Alþýðublaðið - 22.01.1955, Blaðsíða 4

4
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
Laugarctagur 22. janúar 1955
Útgefandi: Alþýðuflo\\urlnn.
Ritstjóri: Helgi Scemundsson. -
Fréttastjóri: Sigvaldi Hjálmarsson.
Blaðamenn: Björgvin Guðmundsson og
Loftur Guðmundsson.
Auglýsingastjóri: Emfna Möller.
Ritstjórnarsímar: 4901 og 4902.
Auglýsingasími: 4906.
Afgreiðslusími: 4900.
AíþýðuprentsimÖjan, Hverfisgötu 8—10.
Ásþriftarverð 15,00 á mánuði. I lausasölu 1,00.
Val Framsóknarflokksins I
TÍMANUM grrmst það,
að Alþýðublaðið svari Fram
sóknarílokknum um að
hafa brugðizt vinstri stefnu.
Samt er þetta staðreynd.
Nú er svo komið, að Fram-
sóknarmenn hafa við tvenn
ar undanfarnar aiþingiskosn
ingar iheitið á íylgi kjós-
enda til að mynda síðan
stjórn með Sjálfstæðis-
flokknum. Frambjóðendur
hans hafa þótzt vera rót-
tækir og frjáílslyndir, og öll
um eru enn í fersku minni
rauðu skellurnar í Tíman-
um. Fn að kosningum lokn
um var gengið til sængur
með íhaldinu.
Framsóknarflokkurinn hef
ur því vanrækt að skera upp
herör fyrir stefnu, sem lýð-
ræðissinnaðir íhaldsand-
stæðingar gætu sameinazt
um. Þess vegna hefur
vinstri stefnan ekki sigrað í
undanförnum kosn'ngum.
Sé Hermanni Jónassyni og
öðrum forustumönnum
Framsóknarflokksins það al
vara að breytast til baínað-
ar, þá verða beir að sýna
þess vottinn í verki. Hlut-
verk þeirra er að gera upp
reiknlngana við íhaldið og
móta vinstri stefnu, sem
lý)5ræ^issinnaðir andstæð-
ingar Sjálfstæðisflokksins
geti sameinazt um og borið
fram til sigurs í kosningum.
Framsóknarflokku.rinn verð
ur með öðrum orðum að
gegna sama hlutverki og
1927 og 1934, svo að minnzt
sé á hans gömlu og góúu
d-aga og sigurárin í sögu
hans.
Það cr mikill misskiln-
ingur ‘hjá Tímánum, að
staðið hafi á Alþýðu-
flokknum í þessu sam-
bandi. Aljþýðuflokkurinn
hefur ávallt Iátið málefni
ráða afstö'ðu sinni til
síjómarfars og samvinnu
við aðra flokka. Hann
mun fylgja þeirri stefnu
hér eftir sem hingað til.
En Framsóknarflokkur-
inn hefur ekki barizt fyr-
ir málefnum vinstri sam
vinnu, heldur sætt sig við
hlutskipti samstarfsins
við íhahlið. Þess vegna
ræður Sjálfstæðisflokkur-
inn nú lögum og lofum í
íslenzkum stjórnmálum,
þó að kjósendafylgi hans
fari síminnkandi. Þann ár
angur á hann að þakka
sundrung vinsíri flokk-
anna og einangrun kom-
múnista, sem hafa dæmt
sig úr leik. En það, sem
úrslitum hefur ráðið, er
öfugþróun Framsóknar-
flokksins, sem enn er úr
slitaaðili stjornarfarsins
og samvinnu flokkanna
hér á landi.
Þetta er ekki nöldur eins
og Tíminn gefur í skyn,
heldur tiflraun í bá átt að fá
úr því skorið, hvort' orð Her
manns Jónassonar um nauð
syn nýrrar samvinnu lög-
gjafar og landsstjórnar eru
af heildindum mcelt. Þessi
afstaða er einnig óviðkom-
andi ritstjóraskiptum við
Alþýðublaðið. Alþýðuflokk-
urinn mun vissulega fagna
því, ef Framsóknarflokkur-
inn gengur í endurnýjun
sinna gömlu og góðu lífdaga
og rækir það mikilvæga
hlutverk íslenzkra stjórn-
mála, sem hann tókst forð
um á hendur. En orð nægja
ekki til þeirrar breytingar.
Hún verður að staðfestast
á þann hátt, að kjósendur
viti um hug og v.'lja Fram-
sóknarflokksins, hvað ber
á milli hans og íhaldsins og
hvaða úrræði Framsóknar-
menn ætla að láta til sín
taka til lausnar á vanda
lands og þjóðar. Hér er ekki
veri-ð að spilla neinum
möguleikum. En Alþýðu-
blaðið vill, að línurnar skýr
ist, svo að unnt sé að hasla
stjórnmálabaráttunni nýj-
an völl með góða sigra fyrir
augum. Framsóknarflokkn
um þýðir ekki • að lifa í
þeirri von, að þessir sigrar
verði unnir. meðan hann er
í flatsænginni hjá íhaldinu
og að hann geti á eftir sagt
upp vistinni. V;ðfangsefnið
er ný og farsæl stefna frem
ur en pólitísk bústaðaskipti
Framsóknarflokksins og sig
ur hennar krefst baráttu
þeirra aðila, sem vilja gera
þennan draum að veruleika.
Ella heldur íhaldið áfram
að drottna og óheillaþróun
in að aukast. Þetta val verð
ur Framsóknarflokkurinn
umfram allt að gera sér
Ijóst. i .
Fullorðin hjón
-ar ) 'JtS
' %ÍrÍV I
með 9 ára telpu óskast eftir íbúð 1—2 herbergjum og
eldhúsi eða eldunarplássi helzt í Kópavogi. Lítilsháttar
húshjálp gæti komið til greina eða líta eftir börnum 2—3
kvöld í viku. Tilboð sendist blaðinu merkt „Rólegt“.
Hinir bakvofu I
LANDAMÆRI Bandaríkj-
anna og Mexíkó mynda 2700
km. langa skálínu á milli Col-
oradofljótsins í vestri og Rio
Grandé í austri. Fyrir norðan
þessa skálínu hggja Bandarík-
in, gulland heimsins, þar sem
allir innflytjendur gera sér
vonir um að verða forríkir á
skömmum tíma. Fyrir sunnan
Rio Grande Lggur „nægta-
hornið“, eins og hinir stoltu í-
búar Mexíkó nefna land sitt,
vegna þess að lögun þess minn
ir á horn. En ekki e!ga þó allir
íbúar landsins hlutdeild í þeim
allsnægtum. Hinir mörgu Ind-
íánar og kynblendmgar lifa
vlð mestu fátækt, og land doll
arsins dregur þá að. sér, eins
og ljósið flugurnar. Að vísu
ræður ævintýralöngun því, að
margir þeirra fara að heiman,
en flestir flýja fáiæktma.
En þar, eins og annars stað-
ar, eru landamærin varin af
fulltrúum laganna, og útflutn-
ingur manna úr Mexíkó til
Bandaríkjanna er háður
ströngum reglugerðum og eft-
irliti. Það er þó ekki nema lít-
ill hluti útflytjendanna, sem
setur slíkt fyrir sig, heldur
laumast flestir þeirra yfir
landamærin, og láta lög og
reglugerðir lönd og leið. Von-
in um að vinna sér inn dollara
fúlgu á stuttum tíma verður
þeim of sterk freisímg, og af-
leiðingarnar, sem það getur
haft að stelast yfir landamær-
in, láta þeir ekki á s.g fá. Rio
Grande verður straumþungt
og mikið vatnsfall á regntíma
bilinu, en annars er hættu-
laust að vaða yfir það, og það
er heitt í Texas, svo að bræk-
urnar þorna fljótt þegar þang
að kemur, þótt þær blotn; síð
asta spölinn. Og auk þess hafa
þessir menn ekki margt að ótt
ast og engu að tapa.
HINIR „BAKVOTU“.
Bandaríkjamenn kalla ná-
unga þessa ,.wetbacks“, —
hina bakvotu. Þeir eru banda-
rísku landamæralögreglunni
sífellt hið mesta áhvggjuefni,
auk þess sem þeir ilcapa verka
lýðssamtökum beggja land-
anna alvarleg vandamál.
Landamæralögreglan gerði um
tíu til tólf þúsundir hinna bak
votu afturreka árlega, næstu
árin fyrir 1939. Efiir að stvrj-
öldin hófst varð hið ódýra,
mexíkanska vinnuafl banda-
.rísku atvinnurekendum hins
vegar kærkomið, og þó eink-
um bændunum, svo að yfir-
völdin létu sem þau vissu ekki
um ferðir hina bakvotu, enda
streymdu þeir þá yfir landa-
mærin svo tugþúsundum
skipti, — árið 1945 var tala
þeirra til dæmis áætluð um
100 þúsundir, og ár.ð 1953 um
839 þúsundir. Fyrra missiri
ársins 1954 hafði bandaríska
ríkislögreglan uppi á melra en
einni milljón bakvotra og
sendi þá heim aftur. í þessum
tölum er þó sleppt öllum
þeim. sem tókst að sleppa við
öll afsklpti lögreglunnar.
Svo fer þó fyrir flestum
þeim bakvotu, að lögreglan
hefur hendur í hári þeirra fyrr
eða síðar, og sendir þá aftur
til Mexíkó. Sektin fyrir að
fara í leyfisleysi yfir landa-
mærin nemur fimm hundruð
dölum fyrir fyrsta brot, en eitt.
þúsund dölum, ef brotið er
endurtekið, en þá sekt eru
hinir bakvotu vltanlega ekki
menn til að greiða. Ekki kem-
ur heldur til greina, að láta þá
■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■•
Á IIVERJU ári laumast
mexikanskir verkamenn um
uppskerutímann svo hundr
uðum skiptir yfir landamær
in til Bandaríkjanna í at-
vinnuleit. Synda þeir ýmist
eða vaða yfir fljótið Rio de
Grandé á næturþeli, og hafa
því hlotið nat'nið „hinir
bakvotu“.
afplána sex mánaða til eins árs
dangelsisvist, eins og lög heim
ila, þar eð ekki fyrirfinnst slík
ur húsakostur fyrir milljónir
manna.
ÞEIR „LÖGHELGU“.
F'jöldi Mexíkana fer einnlg
á löglegan hátt til Bandaríkj-
anna í atvinnuleit. Siðastliðið
ár nam tala þeirra 250 þúsund
um. Menn þessir hljóta laun
samkvæmt taxta verkalýðsfé-
laganna. H'.nir bakvotu njóta
hins vegar hvorki aðstoðar
verkalýðsfélaganna né lag-
anna, og verða því oft fyrir
barðinu á miskunnarlausum
fjárkúgurum, sem hafa á
hendi eins konar millil'.ðastarf
um vinnuna. Laun baðmullar-
tínslumanns, sem komizt hefur
til Bandaríkjanna á löglegan
hátt, nemur frá 2,05—2,10 döl
um miðað við 50 kg.. og geta
þe'.r því unnið sér inn 6—8
dollara á dag. Það samsvarar
75—98 mexíkönskum pesos,
sem eru venjuleg laan fyrir 8
—9 daga vinnu í Alexíkó. Sá
bakvoti má hins vegar þakka
fyrir, ef hann fær 5 —6 dollara
í daglaun. en það er þó alltaf
fimm- r til sexfalt meira en
vinnulaun!n heima. Það borg-
ar sig því að hæíta sér yfir
landamærin í leyfisleysi, ef
heppnin er með.
Að hinum bakvotu undan-
skildum þéna þó eng r á þess-
um ferðum þeirra aðrir en lít
ill hópur tillitslausra bænda
og atvinnurekenda í héruðun-
um í grennd við landamærin.
Að öðru leyti er slíkt fjölda-
flakk báðum löndunum til
baga. Fyrir bragðið helzt allur
landbúnaður í Mexíkó í niður-
níðslu, og akuryrkja verður
ekki stunduð þar nema að
litlu levti, sökum skorts á
vinnuafli, en af því le'.ðir svo
skort á matvælum í landinu,
til dæmis verður að flytja inn
bæði mais og baunir, sem eru
aðalfæðutegundir almúgans
þar. í Bandaríkjunum eru þe!r
bakvotu álitnir hald'a vinnu-
launum niðri, þar eð þeir
skapa hættulega samkeppni á
vinnumarkaðinum. Og þar eð
flest!r hinna bakvotu eru ann-
aðhvort Indíánar eða kyn-
blendingar, verða þeir einnig
óbeinlínis til að gefa kyn-
þáttahatrinu þar í landi byr í
segl!n.
MILLIRÍKJASAMNINGAR.
Á forsetaárum Trumans
gerðu löndin með sér samn-
inga varðandi innflutning
msxíkanskra laadbúnaðar-
verkamanna. Stjórn Eisen-
howers hefur hins vegar lýst
yfir því, að hún kjósi ekk; að
ræða þetta mál við mexí-
könsku stjórnina, en muni
setja þau ákvæði, sem hún tel
ur bezt henta.
Hins vegar er það verkalýðs
samtökunum í báðum löndum
hið mesta áhugamál, að þecta
vandamál verði leyst með
gagnkvæmum samnmgum, og
hafa þau set.ið marga sameig-
inlega fundi og ráðstefnur í
því skyni, að undirbúa slíka
samninga og hrinda þeim í
framkvæmd. Hefur þar meðal
annars ver!ð lögð áherzla á, að
ef þetta vandamál verði ekki
leyst svo, að báðir aðilar megi
telja viðunandi, geti það orðið
t!l þess að spilla sambúð þess-
ara tveggja nágrannaríkja.
Hafa því forustumenn verka-
lýðssamtakanna í báðum lönd'
um undirritað orðsendingu til
forseta beggja ríkjanna, þar
sem krafizt er gagnkvæmra
samninga varðandi innflutn-
ing mexíkanskra verkamanna
til Bandaríkjanna, og um leið
er þess óskað, að verkalýðssam
tök beggja landa eigi þess kost
að undirbúa slíka samninga,
þar sem vandamá! . þetta og
lausn þess snerti fyrst og
fremst verkamenn í báðum
hlutaðeigandi löndum.
MISJAFNAR UNDIR-
TEKTIR.
Mexíkanska ríkisstjórnin
sendi verkalýðssamtökunum
(þegar jákvætt svar, og stjórn
j Eisenhowers kvað sig reiðu-
I búna að hverfa frá einhliða
lausn vandamálsins, og töldu
verkalýðssamtökin í Banda-
ríkjunum sig því hafa unnið
hálfan sigur, auk þess sem
þeim gafst tækfæri til að koma
þessu máli á dagskrá í kosn-
ingabaráttunni síðastliðið
haust. Hins vegar hafði stjórn
,Eisenhowers ekki viljað verða
við þeirri kröfu verkalýðssam
takanna, að þau tækju þátt í
undirbúningi slíkra samninga.
SAMNINGAR UNDIR-
RÍTAÐIR.
Og nú hafa samningárnír
verið samþykktir af rikis-
stjórnum beggja ríkja og öðl-
azt gildi. Eru í þeim ýmis á-
kvæði, sem verkalýðssamtökin
telja til talsverðra hagsbóta,
eins og það til dæm:s, að sam-
Framhald á 7. síðu.
Alþýðuflokksfélag
Reykjavíkur.
Hverfisstjórafundur verð-
ur haldinn nk. mánudags-
kvöld í Iðnó (uppi) kl. 8,30.
Fundarefni: Leitað eftir upp
ástungum í stjórn félagsins
fyrir næsta 'kjörtímabil.
Stjórnmálaskóli AI-
þýðuflokksfélaganna
Skólinn fellur niður á
mánudagskvöld vegna félags-
fundar í FUJ og hverfisstjóra
fundar í Alþýðuflokksfélaginu.
F. U. J.
Félagsfundur verður hald.
inn nk. mánudagskvöld kl. 8,30
í Alþýðuhúsinu við 'Hvjerfis-
götu. Rætt verðui- um varnar.
málin. Frummælandi verður
Lúðvík Gissurarson stud. jur.