Tíminn - 07.07.1964, Blaðsíða 7
Útgefandi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN.
Framkvæmdasfjóri: Kristján Benediktsson. Ritstjórar: Þórarinn
Þðrarinsson (ób), Andrés Kristjánsson, Jón Helgason og Indri'ði
G. Þorsteinsson. Fulltrúi ritstjórnar: Tómas Karlsson. Frétta-
stjóri: Jónas Kristjánsson. Auglýsingastj.: Sigurjón Davíðsson.
Ritstjórnarskrifstofur i Eddu-húsinu, símar 18300—18305. Skrif-
stofur Bankastr. 7. Afgr.sími 12323. Augl., simi 19523. Aðrar
skrifstofur, sími 18300. Áskriftargjald kr. 90,00 á mán. ínnan-
lands. — í lausasölu kr. 5,00 eint. — Prentsmiðjan EDDA h.f.
Milwoodmálið
Milwoodmálið svonefnda er nú komið á það stig, að
Smith ,sem var skiþstjóri á Milwood, hefur verið dæmd-
ur í undirrétti fyrir brot á fiskveiðilöggjöfinni. Kins veg-
ar hefur hinni opinberu ákæru gegn honum fyrir það
brotið, sem alvarlegra er, þ. e. tilraun til að sigla á ís-
lenzk varðskip, verið vísað frá með úrskurði hæstarétt-
ar, þar sem ekki sé hægt að dæma í málinu, vegna fjar-
veru Smith. Smith hefur neitað að koma til landsins.
Niðurstaðan varðandi Smith virðist því ætla að verða
sú, að hann fær dóm fyrir fiskveiðabrotið, en sleppur
við dóm fyrir þá ákséru, sem er miklu alvarlegri, tilraun-
ina til að sigla á Óðin.
Sá maður, sem hefur þó brotið enn meira af sér gagn-
vart íslandi, virðist hins vegar ætla að sleppa alveg.
Það er Hunt skipherra, sem hjálpaði Smith til að kom-
ast undan. Hvarvetna þykir það hið alvarlegasta mál í al-
þjóðaskiptum, þegar erlend lögregla eða her hjálpar
sökudólg til að komast undan réttvísi þess lands,- þar
sem brotið hefur verið framið.
íslenzk stjórnarvöld tóku líka í fyrstu mjög alvarlega á
þessu broti. Þau gerðu þá kröfu til brezku stjórnarinnar,
að Smith yrði sendur hingað, og Hunt eða þeir, sem
bæru ábyrgð á verki hans, hlytu viðeigandi refsingu.
Brezka stjórnin hóf svar sitt með hinum alkunna inn-
gangi, að hún harmaði það, sem gerzt hefði, en neitaði
að framselja Smith og taldi framkomu Hunts réttmæta.
Vegna þessarar afstöðu brezku stjórnarinnar virðast
málalokin því ætla að verða þau, að Smith verður aðeins
dæmdur fyrir fiskveiðabrotið, en sleppur við refsingu
fyrir ásiglingartilraunina. Hunt sleppur ekki aðeins alveg,
heldur fær viðurkenningu yfirmanna sinna. Það er því
ekki ofmælt, að enska stjórnin hafi sýnt Islandi yfir-
gang og óvirðingu í þessu máli, enda slælega haldið á
því af íslenzku ríkisstjórninni, svo að ekki sé meira
sagt. Það er ekki dyggð hennar að þakka, þótt þetta
mál verði ekki til þess, að landhelgisbrjótar færi sig upp
á skaftið í skiptum við íslenzku varðskipin. En vissulega
dregur það ekki úr því, þegar lögbrjótur, sem reynir að
sigla á íslenzk varðskip, fær enga refsingu fyrir það, og
enski skipherrann, sem kom honum undan refsingunni,
fær hrós brezkra stjórnarvalda.
Vafalítið hefði framkoma brezku stjórnarinnar verið
önnur. ef voldugra ríki en ísland hefði átt hlut að máli
Þá afsökun hefur brezka stjórnin hihs 'ægar, að íslenzka
ríkisstjórnin hefur ekki getað fylgt málinu slælegar eftir
en hún hefur gert
Safnhúsið á Selfossi
Síðastl. sunnudag var opnað veglegt safnhús, sem
Árne$ingar hafa reist að Selfossi. Safnhúsi þessu er fyrst
og fremst ætlað að geyma byggðasafn héraðins, sem þeg-
ar er orðið allmikið Jafnframt hefur verið komið fvrir í
húsinu hinu merka málverkasafni. sem frú Bjarnveig
Bjarnadóttir gaf Árnessýslu fyrir nokkru, en í því eru
m. a. sumar beztu myndir Ásgríms Jónssonar Húsið er
þannig byggt, að hægt er að stækka bað síðar og mun þá
geta rúmað allstórt listasafn. auk bvggðasafnsins.
Hér hafa Árnesingar tvímælalaust stigið merkilegt
spor í menningarmálum, sem á eftir sð verða öðrum hér-
uðum til fyrirmyndar. Að því þarf að vinna skipulega
að slík söfn risi sem víðast um landið eins og Framsókn
armenn lögðu til á seinasta þingi Það mun stvrkja
viðhald byggðanna og treysta menningu þeirra.
T í M I N N, briðiudagur” 7. iúlí 1964.
Ólafur Jóhannesson:
Lífeyrissjóður fyrir
landsmenn alla
ÁRIÐ 1957 fluttu nokkrir
Framsóknarþingmenn tillögu til
þingsályktunar um athugun á
stofnun almenns lífeyrissjóðs.
Orðrétt hljóðaði þingsályktun-
artillagan svo:
„Alþingi ályktar að skora á
ríkisstjómina að láta athuga,
hvort tiltækilegt sé að stofna
lífeyrissjóð fyrir sjómenn,
verkamenn, bændur, útvegs-
menn og aðra þá, sem ekki
njóta Iífeyristryggingar hjá sér
stökum lífeyrissjóðum.“
Þingsályktunartillaga þessi
var samþykkt, og árið eftir
skipaði þáverandi félagsmála-
ráðherra Hannibal Valdimairs-
son fimm manna nefnd til .að
framkvæma athugun þá, sem
þingsályktunartillagan fjallaði
um. Var formaður nefndarinn-
ar Hjálmar Vilhjálmsson ráðu
neytisstjóri. Nefnd þessi skilaði
áliti sínu til ríkisstjórnarinnar
í nóvember 1960. Var niður-
staða hennar á þá lund, að hún,
Iagði til, að sett yrði iöggjöf
um almennan lífeyrissjóð, sem
allir Iandsmenn ættu kost á að
tryggja Sig hjá, enda yrði þai
um að ræða viðbótartryggíngu
við almannatryggingarnar. Jafn
framt lagði nefndin til, að unn-
ið yrði að breytingu á hlnum
sérstöku lífeyrissjóðum, þannig
að þeir veittu framvegis aðeins
viðbótartryggingu við almanna
tryggingarnar.
Þrátt fyrir þetta nefndaiálit
gerði ríkisstjórnin ekkert i
þessu þýðingarmikla réttlætis-
máli. Hún hófst hvorki handa
um undirbúning löggjafar né
gerði aðrar ráðstafanir, svo
vitað sé, til þess að koina þessu
máli I höfn.
ÞEGAR ríkisstjórnin hafði
þannig í full þrjú ár alls ekkert
aðhafzt í málinu, fluttu nokkrii
Fi amsóknarþingmenn ó síðasta
Alþingi enn tillögu um almenn
an lífeyrissjóð. Sú tillaga vai
svohljóðandi:
„Alþingi ályktar að kjósa
fimm manna nefnd í samein
uðu þingi, með hlutfallskosn
ingu, til þess að semja frum
varp til laga um almennan líf
eyrissjóð, sem allir landsmenn
eigi kost á að tryggja sig hjá“
Þessi tillaga fékkst því mið
ur ekki samþykkt óbreytt.
f stað þess samþykkti Alþingi
breyfingartiilögu flrá fjárveit
ingauefnd, og varð ályktun Al-
þingis því svohljóðandi:
„Alþingi ályktar að fela ríkis
stjórninni að láta kanna til hlít
ar hvort ekki sé tímabært að
setja löggjöf um almennan líf
cyrissjóð, sem allir iandsmenn
sem eru ekki nú þegar aðilar
að Iífeyrissjóðum, geti átt að
gang að“
ÞRÁTT fyrir þessa breytingu
er þess að vænta, að nú verði
hafizt handa um framkvæmdir
í þessu máli. Verður að treysta
þvi, að ríkisstjórnin sýni mál-
inu ekki lengur tómlæti, held
ur láti nú þegar hefja undit
búning lagasetningar, en það
verk getur að. sjálfsögðu tekií
alllangan tíma, því að þar þar1
ÓLAFUR JÓHANNESSON
margs að gæta. Ummæli
tveggja ráðherra í síðustu eld
húsdagsumræðum benda vissn
lega til þess, að skammt mur’
að bíða raunhæfra aðgerða >
þessu merka mannréttindamáli.
Gylfi Þ- Gíslason sagði m.a.:
„Þriðja verkefnið, sem ég
vildi nefna, að nauðsynlegt sé
að viima að á næstunni .i þvi
skyni að auka félagslegt rétt-
læti í landinu, er að komt á '
fót lífeyrissjóði fyrir alla lands
menn . ..
. . Næsta stórverkefni á þvi ^
sviði á áreiðanlega að vera a?
tryggja öllum íslendingum lif-
eyrisréttindi hliðstæð þeim
sem opinberir starfsmenn og
ýmsar aðrar stéttiir hafa notið
lengi undanfarið
Svíar hafa þegar komið á fót
slíku kerfi. Norðmenn eru að
undirbúa það og sama er' að
segja um fleiri þjóðir“
Ingólfur Jónsson, iandbúnað
arráðlierra sagði:
„Það er því rétt, sem á hefur
verið minnzt að lífeyrissjóð
fyrir alla landsmenn ber að
stofna“
Hvorugur ráðiierranna minnt
ist hins vegar á þá forsögn
málsins, sem hér hefur verið
stuttlega rakin Þeir gleymdu
og auðvitað að geta þess, hverj
ir fyrstir vöktu mál þetta hér
En það er algert aukaatriði
Aðalatriðið er, að nú sé af full
um heilindum unnið að skjót
um framgangi málsins.
ÞAÐ ÞARF naumast að fjöl
vrða um gagnsemi lífeyristrygg
inga. Þeim starfsmannahópum
fjölgar æ, sem njóta lífeyris
tryggingar í sérstökum lífeyris
sjóðum, lögboðnum eða samn
ingsbundnum. Það eru óneitau
lega mikil hlunnindi fólgin
þeim lífeyri, s«m sjóðir þessir
greiða, hvort heldur er ellilíf
eyrir, makalífeyrir eða barna
lífeyrir. Hjá þessum lífeyris-
sjóðum hefur og átt sér stað
fjársöfnun og með henni hefur
verið bætt úr lánsfjárþörf. Þar
hafa sjóðsfélagar átt kost á hag
stæðum iánum til byggingar
eigin íbúða. Lífeyrissjóðirnir
eru þannig sparifjármyndun
innan lands og geta bætt úr
þeim fjármagnsskorti, sem oft
Og einatt hefur verið ein af
aðalmeinsemdum efn'ahagslífs-
ins. Almennuir lífeyrjssjóður
bætii úr misrétti og stuðlar að
félagslegu réttlæti. Þess vegna
ber hiklaust að stefna að því.
að komið verði sem allra fyrst
á fót almennum lífeyrissióði
sem allir landsmenn sigj kost
á að tryggja sig hjá
í almennum lífeyrissjóði verð
ur eflaust að gera ráð fyrir
nauðsynlegri deildaskiptingu.
jafnve] þannig, að deildirnar
séu með algerlega sjálfstæðan
fjárhag Líklega þarf í hinum
almenna lífeyrissjóði a.m.k
fyrst í stað að byggja á hvoru
tveggja, skyldutryggingu, þar
sem hún ætti við, en friálsar
tryggingu fyrir þá þegna þjnð
félagsins, sem ekki þætti aS
svo stöddu fært að binda til
skilyrðislausrar þátttöku i sjóð
num. öll þessi atriði þarf ræki
lega að atliuga áður en löggjö!
er sett. Verður þar vafalausi
við ýmsa tæknilega erfiðleika
að etja. En þeir erfiðleikai eru
áreiðanlega ekki óyfirstígan
legir.
ALMANNATRYGGINGARN
AR hafa komið að góðu gagni
og veitt öldruðu fólki og Sryrki
um ómetanlega aðstoð. Þær
voru í raun réttri npptiaflee'
vísir að almennum iífeyrissjóði
en með almannatryggingalög
unum frá 1946 var horfið frá
sjóðsmyndum og að niðurjöfn
un. Við núverandi aðstæður
virðist óhjákvæmilegt að
byggja á almannatrygginga
kerfinu sem grundvelli. Sam
kvæmt minni skoðun á því hinn
almenni lífeyrissjóður ekki að
koma í stað almannatrygging
anna, heldur á hann að velt?
viðbótartryggingu. Með hinum
almenna lífeyrissjóði á að
stefna að því að allir lands
menn fái þá aðstöðu. sem þei’
einir hafa nú er njóta trygg
ingar i sérsjóðum. Eg held, a?
honum eigi að ætla sams kon u
hlutverk og beim sérstöku lit
eyrissjóðum, sem veita viðbói
artryggingu við almannatrygs
ingarnar. Jafnframt þarf svn
með einhverjum hætti að finnr
ráð til að tryggja verðgildi
hans
I
gsg