Tíminn - 25.03.1965, Blaðsíða 2

14
TÍMINN
j-"T.nr-;Tjr)AGU:: marz 1965
Frá DjúpavogL
Gurmar Jóhannesson
prófastur
Bræðurnir frá Hlíð
við Djúpavog
Nes það, sem gengur frá fjöll-
um í sjó fram milli Hamarsfjarðar
og Berufjarðar er Búlandsnes.
Austan í það utanvert skerst
Djúpivogur og fleiri víkur frá
Berufirði. Landslag er þarna ein-
kennilegt og sérstætt. Holta- og
klettaásar er allir stefna frá austri
til vesturs, og lægðir eða smádal-
ir á milli þeirra. Dalverpi þessi
eru nokkuð lík hvert öðru, en þó
breytileg að lengd og lögun. Land
ið er -hrjóstrugt. Upp frá voginum
drjúglang't til vesturs gengur
einn þessara dala breiðastur ása
á milli, og var í honum mýrar-
flói mikill — Bláin — sem nú hef-
ur verið ræst og ræktuð allt að
stórri tjörn eða vatni, Borgargarðs
vatni. Fagurt er þetta stóra sam-
eignartún sílgrænt á sumardegi út
að spegilskyggðu vatninu, og enn
heitir það Bláin.
f gróinni hlíð upp frá Blánni
stendur hús á stalla upp undir ás-
brúninni. Það er hús Ragnars í
Hlíðinni, við hlíðina sína var hann
alltaf kenndur, þessi yfirlætislausi
ágætismaður, sem öllum vildi
gott gera, og öll góð málefni
styðja. Foreldrar hans voru hjón-
in Sigurbjörg Einarsdóttir af ætt
hinna sterku Hafnarbræðra og
Eyjólfur Jónsson ættaður úr Aust
ur-Skaftafellssýslu. Þessi hjón
bjuggu í Kambshjáleigu og Borg-
argarði og lengst í Hlíðinni. Börn
þeirra voru se* fjórir synir og
tvær dætur. El*n sonurinn Guð-
mundur ólst upp ujá móðurbróður
sínum er bjó í Álftafirði á Mark-
úsarseli og fleiri jörðum. Öll urðu
bömin vel metin og vinsæl —
traust fólk. Elzti bróðurinn Guð-
jón var fyrir þeim bræðrum t
Hliðinni við sjósókn og vöru-
flutninga yfir Hamarsfjörð og
Álftafjörð. Gekk sú saga um
sveitir, að allra manna væri
hann sterkastur því hann tók
mjölsekkina (100 pund) einn
í hvora hönd og rétti til bræðr
anna með annari hendi — beinum
handlegg, út úr bátnum. Hann
var smiður góður og byggði stórt
timburhús í Hlíð yfir fjölsk.vld
una. Byggði síðar upp nýbýlið
Framnes inn með Berufirði eg
bjó þar með konu sinni, Guðrúnu
Aradóttur frá Fagurhólsmýt; í
Öræfum og fjórum börnum
þeirra, sem öl) eru nú fuliorðið
fólk. Guðrún Aradóttir vai um
áratugi ljósmóðn á Djúpavogi
Heilsa Guðjóns bilaði, er hann var
rúmlega fimmtugur, hann andað-
ist árið 1942. Yngsti bróðiiinn
Emil giftist Antoníu Steingrims-
dóttur, systur Ingimundar hrepp
stjóra og póstafgreiðslumanns á
Djúpavogi. Þau bjuggu í Hliðar-
húsi og áttu sex sonu, allt mikia
efnismenn. Emil andaðist 24. jan-
úar síðastliðinn, aðeins sex dögum
fyrir lát Ragnars bróður síns.
Ingibjörg eldri systirin gifust
Gísla Guðmundssyni símstjóra á
Djúpavogi. Búa þau í Hrauni þar
sem síra Jón Finnsson átti áður
heima með fjölskyldu sinni. Þau
áttu eina dóttur barna, sem and-
aðist ung að árum. Yngri systirin
Sigríður bjó með móður þeirra í
Hlíð og á þar enn heima Ragn-
ar bjó í Hlíð um áratugi með Guð-
nýju Finnbogadóttur frá Hofi í
Öræfum. Þau áttu kindur og kyr.
Sá hún um skepnur þeirra af
miklum dugnaðr en hann stund-
aði sjóinn á trillubát og vann í
landi við hvað sem til féll, svo
sem í sláturhúsi, frystihúsi o s.
frv. Hann sló alltaf heimatunið
með orfi og ijá, það gerði hann
líka síðastliðið sumar, þótt hann
hefði þá lengi þjáðst af sjúkdómi
þeim, er dró hann til dauða Eitt
sinn sem oftar var hann við upp-
skipun úr skipi, sem ekki lagðist
að bryggju, það var að vetri til
fyrir tveim til prem árum. Bátur
fór með vörurnar í land, en Ragn
ar var beðinn að bíða um borð,
þar til báturinn kæmi aftur Veð
ur var hvasst og kalt með éijum.
Kemur þá skipsjómfrú ein tit
hans og spyr, hvort honum líði
ekki illa úti í því voða veðri.1
Ragnar svarar: .,Gott veður hraust
um“, þiggur samt að koma
í skjól og drekka kaffi. Sennilega
hefur hann þá verið fannn að
sakna þeirrar nreysti, er honu.n
fylgdi á fyrri arum. Ragnar og
Guðný eignuðust þrjú börn, sem
öll eru uppkomin og gift Svan-
fríður, maður hennar er Ólafur
Pétursson, rafvirki. Þau eru bú-
sett í Garðahreppi og eiga fjögur
börn, Hrefna, maður hennar er
axél Sölvason, rafvélavirki Þau
búa í Djúpavogi og eiga fjögur
börn. Bogi, pipulagningamaður,
kona hans er Erla Jóhannsdóttir,
frá Goðdal. Þau búa í Djúpavogi
og eiga sex börn. Barnabörn
Ragnars og Guðnýjar eru nú 14,
öll efnileg. Guðný hefur verið ó-|
venjulega létt ' lund og frísk á;
fæti og annazt búskapinn af
miklum áhuga. Gestrisni hefur
verið frábær hjá þeim í Hlið |
Margt gesta úr sveitum hefur átt
þar víst athvarf í kaupstaðaferð
um. Ragnar hetur notið trausts
samferðamanna sinna og svett
unga. Hafa þeir kosið hann i
hreppsnefnd og stjórn kaupfélags
ins, sökum greindar hans og mann
Framhaio a 22 síðu 1
F. 7. júní 1904, d. 14. febr. 1964.
Þó að nokkrir heiðursmenn hafi
ritað í Morgunblaðið hlýjar og
sannar greinar til minningar um
Gunnar Jóhannesson prófast lát-
inn, langar mig að minnast hans
í Tímanum. Þó er það sannarlega
ekki gert í þeim tilgangi að betr-
um bæta fyrri dánarminningar.
Margir sakna nú látins góðs
vinar, Gunnars Jóhannessonar
prófasts. Fjölskylda mín og ég
erum þeirra á meðal. Prófasts-
hjónin litu við og við inn til okk-
ar, einkum þó presturinn, hann
staldraði þá jafnan við, umræðu-
efni voru næg. Við trúðum hvor
öðrum fyrir einu og Öðru, sem
ekki var flíkað. Við eigum líka
góðar endurminningar um heim-
sókn að Skarði. Þar ríkti mikil
gestrisni í þess orðs fyllstu merk-
ingu. Tel ég, að gestir hafi oft
misnotað gestrisnina í Skarði.
Séra Gunnar fæddist að Hamri
í Laxárdal í S-Þing. Faðir hans
var Jóhannes Eyjólfsson, bóndi
þar og síðar í Fagradal á Hóls-
fjöllum, en móðir Kristín Jóhann-
esdóttir, bónda í Götu í Land-
mannahreppi.
Ég kynntist séra Gunnari fyrst
heima í Fagradal, því heimili er
ekki hægt að gleyma.. Samheldni
fjölskyldunnar, einlægni og glað-
værð skipaði þar æðsta sess og
gestirnir hrifust með. Síðar flutt-
ust Fagradalshjónin að Skarði.
Þar dóu þau háöldruð.
Greiddi það götú samfunda
okkar, að við Áslaug Gunnlaugs-
dóttir, sem síðar varð eiginkona
-Gunnars Jóhannessonar, vorum
bæði kennarar og höfðum lengi
þekkzt, einnig voru þau gamal-
kunnug Gunnar og kona mín. Við
þessir góðu kunningjar hittumst
því einatt, skemmtum okkur sam-
an og ferðuðumst saman ásamt
fleiri félögum. Áslaug var
skemmtileg stúlka, hún var vel
virt sem nemandi í skóla, skóla-
stjóri og kennari og ekki sízt sem
húsfreyja í Skarði og raunar hvar
sem hún hefur komið við sögu.
Presturinn hafði orð á því við
mig í hvert skipti, sem við hitt-
umst, hve Áslaug væri umhyggju-
söm við aldna og lasburða for-
eldra sína og að aldrei féllu æðru-
orð í því sambandi. Þetta kunni
hann vel að meta og þakkaði það
hjartanlega.
Eftir að Gunnar kom í presta-
skólann urðu kynni okkar allná-
in.
Gunnar varð stúdent frá M.A.
1928, kandídat í guðfræði 1932,
kosinn prestur 1934, prófastur var
hann síðasta áratug ævinnar.
Strax að loknu háskólaprófr
sótti hann um Stóra-Núps-
Hreinn og Skúli Hjartarsynir
Mig setti hljoðan, þegar ég I fyrir nokkru síðan á Hvammstanga bjóst ég ekki við, að þetta yrði í
heyrði, að Hreinn og Skúli Hjartlglaða og heilbngða og þá barst síðasta sinn, að ég talaði við þenn
arsynir hefðu farizt með Val- einmitt í tal á rr.illi okkar, að an vin minn. En Drottinn ræður
borgu. Eg hitti þessa vini mína Hreinn færi að fara suður. Þá hvenær kallið kemur. Eg þekkti
Hrein vel. Hann var harðdugleg
ur maður, hreinn og beinn. lífs-
glaður og áhugasamur. Og það
sýnir dugnaðinn honum að vera
búinn . að koma sér upp bát, því
sjómennskan’ var honum í orjost
borin. En þá dregur ský fyrir sóiu
og lífið er á enda. Þá vaknar þessi
| spurning hjá manni, hvers vegna
þetta þurfi að fara svona? Því
getum við ekki svarað. „Þeir
deyja ungir, sem guðirnir elska“.
Það er sárt að sjá eftir þessum
vinum mínum. ,En heim voiiglöð
í himni er“. Eg þakka ykkur liðn-
ar samverustundir og Guð blessi
ykkur báða. Og ég votta konunni
dýpstu samúð nína og líka tngi-
björgu og Hirti.
Hreinn
Skúii
S.M.J.
prestakall og náði kostningu. Gott
er að minnast þess nú, að góðum
vini látnum að hafa tekið þátt í
því að greiða götu hans til þess
starfs, sem hann sóttist eftir og
i;ækti ávallt síðan af mikilli trú-
mennsku og köllun. Auk prests-
verka sat séra Gunnar jörð sína
vel og rak allan sinn tima í
Skarði bæði kúa- og fjárbú og
sýndi þar með meiri þrautseigju
við búskapinn en flestir starfs-
bræður hans á sama tíma, að vísu
má ekki gleyma því, að trygg-
lyndur maður starfaði hjá fjöl-
skyldunni um langt árabil. Einn-
ig gegndi séra Gunnar trúnaðar-
störfum í þágu síns sveitarfélags
og starfsbræðranna.
Sérkenni séra Gunnars voru
skýr, prúðmennska og þolgæði þó
fyrst og fremst. Hann yfirvann
gersamlega mótgerðir, sem hann
varð fyrir á fyrstu prestskapar-
árunum og karlmennska hans í
langvarandi heilsuleysi var aðdá-
anleg. Að vísu var hann trúlega
studdur af sterkri eiginkonu og
síðar velgefnum börnum. Sjálfur
var hann gæddur miklum hygg-
indum, aðgæzlu og sannfæringar-
krafti mikilvægu þjónustustarfi,
auk þess var hann vinfastur, sér-
lega þægilegur í viðmóti, enda
voru styggðaryrði sjaldan á hans
vörum.
Predikanir séra Gunnars voru
vel vandaðar, gæddar fögrum
hljómi fágæts orðfæris. Málakunn
iátta og málsmekkur hans var mjög
1 athyglisverð.
Jarðarför séra Gunnars var eink
| ar hátíðleg. Þar var óvenjulegt
: fjölmenni, fjöldi hempuklæddra
presta, þar sem biskupinn yfir
íslandi, herra Sigurbjörn Einars-
j son og vígslubiskup, Bjarni Jóns-
j son fóru í fararbroddi. Fluttar
! voru hispurslausar. sannar ræður,
Framhald á bls. 22.