Alþýðublaðið - 30.12.1945, Page 5

SuxmudagTir, 30. desember 1945
ALi»Y0UBiA0li>
satið að völdiUim allt hið liðua
éir. í síðustu áramótagrein var
lýst afstööu Aiþýðuflokksins
tM mynduTiar Ihiemiar og mál-
efinasamn ings. Eins iog fyrr,
mótaðist afstaða fkjkksins ein-
unigis af máLefnumium. Og samm-
ingur sá', með skilyrðum Alþýðu
flokksins, sem igerður var á
milii1 stj órnarflökkanma, lh(efur
verið (haldiinn.
ÍLaumalögin nýju vonu, eins
og tilskilið var af flofcksins .
hálfu, samiþykfct í foyrjiun árs- '
ins. Óafa (þau að geyma miklar
og margiháttaðar réttarfbætur
fyrir starfsmenn rdkisins og orð-
ið fyrirmynd til framkvæmda
fyrir bæi, ‘ Ofpinlberar stofnanir
og einkafyrirtæfci.
Almannatryggingarnar eru
nú fram fcomnar á alþingi.
Frumvarpið, sem er vel og ræki
lega samið og undirbúið undir
forustu Haralds Guðmundsson-
ar, er stórkostlegt spor tií auk-
íns félagslegs öryggis og rétt-
imda. Verður að gamiga út frá
því sem jgefnu, ;í samræmi við
máléfn'asamning stjórnarflokk-
amna, að fmmvarp þetta verði
samjþykkt og afgreitt, er áiþinigi
kemur saman að nýju. Verður
sú löjgigjiöf merkilegur oig mikáll
[þáttur i isívaxaindi og endur-
foættri félagsmólaílöggjöf, sem
Allþýðufioiklkurinn ihiefur lalltaf
Ibarizt fyrix;, og eftir aðstæðum,
með ágætum árangri.
Finnur Jónsson, félagsmála-
ráðherra íhefur lagt fyrir aijþingi
mikið og merkileigt frumvarp
að ibreyttri og endurfoættri (hús-
næðislöggjöf. Er full ástæða til
þess að vænta þess, að (hinir
stjórnarflokikarnir styðji þetta
jþjóðnýta málefni. Með sam-
Iþykkt þessa frumvarps væri
Ihægt, með viturliegri, skeleggri
otg igóðviljaðri framfcvæmd, að
ráða á næstu tímurn bót ó foús-
næðisvandræðunum í íbæjum
oig isjiávarþorpum, en (það er edtt
foið allra mesta nauðsynjaimál.
Bmil Jónsson saimgönigumália:-
ráðfoerria, foefur látið foera fram
& þingi frumivönp til raforlku-
laga, um iðnifræðslu, um endur-
reisn ferðaskrifstofu ríkisins og
ium kaup á strandferðasfcipum
til foanda ríkinu. Allt eru þetta
mjög merkileg mál, isem nauð-
syn er á, að fái samþjnkki al-
jþinigiis.
ISíðast en skki sízt er að nefna
liin svoköliluðu ný-síkipunarmál
rákiisstjórnariinnar, is-etm laggjfa
eiga gmndvöll -að auknu oig
foættu atvinnulífi, með það
fyrir auigum, að foindra atvinnu-
léyisi. Hafa íþar veri-ð igerð miik-
il -og merkileg látök fyrir at-
foeina ríki sst j órnarinnar. Vél-
foátaflotinn á að geta -aukizt að
m-iklum mun. en mest er þ-ó
vert um það, að fá fljótlega 30
nýja, vanda-ða togar-a. Er það
ekk-i fovað sízt mikill fengu-r fyr-
ir ÍReykjiavIlk, en ástæða er til
þess að ætila að um 20 jþekra
verði gerðir út þaðan. f undir-
foúninigi eru -n-ú, ank þ-ess, nýj-ar
síldarverksm i ðj u r og öninur
a-tvinnutæfci. Allt þetta ætti, ef
vel 'oig viturleiga verður ó foald-
ið, að efla íslenzka atvinnuvægi
til mikilla, imuiim oig sfcapa skil-
yrði fyrir nægri atvinnu.
Hík-isstjógnm hefur fr-am-
kvæmt ist-ef-nu sína ag miálefna-
samning flokkan-na. Og þó að
sitthvað meigi finna -að atfoöfn-
um einstakra -rláðherra, utan Al-
jþýðuflolkksins, er foæði rétt og
skyílt fyrir fiokkinn að styðj-a
stjómina áfram tál fullra fram-
k-væmda á málefnasamningnum
og itdl allra nytsaimra atfo.afna til
úrlausnar aðsteðjandi vanda-
málum.
Verðbóiga, vezlun og
skattar.
EÞað er gagnslaust að loka-
augunum fyrir jþví eða mæla ó
móti, að verðbólga sú, sem
sfcapazt foefur í landimi, heáur
í för með sér mákla foættu- fynir
framtíðarrek-stur dsllein2ikra at-
váinnuvega. Hef-ur til þessa ékki
ináðst skynsamlegt samkomul-ag
ium rá'ðsta-fanix, er foæti úr jþess-
ari meinsemd. Œ málefínasamin-
ingi stjórnarf loíkikanna er a-ðeins
igert ráð fyrir, að Ihalda verð-
ibólgu-nni lí skefjium, en ekki
foent á ráð til þass að draga úr
foenim-. I samningi þessum eru
og aðei-ns nokfcrar almen-nar
setningar um verzlunar- -og
skattaimál. iEn |þa-u miál standa
í órjiúf-andi samfoandi við ráð-
-stafanir, er gera Iþa-rf, fyrr eða
síðar, tií úrlausnar þessu van-da-
rnáli. Vierða miálaf-ni þ-essi án
efa þýðingarmiklir þættir í
stjórnmálum nœstu tim-a, og
stjórnarsamvimnan , undir því
komin, að verúlegu leyti, fovem
ig tekst að ráða fram úr jþéim,
Ininiflutningsverzlunin foefur
geysimikdl áforif á þjóðarfoú-
iskapinn og- verðlaigsmlálin. Ó-
'hiaminn innflutniingur og v-erð-
lag á fo-öndium lein-staklinganna,
er ó þessum tímium m-jög foœttu-
le(gur. Öruggasta ráðið væri án
efa in-nikaupas-tofnun ríkisins,
þar sem gegnum greipar henn-
ar igengi -allur, eða verulegur
foluti af innfluttuim vörum.
Mseitti á þann Ifoátt foæði tak-
marika innkaiup, ef'tir þvi, sem
foenta þætti, beina þeim að á-
ikveðnum löndum, meðal a-nn-
ars vegna markaðs fyrir íslenzk
ar vörur, og slí-ðast -en ekki sízt
tooma á með þeim hætti, öruggu
verðl'aigseftirl-it, -sem er eitt af
því allra naUðsynlegasta. -Þetta
mál er v.irkilegt verkefni næstu
tíma.
Um iskattana- má sama s-ejgja,
B-einu skattarnir foér á lan-di enu.
vissulega eins og er, að forminu
til, mjög háir. En mikið hefur
alltaf £ikór-t á það, að eftirlit
með framtöilum væri nægilegt.
Eignaaufcning Ihefur or-ðið stór-
kostleg foér í landinu síðastliðin
ár, -oig -ekki öll ikurl komið ti-I
igrafar vi-ð skattaframtölin, Ví-ða
í niáigrannalöndunuim fo-efur
verið gripið fi)I þeirra ráða að
imnkalla verðbróf og peninga-
-seðla >ojg staðreyna á iþa-nn Ihátt
-eignir imanma í þessum verð-
mætuim. Með 'röggsamiliagri
framkvæmd í Iþessa átt mætti
fá v-eruilega vitneskju um eign-
ir Oig laiukningu þ-eirra-, og á þann
veig leggj-a igruinidvö.11 að ei(gnia-
aukasikatti, sem yr-ði þá fovort
tvagigja í senin, til þess a-ð tafca
>úr umf-erð eiinfovern foiluta
stríðsigróðans og afla fjár til
■ráðst-afa-na igeg-n verðjænslu o-g
dýrtíð.
- IÞes-si imiál, sem nú foafa veriö
n-efind, foíða úrlausnar komandi
ára og afstaðan til þeirra, auk
þess a-ð sjáifsqgðu til marigra
annarra mála, hljóta að segja til
um það, foverjir fara með stjórn
lands-ins.
tf
ÍsBenzk utanríkispóli-
tík.
Eftir -að Island er orðið
frjálst og -sjálfstætt lý-ðveldi,
tæknin. og foraðinn í samgönig-
unum hiefur vaxið stórtoostle-ga,
og nýtt viðhorft skapazt af völd-
um stríðsins. hljóta ut-anríkis-
máliin að verða mikil.1 þáttur í
islenzkum stjórnmálum.
Ör-yggi ísliandis, verndun sjálf
stæðis þes-s og fullveldis, verzl-
unarsamskipti við aðrair þjóðir
qg menninigarsamfoönd Islend-
irnga út á við, — áilt enu þetta
atrdði, er foljóta að foafa mikil
'áforif á ísl-anzk ut-anríkismál.
iM-enimngarsamjfoömdin við hi.n
'Norðurlön.din eru studd rök-
ium söigu, frændsemi og má-
skyldra þjóðfélaigslhátta; þau
munu ékki foriesta, foeldiur treyst
ast. Sú smávetgis andsfaða og
tortry-ggni, er risið hetfur upp
Súkkulaðiverksmiðlan SfRUS
Þökk fyrir viðskiptin á liðna árinu.
SBáturfélag
Suðurlands
Kosningar, framtíð
og horfur.
Ári-ð, s-em fer í foönd, foer í
skauiti sínu tvennar kosnángar.
f næsta mánuði eru kosninigar
til foæjars-tjóma qg ihrepps-
-nefnda í foaiupstöðum og foaup-
túnum. í vor eriu aOmennar álu
þingiskosninigar. Úrslit þessara
kosninga móta stjórnmálaástand
ið á næsita árum. Það er því
vissulejga mdkils um vert, fover
úrsilit þeirra verðá'.
Allþýðuflokitourdnn iieggiur til
iþessara toosmimga trúr sinni
igöml-u og mýjiu stefmiu oig starfs-
aðferðum. Hvaðanæva af land-
inu iberast þær fréttir, að augu
manna opaiist ibetiur em- áður
fyrir lágætum árangrS. af störf-
um floktosins og raunsærri
istefnu íhans í dœgurmálunum.
Og flotoksmennárndr oig frjáls-
fouga fóilk veit það qg skilur, að
farsæl framtíð er ekki hvað sízt
undir því komim, að íslenzk
stjórnmál verði mótuð af anda
jafnaðarstefnunnar á vegum
lýðræðisins. í fu-ll-u trausti á
málstað sinn og stefnu gengur
Allþýðuflotokurinn ótrauður og
sigurviss til foaráttu foins nýja
árs.
Stefán Jóh. Stefánsson.
á siíðustiu tímum -gegn norrænni
sanwinmu, á' sér foæði igmnmar
rætur og er foyggð á nokkrum
misskiilningi. Einstaka mönnum
foefur vaxið í aiugum fáilæti og
fákunnáttu nokkurra Norður-
lamdafoúa í samfoan'di- við skilm-
að íslands og Danmerkur. En
það er alveg óhætt að fullyrða,
að aldrei hefur nokkru sinni fyrr
á Norðurlöndum verið meiri á-
hugi fyrir góðu samstarfi og
kynningu við lísl-endinga. Van-
mótt-ark-enind, folönduð stærilæti,
má alls ekki a.f ísltands foálfu-
verða þrösfculdur í vegi gegn-
.nán.u ícjjg góðu samistarfi við foin
N or ð-urlöndin.
Það er víst og iár.eiðanil-eigt, að
i verzlunar og iviðskiptamálum
-eru miklir möguleikar á milli
Norðurlanda. Og samhygð
smáþjóðanna er efcki einunigis
eð-lileg foeldur mifclu fr-emur
nauðsyn. íslenzk utanríkispóliu
itóik á því vissuleiga a-ð leggja
r'-ífca áfoerzlu á s-amv'inniu Norð-
unlanda.
-E-n ólík ilega Norðurlandanna
igerir það ófojátovæmilejgta að
verku-m, að misjiöfn viðfoorf geta
-skapazt í alþjóðlegum öryiggis-
málum. Á meðan Þýzkaland
var öflugasta stó-nveldið á meg-
inlandi álfunn-ar, var utanríkis-
pólit'íik Danmerkiu-r 'aiugsýniilega
mótuð -af nálægðinni við foinn,
v-oLduga nágranna. iSama er -n-ú
-o-rði-ð upp á teningnum á Finn-
ilandi, fovað Kiússla-nd isnertir, og
-ekiki iLaust við ,aö örli á því sam-a-
í Svíþjóð. A-lLt er þetta skiljan-
1-égt og eðlil-egt.
iEn- l-eg.u íslands -og m'arkaðs-
möguleikum að verulegu leyti,
er ó annað veg fa-rið. La-ndið
Liggur á miilli tveggja ná-
sikyMra, voldugra ojg vinveittra
stóriv-elda, 'Bretlands qg Banda-
irÆkjianna. Bæði þessi stórv©Ldi
foafa, og þó einkum á slíðu-situ
stríðstímum, sýnt íisLandi strax
velvild og foij'álpfýsi. Samskipti
okkar við þessar þjóðir fo-afa
verið hin á'nægjulegiustú í -alLa
staði. Áður fyrr var foinn vold-
uigi brezki floti kyrrlótt ör-yggi-
-okkar, o-g frá þessum miklu
ríkjum eigum við vinátt-u og
skiLninigi a-ð mœta. Það er því
í ,-alLa staði æskilegt að eðlilégt.,
•að við leggjum kapp á að eiiga
sem mest og bezt samskipti við
EnigiLsiax-a.
A-f þeim þremu-r -stórveldium,
sem nú -eru umsvifamest í foeim-
inium, er Rússland okitour fjarst
og f jiarsikyl-dast. -Þvl ágæt-a rikjia
siamfoandi ósk-um við -að sjálf-
s-ögðu all-s hins foezta oig foiöfum
enga ástæðu til að troða við það
illsakir. En við óskum -eikiki. foeld
ur eftir foeinum eða óbeinum
afsikiptum- þess af líislenzkium
in'nanríkismálum, með stuðn-
in-gi éða fulltingi við stjóm-
mlálaflokk foér á Lanidi. Qg sá
stj'órnmáilafloldkiur, sem mótar
! utanríkispólitik sína eftir rúss-
n-eisikri stórveMispólitiík, ó sízt
af öllu að ráða stefnu íslenzkra
utanrifcismáLa.
Á kom-andi -ári og ámm, mu-n
I ALþýðufiotokuriinin því fo-ei.ta á-
Ifordfum siínium í þá átt, að ut-an-
ríkismáLastefna íslands fonigi í
þá á'tt, að við tiökum, eftir þvií
sem efni og aðstæður leyfa, þátt
í allþjó-ðLe-gu, samstarfi, með sér-
stakri foliðsjón af því, að leggjia
stunid á n-orræna samvinnu otg
foaifa sem imánast oig foezt sam-
starf vlð foin íenigiLsaxinestou
stórveldi til eflinigar viðskipt-
um -okkar og tryiggingar þg ör-
yiggis sjá'lfstæðis okfcar og fuilL-
veldi.
SLEÐILEGT NÝÁR!
I-ökk fyrir viöskiptin á liðna árinu.
H. TOFÍ,
Skólavörðnstíg 5.