Alþýðublaðið - 06.03.1928, Blaðsíða 3

ALÞÝÐUBLAÐIÐ
3
En pingsáIyktuníirtlIIaga J. Þ. um
bagskýrslur var samþ. og send
til n. d.
Aðalmálið var frv. um byggingu
síldarbræðslustööva. Haföi Er-
lingur framsögu. Rakti fyrst
nokkuð sögu peirra í Noregi.
Norðmenn sagði hann byrjuðu á
þeim rétt fyrri aldamót, en dúk-
pressur voru notaðar alt til 1918
19, en en á peim árum ry&ur
ameriska skrúfupressan sér til
rúms og eykst mjög við það iðn-
aður pessi. Sildinni er einis varið
eins og útigangspeningá, að Mn
ter mögrust vetur og vor, en er,‘ef
svo má segja, þeim mun feitarii
mánuðina júlí, ágúst og septem-
ber, einkum hina tvo síðarnefndu,
en það er svo heppilegt fyrir
okkur íslendinga, að síldin leitar
upp að landinu einmitt þessa
mánuði, sem hún er feitust. telja
' Norðmenn að í síld vorri sé alt
að 19o/o feiti, en það svarar til
þess að úr hverjum 1000 síldar-
málum fáist rúmlega 25V2 smá-
lest af lýsi. Síldin var magrari:
síöastliðið sumar en venjulega.
Samt reyndist vera 17»/o fita í
síld, er send var til Reykjavíkur
til rannsðknar, en það svarar til
tæpra 23 smálesta úr 1000 mál-
um síldar. Það mun því alls ekki
of hátt að reikna, að að meðaltali
fáist 22 smálestir úr hverjum j000
málum.
Þinginu hefir fyrir nokkru bor-
ist skýrsla um rannsókn þá, er
Jón Þorláksson h&fir gert um
byggingu og rekstur síldar-
bræðslustöðvar. Skal ég enga at-
hugasemd gera við það, að J.
Þ. áætlar að 24 smálestir af síld-
armjöli fáist úr bverjum 1000
málum síldar. Aftur á móti skýt-
ur all skökku við um áætlun
hans um lýsið, þar sem hann ger-
ir að eins ráð fyrir 19 smálestum
úr 1000 málum. Verður ekki sáð, á
ihverju hann byggir þetta, sem
er þxem smálestum minna en það,
sem varlega má kalla reiknað,
og fjórum smálestum neðan við
það, sem kom í ljós við rannsókn
í sumar, og ekki minna en 6V2
smálest neðan við það, sem síann-
að hefir verið með vísindalegum
rannsóknum, að stundum er í
síldinni, sem fæst'hér við strendur
ur vorar.
Ég befi ýmislegt fleira við á-
ætlun J. Þ. að athuga, en ég ætla
að láta mér nægja i þetta sinn, að
bemda á hverm mismun þessar
þrjár smálestir gera, sem J. Þ.
áreiðanlega reiknar of lítið. J. Þ.
telur hverja smálest af síldarlýsi
505 kr. virði hér á landi, að frá-
dregnu flutminigsgjaldi til útlanda.
Þegar annar kostnaður en flutn-
ingskostnaður er dreginn frá
verða eftir 1280 kr. er telja má
hreinan gróöa af hverjum 1000
málum, því, allur annar kostnaður
er áður talinn.
J. Þ. áætlar hagnað af hverjum
60 þús. málum, ef greiddar eru
n kr. fyrir hvert mál, sem var
samhingsverð 1927, kr. 62,700. En
þegar teknar eru með þær þrjár
smálestir af hverjum 1000 mál-
um, &em hann reiknar of lágt og
sem bæta • 1280 kr. hagnaði við
fyrir hver 1000 mál, verður hagn-
aðurinn af 60,000 málum 139,500
kr. eða 76,800 kr. hærri en J.
Þ. ætlast til.
Af 80 þús. síldarmálum áætl-
ar J. Þ. 129,600 kr. bagnað. Sé
við hann bætt áðurnefndum 1280
kr. fyrir hver 10000 mál verður
hagnaðurinn 232 þús. kr. eða
102,400 kr. hærri en J. Þ. áætlar,
Á sama hátt verður hagnaður af
100 þús. máltunnum síldar 324-
500 kr. eða 128 þús .kr. hærra en
J. Þ. áætlar.
Erlingur benti nú á, að eins og
það væri hættulegt að áætla tekj-
ur fyrirtækis, sem ráðast ætti í,
of glæsilegar, eins háskalegt
væri að fela fyrir sér og öðrum
líkurnar fyrir göðum árangri, því
slíkur skollaieikur gæti orðið til
þess að hindra að ráðist yrði í
fyrirtæki, er gætu orðið þjóðinni
til stórhagnaðar.
Jón Þorláksston .svaraði þessari
ræðu lítið. Sagði, að ef Erlimgur
hefði látið sig vita að hann ætlaði
að bera brigður á áætlun sína
þá mundi hann hafa útbúið sig
með vasabók sína, sem hann hefði
skrifað upp í tölur þær, er hann
bygði útreikning sinn á. Sagði að
ein verksmiðja, sem hann þekti
til, hefði ekki fengið nema 18,3
smál. af lýsi úr hverjum 1000
síldarmálum, og hefði því reikn-
að með 19 smálestum. (Frh.)
Leidrétting. Á mótum 2. og 3.
síðu í blaðinu í gær féll úr lína.
Átti þar að standa um tvo fjár-
veitingaliði til eflimgar barna-
fræðslu: sem ekki hafa verið í
fjárlögum um nokkurra ára skeið,
vegna , spa:naðar‘ á menningunni.
Góður afli
hefir veíið í Sandgerði undan
farna daga.
Ðagsbrún vottar.
Sveinbirai Oddssyni
þakkir.
Á síðasta fundi verkamannafé-
iagsins „Dagsbrún" var samþykt
svohljóðandi yfirlýsing:
„Verkamannafélagið Dagsbrún
tjáir Sveinbirni Oddssyni á Akra-
nesi beztu þiakkir sínar fyrir starf
hans í þágu verkalý&sins, og tel-
ur árás Haralds Böðvarssonar á
hanm persónulega, sem félagið
foridæmir, og álítur engum sam-
boðna nema úrþvættum íhalds-
ins'; augijósan vott þass' hve vel
hann hefur unnið.“
U133 dagiim ©g vegfam*
Næturlæknir
er í nótt ólafur Jónsson, Von-
arstræti 12, sími 959.
Kolaskip
köm til Viðeyjar í gær.
Oiiuskip
kom í gærdag til Oiiusalan h.f.
Suðurlandíð
kom 1 gær frá Borgarnesi.
Togararnir.
„Apríl“ fór á veiðar í gærkveldi.
„Surprise" kom hingað frá Hafn-
arfirði og skifti um skrúfu. í
nótt komu af veiðum: „Smdri“
„Egill Skaliagrímsson", „Hannes
ráðherra" og „Hilmlr“.
Saga Borgarættarinnar
var sýnd í Nýja Bíö i gærkveldi
fyrir fullu húsi. Hún verður aftur
sýnd 1 kvöld og ef til vill oftar.
„Lyra“
kom í morgun.
Jarðarför
druknuðu mamnanna af „Jóni
forseta", sem fundist hafa, fer
fram frá Fríkirkjunni á fimtudag-
inn og héfst kl. 2 e. h. >
Föstuguðspjónusta
í frikirkjunni fellur niður vegna
jarðarfararinuar á fimtudaginn.
Féíag ungra jafnaðarmanna
heldur fund í kvöld kl. 81/2 í
Góðtemplarahúsinu uppi. Mætíð
öll.
Samkoma
verður haldin í Góðtemplara-
Jiúsinu í kvöld til ágóða fyrir að-
standendur sjómannanna. Ýms
skemtiatriði verða.
Gamla Bíö
sýnir í kvöid þýzka kvikmynd,
sem heitir „Leyniskyttam".
01.
I gær
réru þeir í fyrsta skiftii á þess-
ari vertíð, Eyrbekkingar og
Repslan sýnlr
ad pata Plém, sem notið
liafa „@FeMdée“ Mémá«
tmrðarms prigast bezt.
Þessavtku seljnvið
hveiti (bezta tegund) langt undir
verði bæði í lansri vigt og heilum
sekkjum.
Hangikjöt nýkomið, ísl. smjör,
Riklingur, Kæfa, ostar.
Lægsta verð, sem pekst hefir í
bænum.
MiiiintoiiMo.
Hverfisgötu 40. Sími 2390.
Drengir og sMlknr
sem vílja selja Alþýðublaðið á
götunum, komi i afgreiðsluna kl.
4 daglega,
Góð solulaun.
Stokkseyringar. Þeir fengu mjög
lítinn afla.
Kosta lagakrot 500 krónur ?
í siglingalögumum frá 1915 var
landsstjórninni veitt heimild til
þess að veita undanþágu frá lög-
unum, em þegar iögum þessum
var breytt 1922, var heimildin til
uridamþágu afnumin, eins og eðli-
legt var, því nóg var og er tiil af
sjómönnum, er próf hafa í sigl-
ingafræði. En þó heimildin væri
ékki lengur til x lögunum, veitti
Magnús Guðmundsison samt sem
áBur nokkrum mönnum undan-
þágu, en þessír menn þurftu að
sögn að bonga málafærslumamni
þeim, sem fékk Magnús til þess
að brjóta lögin, 500 krónur fyrir
hvert lagabrot, sem hann framdi.
Hvað segir Valtýr um þetta, sem
lengst hefir japlað á ráðherra-
lögbrotum?
Vikivakasýaing
verður annað kvöld í Iðnó. Um
40 manna sveit sýnir danzana.
Samskotin
Frá F. G. kr. 5,00, G. Kr.
kr. 10,00, E. E. kr. 5,00, K. G,
kr. 5,00, M. kr. 5,00, B. J. kr.
5,00, Guðm. Jakobsson kr. 50,C0,
GísJi Gíslason kr. 50,00, H. H.
fcr. 100,00, R. kr. 16,00.
Verkamaðurmn,
sem sendi blaðinu gneinina
„Rök íhaldsins", er beðinn að gefa
sig fram við ritstjórn blaðsims.
Greinar, sem sendar eru. án pess
ad höf sé getið, verða ekki birtar.
Kosningasvikin 1923.
Heimagreiddu atkvæðin frá Isa-
fjarðarfcosningunni 1923, þogar
Sigurjónsson Jónsson var sendur
á þing, voru afhant rannsóknar-
\
(