Alþýðublaðið - 17.05.1956, Blaðsíða 4
■í 4
Atþý5ubia818
Fímmtudagur 17. mhí. 1956.
::>!
* r'rj
■*íí 1
%
;;Y ’<
Útgefandi: A1 þvðuflokkurÍM.
Bitstjóri: Helgi Sæmundssoa.
Fréttastjóri: Sigvaldi Hjálmarsos.
Biaóamenn; Björgvin Guðmundsson «g
Loftur Guðmundsson.
A.uglýsingastjóri: Emilía Samúelsdóttir.
Ritstjórnarsírr.ar: 4901 og 4992.
Auglýsingasími; 4996.
Afgreiðslusími: 4900.
Áskriftargjald br. 20.00 á mónnði.
Aíþýðuprentsmiðjan, Hverfisgöta S — 10.
Blaðran er sprungm
KOMMÚMSTAR hafa
undanfarið reynt að stilla í
hóf heift sinni vegna fram-
boðs Áka Jakobssonar á
. Siglufirði. En nú er blaðran
aprungin. Tilefnið er fundur
inn, sem Áki hélt nyrðra á
mánudagskvöld og varð fjöl
sóttasti stjómmálafundur,
er haldinn hefur verið á
Siglufirði. Sendimenn Sós-
íalistaflokksins sálaða og aft
urgengna misstu vald á
skapsmunum sínum. og sjö
þeirra tóku til máls eftir að
Áki hafði gert upp reikning-
ana við forustuliðið með því
að ræða ágreiningsatriðin
málefnalega. Bandalagi um-
bótaflokkanna virðist vís sig
ur á Siglufirði, og tilhugsun
þess gerir kommúnista æra.
Þjóðviijinn í gaer veit ekki
sitt rjúkandi ráð fyrir reiði
sakir. Áki á að vera svikari
og vísvitandi ósannindamað-
ur. Ákærurnar minna helzt á
réttarhöldin í Rússlandi með
an Stalín var og hét.
Alþýðublaðið mun við
tækifæri birta röksemdir
Aka Jakobssonar, sem kom
ið hafa Þjóðviljanum svo
eftirminnilega úr andlegu
jafnvægi. Þannig gefst kost
ur þess að meta orð hans
annars vegar og heift kom
múnistablaðsins hins veg-
ar. En upphrópanir Þjóð-
viljans eru vægast sagt
hlægilegar. Hann verður að
una því, að Áki Jakobsson
geri upp ágreiningsatriðin
i'ið fyrri samherja, sem
brugðizt hafa vonum hans
og reynzt ósamstarfshæfir.
Og ósamræmið i málfutn-
ingi Þjóðviljans dylst ekkí.
Hann staðhæfir, að Áki
Jakobsson sé með herseí-
unni af því að hann heíur
ekki fellt sig við utanrík-
ismálastefnu Sósíalista-
flokksins, sem enginn tek-
ur mark á nema öfgafyilstu
Moskvukommúnistar. Enn
fremur fullyrðir komimra-
istablaðið, að Áki sé svik-
ari og ósannindamaður, en
játar þó um Ieið, að AI-
þýðubándalagið hafi gjarna
viljað hann í framboð fvr-
ir sig á Siglufirði’ Vitnis-:
burðurinn mvndi víst allt
annar, cf af því hefði orðið.
Kommúnistar eru ósköp
fljótir að snúa við blaðinu,
þegar þeim sýnist svo.
Þjóðviljanum þýðir ekk-
ert að reyna að stimpla Áka
Jakobsson sem svikara og
vísvitandi ósannindamann.
Staðreyndin er sú, að Áki
hefur revnt fyrri samherja
sína að því að vera ósam-
starfshæfa. En hann lætur
þeim ekki takast að einangra
sig. Kommúnistum auðnaðist
að gera Héðin heitinn Valdi-
marsson áhrifalausan í ís-
lenzkum stjórnmálum ef.tir
að í odda skarst með honum
og Brynjólfi Bjarnasyni og
Einari Olgeirssyni. Sama hef
ur gerzt um suma aðra af
fyrrverandi fyigismönnum
Sósíalistaflokksins. En þessi
tími er liðinn. Áki Jakobs-
son gengur til samstarfs við
nýja samherja reynslunni
ríkari. Alþýðuflokknum er
ljúft að vinna með honum og
öðrum, sem vilja af heilum
hug leggja starf af mörkum
til framdráttar jafnaðarstefn
unni á íslandi. Og vitundin
um þetta er eitur i beinum
kommúnista. Þeir óttast, að
fleiri fari að dæmi Áka Jak-
obssonar. Þeir hatast við
hvern og einn, sem lætur þá
ekki einangra sig, en vex af
nýjum viðfangsefnum og öðl
ast traust og tiltrú eftir von-
brigðin af samneytinu við
kommúnista. Sú er skýring
þess, að Þjóðviljinn missti
vald á skapsmunum sínum/í
gær og mun fá mörg köst
næstu mánuði, þegar skrif-
finnum hans verður hugsað
til Áka Jakobssonar. Það er
sannarlega góð þröun og at-
hyglisverð.
Hannihal og íhaldið
ÞAÐ er víssulega athygl-
isvert, að Morgunblaðið e.r
alveg hætt að deila á Hanni-
bal Valdimarsson. Nú er
hann ekki lengur „óheilla-
fugl“, heldur friðhelgur í
dálkum Morgunblaðsins. —
Hvað kemur til? Svarið ligg-
ur í augum úppi: Nú líkar í-
haldinu við Hannibal.
I
JÚGÓSLAVNESKA hrað-
lestin smáfikrar sig áfram suð
austur á bóginn, og við auguni
ferðamannsins blasir, svo
langt, sem augað eygir, aki:r-
lendi mikið, hið serbneska ak-
urland, sem er hvort tveggja í
senn, víðlent með afbrigðum og
frjósamt. í aprílsólinni getur
maður ekki komizt hjá að véita
því athygli, að bændurnir eru
búnir að ryðja það og eru að
undirbúa það undir næsta
sumar.
Verkafólkið á ökrunum. rétt
ir úr sér augnablik um leiö og
lestin fer hjá og lætur líða úr
þreyttum bökunum. Það veitir
athygli hinum fjarlægu borgar
nöfnum, sem skreyta ýmsd
vagna lestarinnar, eins og
Múnchen og Hook van Hölland
ásamt öðrum fleirum, Síoan
beygir það sig á ný og fer a5
strita, gamla:.konan með frum
stæða hakann sinn, maðurinn
á bak við pióginn og stjórnandi
dráttarvélarinnar knýr járnfák
Athyglisvert dærni þessa
er ummæli, sem einn feigð-
arframbjóðandi Sjálfstæðis-
flokksins lét sér nýlega um
munn fara. Hann ræddi erf-
iðleika sína í liðsbón, og
sagði svo, þegar atkvæða-
sníkjunum sleppti: Sárgræti-
legt, hvað Hannibal virðist
fylgislaus hér í sýslunni.
sinn sporum a ny.
Á hinum iðjagrænu grasslétt
jum eru þúsundir svartra grísa
á beit. Þeir eru feitir og patt-
'aralegir og næstum höfðingleg
ir í hreifingum. Storkurinn ráf
ar ásamt öðrum fuglum eftir
plógförum, og þeir tína úr þeim
maðka, láta hvorki dráttarvél
né járnbrautarlestir rugla sig í
ríminu. Gegnum þetta allt sam
an flýtur svo Sava, breið og
mikilfengleg, þar til hún mæt-
ir félaga Donau rétt hjá hin-
um gamla serbneska höfuðstað.
Belgrad — hin hvíta borg —
er nú í raun og veru fremur grá
á litinn, en hún getur huggað
sig við, að það er sami liturinn
og hvílir yfir flestum öðrum
stórborgum. En einmitt þessa
dagana hefur borgin rétt einu
sinni steypt sér kollhnís út úi
vetrarhíðinu og inn í sumarland
ið, og samkvæmt gamalli venju
hefur hún hafnað í glituð-
um blómafaðmi vorsins. Kinir
stoltu lögreglumenn og Tito
marskálkur eru komnir í júní
fötin sín. Og í görðunum
standa ávaxtatrén í fagurlitu
blómskrúði.
NYIR ÐRÆTTIR I MYN'D-
INNI.
Við fyrsta augnatillit er borg
in ekki mikið breytt frá því
sem hún var fyrir fjórum ár-
um síðan. En við nánari athug
un má sjá, að ým'slegt hefur
breitt um svip. Eins og fyrr eru
aðalgöturnar fullar af fólki á
kvöldin, en allir eru eitthvað
frjálslegri í fasi en áður, auk
þess sem flestir eru betur bún
ir. Það væri að vísu rangt ?,ð
segja, að fólk sé klætt eftir nýj
ustu Parísartízku, en það er
þó þokkalega klætt og yfir
leitt í vönduðum fötum. Verzl
unargluggar hafa sömu sögu
að segja. Mun méira vöruúrval
er nú á boðstólum, og auk þess
eru vörugæðin að því er virð
ist mun meiri. Það vantar stund
um nokkuð á að júgóslavnesk-
ar vörur hafi sömu giansáferð
og vörur frá Vesturlöndum
hafa almenn, en það er varla
von, að enn sé hinn júgóslav-
neski iðnáður orðinn íullkom-
inn á þessú sviði. En hvað sem
öllu líður, þá er hér um síór-
kostlega framför að ræða, enda
eru verzlunarhúsinu í Belgrad (
farin, að standa hvaða öðrur.i
evrópskum verzlunarhúsurn á
sporði í vöruútstillingu og vöru
úrvali.
FLEIRI NAUÐSYNJA-
VÖRL’R.
Norðurlandavinurinn Vtako
Begovic, sem er einn af hinuri
leiðandi hagfræðingum í Júgó-
slavíu, segir, að bæði yerði að
auka framleiðsluna að magni
og gæðum og þá fyrst og fremst.
að aiika afköstin. í -bil-i verður
víst happasælast, segir hann
ennfremur, að draga úr þunga-
iðnaðinum og auka aftur '4
móti framleiðslu nauösvnja-
várá, því að þótt mikil áherzla
sé Iögð á framleiðslu nauð-
synjavara, verður sú fram-
leiðsla ertn að aukast. Að vísu
héfur verið um einhvexjar cöru
verðshækkanir að ræða á síð-
ustu fjórum árum, en þrátt fyr
ir það ðer t. d. fatnaður á rnjög
svipuððu verði og á Norður-
löndunUm yfirleitt. Og á júgó
slavneskan mæíikvarða þýðir
það, að vara sé eiginlega ódýr.
Aftur á móti hefur • ýmislegt
annáð hækkað í verði t. d. em
staka matvörur, og er það án
alls vafa sökum þess, að frjáls
álagning er nú leyfð í Júgc-
slavíu, þó í því formi, að verði
meiri eftirspurn eftir vörunni
en framboðið á henni er, þá
leyfist að hækka hana til hlut
falislegs jafnvægis. Þrátt fyrir
að kaupmáttur launanna er
ekki mikill, er furðu rhikið
keypt. Og má segja, að það sé
nær furðulegt hve vel hefur tek
izt til í landi, þar sem iðnaðar
þróunin hófst fyrst í alvöru ar
ið 1945.
THEMA NR. EITT.
Svo eru aftur aðrar vcrur,
sém fara hátt yfir allt skyn- *
‘samlegt verð að okkur fiunst.
| T. d. kostar kannske reiðhjóJ
33,000,00 denara eða u. þ. b.
1,400,00 krónur, og minnsía
gerð útvarpstækja kostar
kannski það sama. Laun eru áft
ur lægíi en hér, og sjáum ýið
þá, að þrátt fyrir allt er ékki
að undra, þótt samtalsthemrt.
fólksins nr. eitt, sé verðlagið.
Á stöðlum, í sporvögnum og
lestum og á veitingahúsuru er
umræðuefnið oftast hið sama,
verðlag hinna dýrari vara. Þáð
er varla nein örinur borg í heím
inum, þar sem verðmiðar í
verzlunargluggum eru lesnir
af éins miklum áhuga eða þar
sem þeir eru tilefni jafnfjör-
legra athugasemda.
En sá, sem kynni að halda,
að verðlag sé það eina, sem
rætt er um í>höfuðborg. Tstos,
hefur alrangt fyrir sér. Þar er
einnig rætt mjög mikið um
fréttir . þær, sem urri besriar
mundir hafa verið að berast áð
austan.
. VIÐ HÖFUM RÉTT FYRIR
. OKKUR.
: Og vorþeyrinn, sem borizt
hefur að austan, hefur vakið
gleði hjá íbúum borgarinnar,
því að þeir vonast eftir, að frið
ur fari að komast á á ný méð
fram landamærunum og að ör
yggi þeirra sé ekki lerigúr
hætta búin úr austri. Auk
þessa geta þeir nú sagt með sig
urhreim í röddinni: Við höf-
um þá alltaf rétt fyrir o):kur
um Stalín“. Þar með voria
þeir að lokið sé hinum blóðugu
harmleikjum, sem átt hafa sér
stað öðru hvoru við landam.ær
(Frh. á 7. síðu.)
i ew
PERLU
þvottaduft
• tif.. * £r
■uG'lP*