Alþýðublaðið - 24.12.1948, Blaðsíða 5

Jostudagur 24., des. 1948.
ALÞÝÐUBLAÐl®
Irú á jörðSna - og sjálfan sig
ÁRMANN KR. EINARS-
SON er enn ungur að aldri,
þó að hann hafi þegar ritgð
sjö bækur. Hann var aðeins
um tvítugt, þegar fyrsta hók
hans kom út. Það var smá-
sagnasafnið Vonjr, sem að
ýmsu leyti bar nafn með
rentu, því að víst fannst fyrir
heit í þeirrj bók, ef hún var
lesin af sanngirni og haft í
huga, að um var að ræða frum
smíð kornungs manns- Eftir
það skrifaði Ármann þrjár
barnabækur, sem voru læsi-
legar í bezta lagi og viínuðu
um ríka hneigð höfundarins
til ritstarfa. Árið 1943 sendi
svo hinn enn ungi höfundur
frá sér fyrstu skáldsögu síná
Hún var gölluð að byggingu.
og málj hennar og stíi var
ábótavant, en þó voru aug-
ljósir kostir við bókina. Það
var hlýja og gleði í frásögn
inni, sögufólkið var svið-
bundið og lifandi, og höfund
urinn skóp því örlög. Sagan
var jákvæð og skemmtileg
aflestrar, þó að hún væri við
vaningsleg. Höfundurjnn
víllti hvergi á sér heimildir;
fyrir honum vakti að vera
en ekkj að sýnast. Þetta var
athyglísverð tilraun til skáld
isögu af hálfu ungs manris,
sem langaðí að verða rithöf..
undur, en, hélt sig of snemma
vaxinn vanda skáldsagna-
gerðar.
Nú hefur Ármann Kr. Eín
arsson sent frá sér n.ýja skáld
sögu, Ung er jörðin. Hún er
að vissu leyti framhald af
fyrri skáldsögu hans, Jón-
mundi í Geisladaí, en sjálf-
sfæð þó. Kostir fyrri skáldsög
unnar koma hér glögglega í
Ijós í stækkaðri mynd auk.
ins þroska og meiri kur.ná-ttu,
en gallarnir eru að miklu
leyti horfnir. Sagan er ágæt
lega byggð og yfirleítt vel
sögð- Stílll höfundarins er orð
inn mótaður og blæbrigðarík
ur, og mál hans; hefur breytzt
til mikilla bóta, þó að hann
þurfi raunar enn þar við að
auka, ef hann hyggst ná þejÉt
árangri, sem áliugi hans og
get,a gefur tilefni til- Ármann
Kr. Einarsson sannar með
þessari sögu sinni, að liann
ekki aðeins langar til að
verða rithöfundur. Hánn hef
ur fullan hug á því að ná
þessu setta marki, og hann
er á góðri leið með að finna
veg og horf í þeirri sókn
sinni.
Persónulýsingarnar láta Ár
manni Kr. Emarssyni vel.
Mun: óhælt að fullyrða, að
allt sögufólkið í Ung er jörS
in eigi sér hlutverk og til-
gang frá höfundarins hehdi,
Ármann Kr- Einarsson-
þrifamestu kaflana í Jón-
mundi í Geisladal. Sögunni
er ætlaður tilgangur, og sá
tilgangur næst. Höfundurinn
á viðurkenningu skilið fyrir
bókina, en mest er þó um hitt
vert, að hér er tvímælalaust
um, að' ræða ungan og áhuga-
samani rithöfund, sem veit,
hvað hann vill, og er á réttri
leið. Það er ástæoa til þess að
ætla, að næst.a saga Ármanns
Kr- Einarssonar munj koma
mörgum á óvart, og ekki er
ólíklegt, að hann reynist far
sælli en ýmsir starfsnautar
hans, sem meira síáta,
Herldarmynd höfundarins
af Jónmundi, Guðdísi Matt
hildi, Árna Reykvíkingi og
Magnúsi í Grundarhúsum er
fjarri því að vera viðvanings
ileg. Honum tekst að vékja á-
huga lesandans fyrir þessu
sögufólkj og örlögum þess og
því, sem yfirleitt fram fer á
Flókarnýrum. Þó er öðru nær
en har.n færist mikið' í fang.
Ha.nn er þvert á móti látlaus
og hógvær, kannski stundum
helzt til um of. En hann leyn
'r á sér og reynist ráða yfir
tækni, sem veldur því, að
honum heppnast að búa sögu
sinni gTundvallað svið og
'áknrænt sögufólk og velja
bví hlutverk sem fúlltrúum
'jlíkra manngerða, lífskjara
og skoðar-a. Sigur höfundar-
’ns er ekki svo iítill, og fyrir
heit bókarinnar er fagnaðar-
efni.
En Ung er jörðin flytur
einnig þjóðfélagsboðun, sem
verð er athygli- Hún er saga
um ný viðhorf á vettvangi
samfélagsins og baráttu, sem
leiðir til sigurs. Höfundur.
inn lýkur sögunni með því, að
Guðdís Matthildur kemur til
Magnúsar í Grundarhúsunt
út i nýræktina. þar sem hann
erjar jörðina með dráttarvél-
irni. Þau standa þar í gljúpri,
dökkri molöinni; — u.ng og
sterk, — trúa á jörðina og
treysía sjálfum sér- Þetta er
ekki aðeins skáldleg róman-
tík, því að bak við vakir líf
ið sjálft og reynsla höfund-
ar, sem orðið hefur að manni
einmitt fyrir trúna á jörðina
cg traustið á sjáilfan sig.
Helgi Sæmundsson.
Hafnfirðingar!
ilesandans fær það drætii og
svip hins ilifandi lífs. Hér er
ekki um reinar ýkiur að
ræða, og höfundurinn. e.r bless
uanrlega laus vfð aðapa aðra.
Hann einn á heiðurinn af
þessu sögufólki, og bókin öll
,er p.ersónulfeg í fyllsta máta.
Frásögnin er frá upphafi til
bókarloka gædd þeirri. hlýju
og gleði, sem einkenndi beztu
smásögurnar í Vom m og til
Reykjavík fyrr og nú, for-
máli eftir Vilhjáím f>.
Gíslason, myndirnar valdi
Pálí Jónsson, — Reykja-
vík 1948, Isafoldarprent-
smiðja h.f,
Reykjavík í myndum
(Reykjavík íhrough a
camera) ásamt ritgerðinni
Reykjavík vorra daga éít
ir Vilhjálm f». Gíslason,
— Seykjavík 1948, Bóít-
fellsútgáfan h-f.
EF ÞESSAR tvær bækur1
eru bornar saman við fyrri
mynd’abækur íslenzkar, verð
ur þegar augljóst, að íslenzk
um ljósmyndurum, prent-
myndagarðum og bókbardi
hefur farið allverulega fram,
því að öllum þessum aðilum
hefur tekizt vél við þessi tvö
rit, þótt bókaflóðið í heild
sýni, að þeim eru mjög mis-
lagðar hendur.
Slíkar bækur sem þessar
’tvær; eru bæðí ánægjulggar
og gagniegar. Þær kvnn i
!btíií|iha • okkar ókunnugufn
og sýna okkur Reykvíking-
um margt það í umhverfi
okkar, sem við ekki tökum
eftfr í daglegri umgéngni.
Bókfellsútgáfan (Rvik í mynd
umj er að mörgu leyti hent-
ugri til landkynnjngarstarfs
ins, er.da hefur hún enska
texta, en ísafoldarútgáfan
(Rvík fyrr og nú) hefur sögu
legar myndir, sem ávallt
vekja forvitni Reykvíkinga
og sýna vel breytingarnar,
sem orðið hafa á borgir.ni-
Þótt ljósmyndarar allir
gangi urdir einu nafni, er
rétt að skipta þeirrí í flokka
eftir viðhorfum þeirra. Eins
og þeir, sem á penna halda,
skiptast í rlthöfunda og blaða
mern, mætti skipta ljósmynd
urunum í listljósmyndara
og frásagnarljósmyndara. Hér
á landi er Mtill munur gerður
á þessu.. og í báðum mynda-
bókunum af Reykjavík er
myndum beggja blandað
samar. íslenzkjr Ijósmyndar
ar hafa jafnan hugsað meira
um lisíina og fegurðina, en
hirt minra um hreina frásögn,
manrfólk og líf í myndum
sínum. Það er hægt að taka
Ijósmynd af tómu baðkeri, og
gera hana listaverk, en þeg-
ar axlir og höfuð fagurrar
stúlku standa ú{ úr sápufroð
unmi, hefur myndin ögíazt líf
og frásögn. Það er mikið af
.,tómum' baðkerum“ í báðum
Reykjaýí^ufbú^umú^, ■ gal-
tómah■' göMf;1 tfemj.r salir ai
þirgis, tómiar stofur, kulda-
legar byggingar, þar sem
engin sál sézt. Hjnar myndirn
ar eru einnig margar, sem
eru fullar af ilífj og fjörj, erda
á svo að vera_í myndfrásogn
af borg, af bví að kjarni
þess viðfangsefnis er auðvitað
fólkið sjálft og borgin er að
eins rammi, sem það hreyfist,
í. J
Frh. ó 11. síðu..
Reykvíkingar.
JgEgf Js

í Alþýðuhúsinu á annan í jólum ki. 9 e. h.
Aðgöngumiðar seldir á sama stað frá kl. 5.
Skodastrætisvagnar að dansleiknum loknum.
. F.yj.
(Hull) Limited,
Ullarverzlun,
■%
169 Lord Street, Fleetwood, Lancs., England,
ÓSKA ÖLLUM viðskiptavinum og velunnuru m
sínum á íslandi GLEÐILEGRA JÓLA,
FARSÆLS OG BLÓMLEGS NÝÁRS.
B,
Höfum ávalít' fyrirliggíandi Sjafnar kalt
trélím. — Sjafnar kalt trélím er framleitt
úr íslenzkum hráefnum. — Sparið gjald-
eyrinn með því að nota Sjafnar kalt tré-
lím.
.vírivijl Ík:u\V u'.
Austursiræti 1. Sími 5821. .
Reykjavík.
Utbreíðið áLÞÝÐUBLAÐÍÐ