Alþýðublaðið - 20.11.1949, Síða 4

A D*ÝÐ U BLÆ-Ð1Ð
Sunliudagur 20. nóv. 1949
Útgefandi: Alþýðuflokkurinn.
Ritstjóri: Stefán Pjetursson.
Fréttastjóri: Benedikt Gröndal.
Þingfréttir: Helgi Sæmundsson.
Ritstjórnarsímar: 4901, 4902.
Auglýsingar: Emilía Möller.
Auglýsingasími: 4906.
Afgreiðslusími: 4900.
Aðsetur: Alþýðuhúsið.
Alþýðuprentsmiðjan h.f.
Viðþolslausir
ÞJÓÐVTLJINN ber því dag-
lega vitni, að kommúnistar
eiga enga ósk æðri en að kom-
ast í ríkisstjórn með Fram-
sóknarflokknum. Þeir eru blátt
áfram viðþolslausir, þar eð
Framsóknarflokkurinn virðist
tregur til þess að taka þá undir
pólitískan verndarvæng sinn.
Öll ágreiningsatriðin milli
Framsóknarmanna og komm-
únista frá því fyrir kosningar
skipta skriffinna Þjóðviljans
engu máli nú •—• eftir kosning-
ar. Þeir keppast þvert á móti
við að reyna að sannfæra les-
endur sína um það, að Fram-
sóknarflokkurinn sé sérstök
fyrirmynd sem „vinstri flokk-
ur“ og telja öll vandkvæði
leyst og allt fengið, ef Hermann
Jónasson láti ráðherradraum
Brynjólfs og Áka eða Einars
og Sigfúsar rætast.
Hugur kommúnista til Fram-
sóknarflokksins kom glögglega
í ljós, þegar þeir kusu Stein-
grím Steinþórsson forseta sam-
einaðs þings eftir að Framsókn-
arflokkurinn hafði hafnað boði
þeirra um samvinnu við for-
setakjörið. Fyrir þeim vakti að
s.ýna Framsóknarflokknum
auðmýkt og undirgefni í þeirri
von, að hann tæki þá í sátt og
myndaði með þeim ríkisstjórn.
Nú finnst þeim verða dráttur
á því, að Hermann Jónasson
reynist þeim sá vinur, sem þeir
vonuðust eftir. Þess vegna er
Þjóðviljinn æfur yfir því, að
Tíminn skuli ekki lofa komm-
únista og vegsama fyrir lið-
veizluna við forsetakjörið, og
telur það furðulega ósvífni af
málgagni Framsóknarflokks-
ins að halda því fram, að ráð-
stöfun kommúnistaatkvæðanna
við forsetakjörið í sameinuðu
þingi hafi verið „algerlega án
óska og vitúndar Framsóknar-
manna“. Gefur Þjóðviljinn í
skyn, að ráðlegast væri fyrir
Steingrím Steinþórsson að
segja af sér, geti flokkur hans
ekki sætt sig við úrslit forseta-
kjörsins, og að það yrði síðan
endurtekið. Hefur kommún-
istablaðið við orð, að kommún-
istar muni þá ráðstafa atkvæð-
um sínum þannig, að Tíminn
telji kosninguna mistakalausa
af þeirra háífu!
. Orð Þjóðviljans í þessu sam-
bandi verða naumast skilin
öðru vísi en: svo, að baksamn-
ingar um forsetakjörið hafi átt
sér stað miíli kommúnista og
einhverra af ráðamönnum
Framsóknarflokksins. Er ekki
ólíklegt, að ýmsar upplýsingar
eigi eftir að koma á daginn um
þetta efni, ef ást kommún-
isfta á Framsóknarflokknum
yrði forsmáð. Svo mikið er
víst, að Tíminn hefur enn ekki
reynt að gefa á því neina skýr-
ingu, hvaða þingmenn hafi
greitt Steingrími Aðalsteins-
syni atkvæði sem varaforseta
sámeinaðs þings auk flokks-
bræðra hans, en allt bendir til
þess, að þrír Framsóknarþing-
menn hafi þar verið að verki.
Voru þeir að launa liðveizluna
við Steingrím Steinþórsson eða
aðeins að tjá kommúnistum
pólitíska ást sína við leynilega
atkvæðagreiðslu á alþingi? Og
ekki kemur Hermann Jónasson
því smáræði í verk að segja til
um það, hvort hann telji kom-
múnista samstarfshæfa um
stjórn landsins eða ekki.
Kommúnistar hafa á úndan-
förnum árum gagnrýnt Fram-
sóknarflokkinn mjög svo ó-
vægilega. Þjóðviljinn gekk svo
langt, þegar Framsóknarflokk-
urinn var í andstöðu við stjórn
Ólafs Thors, sem Brynjólfur og
Áki sátu í sællar minningar, að
gefa í skyn, að íslenzka þjóðin
gæti mætavel komizt af án
Framsóknarflokksins ogTímans
og hugsaði þá eins og svo oft
fyrr og síðar á austræna vísu.
Þeir sáu einnig mætavel á-
galla stjórnmálamannsins Her-
manns Jónassonar, þegar hann
setti og framkvæmdi gerðar-
dómslögin. En nú er hann erig-
ilhreinn í augum þeirra, af því
að hann hefur verið þeim fylg-
isspakur í utanríkismálum og
Iíklegastur íslenzkra stjórn-
málamanna til að vilja starfa
með þeim í ríkisstjórn eftir að
hann hefur glatað trausti og
tiltrú annarra. Þess vegna
ganga þeir á eftir honum með
grasið í skónum og sýna hon-
um áleitni, sem ekki á sér
hliðstæðu í stjórnmálasögu ís-
lendinga. Fátt sýnir betur,
hvers konar vinnubrögð komm-
únistar viðhafa og hversu á-
byrgðarlausir loddarar þeir
eru.
En vel á minnzt. Hvað kem-
ur til þess, að kommúnistar
vilja, að Steingrímur Stein-
þórsson segi af sér sem þing-|
forseti, ef Framsóknarflokkur-
i-nn fæst ekki til þess áð launa
þeim liðveizluna við hann rriéð
því að efna til samstarfs við
þá um stjórn landsins? Er það
kannski svo, að fyrir þeim vaki
að gera nýja tilraun, ef þessi
fer út um þúfur? Myndu þeir
ef til vill liá máls á því að
kjósa Jón Pálmason forseta
sameinaðs þings, ef það mætti
verða til þess, að fornvinur
þeirra, Ólafur Thors, myndaði
með þeim ríkisstjórn á eftir?
Svarið við þessum spurning-
um liggur í augum uppi. Kom-
múnistar eru orðnir þreyttir á
þeirri einangrun og fyrirlitn-
ingu, sem þeir hafa kallað yfir
'sjálfa sig. Þeir hika ekki við
að taka höndum saman við
fyrri andstæðinga, ef þeir sjá
sér leik á borði. Þeir daðra við
Framsóknarflokkinn í dag, og
þeir eru vísir til að leita eftir
pólitískum ástum íhaldsins á
morgun. Þeir hafa talið Al-
þýðuflokkinn óalandi og óferj-
andi. En nú segjast þeir vera
reiðubúnir til þess að leggja á-
greiningsmálin við hann á hill-
una og verða aðili að stjórnar-
samvinnu með honum! Komm-
únistaflokkurinn er þannig
stefnulaus og rótslitinn. En
sem betur fer hefur þjóðinni
lærzt að skilja, hver eru vinnu
brögð og baráttuaðferðir kom-
múnista. Þess vegna dettur lýð-
ræðisflokkunum ekki í hug að
hefja samstarf við þá, og tæki-
færissinnaðir ævintýramenn í
forustuliði borgaraflokkanna,
sem slíks kynnu að óska, þora
ekki að opinbera þann vilja
sinn af ótta við áfellisdóm
þjóðarinnar og álitshnekki
sjálfra sín og flokka sinna. En
eigi að síður er fróðlegt að
fylgjast með atferli kommún-
ista þessa dagana. Það er at-
Hringurinn
Sýning í kvöld kl. 8.
Miðasala í dag frá kl. 2.
Verzlunarmannafélags Reykjavíkur verður haldinn
mánudaginn 28. nóv. n. k. í Sjálfstæðishúsinu kl. 20,30
stundvíslega.
Dagskrá:
1) Venjuleg aðalfundarstörf.
2) Önnur mál.
Félagar sýni skírteini við innganginn.
STJÓRNIN.
Nokkrar stúikur óskast
í góðan iðnað í Austurbænum.
Upplýsingar í síma 1820.
hyglisvert og lærdómsríkt að
sjá þetta pólitíska fyrirbrigði
halda uppboð á sér og skríða
að fótum andstæðinganna grát-
biðjandi þá að taka sig í sátt
og lofa sér í stjórn.

Sigurður bœtirúr öngþveitinu
BJARNI: Lastu greinina hans
Sigurðar Kristjánssonar fyrr
verandi alþingismanns í
Morgunblaðinu ?
ÁRNI: Nei, ekki var það nú,
en ég leit á myndina af hon-
um, sem fylgdi. Alltaf er:
hann nú laglegur, karlinn.
BJARNI: Já, ekki vantar það.
ÁRNI: En hvað var hann að
bera á borð þarna?
BJARNI: Ja, það er nú meiraj
en lítið./Hann vill, til þess:
að bæta úr öngþveitinu, eins
og hann kallar það, breyta
kósningalögunum þannig, að
sá flokkurinn, sem hefur
flest atkvæðin, fái öll upp-
bótarsætin, jafnvel þó hann
fengi ekki nema eitt atkvæði
fram yfir þann flokk, ety
næstur honum gengi að at-
kvæðamagni.
ÁRNI: Já, nú fer ég að skilja.
Sjálfstæðisflokkurinn er
stærsti flokkurinn, og meðan
hann hefur einn kjósanda
fram yfir næst atkvæðá®
hæsta flokkinn, er honum
með þessu tryggður meiri-
hluti í þinginu, og þar með
völdin í landinu. Þetta var
lagleg bót á þessu öngþveiti
þeirra!
BJARNI: Já, glíminn er Sig-
urður. Sjálfstæðisflokknum
yrði með þessu falin völdin
í landinu, og tryggð þau, þó
að hann færi niður í þriðj-
ung kjósenda, ef hann bara
er stærsti flokkurinn, og
annað betra: Sigurður Krist-
jánsson, sem varð að víkja
af þingi við þessar kosning-
ar, kæmist inn aftur. Sjálf-
stæðismenn, sem fengu við
kósningarnar um daginn 17
kjördæmakosna þingmenn,
myndu,: með þessari ný-
breytni Sigurðar, fá öll 11
uppbótarþingsætin í viðbót.
Það væri nú aldeilis gusa —
og myndu þá vera 28 á þingi,
í stað J| nú.
ÁRNI: Ja, og Sigurður yrði
auðvitað í þessari svörtu
bunu, sem hellt væri inn í
'þingið, að kosningum lokn-
um.
BJARNI: En af hverju kall-
arðu bununa svarta?
ÁRNI: Já, ég var nú eiginlega
ekki að hugsa um Sigurð,
þegar ég gerði ráð fyrir að
hún yrði mislit. Ég var að
hugsa um þessa náunga úr
auðvaldsstétt, sem nú leggja
flokki sínum stórfé, en eng-
,in leið er að koma á þing. En
þarna yrði leið til þess að
lyfta þeím upp í þingstólana,
þegar kosningarnar væru um
garð gengnar, og kjósandinn
búinn að tala, og gæti ekki
með atkvæði sínu mótmælt
;fyrr en eftir fjögur ár.
BJARNI: En eftir á að hyggja.
Myndi ekki þetta herbragð
Sigurðar geta snúizt á móti
honum sjálfum og flokki
hans? Myndi ekki þetta geta
orðið til þess að minni flokk-
arnir gerðu samsteypu, og
mynduðu heildarflokk,
hversu óeðlileg, sem hún
kynni að vera, til þess að
komast hjá kúgun stærsta
flokksins, svo að hann missti
á þann hátt öll áhrif, sem
stærsti flokkurinn annars
hefur?
ÁRNI: Yel er það hugsanlegt,
þó að svo ólíklega færi, að
svona fyrirkomulag yrði sam
þykkt, að stærsti flokkurinn
yrði verr settur eftir en
áður.
BJARNI: Jæja, kannske að
Sigurður bæti þá svona úr
öngþveitinu!
——:—»..............—
Bærinn Hólkot I
Ólafsfirði brennur
BÆRINN Hólkot í Ólafsfirði
brann í fyrradag, en hann var
mannlaus, þegar eldurinn kom
upp. Hafði bóndinn flutt með
fjölskyldu sína af bænum fyr-
ir fáum dögum.
Hólkot er um 5 km. frá
Ólafsfjarðarbæ, og sást er eld
urinn kom upp, og fór slökkvi
lið Ólafsfjarðar á staðinn. Var
baðstofan orðin alelda þegar
að var komið og brann allt inn
i an úr henni, en frambæinn
tókst að verja að mestu leyti.
i
Kominn heim
og tek framvegis á móii
sjúklingum í húsi .Búnaðar-
bankans 4. hæð.
Viðtalstími kl. 4—5 nema
laugardaga kl. 1—2. Sími
5353.
Ólafur Jóhannsson
læknir.
Hafnarfjörður
heldur bazar n. k. mánu-
dag kl. 8,30 s. d. í Alþýðu-
húsinu.
Meðal annars, mikið af
aiískonar fatnaði.
Nefndin.
Smurf ferauð
og sniffur.
Til í búðinnl allan daginn.
Komið og veljið eða símið.
SÍLD & FISKUR.