Alþýðublaðið - 19.12.1953, Side 5

I
ILaugardagur 19. des. 1953.
ALÞYÐUBLAÐH9
FYRSTA NÓVSMBER var
íialáið hátíðlegt 25 ára áfmæli
ihéraðsskólans á Laugarvatni.
Gestir voru margir, þeirra á
Kieðal menntamálaráðiherra, i
Jónas Jónsson fyrrum ráð-1
herra, stofandí skólans, nem-
endur frá fyrri tímum og
margir fleiri.
A Laugavatni eru nú fimm
skólar. Þrír almennir skólar,
héraðsskólinn, menntaskóli og
toarnaskóli, og tveir sérfræði-
skólar, húsmæðras'kóli og
.íþróttakennaraskóli. Einnig
mætti nefna vísi að iðnskóla.
Alþýðublaðið hefur í tilefni
Jþessa átt sámtal við Bjarna
Bjarnason skólastjóra á Laug-
arvatni og ýmis önnur áhuga-
Jtnál hans.
—- Hvert er fjölmennið í
skólasetrinu hjá ykkur?
„í þessum fimm skólum eru
3iú rúmlega 250 nemendur.
Kennarar eru 21, að stunda-
kennurum, meðtöldum. Hver
skóli er algjörlega sjálfstæð
stoínun með aðgreinda starfs-
kráfta og fjárhag. Kénnarar
vinna þó sem stundakennarar
sitt á hvað í skólunum í sam-
ræmi við sérmenntun þeirra
og þarfir skólanna. Þetta og
snargt fleira eru kostir sambýl-
isins. Sumir munu hafa andúð
,á því, að svona margt náms-
fólk búi í nágrenni hvað við
annað í skólum 'í sveit. Sá hugs
unarháttur er í flestum atrið-
,»m byggður á misskilningi“.
— Hvernig gefst samfoýlið?
„iS'kóIarnjir vita furðu lítið
fover af öðrum, nema til góðs
eins, sé rétt skipulagt og vel
stjórnað.
Að vísu þurfa skólarnir að
hafa samstarf um ýmislegt og
sameiginleg afnot t. d. af
íþróttahúsi og sundlaug, í því
er hagsýni. Þá hagsýni má telja
tú kosta sambýlisins.
Sameiginlegt mötuneyti er
einnig Iiugsanlegt fvrir héraðs
skólann, menntaskólann og
íþróttakennaraskólann, eins
<og nu er, en til þess að svo fjöl
mannt mötuneyti sé örugglega
í ffóðu lagi, barf bæði góðan
úíbúnað. mikið húfrúm og úr-
valsstarfsfólk. einkutn brvta,
sero um leið væri húsbóndi í
borðstofunnl og hæfur til að
héra ábyrað á henni. Mér þyk-
ir þn sennileat. að bezt reynist
að fover skóli hofi sit.t mötu-
íiéýti fvrir sia. Að öðru Jevti
verður l,''rer skóli. að foafa sirm
eiainri húsakosf oCT leíkvelli til
daalearanota. Árekstrar meaa
ekki °irrq ppt* stað -vévna þess,
igg. éiióct sér. L""- eicrj rétt-
nnn. Skemmtanalífið foöfúm við
þanniff. ,að foi7er rOnA1 j or ú-t. af
ffvrjn si0, þe^ði. víð fovöMvökur.
prindaflutnine'. skinl. dans og
. tstundurn einniff rnvn-Jpívniná-
Br, en síðan eru sameicrí'eTep'ar
i?.kemmtanir eftir samkomu-
íagi“.
--- TJ-rrom t°Tur foú eðalmun-
?nn á hoimavict-n'c.hólum og
5iemm pönvn ákóhim ?
. .Hejmaví Tfarsfoó'' sv heim+a
mikla Rrv-ekni o° v-mnu af nll
ftmi oirmm clqrfCTV,Hnvmm.. en
ieinVyim foó af cV"1octjóru'niym
■ fiyy kenmrrnmim. MjöfJ er nfo'Vu
Baman ecj íafria nð vo'ri cTrcÓa-
fcfió-* orin ‘íravrnarri i 'Tieime^nct
igrcjcóla eða heimancrnnpfusknla.
þð (" foeccrim; mönnnm. ekki
(jVrjinoS í noiriu, hvorki Iaunum
rné fníðindum.
Samfal við Bjarna Bjarnason skólastjóra um
Aðaláhyggjuefnin í sam-
bandi við skólahaidið í heima-
vistarskóla eru utan þess tíma,
sem kennslan stendur yfir,
nefrJlega sjálft uppeldisstarf-
ið, einkanlega það, að skóla-
fólkið ræki skyldur sínar og
komi kurteislega fram hvað við
. annað. í heimangönguskólun-
um fellur þetta hlut.verk að
NU í IIAUST átti héraðs-i,
skólinn á Laugarvatni 25 J
ára afmæli, og á þessu tímaS
bili hefur risið þar uppS
mesta skólasetur í sveit á Ís-N
Iantli. Hefur Alþ.vðublaðið í)
(jilefni þessa átt meðfylgj- i1
andi samtal við Bjarna^
Bjarnason skólastjóra, þar^
sem hann ræðir sér í lagi um1
skólasetri’ð á Laugarvatni, ^
en einnig viðhorf og hags-s
munamál fólksins í dreifbýlS
inu frá sínu sjónarmiði. ErS
blaðinu ljúft að koma skoð-S
unum hans á framfæri við)
lesendur sína, þó að vmsir í1
telji sjálfsagt, að sumt orkú
tvímælis og gefi ástæðu til *
frekarí umræðna. ^
mestu leyti í hlut heimilanna“.
— Verkefnin í framtíðinni?
„Þó að Laugarvatn sé þegar
all vel á veg komið sem skóla
setur, er enn þá ærið langt í
land, að þeir fimm skólar, sem
þar eru, séu fullbúnir, hvað þá
ef fleiri bætast við, t. d. iðn-
skóli og bændaskóli, en senni-
legt þykir mér, að. þeir verði
stofnaðir á Laugarvatni með
tíð og tíma. Það, sem nú kall-
ar mest að varðandi héraðsskól
ann, er endurreisn skólahúss-
ins, sem brann 1&47. Þá má og
bend.a á, að þótt menntaskóla-
húsið á Laugarvatni sé stórhýsi
eins og það er, er eigi að síður
hluti áf húsinu m.eo öllu óreist
ur. íþróttakennaraskóli ís-
lands á Laugarvatni hefur mjög
nauman húsakost snnan en á-
gætan íþróttasal og barnaskóla'
hús þarf að reisa bráðlega, en j
núna leigir héraðsskólinn1
hreppnum kennslustofu fyrir
börnin“.
— Viðhorfin í raímagnsmál-
inu frá ykkar sjónarmiði?
,,Enn þá verða skólarnir á
Laugarvatni að láta nér nægja
litla vatnsaflsstöð og dieselvél
ar til ljósa, suðu og iðnaðar.
Sogsrafmagn er enn óleitt til
okkar, höfuð skólasetursins á
fslandi, þó eru ekki nema 30
km. frá Sogsstöðinni að Laug-
arvatni og að minnsta kosti
16 heimili á þeirri leið, sem
myndu taka rafmagn. Fólki
því, sem hýr allt í kringum
Sogsstöðina, er satt að segja
farið að leiðast að bíða svona
lengi eftir því að fá raforkuna
heim til sín og að horfa á aflið
Ieitt til fjarlægra staða jafnóð
um og virkjunin færist >í auk-
ana. Þetta fólk hefur hingað til
mátt láta sér nægja að horfa á
Ijósadýrðina við stöðina og öll
þessi stórkostlegu mannvirki
gerð til þess að leiða raforkuna
burtu frá því og út úr hérað-
inu, þar sem aflgjafinn. þó er.
Þolinmæðin yfir þessu hátta-
lagi þeirra, sem hér ráða mál
um, er nú á þrotum og meðal
annars af þeim ástæðum eru
Árnesingar nú að vinna að
stofnun raforkuriðs Árnes-
sýslu. Verður ráðið skipað ein
um manni úr hverjum hreppi
sýslunnar. Ráði þessu er ætlað
að vera á verði o? vinna að
raforkumálum í Árnessýslu.
Öll þjóðin krefst nú raforku
til heimiiisnotkunar. Sú krafa
er sjálfsögð afleiðing af þeirri
þrá mannanna, að allir séu jafn
réttháir, enda er hávær áróð-
ur fyrir því að svo skuli vera.
Sveitafólkið sér hvernig um-
horfs er í Reykjavík og flest-
um bæjum í landinu og þétt-
býli, þar er raforkan. Þrátt
fyrir allt skraf, fer því víðs
fjarri, að sveitirnar séu jafn
réttháar í framkvæmdum hins
opinbera eins og þéttbýlið. Er
Sænsk ver&launasaga eftir Per Olof Ekström:
Sumardansinn

m
TJ"
TE--
Hlaut sænsku verðlaunin í norrænni skáld-
sagnakeppni árið 1949.
*
Hlaut þegar í stað eínróma lof allra bókmennta-
gagnrýnenda og ákafar vinsældir lesenda.
*
Hefur komið í mörgum útgáfum í Svíþjóð og
selzt meira en flestar aðrar bækur.
* . ...
Kvikmynd, sem gerð vár eftir sögunni árið
1951, hefur farið glæstari sigurför um Svíþjóð
en nokkur önnur mynd, fyrr og síðar.
❖
Kvikmyndin var sýnd í Reykjavík og fádæma
aðsókn og ágætar viðtökur.
„Ég hefi sjaldan orðið eins gagntekinn af nokkurri ástarsögu. . .
segir ein'a gagnrýnandinn.
Gefið vinum yðar þessa fögru og heilsteyptu skáidsögu í jólagjöf.
D raupnisútgáfun
Skólavörðustíg 17. — Sími 2923.
dreifing rafmagnsins þar Ijós-
asti votturinn.
Ekki er óeðlilegt þó að fólk,
sem ekki er sérlega hneigt fyr-
ir sveitastörf, skoði sig betur
sett í birtu og yl, sem. rafork-
an veitir, og á mánaðarlaunum
hjá ríkinu eða fyrirtækjum,
t sem njóta trausts, heldur en
1 við hinn áfoættusama og erfiða
. landbúskap, þar sem einnig
vantar flest þau þægindi, er
j þéttbýlið fiiefur þegar jfengiS-
i með ríílegri aðstoð af almanna;
fé og erlendum óafturkræfum
| fjárframlögum. Hins vegar tel
ég rétt að hvetja alla þá, sem
t.reysta sér til að vera kyrrir.
í sveitunum, að gera það í
trausti þess. að þessi kenning.
um jafnrétti verði fljótlega áS.
veruleika í sjálfu verkinu, t.
d. því verki, að flýtt verði svp
sem framast er auðið að leiða
rafmagn heim á hvert einasta
heimili í landinu. Reykvíking-
ar ættu að skilja þessa kröfu
dreifbýlismanna öllum öðrum
fremur“.
— Sumt foæjafólk er ekld
ætíð réttsýnt á hag báandanna.
„Þrátt fyrir það, þótt Rejtk-
víkingar hafi gengið fyrir um
öll þægindi og ekki sízt varð-
andi rafmagnið, sem þó er sótt
í fallvötn sveitanna, án þess
sveitafólkið jijóti hins sama,
telja margir í bæjunum eftir
það verð. sem bændum ber fyr
ir búvörur sínar, og veldur
þetta sjónarmið mikilli óá-
nægju í sveitunum. Margir
bæjamenn sagði ég, hinir eru,
þó miklu fleiri. sem líta. verð-
lagið réttum augum. Til hags-
bóta fyrir neytendur fýrst og
fremst greiðir ríkissjóður ýms
ar vörur niður, en niðurgreiðsl
ur á skrásettu verði eru bænd
um stórhætulegar og ættu alls
ekki að eiga sér stað.
Ef búvörur seljast ekki upp
viss tímabil, telja ærið margir
neytendur. að bændum beri a<5
lækka vöruverðið, svo að fólk-
ið eigi auðveldara með að
kaupa bær. í verði búvaranna
eru fólgin laun bóndans, og
verðið er ákveðið á fyrirfram
ákveðnum samkomulagsgrund-
velli af löglegum aðilum, verð
lagsráði landbúnaðarins, en í
því eiga bændur tvo fulltrúa
og neytendur tvo. svo sem vit-
að er.
Þannig er réttur neytandans
tryggður. Með sama rétti ættu
atvinnurekendur og bar með
bændur að eiga fulltrua að
iöfnu við verkamenn, þegar
kaupt8vti er ákveðinn, en allír
vita. að slík ákvörðun er gerð
af ATbýðusambandi íslands, en'
bændur ékki aðspurðir né aðr-
ir framleiðendur eða vinnu-
vaitendur. Bændur telja það
eðlilegt, að fulltrúar verka-
manna. ákveði kaup þeirra. ■ og
bændur krefjaist sama réttar
sér til handa, um verðlagníngu
búvara, því að kaupákvörðují
verkamanna er hliðstæð verð-
lagningu búvara.
IDaglaunamenn ganga heldur
atvinnulausir en bregðast sío-
um samtökum með því að
1 bjóða vinnu sína u.ndir taxta,
á sama hátt lækka bændur
ekki vörur sínar, þó að eitt-
hvað safnist fvrir vissa tíma.
Þetta verða allir að skilja, að
minnsta kosti þeir, sem eru í
Framhald á 7. síðu.
DJ A
Lækjargötu 10. Sími 6441.
Údyru9 pyzku rafmagmtœki
eru góðar og nyísamar jólagjafir. — Kynnið yður verð hjá okkur.
T. _JS'»
Lækjargötu 10. Sími 6441.

’-‘r*~*~*+r***r*.