Alþýðublaðið - 06.11.1951, Síða 4
ÁLÞÝÐUBtAÐIfy
ÞriðjftðfegiHh ffisft «óvcmT)ei? tl9ól-
Útgefandi: Alþýðuflokkurinn.
Ritstjóri: Stefán Pjetursson.
Auglýsingastjóri: Emilía Möller
Ritstjórnarsími: 4901 og 4902.
Auglýsingasími: 4906.
Afgreiðslusími: 4900.
Ólík viðbrögð víð
alviifnuleysíiiu
TALSMENN íhaldsstjórnar
innar gera sér mjög tíðrætt um
það, hve vel hafi tekizt að af-
stýra atvinnuleysi hér á landi
með gengislækkuninni. í
stjórnarblöðunum er gengis-
lækkunin sí og æ lofsungin,
ekki hvað sízt fyrir þetta; og
í hinni „stóru“ rseðu sinni á
landsfundi Sjálfstæðisflokksins
gerði Ólafur Thors það að
þungamiðju skrumsins um af-
rek núverandi ríkísstjórnar.
En meðan þannig er sungið í
stjórnarblöðunum og í hópi,
'hinna sjálfhælnu forustu-
manna ríkisstjórnarinnar,
verður atvinnuleysisvofan stöð
ugt áleitnari úti um allt land.
Hundruð ef ekki þúsundir
vinnufúsra manna ganga þeg-
ar atvinnulausir; og sumstaðar
eru heil bæjarfélög undir lögð
af atvinnuleysinu, svo sem
Siglufjörður og ísafjörður. En
hér suður í Reykjavík þykjast
ráðherrar og aðrir talsmenn
íhaldsstjórnarinnar ekkert af
þessu vita. Það hefur tekizt að
afstýra atvinnuleysi, segir Ól-
afur Thors; og mér er ekki
kunnugt um neitt atvinnu-
leysi, segir Björn Ólafsson!
*
Það er auðvitað ekki að
furða, þótt slíkir herrar séu
tregir til þess að hlusta á að-
varanir Alþýðuflokksins og fall
ast á tillögur hans til úrbóta.
I fyrrahaust, þegar atvinnu-
leysið gerði fyrst alvarlega
Vart við sig á Vestfjörðum, Iétu
þeir það eins og vind um eyru
þjóta, er Alþýðuflokkurinn bar
fram tillögu á alþingi um
skipun sérstakrar nefndar til
þess að rannsaka atvinnuástand
ið úti um land og undirbúa ráð
stafanir gegn hinn bvrjandi at
vinnuleysi. Og nú horfa þeir
aðgerðalausir á það, að ný-
sköpunartogaramrr sigli með
saltfiskinn til Danmerkur, til
pökkunar þar, meðan fiskþurrk
unarhúsin standa ónotuð eða
lítt notuð hér heima og mörg
þúsund vinnufúsar hendar hafa
ekkert fyrir sig að leggja.
Ef slík og þvílík óstjórn á að
viðgangast lengur, fær Alþýðu
flokkurinn ekki séð, hvernig
hjá þvi verði komizt, að stofna
hér atvinnuleysistryggingar til
þess að sjá hinum atvinnulausu
og fjölskyldum þeirra farborða.
Hefur hann þó aldrei dregið
neina dul á þá skoðun sína, að
ólíkt æskilegra sé að sjá ö!l-
um fyrir atvinnu en að greiða
hundruðum eða þúsundum
manna atvinnuleysisstyrki.
*
Það er í þeirri von, að jafn-
vel stjómarflokkunum skiljist
þetta slika, að Alþýðuflokkur-
inn flytur á því þingi, sem nú
situr, í annað sinn hið stór-
merka frumvarp sitt til laga
um togaraútgerð ríkisins til
atvinnujöfnunar. Þar er ein-
mitt bent á leiðir iil þess að
sigrast á atvinnuleysinu í kaup
stöðunum og sjávarþorpunum
úti um land, þar sem einria
ískyggilegast er nú á statt, sök
um aflabrests og óstjórnar í
landinu.
Það eru höfuðfyrirmæli þessa
merka lagafrumvarps Alþýðu-
flokksins, að ríkið kaupi og
geri sjálft út eigi færri en fjóra
togara af þeirri stærð og gerð,
sem heppilegust sé talin til
veiða á heimamiðum fyrir hrað
frystihús og önnur fiskiðju-
ver; og séu þessir togarar látn-
ir leggja upp afla sinn þar,
sem atvinnuleysi gerir vart við
sig eða mest er þörf aukinnar
atvinnu á hverjum tíma.
Þannig á að jafna atvinnu í
kaupstöðum og sjávarþorpum
landins og koma í veg fyrir
það, að þau geti orðið bjargar
laus af völdum atvinnuleysis-
ins.
Það er ekki ætlast til þess,
að slíkri togaraútgerð ríkisins
fylgi neitt nýtt skrifstofubákn.
Fi-umvarpið mælir svo fyrir, að
stjórn hennar skuli falin síld-
arverksmiðjum ríkisins, og
framkvæmdastjóri þeirra jafn
framt vera framkvæmdastjóri
ríkistogaranna; er og ekki ólík
legt, að í mörgum tilíellum gætu
farið saman hagsmunir beggja
fyrirtækja, þar eð ríkisverk-
smiðjurnar verða nú jafnan að
vera aðgerðalausar lengri eða
skemmri tíma ársins sökum
vöntunar á hráefni til vinnslu.
*
Það er enn ókunnugt, hvern-
ig stjórnarflokkarnir taka í
þessa hugmynd Alþýðuflokks •
ins að þessu sinni. í fyrra, þeg
ar hann bar frumvarpið fram
í fyrsta sinn, fékk það engan
byr hjá þeim; má vel vera, að
svo farienn og stjórnarblöðin
og ráðherrarnir segi síðan, eins
og þeirra er vani, að Alþýðu-
flokkurinn hafi engin úrræði á
að benda! En áreiðanlega mun
Iagafrumvarpið um togaraút-
gerð ríkisins til atvinnujöfn-
unar þykja ólíkt merkara úti
um land, þar sem atvinnuleysið
sverfur nú að, en ábyrgðarlaust
glamur þeirra Ólafs Thors og
Björns Ólafssonar um það, að
gengislækkunin hafi afstýrt
öllu atvinnuleysi; því að hvað,
sem þeir Ólafur og Björn kunna
að ímynda sér, þá vita þúsund-
ir það í dag vel, úti um land,
hvað atvinnuleysi þýðir. I
þeirra eyru er ekki hægt að
ta’a ósvífnara öfugmæli en
það, að gengislækkunin hafi
afstýrt atvinnuleysi; því að það
var hún, sem fyrst leiddi það
á ný yfir landsfólkið!
I<U
SKEMMTIFUNDUR var
haldinn í Alliance Francaise í
Sjálfstæðishúsinu mánudaginn
29. október s. I. Hófst fundur-
inn klukkan hálf níu um kvöld
ið með fyrirlestri, er franski
sendikennarinn, M.. E. Schyd-
lowsky, flutti. Fjallaði erindi
þetta um franska höfunda og
bækur, sem komið hafa út í
Frakklandi á þessu ári, og var
hið fráðlegasta. Því næst var
sýnd franska kvikmyndin Bim
og að loku mstiginn dans til
kl. 1 eftir miðnætti.
Samkoma þessi var fjölmenn
mjög og fór hið bezta fram. Var
einkum margt af ungu fólki og
fer áhugi æskunnar vaxandi
fyrir félaginu, enda meira líx í
því nú en nokkru sinni fyrr.
Á þessum eina fundi bættust
um tuttugu nýir meðlimir við
félagatöluna, enda hefur hún
aldrei verið jafn há og hún er
nú.
Nemendasamband Kennaraskólans
í Reykjavík heídur FUND miðvikudaginn 7. nóv.
klukkan 9 síðdegis í Verzlunarmannaheimilinu
uppi.
FUNDAREFNI:
Aðalfundarstörf. — Gamanvísur: Soffía
Karlsdóttir. -— Upplestur.
FJOLMENNIÐ.
STJORNIN.
Þúsimdir í Cirkus Zoo. — Fyrirtækiö beppnasí.
— „Þetta er ekki hægt“ tekst vel. — Tvær
íslénzkar kvikmvndir.
i ÞAÐ FÓR eins og mig; grun-
! aði, að aðsóknin að Cirkus Zoo,
eftir að ljónin komu, myndi
verða gýfurlega mikil. íslend-
ingar hafa aldrei fyrr haft tæki
færi til að sjá Ijón og bjarndýr,
nema þá þeir, sem farið hafa
! utan, en þó að þeir séu margir,
þá eru hinir margfallt fleiri.
Hálft sjöunda þúsund sóttu
þrjár sýningar á sunnudaginn,
og nú eru tvær sýningar á
hverjum degi. Það er gott að
fólk sknli geta leyft sér að
skoða það, sem fram fer, og ekki
er það síður gott, að svo virðist
sem þetta bíræfna fyrirtæki
Reykjarlundsmanna, ætli að
heppnast með ágætum.
BLÁA STJARN.AN birtist á
hverju hausti— og það kemur
Vœri þeim ekki sœmra að þegja?
MORGUNBLAÐIÐ er frægt
fyrir allt annað en gáfulegar
niðurstöður. Nú staðhæfir það
í Reykjavíkurbréfi sínu á
sunnudag, að forustumenn
Alþýðuflokksins séu fyrst og
fremst „taglhnýtingar sam-
særismannanna í fimmtu her-
deild kommúnistaflokksins“!
Manni dettur í hug, að þeim,
sem þannig skrifar, geti ekki
verið sjálfrátt, þótt aldrei
nema Morgunblaðið með hinrs
óverjandi málstað sinn eigi í
hlut.
í ÞESSU SAMBANDI er sann-
arlega ekki úr vegi að gera
svolítinn samanburð á afstöðu
íhaldsins og Alþýðuflokksins
til kommúnista. Þá er að byrja
á því, sem gerðist í árdögum
síðari heimsstyrjaldarinnar og
a’drei má gleymast íslend-
ingum. Um þær mundir gekk
ekki hnífurinn á milli Morg-
unblaðsins og Þjóðviljans,
enda sáu leiðtogar íhaldsins
ekki sólina fyrir Hitler, og
Stalin var, eins og hann er,
guð í augum kommúnista; en
þá voru þessir tveir mestu
fjandmenn mannkynsins i
pólitísku fóstbræðralagi. í á-
framhaldi af þessu tók íhald-
ið höndum saman við komm-
únista gegn Alþýðuflokkmim
í verkalýðshreyfingunni hér
á landi. Því tókst illu heilli
að fá kommúnistum í hendur
stjóm á Alþýðusambandi Is-
lands með þeim afleiðingum,
sem öllum eru kunnar og
frægar munu að endemum i
sögunni. Slíkur og þvílíkur
var árangurinn af sameigin-
legri dýrkun íhaldsins og
kommúnista á Hitler og Sta-
lín.
EFTIR STYRJÖLDINA gerði
svm foringi íhaldsins, Ólafur
Thors, sér hægt um vik og
lyfti tveimur kommúnistum
í ráðherrastóla við hlið sér.
Og svo var vináttan mikil, að
hann fól þeim meðal annars
að stjórna skólunum, útvarp-
inu og flugvöllunum, svo að
eitthvað sé nefnt af þvi
helzta. Þessi vinátta Ólafs
I Thors og kommúnista entist
| þangað til húsbændúr Brynj-
] ólfs og Áka austur í Moskvu
tóku í taumana og bönnuðu
þeim að hafa frekari mök við
íhaldsforingjann, nema hann
fengi kommúnistum í hendur
stjóm utanríkismá! anna og
íslendingar skipuðu sér í sveit
með leppríkjum Rússa!
ÁST ÍHALDSINS á lýðræðinu
er þannig tiltölulega ný
af nálinni og raunar ekki
til komin fyrr en eftir að
úrslit síðari styrjaldarinnar
voru vituð. Maðurinn, sem
skrifaði Reykjavíkurbréf
Morgunblaðsins á sunnudag,
er eftirstríðsdemókrati. En
vafalaust hefur hann á sínum
tíma verið aðdáandi Hitlers
og haft velþóknun á Stalin,
meðan griðasáttmáli Þjóð-
verja og Rússa var enn í gi’di.
Áreiðanlega hefur hann ver-
ið stórhrifinn af kommúnist
um, meðan Brynjólfur og Áki
sátu í ríkisstjóm við hliðina
á Ólafi Thors. Og ekki er úti-
lokað, að hann eigi enn vini í
hópi kommúnista, þótt ekki
væri nema klessumálararnir,
sem nú virðast öllu ráða í ís-
lenzkri myridlist, í bandalági
við ritstjóra Morgunblaðsins.
Það leikur seria sé grunur á
því, að Valtýr Stefánsson
skrifi Reykjavíkurbréf Morg-
unblaðsins.
ALÞÝDUBLAÐK) lætur sér í
léttu rúmi liggja, þó að Morg-
unblaðið í reiði sinni og rök-
þrotum saki forustiunenn Al-
þýðuflokksins um að vera
taglhnýtingar kommúnista.
Það haggar ekki þeirri stað-
reynd, að Alþýðuf.okkurinn
er eini flokkurinn hér á
landi, sem a’ltaf hefur barizt ,
gegn kommúnistum, enda
frá upphafi verið kallaður í
hópi þeirra „höfuðóvmur- j
inn“. Hitt er aðeins ein af
f jarstæðunum, sem vitsmuna- j
verur Morgunblaðsins láta sér .
detta í hug, þegar verst'
stendur á fyrir þeim. Og •
þetta eru mennirnir, sern á
sínum tíma lágu hundflatir
fyrir nazistum og eiga drýgst-
an þátt í því beint og óbeint,
hvað kommúnistum hefur
orðið mikið ágengt hér á (
landi. Skyldi þeim ekki vera ,
sæmst að þegja? »
líka fyrir að hún komi á vor-
in. Hún er orðinn fastur liður 1
skemmtanalífi Reykvíkinga, og
í raun og veru einu revíusýn-
ingarnar, sem fram fara. Að
rriíríu viti er það lofsvert af for
göngumönnum- stjörnunnar að
skemmta bæjarbúum á þennan
hátt.
„ÞETTA ER EKKI HÆGT"
síðasta revyan, er að mínu viti
ein sú lang bezta, sem hér hef-
ur verið sýnd. Brandararnir eru
margir mjög' smellnir, persón-
urnar forkostulegar- og tvenn-
ar gamanvísur alveg ágætar, þó
að lögin séu ef til vill ekki eins
smitandi og stundum áður.
TVRIR KVIKMYNDATÖKU-
MENN hafa nú sýnt kvikmynd-
ir sínar, Óskar Gíslason „Bakka
bræður“ og Loftur Guðmunds-
son „Niðursetningurinn". Önn-
ur er gamanmynd, en hin mjög
alvarlegs efnis og tekin úr ís-
lenzku þjóðlífi fyrr á dögum.
Mér dettur ekki í hug að gera
samanburð á myndunum. En
það vekur athygli þegar maður
hefur séð þær, að mjög Iangt
eigum við í land til þess að geta
gert góðar kvikmyndir.
ÞETTA ER EÐLILEGT. Kvik
myndatökumennirnir eiga ýið
hin verstu skilyrði að búa. Fé-
leysi sníður þeim þröngan stakk,
margskonar tæki og tilfæring-
ar vantar- og svo eigum við
enga kvikmyndaleikara. Óskar
Gíslason notaðist við algera
leikmenn í faginu, enda mis-
tókst oft — og hvimleiðar eyð-
ur komu. En Loftur fékk í lið
með sér ýmsa fremstu leiðssviðs
leikara okkar. Og frammistaða
þeirra jók ekki á álit þeirra.
JÓN LEÓS, Anna Guðmunds
dóttir og Haraldur Á. Sigurðs-
son léku vel, en aðrir ekki. Og
það vekur til dæmis hreina
furðu að sjá leik annars eins
leikara og Jóns Aðils. Það var
því líkast að þarna kæmi íram
maður, sem aldrei hefði fyrr
haft hlutverk msð höndum.
Annars er sagan sjálf hjá Lofti
líkleg til að afla mynd hans
vinsælda. Og ekki spillir rétta-
kaflinn fyrir myndinni. Leikur
Haralds Á. Sigurðssonar og
raunar ( allur kaflinn mundi
sóma sér í hvaða erlendri kvik
mynd sem væri.
ÉG ER, ENGINN sérfræðing-
ur í kvikmyndatækni, en ég
finn. þó, að eitthvað mjög mik-
ið er a3 við töku þessara kvik-
Framh. á 7. síðu.