Alþýðublaðið - 20.03.1952, Blaðsíða 4

AB-Alþýðublaðið
20. marz 1952

Áðvörun Robinsons
ÞAÐ ER mönnum enn í
fersku, minni, hvemig stjóm-
arflokkarnir kipptust við, er
erlendur iðnaðarsérfræðing-
ur kom hingað síðast liðið
haust og gerði meðal annars
slysahættuna í iðnaðinum að
umtalseíni. Alþýðuflokkurinn
var þá í þrjú ár búinn að
berjast fyrir nauðsynlegri
löggjðf um auknar öryggisráð
stafanir á vinnustöðum; en á
hverju þinginu á eftir öðru
höfðu stjórnarflokkarnir taf-
ið þessa löggjöf, aðallega með
skírskotun til þess kostnaðar,
er hún hefði í för með sér. En
svo kom hinn erlendi iðnað-
arsérfræðingur hingað — það
var Ameríkumaðurinn Theo-
dore B. Robinson, sem kom
hingað á vegum Marshallað-
stoðarinnar — og sagði nokk
ur tímabær orð um öryggis-
leysið á íslenzkum vinnustöð-
um.Og sjá! Stjórnarflokkarnir
létu sér segjast og greiddu laga
frumvarpi því, sem Alþýðu-
flokkurinn hafði barizt fyrir,
atkvæði á alþingi í vetur, svo
að það gat loksins orðið að
lögum.
Það er ekki úr vegi, að rif ja
hér enn einu, sinni upp það,
sem hinn ameríski iðnaðarsér
fræðingur sagði og átti svo
augljósan þátt í að hjálpa
góðu máli til sigurs á alþingi.
„Ykkar eigin skýrslur sýna‘‘,
sagði hann, „að á árunum
1944—1945 og 1946 töpuðust
104 231 vinnuidagur og 22
mannslíf vegna slysa á vinnu
stöðum. Þar við bættust 37
starfsmenn, sem urðu með
öllu óverkfærir af sömu or-
sökum. Þetta samsvarar vinnu
417 starfsmanna í heilt ár, án
þess að tíllit sé tekið til þeirr
ar eymdar og þjáninga, sem
þetta fólk og aðstandendur
þess hafa orðið fyrir. Getið
þið talað um aukna verknýt-
ingu í iðnaði og þessa reynsiu
í sömu andránni, þegar tiliit
er tekið til þess, hve hörmu-
lega skortir á nauðsynlegar
varúðarráðstafanir gegn slysa
hættu í verksmiðjum ykkar
og vinnu.stofum? Fyrsta vörn
ykkar er, ef til vill, þessi;
„Ég hef ekki efni á því“. En
leyfið mér að minna ykkur á,
að samkvæmt ykkar eigin töl
um hafið þið síðast liðin sjö
ár greitt kr. 12 920 000 00
vegna þessara slysa, og auk
þess hafið þið misst þessa
menn og framleiðslu þeirra.
Það er engin nauðsyn að
benda á, hvaða ráð er hægt
að finna við þessu. Þið þekk-
ið þau eins vel og ég“.
Þetta sagði Robinson um
slysahættuna og öryggisleys-
ið á vinnustöðum hér á landi;
og það varð til þess, að stjórn
arflokkarnir, sem í þrjú ár
höfðu hindrað aðkallandi laga
setningu um auknar öryggis-
ráðstafanir á vinnustöðum
létu sér loksins segjast. Það
stappar nærri þjóðarskömm,
að það skyldi þurfa erlendan
mann hingað til þess að segja
stjórnarflokkunum það, sem
Alþýðuflokkurinn var búinn
að segja þeim árum saman.
En þessi orð hins ameríska
iðnaðarsérfræðings létu þeir
sér þó að minnsta kosti að
kenningu verða.
Það sama verður því miður
ekki sagt um aðra aðvöru,n
hans, sem þó hefði ekki ver-
ið síður nauðsyn að þeir hefðu
lagt sér á hjarta; og það var
aðvörun hans um yfirvofandi
stórfellt atvinnuleysi í land-
inu, ef ekki yrði gert allt til
þess að efla hinn íslenzka iðn-
að. Robinson sagði orðrétt um
þetta: ,,Ef ykkur mistekst að
skapa aukna atvinnu í iðnað-
inum, mun atvinnuleysið með
allri sinni hörku og grimmd
hefja innreið sína, svo að eigi
verður við ráðið.“
Þessi orð, sem síðan hafa
sannazt á hörmulegan hátt,
létu, stjórnarflokkarnir sem
vind um eyru þjóta. Svo
mikla áherzlu lögðu þeir eft-
ir sem áður á að auka gróða
heildsala og annarra braskara,
að þeir horfðu ekki í það,
að leggja hinn innlenda iðnað
að hálfu leyti í rústir með
taumlausum innflutningi er-
lends iðnaðarvarnings, sem
hinn ungi iðnaður okkar
stóðst eðlilega ekki sam-
keppni við, eins og að honum
hefur verið búið af ríkis-
stjórninni, sem hefur látið
hann skorta bæði lánsfé og
hráefni, en hins vegar pínt
hann með margföldum skött-
um. Afleiðingin hefur svo
orðið sú, sem Robinson sagði
fyrir: Hvert iðnaðarfyrirtæk-
ið eftir annað hefur orðið að
segja verkamönnum sínum
upp, og atvinnuleysið hefur
haldið innreið sína með allri
sinni hörku og grimmd, svo
að nú verður ekki við neitt
ráðið.
Ollum slíkum vendræðxun.
hefði vel mátt afstýra, ef
ríkisstjórnin hefði haft vit og
hollustu við þjóðarhag til
þess að láta sér aðvörun hins
erlenda iðnaðarsérfræðings að
kenningu verða. En hún mat
meira hagsmuni . fámennrar
klíku heildsala og braskara.
Því er nú komið sem komið
er.
verða seldar meS miklum afslætti í D A G
OG NÆSTU DAGA.
Fombókaverzlunin
Laugaveg 45. — Sími 4633.
Olafur Ihors og Vilhjáím-
ur Þór endurkosnir í

Baldvin Jónsson
hefier tekið sæti
Finns heit. Jóns-
sonar í ráðinu.
LANDSBANKANEFNDIN
endurkaus í gær þá ölaf Thors
og Vilhjálm Þór í bankaráð
landsbankans; en þeir átíu að
þessu sinni að ganga úr láð-
iriu. Ennfremur kaus lands,-
bankanefndin Guðmund R.
Oddsson varamann í bankaráð-
ið í stað Baldvins Jónssonar,
sem tekið hef;ir sæti Finns heit
ins Jónssonar í því.
Landsbankanefndin endur-
kau? einnig forseta sinn, Gunn
ar Thoroddsen, fyrsta varafor-
/' ! seta, Sigurjón Á. Ólafsson. og
' * *” * 1 annan varaforseta, Skúla Guð-
Hœttulegt Starf. 1 E1 Centro, litlum eyðimerkurfcæ
” í Kalifornlu, hefur sérstök sveit
Bandaríkjaflughersins aðsetur sitt. Starf hennar er að reyna
Jfallhlífar flughersins áður en þær eru teknar í notkun; en það
fcr ekki fyrr en búið er að þrautreyna þær, sumar jafnvel þús-
und sinnum, að þær þykja svo öruggar, að hægt sér að treysta
þeim og fá þær flughernum í hendur. Þáð er hættulegt starf
sem sveitin í É1 Centro hefur með höndum. Það má segja, að
hver éinstaklingur hennar hætti lífi sínu í hvert sinn, sem
hann reynir nýja fallhlíf. Á myndinni, sem tekin var úr flug-
yél yfir eyðimörkinni hjá É1 Gentro, sjást menn úr þessari
sveit í fallhlífum á leið til iarðar.
mundsson.
Kvikmynd af SkaptafeHssýs!-
um er nú í undirbúningi
—— --♦-----
'Skaftfelfingar hafa nýlega stofnað kvik-
myndafélag með það fyrir augum.
Á AÐALFUNDI Skaptfellingafélagsins í Reykjavík 1949
var kosin nefnd til þess að athnga og gera tillögur um fefnk-
tnyndun af Skaptafellssýslum. Var þetta mál síðan athugað
og rætt allrækilega. Kom þegar í ljós, að kostnaður yrði svo
mikill, að félagið sjálft gæti ekki tekið málið að sér eins fljótt
og skyldi.
Þess vegna var ákveðið á síð- \því að sýna sjósókn á árabáí-
asta aðalfundi að efna til sam- um, ferðalög og lestaferðir um
AB — AlþýCoblama. Otgefandl: AlþýBuDoMoirirm. Ritstjóri: Stefán PJetursson.
AuglýslngastJ6ri: Emma M8Der. — Ritstjórnarsímar: 4901 og 4902. — Auglýstnga-
■tml: 4906. — AfgreiBslustmL: 4900. — AlþýðuprentamlBJan, Hverlisgötu 8—10.
taka með Skaftfellingum í
Reykjavík og annars staðai um
framgang þessa menningarmáls.
Var boðað tíl stof'tfundar þess-
ara samtaka sunnudaginn 16.
marz s.I. og einnig leitað til
Skaftfellinga um fjárframlög.
Á þessum fundi var síðan stofn
aður Kvikmyndasjóður Skaft-
fellinga, sem er deild innan
Skaftfellingafélagsins. Stjórn
hans var kjörin til næsta aðal-
fundar, og eiga þéssir sæti í
henni;
HauKur Porleiisson, formað-
ur Skaftfellingafélagsins, Bene-
dikt Stefánsson, gjaldkeri Skaft
fellingafélagsins, Ólafur Páls-
son frá Heiði, Björn Magnús-
son prófessor og Jón Aðalsteinn
Jónsson cand. mag.
Skaftfellingar hafa þegar
sýnt mikinn áhuga á þessu
máli, því að rúmlega 20 þús.
krónur söfnuðust á fundinum.
Má segja, að þetta hafi farið
fram úr því, sem menn þorðu
að vona í upphafi, því að enn
eiga margir ólagt fé af mörk-
um. Væntir stjórn s.jóðsins þess,
að menn svari fljótlega beiðni
hennar um fjárstyrk, því að
ætlunin er að hraða málinu eft-
ir föngum.
Ætlazt er til, að kvikmynd
þessi sýni í sem skýrustum
dráttum landslag og sérkenni,
atvinnulíf, húsakost og húsbún-
að. Einnig er gert ráð fyrir, að
eftir föngum verði • seiízt ■ sem
lengst aftur í tímann, t. d. með
sanda og stórvötn, meltak og
þau störf, sem að því lúta,
smalamennsku, fjárr&kstra,
Framh. á 7. síðu.
Válbátur féll á hlið-
ina í slippnum en
engansakaði
Stoðir munu hafa
fallið undan hon-
um, er verið var að
draga hann upp.
SVO ÓHEPPILEGA vildi til
í skipasmíðastöð Daníels Þor-
steinssonar, þegar verið var að
taka vélbátinn Þrist í slippinn
í fyradag, að hann féll á hlið-
ina og skemmdist nokkuð.
Engin meiðsli urðu á mönnum,
en þrír skipverjar voru í bátn-
um, er hann féll á hliðina.
Ekki er vitað með vissu,
hvernig atvikið skeði, én stoð-
ir munu hafa fallið undan
bátnum, er verið.var að draga
hann upp. Báturinn var næst-
um kominn á þurrt, er ha.nn
féll. Þristur var tekinn upp í
slippinn í gær. Hann er u,m
60 lestir brúttó.
I
I
En beið sjálfur bana ásamt konu sinni
og 13 mánaða gömlum syni þeirra.
UNG HJÓN og 13 mánaða gamall sonur þeirra fórust fyrir
skömmu í sprengingu í þorpinu Briskebyen skammt frá Hamar
í Nowgi. Greip eiginmaðurinn til þess ráðs í örvæntingu sinni
að sprengja hús tengdaföður síns í ioft upp í hefndarskyni.
Tengdafaðirinn slapp hins vegar með lítils háttar áverka á fæti.
Eiginmaðurinn, sem valdur
var að sprengingunni, hét Jens
Brubakken, og þykir ótvírætt,
að hann hafi sprengt hús tengda
föðurins í loft upp í hefndarskyni
við konú sína, sem hafði kraf-
izt skilnaðar. Kona hans fór frá
honum um jólaleytið og fluttist
heim til föður síns, en hjónin
höfðu áður búið í Osló, Daginn,
sem sprengingin varð, kom svo.
Brubakken í heimsókn til
tengdaföðurins, konu sinnar og
sonar. Nágrannarnir segja, að
hann liafi verið með böggul und
ir hendinni, þegar' hann kom,
og skömmu áður en sprengingin
varð, heyrðist mikil háreysti í
húsinu.
Tengdafaðirinn var í eldhús-
inu, þegar spnehgingin várð og
kastaðist út um gluggan. í
sjúkrahúsinu hefur hann skýrt
frá því, að það síðasta, sem hgnn
sá, hafi verið litli drengurinn,
sem lék sér á gólfinu.
Húsið gereyðilegðist við
sprenginguna, og allt, sem i því
varð tvístraðist út í veður og
vind.
AB 4