Alþýðublaðið - 24.06.1952, Blaðsíða 5

W£
-,;..-;• *m. *éz .^iiws&^xeiHr
... .\:.:,:~-'.:f:,.
:JÓN H. GUÐMUNDSSON
xítstjóri verðu.r borinn til'graf
ar í, dag, en hann lézt í Landa
Jíptsspítalanúm .12. þ. m., eftir
rúmlega sex mánaða veikindi,
aðeins tæpra 46 ára að aldri.
Jón var fæddur í Reykjavík
2,1, júlí 1906, sonur hjónanna
Guðmundar trésmiðs Jónsson-
at frá Snotru í Þykkvabæ .og
Margrétar Ásmu.ndsdóttur frá
Sima í Mjóafirði. Guðmundur
faðir Jóns er látinn fyrir
mörgum árum, en Margrét
móðir hans er enn á lífi og býr
hjá dóttur sinni og tengdasyni
hér í bænum. Er sú dóttir Mar
grétar eina barn hennar. sem
•eftir lifir, en Jón er hið þriðja,
er hin aldraða móðir fylgir til
grafsr. Kona Jóns heitins er
Guðrún Halldórsdóttir frá
Arngerðareyri og eiga þau eina
dóttur, Sigrúnu,, sem nú við
fráfall föður síns er aðeins f jög
tirra ára. Auk þess lætur hann
eftir sig uppkominn son, Guð-
mund Magnús, sem hann átti
með fyrri konu sinni, Guðnýju
Magnúsdóttur, en þau skíldu
samvistir eftir 'fárra ára sam-
foúð.
Jón varð ungur að fara að
vinna fyrir sér, enda ólzt hann
upp við lítil efni, og þó að hug
lir hans muni hafa stefnt til
amennta, varð hann að láta á
móti sér langskólagöngu. Þetta
bætti hann sér hins vegar upp
síðar með miklum lestri, enda
var hann mjög víðlesinn orð-.
inn og fróður vel, og þótti hon
um þó sjálfum sem aldrei
hefði hann humið nóg. í hinni
löngu legu í sjúkrahúsinu var
jafnan stór hlaði af bókum,
innlendum og erlendum, við
rúm hans, og við þær stytti
hann sér stundir, þegar hann
gat því við komið. Jón var nrtn
andi fagurra bókmennta og
li'sta, og sjálfum auðnaðist hon
um að leggja-íslenzkum bók-
menntum góðan skerf með bók
•um sínum og öðrum ritstörf-
um.
Þegar Jón Helgi Guðmunds-
son, en svo hét hann fullu
nafni, var . 17 ára gamall hóf
hann prentnám í Gutenberg,
og stundaði síðan prentiðnina,
nnz hann gerðist ritstjóri- vik-
annar árið 1940. Á þeim árum,
er hann vann að prentiðninni,
tók hann mikinn þátt í ýmsum
íélagsstörfum, ekki hvað síát í
félagssamtökum prentara; var
meðal annars í stjórn Prentara
félagsins um skeið og ritstjóri
blaðsins Prentarinn um nokk-
I3,r ár. Þá var Jón og alla tíð
ötull liðsmaður í Alþýðuflokkn
rum, og hreyfst ungur af hug-
sjón jafnaðarstefnunnar, enda
var hún í samræmi við eðli
hans og lífsviðhorf. Hóf hann
starf sitt fyrst sem unglingur
í Félagi ungra jafnaðarmanna,
og fylgdist æ síðan*'af áhuga
með baráttu flokksins.
Eftir að Jón gerðist ritstjóri
og varð meðlimur í Blaða-
mannafélagi íslands, lét hann
sig málefni þess félags miKlu
skipta og var jafnan einn af
áhagasömustu félögum þess;
en merkasti þáttur hans í blaða
mannafélaginu, voru störf
hans fyrir Menningarsjóð
blaðamanna, en hann var í
stjórn þess sjóðs frá stofnun
hans. og sýndi alla tíð mikinn
áhuga fyrir eflingu hans Og
starfsemi.
Það eru ekki liðin nema u,m
12 ár frá því er leiðir
okkar Jóns H. Guðmundsson-
Jón H. Guðmundsson.
ar lágu fyrst saman, en þó hef
ég lengur ^notið vináttu hans
en margra þeirra kunningja, er
eg eignaðist í æsku,. Og það
ímynda ég mér mál fleiri fé-
laga hans og vina, að fáa hafi
þeir þekkt trygglyndari hon-
um, * • .
Þégar ég kynntist Jóni, var
hann orðinn fullþroska og full
mótaður maður, en ég var þá
enn reynslulítill unglingur, og
furðaði á því, hversu mikla
rækt og alúð Jón lagði við mig,
þótt ég væri honum algerlega
óvandabundinn. Hann varð að
vissu leyti fyrsti lærimeistari
minn á . sviði ritlistarinnar;
fyrst sem leiðbeinandi í smá-
sagnagerð og síðar í blaða-
mennskui, því að hjá honum
hóf ég blaðamennskuferilinn,
og vann hjá honum við Vikuna
í tæpt ár. Þessi tími varð mér
góður skóli og veitti mér mikla
uppörvun. Og við þann tíma
er.u margar góðar minningar
tengdar — ekki sízt um það,
hversu örðugt var að gera
Jóni til hæfis, hvað málvönd-
un snerti, en sjálfúr var hann
mjög næmur á fegurð íslenzkr
ar tungt\ og það bókstaflega
særði hann, ef hann sá eða
heyrði málinu misboðið. Sjálf
ur' lagði hann mikla alúð við
þa.ð, er hann skrifaði, svo.sem
bækur hans bera vott um, en
eins og áður er að vikið, fékkst
hann mikið við ritstörf, auk
starfs síns við Vikuna, og raun
ar var hann orðinn þekktur
smásagnahöfundur áður en
hann byrjaði starf sitt þar.
Alls hafa verið gefnar út
eftir Jón fimm bækur; tvö
smásagnasöfn, Prá liðnum
kvöldum og SahiferSamenn,
skáldsagan Snorri Snorrason,
Vildi ég.nm Vesturlancl ..,. •
kvæði ag„ fer.ðasaga, og baríia:-.
bókin .Víppasög-ur, en þær
sögur skrifaði hann fyrst fyrir
Vikuna, og hlutu þær. mjög
miklar vinsældif og'voru síðar
gefnar út sérprentaðar.
Það var rnjög fjarri skap-
lyndi Jóns, að barðar væru
bu.mbur. honum til dýrðar. Að
eðlisfari var hann mjög hlé-
drægur — kannski um of —
en þó .var hann éinarður og
einbeittur, og fylgdi- sannfær-
ingu sinni af einurð og fullri
hreinskilni, því að u.ndirmáls
maður var hann aldrei. í ræðu
var hann rökfastur, og er mörg
um félögum hans minnisstæð
málsnilld hans, því að ræðu-
maður var hann ágætur, og
kom honum þar að góðu liði,
hve málhagur hann var.
Þótt Jón væri borinn og
barnfæddur Reykvíkingur, tók
hann á síðari árum svo miklu
ástfóstri við Vestfirði, að lík-
ast var því, sem . þeir væru
æskustöðvar hans. Hann ferð-
aðist þangað nálega á hverju
sumri, og eina af bókum sínum
helgaði hann Vestfjörðum og
gaf ágóðann af sölu hennar til
byggðasafns Vestfjarða. Er
þetta eitt dæmi þess, hverri
tryggð Jón gat tekið bæði við
menn og málefni. Vera má þó
að ást hans á Vestfjörðum eigi
dýpri rætur, og að honum hafi
þótt, sem hann ætti þeim
meira upp að unna en öðrum
stöðum, enda fóstri,iðu þeir
konu; hans, Guðrúnu Halldórs
dóttur frá Arngerðareyri, er
hann virti og mat svo mikils.
Lífssaga Jóns H. Guðmunds
sonar varð ekki löng — allt of
stutt — að dómi okkar, sem
skiljum ekki rök tilverunnar
til hlítar, óg höfðum vænzt
þess að njóta lengri samfylgd
ar við hann. Við skiljum ekki
þá gátu, hvers vegna hann er
burtu kvaddur á miðjum aldri
frá mörgum óleystum viðfangs
éfmlm. En þessum skapadómi
verður ekki áfrýjað. Ög þó að
lífssaga Jóns yrði ekki ýkja-
löng, þá má með sanni segja,
að hún sé fögur og vel gerð.
Sjálfur hefur hann bezt tjáð
hug sinn og innra eðli í bókum
sínum, og verður það að sjálf-
sögðu ekki betur gert af öðr-
um.
Framhald á 7. síðu.
sku oííukyndingarfækin
í eldavélar og smámiðstöðvarkatla komin aftur. •—
Verð kr. 585.00. Sendum gegn.póstkröfu um land allt.
Helgi Magnússon & Co.
Hafnarstræti 19. — Sími 3184.
Fimmtugur I dag
Þorgeir SigurSsson sjómaðu
ÞORGEIR SIGURÐSSON
sjómaður, Austurgötu 36,
Hafnarfirði, er 50 ára í dag.
Þorgeir er Árnesingur að
ætt, fæddur að Sólheimum í
Hrunamannahreppi, en til
Hafnarfjafðar flytzt hann 1920
og hefur ávallt átt þar heima
síðan.
Þorgeir er elzti sohu,r hjón-
anna Sigurðar Gíslasonar og
Jóhönnu Gestsdóttur frá For-
sæti í . Villingaholtshreppi,
sem lengi bjuggu í Hafnarfirði,
en eru látin fyrir nokkrum ár-
um.
Þorgeir var hraustur og táp-
mikill unglingur; enda var
ekki mulið undir hann á upp-
vaxtarárunum, eins og það er
kallað. Hann vandist því brátt
við að vinna hörðum höndum
og leggja sig fram í harðri lífs-
baráttu.
í þau rúm 30 ár, er Þorgeir
hefur búið í Hafnarfirði, hefur
•hanfs aðalstarf verið sjó-
kemur úf í dag.
ölEibörn komiS í Víkingsprent kl. 1.
ORSETAKJOR-
Þorgeir Sigurðsson.
mennska, og nú er hann á tog-
aranum Júní, sem er á veiðuia
við Grænland. '¦'
Þorgeir hefur hvergi hlíft
sér, hvort sem hann hefur
starfað á sjó eða landi, og hef-
ur enginn verið svikinn á að
hafa hann í þjónustui sinni.
Hann er maður harðduglegur
og kappsfullur að hverju sem
hann gengur. og hefur ávallt
sýnt skyldurækni og hollustui
við sína húsbændur.
Giftur er Þorgeir Katrínu
Markúsdóttur frá Hafursstöð-
um í Kolbeinsstaðahreppi, . og
hafa þau hjónin eignazt 6 börn,
öll uppkomin. j
Þorgeir er góður og gegn
Alþýðuflokksmaður og verka-
lýSssinni, og hafa alþýðusam-^
tökin ávallt átt traustan mál-
svara þar sem Þorgeir er.
Öllum, sem kynnzt hafa
Þorgeiri, er vel til hans, og á
hann því marga kunningja,
sem munu, senda honum kærar
kveðjur og heillaóskir í.tilefni
þessa merka afmælis.
Heill og gæfa fylgi ávallt
þér og þínum. ¦
Hafnfirðingur. >
AB 5