Alþýðublaðið - 29.12.1927, Blaðsíða 3

SMSfifflÐUBlfAgXÐ
3
Þjóðfélagsskipulag skapar, og
einkum ihaldið vill vióhalda. Hér
eru dýrar eignir: Fiskihús stór,
íshús, bræöslustöð (lifrar), haf-
skipabryggja, pakkhús, sölubúð,
fiskireitar o. s. frv., sem virðist
eiga að liggja ónotað um óákveð-
inn tíma. Þetta gengur alt úr sér,
jafnvel pö ekkert sé noteð. Til
þess að starfrækja þetta þarf
einhverjar þær fleytur, sem til-
heyra nútimans kröfum, en j>ær
eru hér engar; að eins fáar skak-
skútur, sem ganga 4—5 mánuði
sumarsins. Hér sitjum við, sem
ekki komumst burtu, vonum, að
hér vakni atvinna fyrr en seinna,
en sú von rætist víst seint.
Annars er útlitið hér afar-
ískyggilegt, hvað atvinnuhorfur
snertir, og nokkrar fjölskyldur al-
búnar að flytja héðan.
Bókarfregn.
Kristján Guölaugsson:
Skuggar.
Eitt hið greinilegaste þjöðar-
einkenni vor Islendinga er hneigð-
in txl ljóðagerðar. Einkum á síð-
ari tímum virðist svo, sem mik-
ii rækt sé lögð við þessa list,
og hvex ljóðabókin rekur aðra.
Vafabaust má segja, að isienzkum
bókmentum sé að sumnm þeirra
lítill styrkux, en til tíðinda verð-
ur það þó jafnan taLið, þegar út
koma bækur eftir höfunda, sem
hatla ekki áður látið tii sín heyra.
Full ástæða ex og til að gefa
því gaum og þá einkum vegna
þess, að oft má nokkuð marka
af fyrstu sporum ungra skálda,
hversu þeir haga skeiðinu, þegar
fram í sækir. Um hitt má að
vísu deila, hvort rétt eJ eöa
hyggilegt fyrir skáld að brrte IjóðÍ
sín á mjög ungum aldri. Fram-
faranna gætir að visu meira með
vaxandf þroska, en á hinn bóginn
hætt við, að byrjunarbragur fyrstu
Ijóðanna verði um feið gleggri.
Fyrir skömmu er út komin
ijóðabók eftir uixgan höfund,
Kristjáii Guðlaugsson að naftri.
Hann er af skáfdakyni, bróðir
'Jónasar, og hefir birt nokkur
kvæði í blöðum og tímaritum.
Bókina kallar harm „Skugga", og
er það óneitanlega óheppilegt.
nafn ákvæðum, séu þau einkunn-
arorð rétt, er höf. velur bók siimi.
Annars er það svo um margar
f jóðabækur yngii skálda, að nöbi
þetoa eru ósmekkleg og út í blá-
inn.
Yrkisefni Kristjáns er fyrst og
fremst konurnar,
„. . . mestu meistaiaverkin
af mörgum, sem hetmurinn á.“
Og ekki verður annað sagt en
honum takist fremur vel. 1 kvæð-
inu „Náttúran og við“ ljómar
bjaxtsýni í ást hans:
„Þó að skorti aura’ og annað,
ei við skufum sinna þvi,
enn er foftið ekká selt,
og enn er sólin björt og hlý."
Þá má nefna „Dalavísur“. Þar
minnist skáldið fornra áste, rifj-
ar upp minningar tiðinna sam-
verustunda við ástmey sína, sem
eru svo dýrmætar, að hann kýs
þær sér til fyLgdar út yfir gröf
og dauða:
„Er ég dey, ég vil að verði
veganesti mitt
minning um hið bernskubliða
bros og viðmót þitt.“
Enn má nefna kvæðið „I giafreit”.
sem er vafalaust bezta kvæðið í
bókmni. Yfir því er viðkvagro
saknaðar-„stemnmg“. Skáldið sit-
ur við leiði látinnar ástmeyjar:
„Vonir þær, er ástin hjá mér ól,
eiga bú í þinni myrku gröf.“
Hann siglir um hin mikhi og bláu
höf draumanna, þar sem hann
mætix aftur ástmey sinni. Von-
imar rætast:
„I kirkju guðs, í geislum andlits
hans
þú gefur mér hin æðstu loforð
þíti;
við stígum þar af djúpri gleðt
danz,
og drottinn vígir okkur, —. börniti
sín.“
Annar greinilegur þáttur í
Ijóðagerð Kristjáns er ádeitan á
ríkjandi aldaranda. Bregður hann
þá ýmisl: fyrir sxg biturri hæðni
efa alvörubruneiimi reiði. „Uto-
pia“ er ágætt dæmi þess fyrra.
Orðið er af griskum íoga spunn-
ið (þýðir eiginlega „hvergi") og
er látið tákna framtíðarJandið, þar
sem vonir manna og draumar ræt-
'ast. Skáldið bregður þar upp
mynd af „utopiu“ samtíðar sinn-
ar. Sýnir hann fram á siðferðisr-
[Alt$ðnpreBtsmið]an,
Hverfisgoíu 8,
I '
L
tefeur ad sér ails konar tækifærisprent-
un, svo sem erfiljóð, aðgöngumiða, bréf,
reikninga, kvittanir o. s. frv., og af-
greiðir vinnuna fljótt og við réttu verði.
veiLurnar og óheilindin í fari
mannaixna. Orðaval kvæðisins
kann í ffjótu bragði að virðast ó-
smekklegt, en í raun og veru er
hér um eins konar skopstælingu
að ræða, svo að búningur kvæÖL
isins veröur engu minni ádeila á
framsetningu nútiðarljóða, en efni
þess á aldarandann.
Þá má einnig nefna „Gullveig".
Þar ræðst skáldið með bitrum
orðum á gullþorsta mannanna:
„Þedr rífast sem mkkar um bein,
er rauðleitt gull þeir sjá;
gullið gefur þeim vald,
og gullið er alt, sem menn þrá.“
Allar siðferðUegar kröfur verða
að lúta Mammoni, sem traðkar á
rétti litilmagnans:
„Þedr brjóta boðorð guðs
og bdnda hinn veika lýð.“
Sjálf kirkjan verður að vopni.
Blóðsugurnar hylja s-ig sauðar-
gæru mannúöar. Maurapúkinn tif-
biður Krist, sem forðum gerði
kröfuna: „Far þú og sel allar
edgur þínar og gef fátækum."
„Þeir skríða sem mhðkar í mold
við myndina af Gullveig sem fyr.
Ég heyri menn hrópa á guð
Srlend simskeyfL
Khöfn, FB., 28. dez.
Hungursneyð í Kína.
F» Pekfng er símað: Fjórar
milljónir manna líða hungursneyÖ
i Shangunt-héra öi. Otlend hjálp
er nauðsynleg; ella verður ekki
komist hjá almennum hungur-
dauða. Otlendingar, sem búsettir
eru i Kína, telja borgarastríðið
vera aðalorsök nevöarinnar. [En
kúgun útlenda auðvaldsins er or-
sök borgarastriðsins.J
við helvitis útidyr."
I ágætu kvæði, er hann nefnir
„Við leáði Sig. Breiðfjörðs" kennir
sama anda, en þar er klöltkvd í
rómnum.
Þó hefir verið lýst að nokkru
höfuðeánkennum skáldsins. En
auðvitað slær það fleiri strengi
ljóðhörpunnar. Nokkur smellin
gamankvæðd eru í bókinni, svo
sem „Lína“, „Sorgleg saga“ o. s.
frv. Af öðrum góðum kvæðum
Fannfergi á Engíandi.
Erá Lundúnum er símað: Ó-
venjulega mikil fannkoma víða
á Englandi. Járnbrautarlestir eru
víða fastar í snjósköflum. Marg-
ir bæir eru án sambands við umj
heiminn.
Innlend tiðindi.
má nefna: „Vændiskonan", „Til
kvenna“, „Meistariim", „Blindni"
Akrauesi, FB., 28. dez.
Kaupin á Görðunum.
o. fl.
Að endingu skal öllum ráðið til
að kaupa bókina. Þess mun eng-
an iðra; — hér er vissulega skáld
á férðinni.
____________ Rýnnir.
ísfisksala.
„Otur“ seldi afla sinn í Eng-
landi fyrir 1100 stpd.
Bátur ætlaði suður í morgun
með sjúkling, en varð að fresta
föiinni vegna veðurs. — Heilsu-
fax er gott. — Að jarðabótum hef-
ir verið unnið hér til skamms
tíma. — Ekki hefir enn verið út-
gert um kaup á Görðxmum, en
menn búast við, að það muni
verða gert eftir áramótin. Nokkr-
Reyktébak
frá
Gitlfaher Ltd., London,
er regfuleg ánægja að reykja og vafalaust bezta tóbakið,
se*n nú er á boðstólum.
Biðjið alt af um:
Fox Head. Landseape.
London Mixt. Three Crowps.
Sattcta Clans. Free & Barsy.
Fcest hjá ffestuni kaupmönnum.
Heifdsölubirgðir hjá
H/f. F. M. Kjartanssoii & €o.
Hafnarstræti 10. Simar: 1520 & 2013.