Alþýðublaðið - 19.01.1955, Blaðsíða 5

Alþýðublaðið - 19.01.1955, Blaðsíða 5
Miðvikudagxir 19. jan. 1955 ALÞYÐUBLAÐIÐ 5 EINS OG Ijóst kemur fram í greinargerð Félags íslenzkra myndlistarmanna hefir félag- inu með bréfi frá Stokkhólmi dags. 17 febr. 1954 borizt fyrstu boðin um Rómarsýning una, þá :,ófullburða hugmynd", eins og komizt er að orði. Þó stendur á öðrum stað í grein- argerðinni, að tilboði ítölsku ríkisstjórnarinnar hafi verið svarað játandl 13. júlí í sum- ar og staðfest skömmu síðar af Félagi íslenzkra myndlistar manna. Gæti þetta bent til Joess, að nefnt Stokkhólmsbréf liafi verið veigameira en látið i þesS voru 1947, e er í veðrl vaka. Er því aug- Ijóst og staðfest, að Ásgrimur Jónsson hefir hvergi hallað réttu máli, og mátti öllum vera það ljóst. ,,Endanlegt boð um samnorræna lifetsýn- ingu í Róm lá bó ekki fyrir fyrr en um miðjan nóvember s.L“, segir ennfremur í grein- argerð Félags íslenzkra mynd listarmanna. en áðui. er sagt, að tilboði ítölsku rlkisstjórn- arinnar hafi verið svarað ját andi 13. júlí. Er þetta ekki dá- lítið einkennileg röksemdar færsla og bending um, að hér sé verið að æfa sig í orðaleik, sem ekki er að skaplyndi manna eins og Ásgríms Jóns- sonar. Bréf um sýnínguna Greinargerð og andsvar: lis ingum einstakra fræðslustarfsemi o. fl. Stjórnir ég þekkti til, skipaðar e'num manni, auk starfandi málara, er var fulltrúi í menntamálaráðu- neytum landanna, opinberum safnvörðum eða öðrum fulltrú um hins opinbera, og sýnir það mjög gremilega. að gert er ráð fyrir sarnstarfi við stiórnarvöld landanna. Jafn- 1-jóst er af lögum félaganna, að almenn þátttaka er -hugsuð þar í samsýningum, enda deildirn ar þannig upp byggðar. að gert er ráð fyrir almennu samstarfi hinna ýmsu félaga, og er mér ekki kunnugt um, að útnefn- ing fulltrúa í einstökum félög um fari þar eftir almennri höfðatölu, enda erfitt að koma slíkum ;,lýðræðishugmvndum“ barst Nýja myndiist.arfélaginu á framfæri í listum, þar sem ekki fyrr en 6. des. s.l. ems og áður er vikið að, og engar formlegar umiræður áttu sér stað milli félaganna. Norræna listbandalagi.ð hef- margir eru kallaðir en fáir út- valdir. Ekki er mér kunnugt um, hvort stjórn Norræna list- bandalagsins veit hvernig mál málara, 1 bandalagið var síofnað. Eru | mál það tilmæli okkar, að stjórn Félags íslenzkra myndlistar- j ma-nna upplýsi hvort svo er. | Að öðru leyti leyfi ég mér að vísa til bréfs okkar til mennta málaráðiherra dágs. 28i apríl 1953, og samrit var sent af til F.Í.M., en sem er of langt til að birta hér, þar sem varað er við því. að það félag fari eitt með umboð Norræna list- bandalagsins, og gangstætt væri því, sem er á hinum Norðurlöndunum og lögum bandalagsins. Félag íslenzkra mvndlistar- manna flaggar mjög >með fjölda meðlima sinna, enda vekur Ásgrímur Jónsson at- hygli á því í bréfi sínu, að það félag sé fjölmennara. Nýja myndlistarfélagið hefir átt kost á að fjölga meðlimum en félagið er stofnað seu Drengilegar eru. engan veginn komin á þann veltvang, að þau orðin ,,viðkvæm og hreinskilnar umræður eru rétta leiðin. Þeir aðilar, sem hér ræða saman, eru margir hverjir persónulegir vinir og félagar, og því ástæðulaust að óttast, að út af þessum nauð- synlegu umræðum fjandsamlegar déilur aðilar gæta -hófs grímur Jónsson bréfi. Rómaborg. Það er engin fram tíðarlausn þó að í stjórn Félags isl. myndlistarmanr.a séu í svipinn ýmsir drengilegir menn, sem sýnt haía það lítil- læti að telja sig fúsa til að skipa sjálfir einn fulltrúa frá 1 okkar félagi í sýningarnefnd, ! sem var.la. virðist þó einu sinni löglegt eítir því sem fram kem : ur í greinargerð félagsins. Samskonar háttvísi hafa þeir og sýnt gagnvart einum utan- : félagsmanna og er vonándi, að . ekki verði tekið hart á því, enda fara þeir ekki dult með ábyrgðartilfinningu sína gagn vart umbjóðendunum ytra, og finnst ýmsum, að hún mætti öllum að skaðlausu einnig ná nokkru nánar til eldri félaga þeirra iiér heima. Eina hugsanlega framtíðar- spinnist lausnin, sem viðunandi er fvr ef báðir ir þjóðina. sem kemur til með eins og Ás- að bera kostnaðinn við allar Terði í sínu meiriháttar sýningar erlendis, j er að fulltrúar viðurkenndra, Nýja myndlistafélagið < með áðurnefndu bréfi tál ir víðtæku menningarhlut- ,um er hér hátlað, þær breyt- verki að gegna á Norðurlönd , ingar, sem orðið hafa í samtök um með sam'<jýn,ingum, kýn- 'um málaranna hér frá því að Handrifin í Svíþjóð ALÞÝÐUBLAÐINU hefur foorizt eftirfarandi athugasemd frá utanríkismálaráður.þytinu vegna skrlfa í ..Yettvangi dags ins“ um íslenzku handritin í Svíþjóð og ummæli Helga P. Briem sendiherra varðandi það mál: Hr. ritstjóri, í „VETTVANGI DAGSINS“ í Alþýðublaðlnu 9. janúar s.l. segir svo: „Helgi Briem sendiherra lét í blaðaviðtali í Svíþjóð fyrir alllöngu þau orð falla, að ís- lendingar mundu engar kröf- ur gera á hendur Svíum um skil á handritunum". Er síðar veitzt að ríkisstjórninni fyrir að fyriskipa ekki sendiherran um að afturkalla þessi ummæli eða hreinlega afneita teendi- herranum. Ummæli þessi munu byggð á bréfi, sem Helgi P. Briem sendiherra ritaðí ritstjóra Svenska Dagbladet og birt var í því blað: 14. marz í fyrra. Var foréfið ritað í því skyni að mótmæla röngum upplýs- íngum frá Kaupmannahafnar- fréttaritara þess blaðs um handritadeilu Dana og Íslend- inga. Var útdráttur úr þessu svari sendlherra birtur með fréttatilkynningu utanríkis- ráðuneyti.sins 25. marz 1954, sbr. hjáP.gt afrit af fréttatil- kynningunn'. Orðrétt segir sendiherra þar (um handrit sænskum söfnum): „íslendingar viðurkenna, að þessi handrit í sænskum söfn um hafa verið kevpt, enda hafa þeir aldrei krafizt afhend ingar þeirra“. Það er því ijóst, að sendi- herra hefur eigi skýrt frá öðru en því, sem allir vita. þ. e. að engar kröfur hafa verið gerð ar á hendur Svíum um afhend smum með því markmiði að meðlim | óviðunandi sé, að tveir ur ir þess taki, helzt arlega. þátt hópi stærstu málara okkar, í samsýníngum þess með nýj- um myndum, er sanni, að fé- lagsmenn séu í raun og veru starfandi málarar, er óihikað leggi verk sín undir dóm al- nöfn meðlima sinna og mun ingu handrita úr sænskum söfnum. Ástæðulaust er að gera sendiherra upp önnur orð en hau; er hann hefur.skrif að, og áfellast síðan ríkisstjórn i'na fyrir að veita honum ekki ávítur þar fyrir. FRÉTT ATILK YNNINGIN. Svenska Dagbladet birti sunnudaginn 14. marz s. 1. ieið réttingu og gremargerð um handritamálið frá dr. Helga' verið til albingis um opinber- P. Briem, sendiherra. Tilefnið an fjárstyrk lil þess að standa 1 undir kostnaði við þátttöku ís- mennings. Þetta hlýtur líka ’ eitt að hafa kosið að ganga úr að vera skllyrði fyrir inntöku, félagi því, sem þó fer áfram í félagið, auk þess að allir með.með umboð Norræna listbanda limir félagsins samþykki inn- jlagsins, og ólíklegt að á meðan tökubeiðnina. Nýja myndlls'ta! svo stendur, að alþingi veiti félagið hefir birt opinberlega styrk til sýninganna á vegum Félags ísl. myndlistarmanna halda því áfram. Væri æski- án sérstakra skilyrða, eins og legt, að Félag ísl. myndlistar líka hefir komið rnjög greini- manna gerði slíkt hið sama, jlega í ljós með samþykktinni og er það eina sönnun þess, að (um styrk til sýningarinnar í félögunum séu ekki „gervi- meðlimir“. Félag ísl. myndlistarmanna virðist telja óhepnilegt, að bessi mál séu rædd ooinber- lega. En þar sem leitað hefir erg^ starfandi málara og hins opin bera, fari með umboð Nor- og eins og tíðk azi hjá hinum Norðurlanda- þjóðunum. Hvort þeir 10 menn, sem nú skipa Nýja 1 myndlistafélagið og félagið Óháðir listamenn, ættu þar 3 á móti 12 frá Félagi ísl. mynd listarmanna skal ckki deilt hér. Ef til vill verður hægara að átta sig á því, er birt hefir verið opinberlega meðlimaskrá skrá Félags ísl. myndlistar- manna eins og hin félögin hafa gert. Frá því er sagt, að Jóhannes Kjarval og Tómas Guðmunds son, formaður Bandalags ís- lenzkra listamanna, hafi brugð izt' vel við málaleitunum um meðmæli með umsókn um styrk til sýningarinnar. Er það varla meira en hver og einn annar mundi hafa gert, ger- andi ráð fyrir. að samkomu- lag yrðj um val myndanna, Framhald á 7. síðu. menntamálaráðherra, dags. i r£en listbandalagsins og skipi 28. apríl 1953, tilraun til þess syningarnefndD. að leysa eitt af höfuðvanda- málum þessara tveggja félaga, nefnilega þátttöku þeirra í Norræna listbandalaginu. Það mun tæplega orka tvímælis í augum réttsýnna manna og greinargóðra um listmál, að að í' Ásgrímur Jónsson og Jón Stef ánsson, séu útilokaðir frá af- skiptum um þátttöku í opin I berum sýningum erlendis á líslenzkri málaralist, fyrir það var það, að Kaupmannahafnar fréttaritari blaðsins hafði lát- ið þess getið í frétum af gangi málsins frá Kaupmannahöfn, að lagalegur rétur Dana til handritanna væ.ri ótýíræður og að margir álitu siðferðileg an rétt þeirra engu minni. Einnig hefði fréttaritarinn kveðið svo að orði, að hin dýr mætu 'handrit væru réttmæt eign háskólans danska. (Frh. á 7. síðu.) lands í sýningunni. er hún ekki leneur e'nkamál málar- anna. Almenning'ir í þessu , landi, sem féð leggur fram á kröfu á að fá að fyigjast með málunum. Og raunar hvort sem kostuð er af opinheru fé eða ekki. Frá hendi Nýja mvndlistafélagsins fer hér ekkert á milli mála, sem ó- æskilegt er. að íslenzkir blaða lesendur fylgist með. Þessi FYRIRSPU-RN fil Ólafs Björnssonar prófessors. ÞÉR HAFIÐ í bréfi til ríkisstjórnarinnar bent henni á, að í kennslubók í íslandssögu handa börnum eftir mig væru nokkrar staðhæfingar þess eðlis, að þær myndu spilla góðri sambúð Dana og íslendinga. Að vonum leggið þér til við stjórnina að fjarlægja þessa kennslubók frá börnum landsins. Nú vildi ég fara þess á leit við yður, herra pró. fessor, að þér tilgreinið á opinberum vettvangi í hverju hætta liggur fyrir börnin og samfoúð Dana og íslendinga af pessu sögukveri. Jafnframt ættuð þér að gefa kennslu. höfundum nokkra leiðbeiningu um hversu ber að skrifa námsbækur um þjóðarsöguna. Jónas Jónsson fiá Hriflu. Alþjóðamális Esperanío og Samenuðu þjóðirnar SKÖÖMU eftir heimsstyrj- öldlna síðari fór fram víða um lönd söfnun undirskrifta, þar sem skorað var á hin nýstofn- uðu samtök Sameinuðu þjóð- anna að beita sér fyrir víð- tækri notkun albjóðamálsins esperantos á alþjóðavetþyangi. Árangur þelrrar undirskrifta- söfnunar varð ágætur í mörg um löndum. og hér varð hann sá, að á 5. þúsund einstakling- ar og fél«gssamtök með um 30 þúsund félagsmönnum skrif- uðu undir áskorunina. Áskorunin var undirrituð af ium einn'i milljón einstaklinga og félagssamtökum 16 milljóna manna og afihent í aðalstöðv- um Sameinuðu þjóðanna í Lake Success við hátíðlega at- höfn sumarið 1950. Síðan var málfð afjhent MennJhgar- og vfsinda^toífínunfinrj', UNESCO og tekið til umræðu á þingi stofnunarinnar, sem nú er ný- lokið í Montevideo í Úrúgvaj. ÁLYKTUN ÞINGSINS. Á þinginu urðu málalyktir þær, að 10. des. s.l. var sam- þykkt eftirfarandi ályktun með 30 atkvæðum, en mótat- kvæoi voru 5: „Þingið hefur rætt skýrslu aðalritarans um hina alþjóð- legu áskorun nm esperanto og 1) sér þann árangur, sem náðst hefur með esperato á vettvangi alþjóðlegra menn- ingarsamskipta og tii að færa þjóðir heims hverja nær ann- arri, 2) viðurkennir, að árangur þessi sé í samræmi við tilgang og hugsjónir stofnunarinnar, 3) leggur fyrir aðalritarann að fylgjast með áframhaldandi þróun esperantos í vísindum, menntum og menn’ngu og að vinna í þeim tilgangi með Al- menna esperantosarnbandinu í þeim málefnum, er báðar stofn anir varða, 4) veitir því athygl'i, að ým- is þátttökuríki hafa lýst yfir því, að þau séu reiðubúin að taka úpp eða auka kennslu í esperanto í skólum sínum og æðri menntastofnunum og bið ur. þess'i þátttökuríki að veita aðalritaranum stöðu,tar upp- lýsingar um þann árangur, sem næst á þessurn vettvangi.“ Áður hafði þingið samþykkt að veita Almenna esperanto- sambandinu (Universala Espe ranto-Asoc'io) réttindi ráðgjaf stofnunar gagnvart Menningar og vísindastofnunir/ii. Nánari fregnir hafa ekki borizt ennþá, en eftir þessu að dæma má í náinni framtíð búast við frekari fréttum. a£ framgangi alþjóðamálsins. j

x

Alþýðublaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Alþýðublaðið
https://timarit.is/publication/2

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.