Alþýðublaðið - 24.12.1948, Blaðsíða 19

Jólablað 'Alþýðublaðsins
i—rtii.
ÞANN 14. NÓVEMBER þessa árs
voru réít tuttugu ár liðin frá því, er
átján ára garaall Eyrbekkingur, Sig-
urður Jónsson að nafni, scttist upp í
skólaflugvél á flugvellinum við Bob-
lingen, skammt frá Stuttgart í Þýzka
landi. Vart mun þennan unga mann
þá hafa grunað, að þessi atburður
ætti eftir að verða upphaf að svo
gagngerðri byltingu á samgönguhátt-
um lieima á íslandi, sem þróun flug-
málanna hér á síðari árum ber vitni,
en Ijóst mun honum hafa vcrið að
sín kynni að bíða ævintýralegur fcr-
ill, sem fyrsta atvinnuflugmanns
heima á íslandi, — og cf til vill
hættulegur. Flugtækni öll var þó cnn
á bernskuskeiði, miðað við þá full-
komnun, sem hún hefur náð á síðusíu
árum, og flugslys mjög tíð.
Flugvélin hóf sig á loft frá litlum
grasvelli, sem var skammt frá Klemm
flugvélaverksmiðjunum, og skólaflug
vélin af þeirfi gerð, er þær verk-
smiðjur höfðu framleitt þá íyrir
nokkrum árum. Hún nefndist
,Klemm, L 20‘ og var tvíþekja, knúin
tveggja sylindra hreýfli, 19,5 hestafla
að orku. Þess má gcta, aö hreyfillinn
var búinn aðeins einfaldri kvcikju,
og hlaut því að stöðvast, cf hún brást
eða bilaði. Engu að síður var flug-
vélagerð þessi stórt spor í átt til full-
komnunar, borið saman við vél þá,
er Klemm flugvélasmiður íramleiddi
fyrsta, cn hún var knúin Harry-Davis
son bifhjólahreyfli. Flugkennarinn,
scm Sigurður. Jónsson ' hlaul fyrstu
tilsögn hjá, var miðaldra maöur,_
Spengler að nafni.
Eyrbckkingar iiafa, cins og íbúar
margra sjávarþorpa hér á landi, löng-
,um verið orðlagðir fyrir kjark og'
þrek. Skyldi það og engan undra, sem
scð hcfur holskeflurnar brotna þar á
Sigurður Jónsson.
•son átti og þcss utan t.il ciubeiltra
manna og harðskeyttra ættir að
rekja, en faðh- hans var sonur Sig-
urðar íangavarðar í Reykjavík, Jóns
sonar Guomundssonar ritstjóra.
Nú kunna sumir, einkum yngri
menn, ,að spyrja, hvort óvenjulegan
kjark cg þrek hafi til þcss þufft að
læra flug á þeim árum. Jú, ekki var
laust við það. Eins og áður er um
getið, var ílugtæknin þá enn mjög
ófullkomih. Árið á'ður liafði verið
flogio á milli Amcríku og meginl.an.d3
Evrópn í fyrsta skipti í einum áfan'ga.
Flugmaðurinn, Lindbergh, varð
hcimsírægur fyrir það afrcksverk, en
næstu. árin á undan hö/ðu ckki svo
fáir ílugnicnn ýœist orðið að géfast
upp við tilráumr sí'nar til að vinna
það, eða J;ær höfðu oröið þeim að'
bana, c.nda íreislu'ðú þess fáir aðrir
en angurgapar cða sjálfsmorð'skaödí-
da'.ar, eða þannig leit aimenningur
aö minpsta kosti á málið. Iiér á landi
skerjagarðinum í vetrarveðrum eða
heyrt gctið um barninginn og brim-
róðurinn, scm var mcðal þeirra upp-
éldisatriöa, er flestir ungir karlmenn
þár' féngu að kynnast. Siguröur Jóns-
höföu menn enn Jítil kynni aí ílug-
listinni; að vísu var hér starfandi
flugfé'ag, cr áUi fyrst cina og síðar
tvær flugvélar, cr hófu sig til flugs
af túnununi í Vatnsmýrinni, þar sem
nú er flugvöllurinn, En flugmcnnirn-
ir voru jafnan crlendir nicnn, og
ílestir hér litu svo á, að stjórn flug-
véia væri eitt af því marga, sem út-
léridir menn einir gætu með höndum
haft. Til dæmis'um álit manna á ör-
yggi þessara nýju samgöngutækja,
má ef til vill taka sögu eina, er ég
hef heyrt. Hún cr á þé lcjð, að maður,
nokkur, ungur, haíði lengi: gengið
'árangurslaust á eftir stúlku einni
jne.ð grásið. í skónum, og bar hún því
jafnan við, að séi' þætti hann ófram-
takssamur og kjarklajus. Til þess að
afsanna þáð, tók hanii rögg á sig og
íór í „hringílug" yfir bæinn. Eftir
það gat hvorki stúlkan né aðrir borið
honum kjarklej'si á brýn, enda fékk
liann hennar. Er hann var spurður
að, hvernig hónum félli að fljúga,
svaraði hann því einu til, að það væri
elíki svp böivað, þegar maður
væri koriunn hið.ur aftur. Og fleiri
voru þcir heldur én þessi máður, sem
sönnuðu meðborgurum sínum kjark
sinn með sama divfskubragði, og<
gengu ýmsar söguc um það, hvernig,
þeir, cinkum betri borgarar, lieföu
brugðizt við, cr-þcir voru komnir upp,
í hátoítin, en flestar cða allar ntunu
sögur þær hafa verið uppspuni einn,
Samt sem áður voru hér þá þegar
menn, sem trúðui því statt og stöð.ugt,
að flugið yrði framtíðarlausn sam-
gönguörðugleikanna hér á landi og ef
til vill cinnij hvað samgöngur milli
Isiands og annarra landa snerti. Ég
er smeykur um, að alþýðá manna
haíi bj'osað að svo rakalausri bjart-
sýni og litið á 'hana sem firru, endá
dyl.st engum, að þcir mcnn hafa hlotið
að' vera gæddir yfirnáltúrlegri fram-
s.vni. Dr. Alexander var einn þessara
jnamin. Jlann var svo flugtrúaður, að
i'öð þótti I þ'ann tíð ganga ofsatrú
næsl. Það er■ auðvitaö ósköp auðvelt
mi fiö telja sig' alltaf ha.fa veriö þeírri
trú hlynntur, —- en cg man það, að
eg hcyrði greindan og mætán inann
1 lUJyröa, að dr. Alexander „gengí
Jrieo fiugdejlu".
Dr. Alexander var eum af hvala-
mönnunum að stofnun Flug'félags ís-
landsN og einn af íorustumönnum
þ.es.s, enda fór það af staö meö þeim
stórhug og bjartsýni, er jainan liefur.
L
i