Tíminn - 29.05.1964, Blaðsíða 7

Útgefandf: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Framkvæmdastjóri: Tómas Ámason. — Ritstjðrar: Þórarinn
Þórarinsson (áb), Andrés Kristjánsson, Jón Helgason og Indriði
G. Þorsteinsson. Fulltrúi ritstjómar: Tómas Karlsson. Frétta-
stjóri: Jðmas Kristjánsson. Auglýsingastj.: Sigurjón Davíðsson.
Ritstjómarskrifstofur i Eddu-húsinu, símar 18300—18305. Skrif-
stofur Bankastr. 7. Afgr.sími 12323. Augl., sfmi 19523. ACrar
skrifstofur, sfmi 18300. Áskriftargjald kr. 90,00 á mán. innan-
lands. — í lausasölu kr. 5,00 eint. — Prentsmiðjan EDDA h.f.
Mesti ósigur
„viðreisnarinnar“
öll þau fyrirheit, sem ríkisstjórnin hét þjóðinni, þegar
hún hóf merki „viðreisnarstefnunnar“ svonefndu fyrir
rúmum fjórum árum, hafa brugðizt svo gersamlega, að
örðugt mun að finna dæmi um annað eins.
Eitt helzta loforðið var það, að dýrtíð og verðbólga yrði
stöðvuð. Efndirnar hafa orðið þær, að dýrtíð og verð-
bólga hafa aldrei aukizt hraðar á landi hér en á þessum
fjórum árum.
Annað loforðið var það, að verðgildi peninganna yrði
tryggt. Efndirnar eru þær, að verðrýrnun þeirra hefur
aldrei orðið meiri á jafnskömmum tíma.
Þriðja loforðið var það, að dregið skyldi úr höftum.
Efndirnar hafa orðið þær, að öll lánsfjárhöft hafa verið
stóraukin, allur stofnkostnaður nær tvöfaldaður, vextir
stórhækkaðir og með slíkum og öðrum beinum og óbein-
um höftum heft og takmörkuð athafnageta hinna mörgu
efnaminni einstaklinga.
Þannig má halda áfram að rekja loforðin og hvernig
efndirnar hafa orðið á aðra leið. Því var t. d. lofað að af-
nema allar uppbætur. Efndirnar hafa m. a. orðið þær, að
seinasta Alþingi setti lög um stórfelldar uppbætur til
sjávarútvegsins.
Þegar bent hefur verið á vanefndir „viðreisnarinnar”
að undanförnu, hafa stjórnarsinnar löngum haft eitt svar
á reiðum höndum: „Viðreisnin“ hefur þó alltaf heppnazt
að því leyti, að hún hefur bætt gjaldeyrisstöðuna út á
við, eins og lofað var. Lítið á hinar stórauknu inneignir
bankanna erlendis.
Nú er þessi lokastoð „viðreisnarinnar“ einnig hrunin.
Samkvæmt seinustu ársskýrslu Seðlabankans og eldri
skýrslum um þetta efni, hafa skuldir erlendis umfram inn
eignir bankanna þar aukizt um 340 millj. kr. síðan í árs-
lok 1958. Aukin inneign bankanna er því ekki aðeins al-
gerlega byggð á skuldasöfnun, heldur hafa skuldirnar
aukizt miklu meira en hinni auknu inneign nemur.
Þannig hafa efndirnar orðið á því loforði ríkisstjórnar-
innar að draga úr skuldasöfnun erlendis, en hún taldi er-
lendu skuldirnar vera orðnar alltof miklar, þegar hún
kom til valda. Og þetta hefur gerzt á þeim tíma, þegar
gjaldeyrisöflun hefur verið hagstæðari en nokkru sinni
fyrr og ekki hefur verið ráðizt í neinar meiri háttar stór-
framkvæmdir. „Viðreisnin“ hefur vissulega beðið skip-
brot á flestum sviðum, en skuldasöfnunin við útlönd er
þó sennilega mesti ósigur hennar, þegar miðað er við
allar aðstæður, því að á því sviði hefði vissulega átt að
vera hægt að ná góðum árangri vegna hinna óvenjulegu
hagstæðu aðstæðna undanfarin ár.
Hvað tefur Ingólf?
Það er játað af landbúnaðarráðherra, að grundvöllur
sá, sem afurðaverð landbúnaðarins byggist á, sé rangur
bændum í óhag. Stéttarsamband bænda hefur farið þess
á leit við ráðherra, að hann flytti frumvarp um breyt-
ingu á afurðasölulöggjöfinni, er rétti hlut bænda að
þessu leyti. Ráðherrann hefur enn ekki orðið við þeirri
beiðni. Hvað veldur?
Stafar það af áhugaleysi hans sjálfs eða andstöðu
áhrifameiri flokksb)-æðra hans? Þetta vilja bændur
gjarnan fá upplýst.
Karl Kristjánsson:
Tvö lærdómsrík dæmi
i.
ÞEGAR núverandi ríkisstjóm
hóf valdaferil sinn fyrir nálega
fimm árum og kynnti sig fyrir
þjóðinni, þá kvaðst hún ekki
mundu blanda sér í kaupgjalds
mál og kjaradeilur, heldur láta
verkalýð og atvinnurekendur
um þess háttar málefni. Kvað
hún vinstri stjórnina hafa gert
reginskyssu og stjómarfarsleg
afglöp með því að ætla að hafa
samráð við stéttasamtökin í
landinu um efnahagsmál þjóð-
félagsins. Hins vegar dró hin
stoltarlega stjórn ekki dulur á
það að hún hefðj aflað sér hag
fræðilegrar formúlu, er duga
mundi fljótlega til að eyða allri
verðbólguþróun.
Nú er í ljós komið að formúl
an var ónýt, — eða bara and-
vana hugarfóstur óskhyggju
sjálfbirginga.
íslenzka þjóðfélagið er svo
stéttarlega upp byggt orðið og
greinist í svo sterkar samtaka
fylkingar og hagsmunahópa, að
því verður ekki efnahagslega
stjórnag eftir allsherjarformúlu
með valdboði, heldur með víð
tæku og tillitsömu samkomu-
lagi.
Dýrtíð og verðbólga eru að
kaffæra þjóðina.
Lostin skelfingu yfir afleið-
ingum verka sinna, fer ríkis-
stjórnin í gegnum sjálfa sig —
og tekur að leita samninga við
verkalýðssamtökin um kaup
verkalýðsins og kjör.
Svo gagnger eru umskiptin,
að ráðherrar setjast sjálfir við
samningaborðið.
Þetta verður lærdómsríkt
dæmi úr íslenzkri stjórnmála
sögu fyrir komandi tíma.
Allir hljóta að óska og vona
að skynsamlegir samningar tak
ist.
En ríkisstjórn, sem fordæmt
hefir fyrirrennara sína fyrir
það, sem hún síðar tekur sjálf
til bragðs, hefir kveðið upp
dóm yfir sjálfri sér.
KARL KRISTJÁNSSON
II.
Verkalýðssamtökin — eða
þeir, sem þeim stýra — hafa
einnig hagað sér eftirminnilega
Vinstri stjórnin starfaði sam
kvæmt þeirri reglu að hafa sam
ráð við þau, — og önnur aðal
stéttarsamtök landsins.
Árig 1958. í október, var kaup
máttur launa þannig að almenn
ingur undi honum yfirleitt vel.
En vegna skæruhernaðar, sem
stjórnarandstöðunni hafði tekizt
að koma á seinni hluta ársins,
stóð til að vísitala hækkaði um
mánaðamótin nóv. — desember
um 17 stig, en það er sama og
8% stig miðað við vísitöluna,
eftir því, sem hún er nú reikn
uð.
Alþýðusambandsþing kom
saman til funda seint í nóv.
Vinstri stjórnin fór fram á það
að Alþýðusambandsþingið féll-
ist á, að framkvæmd vísitölu-
hækkunarinnar yrði frestað um
1 mánuð og sá tími notaður til
að eyða áhrifum hækkunarinn
ar og tryggja ekki minni kaup-
mátt launa áfram en hann hafði
verið í október. Tækist ekki
innan mánaðar að ná samning-
• um, er tryggðu þetta, skyldi
vísitöluhækkunin greidd í mán
aðarlokin frá upphafi frestunar
tímans, svo einskis yrðj misst.
Meirihluti Alþýðusambands-
þingsins neitaði ag samþykkja
þennan frest til samninga fyrir
ríkisstjórn, sem hafði það mark
mið að stjórna efnahagsmálun
um í samráði við þessi samtök.
Beri menn nú þessa fram-
komu verkalýðsfulltrúanna sam
an við það, sem gerzt hefir síð
an gagnvart núverandi ríkis
stjórn, sem sagði í raun og veru
samtökum verkalýðsins stríð á
hendur, þá hlýtur sá samanburð
ur að vekja furðu.
Það liggur við að segja megi
að þeir, sem neituðu að taka í
bróðurlega hönd Vinstri stjóm
arinnar 1958 sér til stuðnings,
hafi síðan lengst af verið að
kyssa á vönd hinnar svonefndu
Viðreisnarstjómar.
Dýrtíð var engin 1958 borið
saman við þá ofsalegu dýrtíð,
sem nú geisar.
í árslok 1958 var aðeins um
8V2 stigs hækkun núgildandi
vísitölu að tefla.
Eins og sakir standa nú hafa
vörur og þjónusta hækkað um
87% í tíð núverandi ríkisstjórn
ar en kaupgjald aðeins um 55%
— þetta 32% bil er óbrúað.
Ríkisstjórnin sem sóað hefir
mesta aflagóðæri íslands í
þessa niðurstöðu, situr nú hok
in við samningsborð gagnvart
mönnunum, sem glötuðu fyrir
skammsýni 1958 tækifæri til að
eiga hlutdeild í að stjórna land
inu.
Við skulum vona að reynsla
þessara hrakfallabálka leiði til
samninga. sem verði til viðrétt
ingar. ( DAGUR).
Kvennaskólinn í Reykjavík
Kvennaskólanum í Reykjavík
var slitið 23. mai sl. ag viðstöddu
fjölmenni.
Forstöðukona skólans, frú Guð
rún P. Helgadóttir, minntist í upp-
hafi tveggja látinna kennara þeirra
frú Sigurlaugar Einarsdóttur og
frk. Jórunnar Þórðardóttur, sem
báðar höfðu stafað sem handavinu
kennarar við skólann.
Þar næst gerði forstöðukonan
grein fyrir starfsemi skólans þetta
skólaárið og skýrði frá úrslitum
vorprófa. 235 námsmeyjar settust
! skólann í haust, en 53 stúlkur
brautskráðust úr skólanum þessu
sinni. Hæstu einkunn í bóklegum
greinum á lokapróf; hlaut Sigrún
Einarsdóttir, námsmær í 4. bekk
Z, 910. í 3. bekk hlaut Nína Magn
úsdóttir hæstu einkunn, 8,64,
og í öðrum bekk Guðrún
Erlendsdóttir, 9,28 og í 1. bekk
urðu þær jafnháar Bergljót Kristj
ánsdóttir 1. bekk C og Elísabet
Baldvinsdóttir 1. bekk Z, en þær
hlutu einkunnina 9, 21. Miðskóla
prófi luku 35 stúlkur, 64 unglinga
prófi og 62 luku prófi upp í 2.
bekk. Sýning á hannyrðum og
t.eikningum námsmeyja var hald-
in í skólanum um hvítasunnuna
Þá minntist forstöðukona á
gjöf, sem skólanum hafði oorizt
frá Ingunni Sveinsdóttur á Akra-
nesi, en 60 ár eru liðin frá því
að frú Ingunn brautskráðist úr
Kvennaskólanum, og fylgdu gjöf
inni blessunaróskir skólanum til
handa.
Fyrir hönd Kvennaskólastúlkna,
sem brautskráðust fyrir 50 árum,
mælti frú Matthildur Kjartans-
dóttir. Færðu þær skólanum bóka
gjöf í safn skólans, og frú Matt-
hildur mælti hvatningarorð til
ungu stúlkuanna, sem voru að
Ijúka námi.
Frú Rúna Guðmundsdóttir mælti
fyrir hönd þeirra, er brautskráð-
ust fyrir 20 árum. og frú Regína
Birkis, sem jafnframt er formaður
Nemendasambands Kvennaskólans
mælti fyrir hönd námsmeyja, sem
brautskráðust fyrir 10 árum. Einn
ig voru mættar námsmeyjar, sem
brautskráðust fyrir 5 árum. Full
trúar afmælisáranna færðu skól-
anum vinargjafir og óskuðu skóla
sínum alls góðs Skólanurri bárust
skeyti og blóm og gjafir i Systra
sjóð, en úr þeim sjóði eru veittir
styrkir til efnalítilla námsmeyja.
Þakkaði forstöðukona eldri nem
endum alla þá vinsemd og tryggð
sem þeir hefðu ávallt sýnt skóla
sínum, og kvað skólanum og hin-
um ungu námsmeyjum mikinn
styrk að vináttu þeirra, og hún
væri þeim öllum hvatning.
Þá fór fram verðlaunaafhend-
ing. Verðlaun úr Minningarsjóði
frú Thoru Melsted hlaut Sigrún
Einarsdóttur, 4. bekk Z,og Jóhanna
Ragnarsdóttir 4. bekk Z hlaut
einnig verðlaun fyrir ágætan náms
árangur við bóklegt nám. Verðlaun
fyrir beztu frammistöðu í fata-
saumi voru veitt úr Verðlauna-
sjóði frú Guðrúnar J. Briem. Þau
verðlaun hlaut Jóhanna Ingólfs-
dóttir, 4. bekk Z. Verðlaun úr
Thomsenssjóði fyrir beztan árang
ur i útsaumi hlaut Ingibjörg
Kaldal, 2. bekk Z. Þá voru veitt
bókaverðlaun fyrir beztu íslenzku
prófritgerðina. en það var saga
•Jóns Jóhannessonar. Þau verðlaun
hlaut Valgerður Þorsteinsdóttir
frá Daðastöðum. Þá gaf þýzka
sendiráðið verðlaun fyrir góða
frammistöðu í þýzkunámi. Þau
verðlaun hlaut Sigrún Einarsdótt
ir 4. bekk Z.
Námsstyrkjum hafði verið út-
Framhald á 13. sfðu.
T í M I' N N, föstudagur, 29. maí 1964.
z