Alþýðublaðið - 07.01.1928, Blaðsíða 2

2
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
|ALÞÝÐDBLAÐIB 1
í kemur út á hverjum virkum degi. >
J Afgreiðsia í Alpýðuhúsinu við [
< Hverfisgötu 8 opin frá kl. 9 árd. í
1 til kl. 7 síðd.
| Skrifstofa á sama stað opin kl. |
1 9»/s—10* , árd. og kl. 8-9 siöd. I
• Siratar: 988 (afgreiðslan) og 1294 í
| (skrifstofan). *’ í
í Verðlag: Áskriftarverð kr. 1,50 á t
*J mánuði. Auglýsingarverðkr.0,15 [
5 hver mm. eindálka. |
í Prentsmiðja: Alpýðuprentsmiðjan j:
« (i sama húsi, sömu simar). ►
Landhelgisgæzlan.
íhaldsblöðin hafa iöngum hælt
irófarandi stjórn fyrix röggsemi
og dugnað í landhelgisvömum.
Þeir eru dálítið seinheppilegir
stundum, ritstjórar rhalds-„Mogg-
anna“.
Sannleikurinn er sá, að pótt æfi-
saga fyrrverandi stjórnar sé næsta
blettótt, pá hefir stj. f>ó tekið fá
. stórmá^ ámátlegri rasshandartök-
um en einmitt landhelgisgæzlu-
málið.
Hvort jiað stafar af algerðu
viljaleysi stjórnarinnar til að gera
nokkuö nýtilegt í móluiu eða af
íyrirhyggjuleysi og óvitaskap, skal
að svo stöddu ósagt látið.
Kröfur landsmanna um aukna
landhelgisgæzlu vöru orðnar svo
háværar, að íhaldsstjórnin sá sér
vísan dauöa, ef hún skelti við
jæim skolleyrunum Iengur. Féleysi
varð ekki lengur við borið, og
réðst því stjórnin í að lála smiða
„Óöin".
Skal sú raunasaga ekki skráð
hér, en ekki er j>að íhaidsstjórn-
inni að j>akka né peim, sem sömdu
og sáu um smiði skipsins, að ekkf
heíir af pví hlotist liftjón margra
'imaaina,
Síðan var „Þór“ keyptur af
BjörgunarféLagi Vestmannaeyja
fyrir 80 púsund krónur, að sögn,
auk v'iögerðar.
Skipið er ganralt og úr sér
gengið og hefir ámóta hraða og
mecal-mótorbátur. Til landhelgis-
gæzlu er pað með öllu ónothæft,
enda hafa innlendir sem erlendir
togarar skipið að háði og spotti.
Síðan snemma í apríi og til
miðs nóvembers í fyrra hefir „Þór ‘
að pvi, sem kunnugt er orðið,
mist úr greipum sér sjö togara,
sem hann hefir staðið að lögbrot-
um.
Hinn 8. apríl slapp frá honum
enskur togari við Vestmannaeyjar.
Var hann með veiðarfæri í óLagi
í landhelgi og hélt á haf út, þrátt
fyrir skot og stöðvunarmerki.
Hinn 18. maí var enskur togari
staðinn að veiðum úti af Horna-
firði í Landhelgi. Togarinn slapp
frá „Þór“, sem elti hann í tvO|
tíma og skaut að honum mörgum
skotum.
HLnn 29. septemÖer elti „Þór“
pýzkan togara, sem var að veiUS-
utn i landheigi úti fyrir Vík í
Mýrdal. Togarmn flýði áöur en
varöskipiö komst í skotmai, m
sneri. uíb og héli sörrui leið til
baka aftur, pegar hcélt uw að
elta lumn.
Hinn 30. september siuppu prír
þýzkir togarar frá „Þór“, allir að
veiðum í landhelgi við Ingólfs-
höfða. „Þór“ elti togarana út fyrir
landhelgi, en kornst aldrei í skot-
mál við þá. Þegar uarðskipið liélt
áfrgm leiðfir sínnar, sneru allir
togwanw' aftw að landi.
Hinn 2. október sá „Þór“ ensk-
an togara langt inni í .latidheigi
við PortLand. Togarinn settí á fulla
ferð undan varðskipinu, sem elti
hann nokkuð út fyrir landhelgi.
7ogarinn sneri við og hélt sömu
leíð til baka aftur, pegar „Þór“
hœtti að elta: hwm.
Hinn 14. nóvember kom „Þór“
að togara, sem var að vedðum
Langt inni í ísafjarðardjúpi, ljós-
Laus, í myrkri, með breitt yfir
nafn og númer. „Þór“ skaut mörg-
um skotum að togaianum, en
komst aldred svo nærri honum,
að þorandi væri að skjóta á sjálft
skipið. Togarirui slapp undan.
'Ktmnugur maður segir svo frá:
„Þegar ,Þór‘ kemur að togurum
að veiðum í landhelgi að degi til
annars staðax en á fjörðum
ánni, jiar sem hægt er að króa
þá af —, gefa þeir sér venjuiega
góðan tfma til að draga inn vörp-
una, en gæta þess að edns að láta
varðskipið ekkd koinast í skoft-
mál við sig — 2—3 sjómílur —.
Síðan haida þeir undan varðskip-
dnu, sem eltir J>á út fyrir land-
helgi, án jiess að komast nokkurn
tima nær en þetta. Þegar svo
xarðskipiö hættir Jiessum voniausa
eltingaleik og heldur- áfram leiðar
sininar, stanza togararnir og halda
svo sönru leið til b;ika, þegar
varðskipið er komið fram hjá. Á
þetta horídr stundum svo tugum
skiítir af öðrum skipum, og fer
þá að vonum um virðingu þá
og hlýðni, sem togarar sýna varð-
skipinu.
Já — það er nógu vei tíl fun^ið
af íhialdsblöðunum að iiæla í-
haldsstjórmnni sérstaklega fyrir
röggsemi og dugnað í landhe)o.-
isgæzlu. — Það er að segja, ef
þau eru að gera gabb að henui.
Hn málið er alvarlegra en svo,
að það megi hafa það í flimt-
ingum.
Bátaútvegurinn um land al/ á
afkomu sína undir því, að land-
hielgisvörmn sé í lagi.
Hvað gerir nú nýja stjórnjn y
Landbeigissjóöur á nú í reiðu
íé nokkuð á aðra milljón króna.
Erleisd símskeyti.
. Khöfn, FB., 6. jan.
Skollaleikur og vangaveltur.
Frá Purjs er símað: Aform
Eawtlaríkjanna um alþjóðasamn-
ittg til þess að Iýsa styrjakiir ó-
iögmætar, fá daufar viðtökur. í
frakknesku biööunum er því haid-
ið frain, að slíkur samningur
myndi binda Frakkland á ýmsan
hátt meir en Bandarikin, sem hafa
tekið ýmsa fyrirvara.
Flugáform Breta.
Frá London er símað: Bretar
starfa nú að j>vi að rannsaka
möguleikana fyrir því, að koma á
reglubundnum loftskipaferðum
yfir Atlantshafið. í Bretlandi er
nú starfað að smiði loftskips, sem
rúmar eitt hundrað farþega.
Reynsluferð skipsins verður farin,
að því, er ráð(gert er, í aprili-
mánuði þetta ár.
Gassprenging.
Frá Berlin er símað: íbúðar-
hús í norðurhluta Berlínarborg-
ar hrundi, þá er gassprenging
hafði orðið. Að minsta kosti 15
menn biðu bana, en tugir meidd-
ust.
„Klöppin44.
Greinarkom með þessari yfir-
skrift, eftir Guðmund Guðmunds-
son fyrrverandi kaupfélagsstjóra,
birtist í „Mgbl.“ frá 22. dez. s. 1.
Grein þessi á að vera andsvar
og leiðrétting við grein dóms-
málaráðherra „óbilgjarna klöpp-
in“.
Sízt hefði mér til hugar komið',
að tnaður þessi mvndi fara fram
á ritvöllinn í málum þessum, þar
sem mér virðist liann ekki hafa
hreinni skjöld en svo ,að þögnin
hefði verið iionum heppilegust.
Það er ekki meining mín með
linum j>essum að bera hönd fyrir
höfuð dómsmálaráðheira. Grein
hans virtist mér í öllum aðal1-
atriðum vera sönn, en margt ó-
sagt, er við hefði mátt bæta!.
Sleppi ég því fyrrihluta greinar
Guðmundar; þó get ég ekki geng-
ið fram hjá því, að hann telur
það vera rangt að hann hafi unn-
ið á móti samvinnufélagsskapn-
um.
Okkur hér á „Eyrum“ finst
þetta nokkuð hlálegt, þar sem við
erum öllum hnútum kunnuglr. Að
eins eitt dæmi skal tekið tíl þess
að sýna, hvern hug Guðmundur
bar til samvinnuféiaganna.
Fyrir nokkrum árum var hér á
ferð á Eyrarbakka alþektur í-
haldsisnatj úr Reykjavík. Hver
hann gerði út til férðarinnar, veit
ég ekki.. Eftir litla dvöi hér falaöi
hann af hreppsnefndinni þinghús
hreppsins tiJ fyrirlesturs. Húsið
vrar téð með því skilyrði, að efn-
ið væri ópólitískt, og kv'að hann
svo vera. Pess má geta um leiö,
að þá voru jafnaðarmenn nýbúnir
að fá meirihluta í hreppsnefnd.
Þegar á fyrirlesturinn kom,
þótti sendimaður íhaldsins eigi
haldinorbur, því að fyrirlestur'mn
var næstum eingöngu átleiia á
samvinnufélögm.
liialdsmenn voru ánægöir, en
jainaöa.rmenn sviknir og reiðir og
lá við úpphlaupi, þrátt fyrir hjálp |
hreppstjóra og annara smáherra.
Að fyrirlestrinum ioknum var
skorað á fyrirlesara að hlýða á
andmæli, en hann flúði burt.
Seinna tókst þó að fá hann á
umræðufund, og var j>ar mættúr
séra ingimar Jónsson frá Mosfelli.
Á fundi þeim var naumast hægt
að koma fjam umræðum, vegna
dónaskapar tveggja manna, er á
fimdinum voru. Þess má geta, að
sendimaður íhaldsins var þar
kurteis. Annar þeirra manna, er
dónalega. komu fram á fundinum,
var Guðmundnr Guðmundsson.
Um þetta atriöi nægir þetta
eina dæmi ,enda er oílum hér
kunnugt, að va.rt áttu samvinnu-
félögin v’eTri óvin á Eyrarbakka
en einmitt Guðmund Guðmunds-
son. En að ^jjekla" gekk undir'
samvinnufélagslögin, hygg é| að
hafi, vierið af öðrum ástæðum en
jieim, að Guðmundur hafi verið
samvinnufélögunum sérlega vin-
veittur. Skyldu ekki fjárhagur og
hanki hafa .ráðið þar meiru uim
en G. G.?
Annars væri gaman að fara
frekar út í mál „Heklu", og verð-
ur þaö gert, ef frekara tiiefni
gefst.
Áð framansögðu er vart hægt
að áfella ráðherrann fyrir
„sleggju'Ldóma og „óbi.lgirni“ um
þetta atriði.
Næst má geta þess ,að íhaids-
filokkujrinn á Eyrarbakka varð
ekki tii fy/r en á j>assu ári (1927)r
en verkalýðsflokk uri.nn varð tii
fyrir 5 árum, sem slíkur. En auka-
atrið er það, hvað þeir kölluðjj
sig þá, afturhaldsmennirnir; sömu
aru rnennirnir, sem vi'ð er átt í
greininni, þó að þeir vilji nú ekki
bera ábyrgð gerða sinna.
Gleðiefni er mér það, að Guð-
mundur Guðmundsson yðrast
andstöðu sinnar gegn spítalamál-
inu; en ekki get ég stilt mig um
að segja, að hann finni fullmikið
til sín, þá er hann telur, að máíijð
mundi vera komið í höfn og
sjúkrahúsið tekiið til starfa, ef
hann og læknirinn hefðu fylgt
máiinu fram. Og óneitanlega ber
það ekki heim við afkomu
„Heklu" og annara fyrirt ækja,
undir stjórn Guðmundar.
Satt er það hjá honum, að spí-
talamálið var áhugamál nær allra
þorpsbúa, en j>að er ekkert aðal-
atriði. Aðalatriðið - er, hverjir
stjórnuðu framkvæmidurtum í því
og hvað því varð að falli Ég
hygg, að ölæði tveggja íhalds-
kaupmanna hafi ráðið þar mestu
um. Undir áhrifum víns buðu þeir
stórgjafir til spítaíans, ánnar kr.
5 000,00 en hinn kr. 10 .000,00, með
því skilyrði, að byrjað yrði jiegar
á byggingunni, og við boðum
Oeirra var j>ví miðúr gieypt. —
En þetta var þegar dýrtíöin var
mest, og svo' stóð auðvitað hvor-
úgur við loforðið að fullii. Mjög
trúlegt ,að " spítalinn væri tekinn
til starfa, ef þessu boði hefði ver-
ið hafnaö; en íhaktiö réði, en
ekki jafnaðarmenn.