsta sinn til 'Reykjavíkur — Undan þrældómi.
Séra Ámi Þórarinsson mun vera einn af stálminnugustu mönnum og svo fróður að
einsdæmi er. Þegar Ámi segir frá setur alla hljóða, isem nálægt ’honum em. Árni er
nú kominn yfir áttrætt en frásagnargáfa hans er enn við góða heilsu.
Fagurt mannlíf kostar 50.00 krónur í bókabúðum.
Helgafell, Aðalstræti 18 — Sími 1653.
Þar, sem nazistar bíða dóms
HANNBS Á HORNINU
Framihald af 5. sfðu.
„ENGINN FOEKÁÐAMAÐUR
lytfjalbúðar miumdi segja, að vélar
væru ibilaðar, sv-o lokið á lyfi, sem
ætti að vera hreint, og sitja fast,
væri öðruvísi, eða að sendJsveinin
hetfði átt við tappann. Það á að
vera hægt að víkja léleguxn starfs-
kröftum. Ertfitt er að tana sjúk-
lingi í sjúkrahús, lyf duga bezt
við ýmsa sj-úkdóma, mjólkuraf-
urðir við aðra, svo bezt að hrein-
lega sé með farið.“
„TILLÖGUR KOMA FRAM um
að byggja sjúkrahús fyrir drykkju-
menn, eins og toerklaveiika. Því er
til að svara og isllíkt er ekki sam-
bærilegt, rnenn sýkjast fyrir van-
hirðu og syndir annarra, en
ofdrykkja er sjáltfskaparvíti, sem
jafnvel læknar að vísu afsaka. —
Skoðanir eru skiptar, sumir ál'íta
drufekið fólk óalandi og óferjandi,
það hefur glatað m-annréttindum
sínum c>g er verra en dýr; — sá
huigsunaríháttur er, held ég, heil-
brigðí.ri. Hvaða almenniileigt fólik
vill eyða tíma í að sitja yfir fy-lli-
svínu/m? Engin almennileg hjúkr-
tinarkona eða lséknir.“
HVAÐ SEGJA HIN BLÖÐIN?
Framihald af 4. sdöu.
síður lýðræði, því að það viður-
ken-nir rétt meiri (hilutans til þess
að stj-órna, jafnframt því sem það
viðurkennir -og virðir réttindi og
Skoðanafrelsi mi-nni hlulans."
Já, (þaS íblæs eklki eins ibyr-
lega fyrir Iboimiinjúiniistiim í þesisi
sibrtíðisíioik oig ýmisi'r þeirra imiumi
haifa g-ent sér vcwidr um.
Framíhald alf 5. síðu.
jþötgin', .ein- að rœlðiuininii lakikmi,
ilaiuist mainnlfjjöicLiinn iupp -geysi-
imiík-liU' faginiaðarlópi, sem ekíki
íhisetti fiyrr en lielijiainmiilkilir svart
dr íbílar (hiöfðiui farið með Fbr-
dnigijann, þeninan nýj-a Messá’as,
ioig Iheliztu fýlgismienini oig sikó-
sivedina hanis buirt aff staiðinium.
í d,aig kam ég öðru Sinn á
Zeppelin FieM, sem miú (hefur
•verið uppsikírt oig nefnist
,,iSoMie,rs‘ Field“ o>g er aðaií-
þrótta- og sfceimmtislvaeði þr-iðja
heHsins atmienisíkia. í Istaðinn fyr
áir flialkalkrossnaerikið stó-ra er n.ú
iklolmilð risarvaxið A, (hvítt á lit-
linin-, sem þýðir ,,-Anmjy of Oeeup
aitáon“ (herniámsfhier).
Vdð ólkiuim ffrá Zeppeiliin Fi-eld
luim rúistiir Núrnibergs oig hið
,gaimla, faigrá (hiverfi ih'orgarinn-
ar. (Þiví mdiðiur er óg hræddur
mm, að isíá (hlutd haff-i verið e-yði
ílalgður til ólbóta af eMsþrmgj-
rni ibandaimannia.
*
L'j'hmii sá, s-eim Núnníberg hef
nr verið 'Uimvaffiin', er nú hori
'iirn a.ð eilllíffiu. Pyndiinigaturni-nn
fræigí stemidiur saimt óhneytfður
em. Hann' ist.enidiur s-em þögult
vitini' lum það, að þeir glæpir,,
œm stríðsiglas'paimenn nazis-
ma,ns hafa igeirt -siig seka um nú
ó tánrm, eilga sér dijúpar rætur
fllamet' afftur -í sögu þýzku þjóðar
Ir.m'ar, — í hiruu untíarllaga' sam-
hliantíi þýzikis hugarfars af menn
inigu og dýrsæði.
Einmitt þess vegna er það
slkioðiun.' mín, að bandamen,ni séu
•ekki einumgás nú að höfða mál
igegn þassuim tuttugu og fimm
istriðsiglæpaimlönnu,m nazisita,
beffldur siéu þ-eir 'jatfnfiraont að
felilia dóm yffir þeim dýrslega
'hiemiaðarainda, sem hefur verið
'hiíð illa eðli þýzfcu þjóðarinnar
um óralanigt skeið.
Rét-tarhöMin í Núrnberg eru
tilraium til þess að sk-a-pa for-
diæmi fyrir þeirri hegnin-gu sem
'ber að leggja á þá menn. er
ger,a siig sek-a -um að uudirbúa
árlálsarstyrjiaiMir.
Einmitt þetta igerir réttar-
ihiöiMin í Nurnbepg, samkivæmt
minin-i stooðun, ölíu. merkilegri
heiMur en slíðasta flokksþiinig
naizista þar var á sinni tíð.
Á þessum stað verður e-f t-il
viflil hæigt að leggj-a grundvöll
in að nýju rétta'rf-arskerfi fyr-
ir ailar þióðir.
Viiurkenning fyrfr
uppfinningu.
A FUNDI fiskiþingsins í gær
kom fram eftirfarandi til-
laga, og hafði Helgi Pálsson
framsögu um málið:
„'Fiiskiiiþimgið skorar á -afllþlnigi,
að veáta berra Kristni Kr-ist-
jánssyn-i, Nýhöfn á 'Slléttu, við-
urlkenininigu fyrir uppfi'nmiinigu
hans', llínuneninuna, sem 'nlotiuð
heffiur verið í 20 ár á iliniuháta-
ílota landlsiins oig gjörbreytt hef-
ár afkiöstum flót'ans.“
TiIIagan var samþyklkt.
Þjóðviljinn sleginn
æði eftir sjómanna-
féiagsfundinn.
SKRIFFINNAR ÞJÓÐVILJ-
ANS eru slegnir æði yf-
ir óförum kommúnista í Sjó-
mannafélagi Reykjavíkur. Birt-
ir Þjóðviljinn langa grein, sem
á að heita frétt af fundi sjó-
mannafélagsins á sunnudaginn
var, þegar -sjómenn vísuðu á
bug klofningstilraunum Braga
Agnarssonar og annarra hand-
benda Bggerts Þorbjarnarson-
ar. —- Ber greinin öll höfuð-
einkenni Jóns Rafnssonar, fram
kvæmdastjóra Alþýðusambands
ins, sem mætti á fundi þessum
og fór þar hinar hraksmánar-
Iegustu ófarir.
Þjóðlvflflljiimin, tyiggur í igriein
þesisari upp göm'Iu ijyigaþullu'na
um, að Iþaö séu ilaudmenin, esm
riáði isijómainimaff'éliaigiimu. En elklki
ier gætini slkrdlMimnia Þij-óðvilj-
arnis meini en það, að með þess-
■um ummælum ihenjia þeiir sína
m'enin, -em liaig þeirra gejgn, stjónn
em|dlum isjlómaimnatflélaigfsinls qg
mieirahlluta fuindarmiainna vérð-
ur vimdhpgg eitt. Hafi þeir,
sem studidu stjörm- sj'óm'ammafé-
lagsimisi !í uimræðúnum á ifundi
þeislsum, venið lamdlmienn, sem
er ranigit, því að yÆipgnæfandd
meir-Muti fundarmainna Voru
isjiómeinm í -skdprúmum, verðá
ræðumenm- 'kiomirnúnista' þeir
Jón Ralfnissom, Báflil Hefbgason,
Þiorst'einm Gu'ðlaiuigssom- og 'jafmi-
vietl' Eimar Guðmumdislsiom, að
urna saima hlutstoiptii. Að miinmista
kidsti er -eniginm- þeinra stairtfandi
isjlótoaður miú oig þrir þeinra hafa
ummið í l'andi ium llamigt- istoeið,
oig, verða því samlksvæmt dkifl-
greámáinigu Þjöðviflijians1 oig kotmm-
úniísta að tellj'ast til Aamdherls-
imis!
Þá er Þjióðviiijiimm eininig að
tfijasa um það, að tilágaini um
Ifrávi’sumi á kioifoiniglstiflllöigum
kbmmiúniista, isiem isalmþyikkt
var á fundámum, hafi verið
svio miarigtfialMur orðaleikur, að
tlorvelt hatfi 'verið a-ð átta si|g ó
hemmi. Og flftið gerir hanrn- úr
sijlótmömnuto, að þeir Iskdiljii ekki
orðalag eim-s '0(g þetta, þvtí að
miiðurl'ag tillögu'nnar hljóða-ði
orðrétt á þesisa fliumd: „Mieð ein-
imigu félagsiinis tfyrir aulgum og
baráttulhælfini þesis í hafgsmiuna-
baráttu sjómammias-téttarimmar,
satoþýklkir fundUrimm að vtlsa
tifllliölgum þeim, sem fyrir Alilggja,
á íbujg og iskorar -uto flieið ó allá
félágismenm-, að stamda vörð um
[ eimdmigu félaigsinis: og skipuleig
þess og -baráttutmiál.“
Þetta orðaflag isfeilldiu sjö-
manmalflélaigarn'i-r toætiavel, þótt
Jórnii R'atfinsisymi' (oig hamdíbendum
hanis veitist ertfitt aö átta sig á
,orða(Iéi(kmum“!
I ®
T I L
iiggur leiðira
Sanuðngur KarlakÖrs
Kfnaðarmanna.
Karlakór IÐNAÐAR-
MANNA hefur nú að bakí
sér alllangt þroskaskeið, svo að
hann getur tæplega lengur tal-
izt til nýgræðings. Þó er radd-
kosturinn ekki enn fyllilega
samrunninn og á stöku stað
dálítið hrjúfur, þótt „Sólarlag'*'
Kaldalóns nyti sinnar réttu
mýktar. Lýðveldishátíðarlag
Þórarins Guðmundssonar var
sungið nokkru hægar en hraða-
fyrirskriftin gefur til kynna, £
samgengum áttundum, og kom
fram nokkur tvískinnungur £
tóntegundavali höfundarins,
sambland af hreinum moll og
hljómhæfum. Varð þessa glögg-
lega vart í hreinum en hljóð-
fallstregum flutningi kórsins
með of stuttum punktuðum nót-
um. Hið ,,ballade“-mótaða verk
þeirra Sigfúsar Halldórssonar
og Roberts Abrahams reyndist
nú all-viðamikið að umfangi
með stálhertum áherzlum og
lýrískum sóló-parti, laglega
tfluttum af Mariusi Sölvasyni,
en tematískt efni „Stjána bláa“
er of fáskrúðugt fyrir svo lang-
an vísnaflokk. Kórinn virtist
ekki enn hafa tileinkað sér þenn
an lið til fulls en náði sér á strik
í lífmiklu ,,Dansljóði“ í miðalda
stíl eftir Melchior Franck, þar
sem ágætlega birtist hin tæra og
fölskvalausa hugargleði þeirra
tíma í ferskum víxlsöng „kons-
erterandi“ raddKópa. „Fanga-
söngur“ Beethovens og kór úr
óper-unni „Rienzi“ eftir Wagn-
er með aðstoð þriggja tromp-
eta og básúnu mynduðu loks
hámörk hljómleikanna með
klassískri nákvæmni og symfón
ísku tónmagni. Róbert Abraham
stýrði söngflokknum af ítrustu
kostgæfni.
Anna Péturss annaðist píanó-
undirleikinn af alúð en fullmik-
illi Ihlédírægni, og mlálmiblásturs
hljóðfærin voru í traustum en
eigi allsstaðar nógu samtækum
höndum hjá Karli Runólfssyni,
Óskari Þorkelssyni, Jóni Sig-
urðssyni og Birni Rósenkranz.
Áhlýðendur skemmtu sér hið
bezta og tóku öllum söngatrið-
um með ósviknum fögnuði.
Hallgrímur Helgason.
ÉG ÞAKKA hjartanlega heimsóknir og hlý handtök,
bækur, blóm og skeyti á 75 ára afmælisdegi mínum, 14.
nóvember s. 1.
Ólafía I. Klemensdóttir,
Miðtúni 34.
firettir.
er flutt í nýtt hús að Brautarholti 24
(beint fyrir ofan Stilli).
Sími 2406.