Alþýðublaðið - 20.11.1949, Qupperneq 3

Sunnudagur 20. nóv. 1949
ALÞYÐUBLAÐIÐ
3
FRÁMORGNITIL KVÖLDS
1 ÐAG er sunnudagurinn 20.
nóvember. Fæld sænska skáld-
konan Sehna Lagerlöf árið
1858. Látinn rússneski rithöf-
undurinn Leo Tolstoy árið 1810.
Vasco da Gama siglir fyrir
Góðravonahöfða '1497.
Sólarupprás er kl. 9.11. Sól-
arlag verður kl. 15.15. Árdegis-
háflæður er kl. 5.05. Síðdegis-
há.flæður er kl. 17.28. Sól er
hæst á lofti í Rvík kl. 12.13.
Helgidagslæknir: Úlfar úórð-
arson, Bárugötu 13, simi 4738.
Næturvarzla: Ingólfs apótek,
BÍmi 1330.
Næturakstur í nótt og aðra
nótt: Bifreiðastöð Hreyfils* sími
6633.
Söfn og sýningar
Reykjavíkursýningin opin kl.
14—23.
Málverkasýning Gunnars
Gunnarssonar £ Listamanna-
skálanum: Opin kl. 11—23.
Málverka- og höggmiynda-
Býning Sigurjóns Ólafssonar og
Jóhannesar Jóhannessonar að
Freyjugötu 41: Opin kl. 13—23.
Safn Einars Jónssonar: Opið
kl. 13,30—15,30.
Náttúrugripasafnið: Opið kl.
13,30—15,
hjóðminjasafnið: Opið kl. 13-
15.
ÚTVARPIÐ -
Halldór Kiljan Laxness
les upp úr kvæðakveri sínu í
útvarpið í kvöld.
20.20 Einleikur á fiðlu (Þórir
Jónsson): a) Weber-
Burmester: Vals ny. 2. —
b) Kreisler: „Ástarsorg'1.
•—- c) Thomas: ,,Simple
Aveu“.
20.35 Erindi: Brennivín og
bíndindi (Oscar ’Clausen
rithöfundur).
21.00 Einsöngur: August Grie-
bsl óperusöngvari syng-
ur; við hljóðfærið dr.
Victor Urbantschitsch
(nýjar plötur): a) Schu-
bert: ,,Der Dobbelgang-
er‘‘. b) Sami: „Trockene
Blumen.“ c) Hugo Wolf:
,.Der Musikant.'1 d)
Sami: „Erschaffen und
Beleben.11 e) Sami: „Der
Freund.“ f) Sami: „Der
Schreckenberger.“ g)
Carl Loewe: „Kleiner
Haushalt.“ h) Sami:
„Hochzeitslied.“
21.30 Upplestur: Halldór Kilj-
an Laxness rithöfundur
les úr kvæðakveri sínu.
21.45 Tónlsikar: Sónata í A-
dúr (K 331) eftir Mozart
(plötur).
22.10 Danslög (plötur).
r
Utvarpsskák.
1. borð: Hvítt: Reykjavík. Jón
Guðmundsson og Konráð Árna-
son. — Svart: Akureyri: Jón
Þorsteinsson og Júlíus Bogason.
a b c d e f g h
M íliál «71
^ | Hf É iiil
■ i y/m. j; JL , /' ; m II
þ: > i Wí Wk '■
^tóiíl M Sf
co m ^ým. .&« •
M | jr # é m i H'

Hvítt; Svart:
1. d2—d4 d7—d5
2. c2—c4 döxc4
3. Rgl-—f3 a7—a6
4. a2—-a4 Rg8—f6
5. Ddl—c2 c7—c5
Brúðkaup
í dag verða gefin saman í
band af síra Bjarna Jónssyni
Guðrún hjúkrunarkona Jóns-
dóttir, Guðjónssonar fyrrum
bæjarstjóra á ísafirði og Jón
húsasmíðameistari Halldórsson,
Jónssonar á Arnagerðarevri. í
dag verða þau stödd í Faxa-
skjóli 18.
Fyrirlestrar
Háskólafyrirlestur um „vís-
indalegt þjóðfélag11 flytur pró-
fessor Gylfi Þ. Gíslason í dag
kl. 2 í hátíðasal Háskólans. Öll-
um heimill aðgangur.
Messur á morgun
Laugameskirkja. Messa kl. 2
e. h. Barnaguðsþjónústa kl. 10.
Síra Garðar Svavarsson.
Dómkirkjan. Messað á morg-
un kl. 11, séra Jón Auðuns; kl.
5 sérá Bjarni Jónsson (altaris-
ganga).
Nesprestakall. Msssað í Mýr-
arhúsaskóla kl. 2,30. Séra Jón
Thorarensen.
Hallgrímskirkja. Messa kl. 11.
Sr. Sig. Árnason. Bamaguðs-
þjónusta kl. 2, cant .theol Guðm.
Ólafsson. Messa kl. 5 séra Jak-
ob Jónsson: Ræðuefni: Þjónýt-
ing syndar og sorgar.
Fríkirkjan: Messa kl. 2. 50
ára afmælis safnaðarins minnzt.
Síra Sigurbjörn Einarsson.
Fríkirkjan Hafnarfirði. Mess
að kl. 2 e. h. Séra Kristinn
Stefánsson.
Hafnarfjarðarkirkja: KFUM
kl. 10.
Kálfatjörn: Messa kl. 2. séra
Hálfdán Helgason.
CJr öllum áttum
Kvenfélag Alþýðuflokksins í.
Hafnarfirði heldur bazar í Al- I
þýðuhúsinu kl. 8,30 á mánudag.'
Meðal annars mikið úrval af alls
konar fatnaði.
Bazar Kvenfélags Neskirkju
verður í Hljómskálanum í dag
kl. 3 síðd. Mikið af alls konar
prjónavörum og barnafatnaði.
Glímufélagið Ármann held-
ur hlutaveltu í samkomusal
Mjólkurstöðvarinnar á sunnu-
dag kl. 2,30. Þar verður fjöld-
inn allur ágætra vinninga svo
Bem sjá m áaf auglýsingu hér í
blaðinu í dag og af sýnishornum
í glugga körfugerðarinnar.
Emil Jónsson viðskiptamálaráðherra:
Lokasvar til ungfrú Rannveigar Þorsteinsdóttur.
í TÍMANUM 6. nóv. s. 1. fer
ungfrú Rannveig Þoisteins-
dóttir enn á stúfana og hyggst
leiða rök að því að meira hafi
verið flutt inn til landsins af
skammtaðri vefnaðarvöru og
búsáhöldum, en fram hafi kom
ið út á skömmtunarseðla. Eins
og þeir ef til vill kunná að
muna, sem fylgst hafa með
málfærslu ungfrúarinnar,
byrjaði hún með því að full-
yrða í útvarpsumræðunum
fyrir kosningarnar síðustu, að
nægilega mikið hefði verið
flutt inn af þessum várningi
fil að fylla allt skömmtunar-
magnið. Ég svaraði þessu þá
begar og sýndi fram á að sam
kvæmt skýrslum, sem fyrir
lægju um þetta skorti svo tug-
um millj. kr. skipti á að þetta
hefði verið svo. Á kosninga-
daginn 23. október s. 1. end-
urtók ungfrúin þessa fullyrð-
ingu sína í Tímanum, og rök-
studdi hana á þann óvenjulega
hátt, að búa sjálf til tölur yfir
innflutninginn, og eigna þær
síðan hagstofunni. Með þess-
ari frumlegu málfærsluaðferð
fékk ungfrúin þá útkomu, að
skömmtunarvörur fyrir 76
milljónir króna hefðu horfið
úr umferð, og vildi láta í það
skína, að ég og skömmtunar-
stjóri hefðum með lagi komið
þessu vörumagni á svarta
markaðinn! Þessari grein ung-
frúarinnar svaraði ég svo í Al-
þýðublaðinu 1. þ. m , sýndi
enn frani á að ungfrúin færi
með staðlausa stafi, og birti
þær einu skýrslur, sem til
voru um þetta efni máli mínu
til sönnunar. Lét ég þar svo
ummælt, að þessar upplýsing-
ar væri ekki hægt að hrekja
nema ef því væri haldið fram,
að skýrslur þær er ég lagði til
grundvallar væru rangar eða
falsaðar. Hvorugt þetta hefur
ungfrúin trevst sér til að gera,
en í langlokugrein í Tíman-
um 6. þ. m. heldur hún enn
áfram sínar eigin götur, býr
til tölur, sem hvergi eiga stoð
í veruleikanum og leggur svo
út af þeim.
Hún fullyrðir til dæmis
„þangað til nánari skýrslur
liggja fyrir“, að það magn af
óskammtaðri vefnaðarvöru,
sem flutt hafi verið inn und-
• 28. og 30. lið verzlunar-
skýrslnanna, sé jafn mikið og
innflutt hafi verið af skammt-
aðri vefnaðarvöru utan þess-
ara flokka, án þess að færa
ívrir því nokkur rök, og alveg
út í hött, því að um þetta er
ekki hægt að fullyrða neitt
fyrr en skýrslurnar liggja fvr-
ir. Hún fullyrðir líka, að út-
söluverð vefnaðarvöru yfir-
leitt sé 120—180% hærra en
cifverðið, og því sé leyfilegt
að nota 150 % sem meðaltal.
Allt er þetta meirá og minna
úr lausu lofti gripið. Þær vör-
ur munu að vísu vera til, þar
sem útsöluverð er 180%. hærra
en cifverð (tollur 60—70% -j-
65 U) en yfirgnæfandi meiri-
hluti vefnaðarvörunnar mun >
vera með um 120%. álagi og j
ýmislegt þar fyrir neðan. Að !
búa sér til meðaltalstölu eins
og ungfrúin leyfir sér að gera,
150%, og reikna allt útsölu-
verð með þeirri hækkun, er
því vægast sagt mjög hæpin
aðferð.
Birgðir virðist ungfrúin telja
aldeilis óþarfar og gefur í
skyn, að allt ætti að geta selst
upp í topp. Þeir, sem kunnug-
ir eru, vita þó, að mikið af
birgðunum eru ,,ókurant“ vör-
ur, sem fólk alls ekki vill
kaupa og að alltaf eru til svo
og svo miklar „birgðir“, þó að
skortur sé á einstöku vöruteg-
undum.
Loks hefur ungfrúin það
efitr mér, að samtals hafi ver-
ið fluttar inn skammtaðar
vefnaðarvörur og búsáhöld
fyrir 14 millj. kr. rúmar á
fyrra helmingi þessa árs. Þetta
hef ég ekki sagt, heldur hitt,
að á móti 31,2 millj. kr. í seðl-
um hafi verið flutt inn á þessu
tímabili vörur fyrir um 14
millj. kr. Þar að auki er svo
innflutningur ytri fata, sokka
o. fl., sem skammtað er í
einingum, en ekki á verðmæt-
isgrundvelli.
Adlt ber þetta að sama
brunni. Ónákvæmni og get-
sakir eru Uppistaðan í mál-
færslu ungfrúarinnar.
Að ég þó taldi rétt að svara
grein hennar, hinni síðustu,
að nokkru, kemur eingöngu
til af því, að hún setur fx-am
að síðustu nokkrar spurning-
ar, sem ég tel rétt að svara,
eftir því sem hægt er, því að
ég hef skoðað það sem mitt
hlutverk að gefa um málið all-
ar þær upplýsingar, sem hægt
er að gefa, jafnvel þó að ég
eigi á hættu að þessar upplýs-
ingar séu tortryggðar og rang-
færðar, eins og ungfrúin hef-
ur gert. En það verður þá að
minnsta kosti ekki sagt, að
neitað hafi verið að láta í té
þær upplýsingar, sem mögu-
legt var að fá.
Spurningarnar eru þessar:
1. Hve mikið var flutt inn
af skömmtunarskyldum vör-
um (vefnaðarvöru og búsá-
höldum) á tímabilinu 1./10.
‘47 til 1./7. ’49?
2. Hvert er útsöluverðmæti
þessarar vöru?
3. Hvað mikið er framleitt
af . skömmtunarskyldum vör-
um (vefnaðarvöru) úr íslenzku
Afgreiðslumannadeild:
Aðalfundur
deildarinnar verður haldinn n. k. miðvikudagskvöld kl.
8,30 í Baðstofu Iðnaðarmanna.
Dagskrá: Samkvæmt félagslögum.
Stjórnin.
hráefni á nefndu tímabili?
4. Hve mikið var gert ógí'Jt
af innkaupaheimildum á síS-
asta ári?
5. Hvað reiknast skömmtun
srskrifstofunni að mikið vero-
mæti hafi verið útistandanc.i
1... 7. :49 í innkaupaheimij T
þeírri, sem var s'tofnauki nr.
13?
Svörin, sem ég hef fengcð
við þessum spurningum, eru
bessi:
1. Ef um það er spurt, hve
margir metrar af vefnaðarvör-
um hafi verið fluttir inn, hve
margar skeiðar eða bollar, þá
getur enginn aðili á landir.u
svarað því. hvorki hagstofan,
skömmtunarskrifstofan r.é
rokkur annar, einfaldlega cf
því, að engar skýrslur en
haldnar um slíkt. Slíkar skýrol
ur um metratal og stykkjatc!
hefðu heldur enga þýðingú i
þessu sambandi, né heldur
skýrslur urn vigt þessara vara,
þar sem þær eru og haía venð
skammtaðar á verðmætis-
grundvelli. Svar við þessari
spurningu verður því að ge:a
undir lið 2, þar sem rætt er
um verðmætið.
2. Tollafgreiðsluheimildjr
fyrir skömmtuðum vefnaðar-
vörum og skömmtuðum búsá-
höldum frá 1. okt. 1947 til 1.
júlí 1949 hefur skömmtunar-
skrifstofa ríkisins veitt sem
hér segir; og er þá að sjáií-
sögðu reiknað með útsöiuver : i
varanna, eins og það hefur ver
ið samþykkt af skrifstoiu
verðlagsstjóra:
Almennar skammtaðar vc: i
aðarvörur og búsáhöld kr.
G4.8 millj. Auk þess tilbúirn
ytri fatnaður 61089 einingar,
cem reiknast með útsöluveroi
kr. 0,7 millj. á yfirstandancli
ári. Fram til þessa árs var til-
búinn ytri fatnaður reiknaður
með hinum almennu skömmt-
uðu vefnaðarvörum. Hér bæt-
Lst svo við 203.360 pör af sokb-
um, sem skammtaðir hafa ver-
ið sérstaklega á yfirstandandi
ári, og reiknast útsöluverð
þeirra 3.0 millj. kx\ ■— Samtels
68.5 milljónir kr.
3. Innlendir dúkar, úr ís-
lenzku hráefni að mestu leyti,
svo og teppi og slíkt, að svo
miklu leyti, sem þessar vörur
hafa fallið undir skömmtun-
ína, en ekki verið fi'amleidd-
ar úr ull, sem látin var til
vinnslu í innlendu verksmiðj-
urnar, reiknast að útsöluverð-
mæti 9.0 millj. kr. Að nokkru
leyti er þetta áætlun, einkum
að því, er tekur til yfirstand-
ondi árs.
4. Reikna rná með, að frarn
til 1. jan, 1949 hafi verið feíld-
ir úr gildi skömmtunarreitir
og skömmtunarheimildii' í þess
um skömmtunarvöruflokki,
reiknað með útsöluverði 25.0
millj kr. Framlengdir vcru
stofnauki nr. 13 í byrjun ýfir-
standandi árs, ca. 66000 stofn-
aukai', og reiknast þeir með
útsöluverði 23.1 millj. kr.
5. Það verður ekki urn það
Eagt nú, með neinni vissu, hve
mikið var óinnleyst af ytrifáta
seðlunum 1. júlí s. I.. sem
komu í staðinn fyrir stofnauk.a
nr. 13. Ekkert uppgjör (seðia-
skipti) hafði fai'ið fram þá.
Skömmtunarskrifstofan íeltu'
þó líklegt að þá hafi verio á
(Frh. á 7. síðu.)