Tíminn - 01.05.1964, Blaðsíða 6

//
Það er
og sjálf-
sagt ai mennta blint fólk"
„Eg er búin að vera 4 mán-
uði á ferðalagi og koma í tutt-
ugu þjóðlönd. Ee get ekki neit-
að því, að ég er orðin dálítið
þreytt, en þó man ég ekki eftir
þvi nema öðru hvoru. Hitt veg-
ur meira, hve örvandi það er,
að finna, að aUs staðar er t'ólk
vaknað til vitundar um, að það
er hyggilegt og sjálfsagt að
mennta blint fólk, eins og það,
sem sjáandi er.“ .
Ekki urðu séð nein þreytu-
merki á frú Ruth Friedman
þann stutta tíma, sem hún
dvaldi i íslandi á heimleið til
Bandaríkjanna. Blá augun
skutu gneistum, hvitt hárið jók
á heiðríkjuna í svipnum og
brosið var hennl tíltækt
Erú Friedman starfar hji
einstakri og merkilegri stofnun
í Winnetka í Illinois, Hadley-
Windraskólanum. Það er bréfa-
skóli, sem starfað hefur í fjöru
tíu og fjögur ár og hefur nú
um tvð þúsund nemendur af
ýmsu þjóðemi. — Skólinn er
starfræktur fyrir frjáls framiög
frá einstaklingum og veitir alla
kennslu ókeypis.
.JRfldsstjómin bauð mér að
fara í þessa ferð til að kynna
starfsemi Skólans og aðstoða þá,
sem aðstoð vilja þiggja, vaið-
andi kennslu blindra," sagði
frá Friedman. „Starfslið skól-
ans er um 54 manns og af þeim
eru margir blindir. Til dæmis
starfa 10 bUndir háskólaborg-
arar hjá okkur. Margir þeirra
kenna llka heima og ég skal
geta þess, að kennarasamtði í
Bandarikjunum kusu á síðasta
ári blinda konu „kennara árs-
lns-“ Sú kona er gift blindutn
manni og á fjögur böm, frá-,
bær kennari og atorkukona."
Hvaða greinar em kenndar
aðallega í bréfaskólampn?
„AHar venjulegar námsgrein
- segir frú Ruth Friedman, sem hér dvaldi um tíma, í eft-
irfarandi viðtali við Sigríði Thorlacíus.
ar frá efstu bekkjum barnr-
skóla og til prófs, sem veitir
rétt til inngöngu í háskóla.
Þetta er einkar mikils virði fyr
ir nemendur, sem heima eiga
fjarri almennum skólum“.
Á hvaða tungumálum er
kennt?
,,Ennþá kennum við aðeins
öll fögin á frðnsku, spænsVu
og ensku, en svo er innifalin i
nátnsskránni þýzka, hebreska,
latína og grísfca. Tungumála-
nám er mjög áríðandi fyrfr
margt blint fólk. Atvinnumðgu-
lefkar stóraukast við að kunna
fleiri en eitt mál. En nú emm
við að undirbúa kennslu á
bamaskólafögum á hebresku og
grfsku og mun það koma mörg-
um að gagni. Við erum einmitt
nýbúin að fá táknin,sem tfl þess
arar kennslu þarf, inn í blindra
letrtð, þvi auðvitað em öll
námsverkefnin sfcráð með því
Annars leggjum við nú mesta
áherzlu á það í Bandaríkjunum,
að sem allra flest blind bðrn
njóti kennslu í venjulegum skól
um innan um sjáandi bðm og
nú em 67% af bUndum bðmum
í landinu I venjulegum skólum
Að kenna saman blindum böm-
um og sjáandi er ekki einasta
blindum bðmum í hag. Það er
reynsla kennaranna, sem hafa
þannig blandaða bekki, að sjá-
andi bðmin venjast hinum
hllndu mjög fljótt og reynast
þeim hjálpleg. Sambúðin hefur
víða orðið til þess að skapa
betri skólablæ og mðrg sjáandi
bðm hafa orðið tilUtssamari og
umburðarlyndari af samvistum
við blindu bðmin Þau taka
Fró Ruth Frledman
því fljótt sem sjálfsögðum hlut,
að vissa hlutí geti bUndu bðra-
in ekki og ástæðulaust sé að
fjargviðrast yfir því. í þessari
sambúð kynnast blindu bðrnin
fleiri fyrirburðum lifsins, en
ef þau væm einangruð. Þau
reyna að gera fleira og þaa
læra líka að sætta sig við sín-
ar takmarkanir. Annars er ótrú-
legt hvað þau geta þjálfazt
Jafnvel boltaleik geta þau
hjálparlítið leikið með sjáandi
bömum.
Það er hverjum kennara mik
ið verkefni í fyrstu að kenna
svona blönduðum bekkjum, en
yfirleitt láta þeir vel af því
og almennt talað, þá þarf fleira
áð kenna þeim sjáandi en þeim
blindu í mannlegum samskipt-
um. Við emm líka byrjuð moð
nokkur undirbúningsnámskeið
fyrir iðnnám og virðist það ætla
að gefast vel.
Hvaða lönd voru það, sem
þér komuð tíl á þessari lðngu
ferð? 'í
„Fýrst fór ég til Parisar, en
þar emm við að stofna úti-
bú, sem annazt geti að méstu
sambandið við frönskumælandi
löndin. Önnur útibú, sem 7ið
höfum, em i Mexico City og
Bogotá í Colombía. Frá Páris
fór ég til Dubhn, þá um Belgíu,
Holland og Norðurlöndin. Til
Júgóslavíu kom ég. Þar er mik-
ið gert til að mennta blint fó’-k
og áhuginn einlægur. Svo fór
ég til Istambul, Beirath, Damas
kus, Amman, Jerúsalem og ísr
ael.
í ísrael er bezt skipulag á
kennslu og atvinnu fyrir blinda,
sem ég hef séð. Þar er náð tíl
hvers einasta bams, sem sjón-
laust er. Hver einasti læknir
hefur fyrirskipun um að til-
kynna slfk tilfelli og tíl dæmis
varð ég vitni að því, að ttl-
kynnt var um tvö blind inn-
flytjendabörn. Þeim var sam-
stundis ráðstafað í kennslu. En
ísrael fær óeðliloga mifcið af
blindum innflytjendum vegna
þess, að I nágrannaríkjunum er
nú vitað, að engum er vísað frá
vegna slíkrar fötlunar oe ekki
örgrannt, að sumar fjölskyldur
sendi jafnvel börn sín beinlínis
þangað til að tryggja þeim
menntun og atvinnu. ísraels-
menn em svo áhugasamir um
að kenna frá sér, áð þangað
geta útlendingar komið að
læra Windrakennslu og fengið
kaup fyrir. Og ríkisstjómin
sendir blinda menn, sem búntr
era að læra starf, til vinnuveit-
endá og segir: í þrjá mánuði
skulum við borga þessum manr.i
laun, ef þú vilt aðeins lofn
honum að vinna hjá þér og
ganga úr skugga um, að hann
er fullgóður starfskraftur. Að
þeim reynslutíma liðnum óska
flestír atvinnurekendur eftir að
hafa manninn áfram og margir
óska jafnvel að fá fleiri blinda
menn til starfa. Yfirvöldin
leita sífellt eftir nýjum stðrf-
um, sem hæfa blindum. Þcir
annast gimsteinaslipun, leður-
vinnu, vinna í plastíðnaði og við
hvers konar vélar. Já, ég vwr
hrifin af því, sem ég sá í fsra-
el.
Þaðan fór ég svo ttl Grikk-
lands, kom við á Möltu og ftal-
fu og að lokum til fslands. Hér
mun ég, eins og annars staðar,
flytja erindi og sýna kvikmynd
um starfsemi Hadley-bflndra-
skólans og vona ég að einhver
hafi af því nokkurt gagn.
— Já, það er gott að sjá,
að margir gera sér nú ljóst,
að engin þjóð getur lengur lif-
að einangmð og að okkur ber
að láta aðra njóta þess, sem
við, hvert um sig, kunnum bezt
að gera til að létta þeim lffið,
sem hðllum fætl standa."
Eg þakka frú Friedman við-
talið og kómuna til fslands.
Sigrfður Thorlacius.
Þriðji hver vinnufær
muSur er fyrir sunnun
BJÖRGVIN
segir Björgvin Jónsson á Skagaströnd
Undanfarna mánuði hefur al-
gjört atvinnuleysi ríkt á Skags-
strönd og hafa íbúamir orðið að
leita sér að atvinnu hér fyrir sunn
an til þess að sjá fyrir fjðlskyld
uim sínum. Við náðum tali af
Björgvin Jónssyni á Skagaströnd
og spurðum hann um málið.
— Hvemig er ástandið hjá ykk
ur í dag, Björgvin?
— Hér er lftið að gera og hefur
það verið þannig síðan i febrúar.
Við höfum því orðið að leita okk
ur að atvinnu fyrir sunnan, og roá
segja að 3. hver vinnufær maður
hér sé fyrir sunnan, m. a. fimm
skipshafnir. Að vísu em tveir bát
ar hér með net, en þeir veiða
einungis örlítið.
— Hvað gera 'þeir, sem em á
Skagaströnd?
— Það er ekki mildð hægt að
gera hér. Einstaka sinnum er eitt-
hvað að gera í frystihúsunum.
Sumir starfa við byggingar í sveit
unum hér í kring og ég vinn t. d
á Blönduósi. Annars era margir
hér á Skagaströnd við búskap jafn
framt annarri vinnu, þannig að
þeir geta ekki farið suður trá
skepnunum, þeir hafa fengið eitt-
hvað smávegis að gera t- d- við
að pakka skreið.
— Hvernig er útlitið fyrir at-
vinnu i sumar?
— Útlitið er vissulega aumt,
ekki sízt ef síldin kemur ekki vest-
ar en hún gerði í fyrra en þá feng
um við enga sfld. Um byggingav-
starfseeni er heldur ekki að ræða
hér, því að byrjað var á aðeins
þrem húsum í fyrra, og er mögo-
legt, að eitthvað verði unnið tvö
þeirra bráðlega, og verður það
auðvitað jítil atvinna.
— Hvað telur þú að helzt sé
til úrbóta, Björgvin?
— Tunnuverksmiðja myndi að
vísu bæta dálítið úr, en þó ektd
leysa vandann. Tel ég mjög eðli-
legt, að slík verksmiðja verði reist
þar sem við höfum nægilegt hús-
rými á staðnum. Mjölverksmiðjurn
ar hér standa algerlega tómar og
gæti tunnuverksmiðjanfengiðinni
þar, því að engin hætta virðist á
að við fáum mjöl í framtíðinni. Við
þetta myndu 30—40 manns vinna
og er það stórbót.
— En til þess að ráða bót á
vandanum þyrftum við að fara að
dæmi ýmissa á Austfjörðum. Við
ættum að fá nokkra 200 tonna
báta til umráða, láta þá veiða við
Breiðafjörð og út af Vestfjörðum
og koma síðan til Skagastrandar
með aflann. Þetta myndi auðvitað
skapa mikla atvinnu og væri nægi
legt til þess að leysa þetta vanda-
mál. — EJ.
ALÞÝÐAN
Framhald af 5 síðu.
Samvinnubankans. Koma hans
hingað var til mikilla bóta, því
að nauðsynlegt var að hnekkja
einokun hinna bankanna.
— Hvernig lízt þér á hina fyr-
irhuguðu stofnun Verkamanna-
sambands íslands?
— Mér lízt mjðg vel á þá hug-
mynd. Ég tel, að verkalýðshreyf-
Ingin sé of seinvirk í umbótum
hér á landi, hún heldur of fast
í það gamla. Verkamannasamband
hefði átt að stofna hér fyrir lðngu
síðan. Og þær skipulagsbreytíng-
ar, sem koma í framtíðinni, hljóta
að miklu leyti að snfðast eftir
skipulaginu á hinum Norðurlðnd-
unum. En enginn veit þó ennþá
hvemig ASÍ tekst í þessum efn-
um.
— Sumir telja ennþá, að Al-
þýðuflokkurinn muni hafa mann-
dóm í sér til þess að rísa upp
gegn þeim ósköpum sem nú hafa
dunið og munu dynja yfír þjóð-
ina. Hvað heldur þú um það?
. — Ég hef enga trú á því, að
Alþýðuflokkurinn spyrni við, jafn
vel þótt hinir einstöku félags-
menn hefðu manndóm í sér til
þess að kollvarpa íhaldsforystu
flokksins. í dag eru stjórnarflokk
arnir tveir eitt sameiginlegt íhald,
og ekki sízt hér í Hafnarfirði.
ég hef enga trú á, að Alþýðu:
flokkurinn verði til neins góðs í
framtíðinni. Aftur á móti trúi ég
því, að alþýðan sameinist um að
velta af sér hlassinu. Það er von
mín, að verkalýðurinn sameinist í
baráttunni gegn þeim ósköpum,
sem era að dynja yfir — segir
Borgþór Sigfússon. — EJ.
6
T i M I N N, föstudagur 1. maf 1964. 'Z
i i
!■: ,íj :• ?