Alþýðublaðið - 02.11.1946, Síða 4

ALÞYÐUBLAÐIÐ
Laugardagur, 2. nóv. 1946.
Vegfarandi skrifar um Tjörnina og umhveríi
hennar. — Eyðilögðu grasbleítirnir við Lækjar-
götu. — Bifreiðastæðin. — Mál, sem bifreiðaeig-
endur eiga að leysa í sameiningu. — Innflutn-
ingur. — Skran og smiör.
VEGFARANDI skrifar mér á . og gerist víða erlsndis, þá gæti
þessa leið: „Ljótt þykir mér að Það orðið mjpg góður atvinnu-
Sýning á
SiiiinueSag
kl. 20,00
rr
leikrit í þrem þáttum. |
Aðgöngumiðar í Iðnó frá kl. 3 í dag. Tekið J
á rnóti pöntunum í síma 3191 kl. 1—2 og |
eftir klukkan 3.30. Pantanir sækist fyrir!
klukkan 6.
UÖIVSIð I
inu
*
Útgefandi: Alþýðuflokkurinn
Ritstjóri: Stefán Pjetursson.
Símar:
Ritstjórn: 4901 og 4902.
Afgreiðsla og auglýsingar:
<900 og 4906.
Aðsetar
i Alþýðuhusina við Hverf-
isgötu.
Verð í lausasölu: 50 aurar.
Sett í Alþýðuprentsmiðjunni
Prentað í Félagsprentsm.
fíu ár stefuuleysis og
hringlandaháttar.
ÞJÓÐVILJINN minntist í
. ifyrradag tíu ára afmælis
síns, sem starfsmönnum hans
og aðstandendum finnst ber-
sýnilega hinn mesti viðburð-
ur. Kom blaðið út 'í tvöfaldri
stærð í tilefni afmælisins og
flutti greinar ef.tir ýmsa
þekkta kommúnista og
.nokkra aðra fylgihnetti blaðs
ins og flokksins.
Greinahöfundarnir bera
allir mikið lof á Þjóðviljann
og telja það einstakt, hverju
hann hafi áorkað þann ára-
tug, sem þjóðin hafi notið
hans sem málgagns Komm-
únistaflokksins. Hans á að
híafa verið forustan í flestum
þeim málum, sem hæst 'hef-
ur borið á þessu tímabili.
Einn greinahöfundanma geng
ur meira að segja svo langt,
að gefa í skyn, að sigurinn
yfir fasismanum í heiminum
hafi ekki hvað sízt verið bar-
áttuviljia og stefnufestu Þjóð
viljans að þakka!
Þessi ummæli rifja óhjá-
ikvæmilega upp fyrir mönn-
• um ýmsar endurminningar
ium Þjóðviljann, stefnu hans
og baráttu. Hann var fyrr á
rtímum stóryrtur í garð fas-
ismans og hefur ekki sparað
hreystiyrðin um hann eftir
hrun Þýzkalands Hitlers. En
hann er líka það bl.að á ís-
landi, sem lægst hefur lotið
1 undanlátssemi við fasism-
ann og hlýðnisafstöðu við
ihann í árdögum síðari heims
styrjaldarinnar. Hann hafði
það hlutverk á hendi að af-
saka griðasáttmála Hitlers og
Stalins og lýsa blessun hans
fyrir mannkynið! Griðasátt-
máli þessi mun í reymdinni
hafa ráðið úrslitum um fall
Frakklands og lengt styrjöld-
ina að miklum mun og þar
með aukið þær miklu fórnir,
sem hún krafðist. En sam-
kvæmt kenningum kommún-
ista átti hann að vera trygg-
ing friðarins í heiminum!
Þá munu íslendingar held-
ur ekki hafa gleymt því, þeg
ar' Þjóðviljinn krafðist þess,
að við gerðum ekki samninga
við Breta um afurðasölu
nema sams konar samning-
ar yrðu jafnframt gerðir við
Þýzkaland, en með því áttum
við að fara að dæmi Stalins
um aö birgja nazista að vist-
um og öðrum nauðþurftum.
Það er heldur ekki gleymt,
að Þjóðviljinn nefndi vinnu
ísleindinga í þjónustu banda-
onanna landráðavinnu í ár-
Iitast um vestari Tjarnarbakk-
ann. Þarna Hggja hleðslustein-
arnir eins og hráviði á víð og
dreif og skolprörin, sem lögð
voru þarna fyrjr nokkrum ár-
um í bakkann, standa út úr
honum og brunnarnir næstum
því opnir, aðeins hafa verið
lagðir yfir þá lélegir tréhlemm-
ar. Hvei-s vegna var ekki geng-
ið sómasamlega frá þessu undir
eins? Ög hvers vegna hefur
þetta verið látið dankast svona,
og ekkert verið gert, enn þann
dag í dag?
ENN FREMUR VIL ÉG minn
ast svolítið á Tjörnina sjálfa.
Umhverfis hana ægir saman' alls
konar dr.asli og einnig í henni,
spýtnarusli, brengluðium blikk-
dósum og öðru þess háttar.
Hvers vegna er þetta ekki
hreinsað burt? Þá vil ég vekja
athygli á öðru. Mér ofbýður al-
argötuna og lít til vinstri. Mað-
argötuna og líti til vinstri. Mað-
ur sér þá hvernig búið er að
fara með tvo fallegustu blett-
in.a, spm við áttum hér í borg-
inn.i fyrrum. Báðjr eru þeir
oronir að svörtu flagi. Hver
stjórnar þessu? Ég er gajnah
Reykvíkingur og á illt með að
þola að sjá þessa eyðilegging'u.
Svona atferli finnst mér fremur
minn.a á afturfarir en framfar-
ir.“
BLETTIRNIR hafa báðir ver-
ið gerðir að bifreiðastæðum.
Segja má því að nauðsyn hafi
brotið lcg. Svo mikil vandræði
■eru nú orðin 'hér í bænum með
stæði fyrir hinar mörgu bifreið-
ar, að ekki er annað sjáanlegt,
en að allt lendi í öngþveiti. Ég
I hygg þó, að ef einhver fram-
taksmaður stofnsetti bifreiða-
geymslu með tilheyrandi þjón-
ustu við bifreiðaeigendur, eins
dögum styrjaldarinnar, með-
an enn voru pólitískar ástir
með Stalin og Hitler. En nótt
ina, sem Þjóðverjar réðust á
Rússa, breyttist hljóðið í
strokki kommúnista hér sem
annars _ staðar heldur ©n
ekki. íslendingar vöknuðu
sem sé við það einn morg-
uninn, að landráðavinnan
væri orðin landvarnavinna á
máli Þjóðviljans!
Slík hefur þá stefnufssta
Þjóðviljans verið í barátt-
unni gegn fasismanum. x
innanlandsmálunum er sömu
sögu að segja af blaði þessu.
Ekkert blað á íslandi fyrr o"
síðar getur minnzt slík?
stefnuleysis og hringlanda-
háttar og einmitt Þjóðviíj-
inn. Þegar aðstandendur
hans ljúka á hann lofsorði í
tilefni tíu ára afmælisins
fyrir stefmufestu og baráttu-
vilja, verða þau ummæli
því ekki skilin öðru vísi en
sem háð af þeim, sem fylgzt
hafa með málflutningi blaðs-
vegur. Bifreiðum hefur fjölgað
'grífurlega undanfarið ár hér í
Reykjavík, og á næstunni mun
þeim og fjölga mjög mikið. Það
er eins og yfirvöldin gangi al-
veg fram hjá þeim möguleika,
að ekkert rúm verði í borginni
fyrir allan þennan bifreiðasæg.
MÉR VAR að detta í hug,
h'Vort bifreiðastjórafél. Hreyf-
ill gæti ekki tekið þetta mál tjl
umræðu og úrlausnar. Ætti og
bifreiðastöðin Hreyfill, sem er
orðin hið myndarlegasta fyrir-
tæki, að gefa málinu gaum. Yf-
irleitt sá félagsskapur að hafa
forustu fyrir 'öllum slíkum mál-
um. Vel mætti svo takast sam-
vinna um lausn málsins milli
bifreiðastöðvarinnar, en við
hana munu nú starfa upp undir
200 leigubifreiðastjórar, og fé-
lags bifreiðaeigenda. Mér er að
vísu ekki kunnugt um hvort
það er til, en það var eitt sinn
starfandi. Er að minnsta kosti
full nauðsyn á slíkum félags-
skap, því að bifreið er mikil
eign og þeir, sem eiga bifreið,
thafa mörg sameiginleg hags-
munamál.
HALLUR SKRIFAR: „Flest-
um mun nú kunnugt, að farið
er að ganga á hinar erlendu inn-
stæður okkar, og er hér um að
kenna, takmarkalausum inn-
flutningi á ýmsum vörum, nyt-
sömum sem einskisverðum. Þó
un mikil misskipting vera á
gjaldeyrinum, heildverzlunum
er innflutningur á eld'gömlu
skrani, gömlum húsgögnum,
postulínsstyttum og alls konar
bronce-dóti.“.
ins og kveða upp um hann
hlutlausa dóma.
Kommúnistar hefðu átt aö
.láta það ógert að minna
memn á þessi atriði með
heimskulegu skrumi sínu um
Þjóðviljann fyrir það, sem
verst er um hann af öllu
því illa, er hann hefur gert
sig sekan um frá því hann
hóf/göngu sína. Þá hefði ver-
ið' nær fyrir þá að láta ráð
.Halldórs Stefánssonar um
það, hvernig st.ofna eigi pönt
unarfélag verkamanna, vera
aðalatriði í boðskap blaðsins
í tilefni afmælisins. En það
er á þá lund, að verkamenn-
irnir eigi að ljúga út að láni
hjá kaupmanni þrjátíu poka
af iauk, svíkjast urn að
greiða þá, en nota andvirði
þeirra til að festa kaup á vör-
um fyrir pöntunarfélagið!
Þeir eru ekki girnilegir
laukarnir, sem Þjóðviljinn
hefur verið að reyna að sá í
íslenzkan ■ akur hin tiu ár
stefnuleysi.s síns og hringl-
andaháttar.
„í ALÞEKKTUM SÝNING-
ARGLUGGA hér í bæ, gefur nú
að líta sýnishorn af fornmunum
þessum. Er þar og gefið upp
verð þeirra muna, er þar eru.
Mun flesta undra hið geypiháa
verð. Ekki mun það vera sök
þess, sem skran þetta flytur. inn,
heldur útflytjanda, sem sér sér
leik á borði, að græða stórfé á
hinum nýríku ís.lendingum."
ÞJÓÐVILJINN átti 10 ára
afmaali í fyrradag og skrifaði
Ei.nar Olgeirsson í tilefni af
því grein í biaðið um það,
sem hann kalíar „baráttu
Þjóðviljans fyrir heimsmynd
sósialismans-11 Ef ráða má af
grein Einars er sú „heims-
mynd“ meira en líti.ð skrýtin
Einar segir meðal annars:
„Meðan auðvaldsblöðin bá-
súnuðu ágæti þýzka fasismans
og Morgunblaðið átti engin nógu
■sterk' orð til þess að lýsa ágæti
Giörings og annarra böðla, sem
ihengdir voru í Nurnberg, — þá
látlaust
nazismans og
stríðsundirbúning hans.“
Rétt er nú það En þegar
nazisminn hóf árásarstyrjöld
sína, sneri Þjóðviljinn bara
við blaðinu og sagði, að það
væri, „ekki nema smekksat-
riði, hvort menn væru með
eða móti nazismanum.“
í öðru lagi segir Einar:
„ÞjóðvUjinn afhjúpaði einn
íslenzkra þlaða allt það sam-
særi, sem auðmenn Englands,
Frakklands og Þýzkalands
viljinn afhjúpaði svikin í Munc-
hen þegar Morgunblaðið líkti
Chamberlain við. Jesú Krist.“
Svo er nú það. En þegar
Stalin gerði vináttusamning-
i.nn við Hitler í Moskva hálfu
svívirðilegri samning, en
Munchensamninginn, sagði
Þjóðviljinn að þar með væri
heimsfri.ðurinn tryggður (!)J
og lofaði Stalin sem „göfug-
asta hugsjónamann mann-
kynsins.“
Og enn segir Einar:
„Samsæri enskra, þýzkra og
franskrá auðmanna hélt áfram
eftir að stríðið milli Vestur-
„MIKILL SKORTUR er á
hinu erienda smjöri, sem mun
koma frá hinu sama landi og
fornmunir þessir. Ekkj fæ ég
skilið þá þröngsýni þeirra, senx
ráða, a.ð telja meiri þörf á inn-
flutningi á slíkum varningi, en.
jafn ágætri og nauðsynlegri
fæðu og smjör er.“
velda og Þýzkalands hófst að
nafninu til í sept. 1939. Veröld
in vei't nú um öll áhrif þess
samsæris, sem einvörðungu mið
aði að því að þurrka út lýðræð-
i í heiminum, brjóta ríki sósía-
lismans á bak aftur og halda ný
lenduþjóðum Asíu áfr.am undii*
okinu. Nú vitum við hvernig
Vesturveldin. sviku Pólland
1939, hvers vegna eigi var bar-
izt á vesturvígstöðvunum vet-
urinn 1939 —‘40,. meðan þýzkt
og franskt auðvald hélt áfram
að skiptast á kolum og járni, en
herráð Frakka og Breta undir-
bjuggu árásir frá Tyrklandi og
Kauikasus og norðan til innrás
yfir Noreg og til Finnlands. —
Nú er það orðið lýðum Ijóst,
hvernig auðmenn Frákklands
sviku franska lýðveldið í hend-
ur Hitler.“ ■—
Já, einkennileg er þessi
„heimsmynd Þjóðviljans og
Einars Olgeirssonar frá
fyrstu árum styrjaldarinnar.
Vesturveldin sviku Pólland,
segir Einar. En Stalin, sem
réðist aftan að því með ofur-
efili liðs, þegar Hitler hafði
komið því á knén, — hann
sveik það víst ekki ! ! Og
' auðrnennirnir sviku Frakk-
er þeirra þáttur ófagur. En
hitt vir.ðist ekki hafa veri.ð
til" í ,,heimsmynd“ Þjóðvilj-
ans, að Maurice Thorez, for-
maður franska Kornmúnista-
flokksins, gerðist li.ðhlaupi
og kom sjálfum sér undan til
Moskva, þegar franskir
verkamenn fóru á blóðvöll-
inn til að berjast við Hitler!
Svo að ekki sé nú minnst á
iðju Stalins um þær mundir,
undirokun litlu Éystrasalds-
landanna og árásina á Finn-
land í skjóli vináttusamnings
ins við Hitler. Það er ærið
margt, sem vantað hefur í
,,heimsmynd“ Þjóðviljans og
Einars Olgeirssonar í þá
daga.
gengur yfirleitt betur að fá
innflutningsleyfi, heldur en
smáverziunum. Hvergi gengur, afhjúpaði Þjóðviljinn
sóunin á gjaldeyri þjóðarinnar
lengra, heldur en þegar leyfður
grimmdaræði
Hannes á horninu.
skipulögðu til þeis fyrst að
koma Hitler til valda og síðan j land í hendur Hitlers. Víst
styðja hann og styrkja. Þjóð-