Tíminn - 15.12.1964, Page 5

ÞRIÐJUDAGUR 15. desember 1964
Útgefandl: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Framkvæmdastjórl: Kristján Benediktsson. Kitstjórar: Þórarinn
Þórarinsson (áb). Andrés Kristjánsson, Jón Helgason og'-Indriði
G. Þorsteinsson. Fulltrúi ritstjómar: Tómas Karlsson Aug-
Iýsingastj.: Steingrimur Gíslason. Ritstj.skrifstofur i Eddu-
húsinu, simar 18300—18305. Skrifstofur, Bankastræti i. Af-
greiðslusími 12323. Auglýsingasimi 19523. Aðrar sknístofur,
sími 18300. Áskriftargjald kr. 90,00 á mán. innanlands — í
lausasölu kr. 5,00 eint. — Prentsmiðjan EDDA h.f.
Spurt um hagsýslu
Hinn 5- nóvember síðastliðinn luku yfirskoðunarmenn
ÁMungis, Jörundur Brynjólfsson, Jón Pálmason og Björn
Jó nnnesson við endursk. sína á ríkisreikningum 1963
í :! nugasemdum þeirra kennir ýmissa grasa. Sú athuga-
seind þeirra vekur ekki sízt athygli, að seinustu fjögur
árin hafi verið varið 2.7 millj kr. til svonefndra hag-
sýslustarfa, en árangur þeirra virðist hins vegar ekki
sjáanlegur. Segir svo um þetta í athugasemdinni:
„Sagt er að til þessara starfa hafi verið stofnað til að gera
ýmsar starfsgreinar í rekstri ríkisins einfaldari og ódýr-
ara bókhald og skýrslur þess fullkomnari og aðgengilegri.
Við þessi störf hafa fengizt allmargir menn, innlendir
og erlendir, og nema greiðslur til sumra talsverðu fé.
Yfirskoðunarmönnum er ekki ljóst, hver árangur hefur
nú þegar orðið af þessu starfi, eða hvort vænta megi
meiri árangurs síðar meir. Og hvort mikið sé enn ógert
við þennan hagsýsluundirbúning áður en sú sýslan kemst
í framkvæmd.
Þar sem mjög lítið liggur fyrir um, hvernig þessu máli
er varið, hvað undirbúningi þess líður, og hvers vænta
megi um framkvæmd þess og áhrif þess á rekstur stofn-
ana ríkisins, þegar farið er að vinna eftir þeim reglum,
er settar verði um þessi efni.”
Svör fjármálaráðherra við þessari athugasemd yfir-
skoðunarmanna veita engar upplýsingar varðandi fyr-
irspurnir þessar og eru nánast vangaveltur út í hött. Yfir-
skoðunarmenn segja líka í gagnsvari sínu, að svör hans
„gefi frekar litlar upplýsingar um þetta vandamál.” Þeir
segja svo ennfremur, að ,,þar sem líkur séu til, að áfram
verði varið fé til hagsýsluundirbúnings beri nauðsyn til
að taka það mál fastari tökum en verið hefur.“
Yfirskoðunarmenn segja þetta ekki að ástæðulausu,
því að í annari athugasemd benda þeir á, að kostnaður
við ríkisskattstofu og skattstofur hafi farið rúmar 10
millj. kr. fram úr áætlun fjárlaga á árinu 1963 og „sýni
það greinilega, að hið nýja fyrirkomulag á innheimtu
skattanna sé miklu dýrara en hið gamla var.” Höfuð-
rökin fyrir því, að hið nýja fyrirkomulag var tekið upp,
höfðu einkum verið þau, að það væri gert af hagsýslu-
ástæðum!
Það er því engin furða, þótt yfirskoðunarmönnum
Alþingis þyki hagsýslukostnaður ríkisstjórnarinnar at-
hugasemdaverður og óski upplýsinga um árangur hans.
Þrátt fyrir eftirgrennslan þeirra hefur sá árangur ekki
fundizt, heldur hið gagnstæða.
I for á sunnudögum
Á hverjum sunnudegi nú um hríð læðir Bjarni Bene-
diktss»«i þeim rógi að í Reykjavíkurbréfinu, að Fram-
sóknarmenn hafi staðið og standi gegn hinum fyrirhuguðu
flotamannvirkjum í Hvalfirði vegna þess að Olíufélagið
missi af leigutekjum, ef Bandaríkin koma sér upp eigin
geymum þar-
Ef Framsóknarmenn ættu að fara að keppa við sunnu-
d- '’flutning Biar^ A hverium sunnudegi að
birta hliðstæða hugleiðingu um það, að Bjarni og Guð-
mundur I. hafi horfið frá fyrn stefnu sinni og leyft hinar
nmraRridii framki'^mHir vrgna m-óðans sem því fylgdi.
Umræðurnar væru þá komnar niður í baðþró forsæt-
isráðherra á sunnudögum, eða m.ö.o. niður í forina.
Bjarna mun látið eftir að taka þar sunnudagsbað sitt
ei'samall.
TIMINN
r
Ingvar
alþingismaöur:
MIKILVÆGI SfiDARlLUTN-
INGA FYRIR NORDURIAND

Ingvar Gíslason
miivnast, hvernig fór um verk-
smiðjureksturinn á Dagverðar-
eyri í næsta nágrenni við áður-
nefn^a .iJjfilteyrjaByegk-
smiðjan er einkafyrirtæki, en
verksmiðjain í Krossanesi eign
Akureyrarbæjar, en báðar hafa
notið framsýnnar forystu á-
ræðinna forstjóra, sein bófust
manna fyrstir hamia um silóar-
flutninga af fiarlægum slóðum
til þess að tryggja fyrirtækjum
sínum hráefni. Hokkuð var
flutt af síld til verksmiðianna á
Siglufirði sl. sumar, eu engan
veginn nóg miðað v,ð oinn öfl-
uga verksmiðjukost þar. En sú
reynsla, sem fengizt hefur af
síldarflutningum, bendir útví-
rætt í rétta átt. Síidarflutning-
arnir eru vel mögulegir tækni
lega séð og hljóta að borga sig
betur en sá kostur að láta dýr
og öflug atvinnutæki standa að-
gerðalaus, atvinnucæki, sem eru
grundvöllur alls atvinnul'fs við-
komandi staða og geta auk þess
veitt tugum eða liundruðmn að
komufólks góða atvinnu
Horfur í síldarflutningum
ættu stöðugt að fara batnandi,
ef ráðamenn í atvinnu og
stjórnmálum hefðu vilja til
þess að nýta þá möguleika,
sem vitað er að eru fyrir
hendi.
Fram að þessu hafa síldair-
flutaingar verið Ieystir við erf-
ið skilyirði, en ný tækni, sem
kunn er í Vesturheimi, bæði í
Bandaríkjunum og í Suður-
Ameríku, gefur miklar vonir
um það, að hægt sé að gíör
breyta á skömmum tíma lönd-
unar- oig flutningsaðiferðum
þeim, sem nú tíðkast. Þessi
nýja tækni skapar m.a. mögu-
leika fyrir flutn'ingi á söltunar-
og frystingarhæfri síld um
mjög langa vegu og ætti að
geta gert sjávarplássin sem
næst óháð síldargöngum. Með
hinni nýju tækni á ég fyrst og
fremst við svonefnda Harco-
sogdælu, sem nokkur tilraun
var gerð með í sumar á olíu-
skiipinu Þyrli að frumkvæði
Einars Guðfinnssonar í Bol-
umgarvík, en að sjálfsögðu
verður að búa svo um síldina
í flutningaskipunum, að hún
geymist óskemmd. fsun og sölt-
un eru gamalþekktar geymslu-
aðferðir og þeim ætti að vera
hægt að beita með góðum
áramgri jafnt á sumri sem
vetri.
Einn af kostum Harco-sog-
dælunnar er sá, að hún gerir
það kleift að losa síldarafla
úr veiðiskipum með auðveldum
og skjótum hætti úti á síldar-
miðunum. Er það ómetanlegt,
þar sem það myndi spara
veiðiskipunum siglingu til hafn-
ar og auka raunveruleigan
veiðitíma, auk þess sem það
gæfi e.t.v. smærri skipunum
möguleika á að taka þátt í síld-
veiðum með betri árangri en
nú er hugsanlegt.
Mleð þessum fáu orðum hef
ég viljað mintna á vandamál
norðlenzkra sjávarplássa, sem
byggja afkomu sína á síldar-
afla en hafa orðið afskipt um
aflafeng hin sfðari ár og það
svo, að fullkomið hættuástand
er ríkjandi af þeim sökum.
Vandamál þessara staða verða
í mörgum tilfellum aðeins leyst
með síldarflutningum — það
verða allir að gera sér ljóst —,
og ég hygg, að það megi tak-
ast, ef vilji er fyrir hendi.
ÞRIÐJUDAGSGREININ
A/
Harmagrátur
ÆÆ
Sannazt hefur á þessu hausti
sem oft áður, að síldin er duttl-
ungafiskur og valt að treysta
'göngum hennar. Undanfarin ár
hefur síldiarafli á haust- og
fi vetrarvertið verið mikill við
Suður- og Suðvesturland, en
nú er ekki annað sýnna en að
veiði ætli að bregðast á þess-
um slóðum. Hins vegar veiðist
nú þessar vikur mikið síldar-
magn út af Austfjörðum og
það svo, að ekki virðast nein
tök á að vinna úr því eins og
hugsanlegt væri, ef nauðsyn-
legum skilyrðum væri annars
fullnægt austanlands.
Fréttir útvanps og blaða
greina frá því nú í vikuinni,
að útgerðarmenn og eígendur
fiskvinnslustöðva . Revkja-
vík og annars staðar á Faxa-
flóasvæðinu hugsi sér að flytja
sfldina af Austfjarðamiðum
suður til verkunar og vinnslu.
Það er ekki einasta talað um
að flytja bræðslusíld þessa
löngu leið, heldur og sfld tfl
söltunar og frystingar. Gagn-
kunnugir menn þessum málum,
svo sem skrifstofustjóri sfldar-
útvegsnefndar, Gunnar Flóv-
enz, hafa látið sva ummælt. að
ástæða sé til bjartsýni um slíka
flutninga og segja vel möguiegt
að flytja söltunar- og frysting-
arhæfa síld með togurum eða
0 öðrum skipum austan af landi
suður til Reykjavíkur. Enda
stendur ekki á aðgerðum, því
að þegar munu fleiri togarar
en einn ráðnir til slíkira flutn-
inga.
f þessu sambandi vil ég
minna enn einu sinni á það,
sem oft hefur verið drepið á
áðuir í ræðu oig riti nú að und-
anförnu, hvílíkt stórmál sfldar-
flutningar eru fvrir sjávar-
plássin á Norðurlandi. Eins og
kunnugt er, hefur síldin lagzt
hin síðari ár með öllu frá Norð
urlandi oig færzt austur með
landinu og oftast legið djúpt
úti fyrir Austfjörðum. Afleið-
ingin hefur orðið hin geigvæn-
legasta um allt Mið-Norður-
land a.m.k., einkum á S'iglu-
firði og í kaupstöðunum við
Eyjafjörð, að ekki sé minnzt á
Skagaströnd, þar sem ástandið
er að líkindum verst og á sér
langan aðdraganda Alkunna
er, að Siglufjörður byggir til-
veru sína svo að segja ein-
göngu á sfldarbræðslu og sfld-
arsöltun, og sjávarplássin við
Eyjafjörð, s.s. Dalvík og Ól-
afsfjörður, eru i atvinnulegu
tilliti stórlega háð sfldar-
vinnslu, einkum söltun, enda
treyst á sumarsíldveiðina sem
atvinnugrundvöll öðru fremur.
Við Eyjafjörð eru einnig
tvær afkastamiklar sfldarvcrk-
smiðjur, á Hjalteyri og í
Krossanesi. Munu báðar þessar
verksmiðjur nú taldar „illa
staðsettar“, og er raunar langt
síðan — iafnvel meðan síldin
var enn fyrir Norðurland'i —
að ýmsir töldu rekstur síldar-
verksmiðja á Hjalteyri og i
Krossanesi dæmdan til upp-
dráttar, oig er þess skemmst að
í tilefni „harmagráts' Sig
urðar A. Magmissonar þar
sem hann telur 8—10 kelling-
ar drottna i bokmenntaneimi
íslendinga.
Mottó:
Ungu skáldin kúra og kopa
— kellingarnar ráða —
Hver vill hefja lúSin lil sigur-
dáða?
Kerllingarnar ein og átta
— ofurvald í bókmenntum —
Ný-skáld eigra utan gátta
æst á taugum síspcnntum.
ÞÆR selia flest ar setja * ietur
— sjáleg rit með gyllingum.
Þjóðina sína þekkja betur
þúsund „atómsniilíngum“
Útgefandi bljúgur biður
— um bók, sem ’.ofar peningum
Enginn þekkir upp né niður
á angurskeggja teningum!
Snúinskeggi.