Alþýðublaðið - 27.05.1956, Blaðsíða 4

i 4
A tþýðublaðiS
Sunnudagur - 27. maí 1!>5G
Útgefanái: AlþýSuflokknrln*.
Ritstjóri: Helgi Sæmundssom.
Fréttastjóri: Sigvaldi Hjálmario*.
Blaðamenn: Björgvin Guðmundssom og
Loftur Guðmundsson.
Augí jsingastjóri: Emilía SaTióelsdóttlr.
Ritstjórnarsímar: 4981 og 4902.
Auglj'singasími: 4908.
f W~ r Afgreiðslusími: 4900.
Áskriftargjald kr. 20.00 á mánnði.
Alþjðuprentsmiðjan, Hverfisgötu 8 — 10.
Svíkamyllan skal rofin
(t
m
t
■i/
f
Í1
f

i
(I
m
f
;v
• <
yx
slQ)
1
4
m
m
m
4
i
M
FYRRI þætti kosningabar-
áttunnar er nú Iokið, og síð-
asti spretturinn í raun og
. veru að hefjast. Framboð
hafa verið birt, baráttumál-
in liggja í stórum dráttum
Ijós fyrir og viðhorf flokk-
anna eru tekin að skýrast.
Það var ljóst, eins og til
kosninganna var stofnað, að
þær mundu verða með ólíku
sniði og margar undanfarn-
ar kosningar og allt benti til
þess, að þær mundu verða
sögulegar og örlagaríkar. Er
nú augljóst, að svo muni
verða, og þó keyrir um þver-
bak með framkomu íhalds-
íns í sambandi við landslist-
ana. Getur nú engum dulizt
lengur, hversu hrætt íhaldið
er við að missa valdaaðstöðu
sína í landinu og hverra
bragða það hyggst grípa til
í örvæntingu sinni.
íhaldið stendur nú í fyrsta
sinn í 20 ár andspænis
þeirri staðreynd, að það á
ekki við fjóra sundraða and-
stöðuflokka að etja, heldur
sterkt kosningabandalag
vinstrimanna, sem getur
komið því á kné. Klofnings-
starfsemi kommúnista og
þjóðvarnar breytir ekki þess
ari staðreynd: baráttan stend
ur milli hræðslubandalags-
ins og hrædda íhaldsins, og
það er barizt um það, hvort
íhaldið á enn sem fyrr að fá
að deila og drottna, — sitja
í þeirri aðstöðu, að ekki sé
hægt að mynda ríkisstjórn
án þess. Þessa aðstöðu geta
aðeins Alþýðuflokkurinn og
Framsóknarflokkurinn af
íhaldinu tekið. Þess vegna
svífst það nú einskis í nauð-
vöm sinni.
Það er athyglisvert, hversu
fátækt íhaldið er af heiðar-
legum vopnum í þessari bar-
áttu. Þrátt fyrir langloku-
Samþykktir flokksfundar
þess, hefur það í raun réttri
ékkert baráttumál í kosn-
ingunum, nema hersetuna.
Þarf ekki að fletta lengi í
Morgunblaðinu eða Vísi til
að sannfærast um þetta, —
til þess að sjá þessa málefna-
fátækt skína út úr síðunum.
Sjálfstæðismenn hafa treyst
á áróðurstæki sín, eignað sér
öll góð mál, sem fram hafa
komizt, lofað gulli og græn-
um skógum og verið öllum
allt. Síðan er aðaláherzlan
lögð á leika en ekki brauð og
færustu skemmtikraftar
iandsins sendir um héruð til
að styðja við bakið á ræðu-
mönnum íhaldsins.
En nú dugir slíkt ekki
iengur. Nú hefur risið upp-
gegn íhaldinu bandalag
tveggja öflugra flokka, sem
báðir sækja fram x anda gam
alla og göfugra hugsjóna og
hafa markað einfalda en
skörulega stefnuskrá. Ræðu-
menn þessa bandalags hafá
fengið áheyrn þúsunda án
þess að hafa með sér trúða,
og fólk hefur flvkkt sér um
hið nýja afl, sem er að vekja
íslenzkt stjórnmálahf af
dvala. Vinstrimenn eygja nú
í fyrsta sinn í tvo áratugi
möguleika á því að rjúfa
svikamyllu íhaldsins, hrinda
því frá völdum.
Gegn öllu þessu virðist í-
haldinu vera ofviða að berj-
ast, og þess vegna er gripið
til hinna svívirðilegustu bar-
áttuaðferða til þess að reyna
að finna einhverjar króka-
leiðir til að brjóta hið nýja
bandalag á bak aftur.
Þetta mun íhaldinu aldrei
takast. Það mun ekki til
lengdar geta deilt og drottn-
að eins og það hefur gert.
Það mun ekki lengi sitja að
völdum í krafti þess, að
meirihluti þjóðarinnar, sem
er á móti peningavaldi Sjálf
stæðisflokksins, sé sundrað-
ur. Hið nýja bandalag mun
berjast unz yfir lýkur, vinna
hvert kjördæmið á fætur
öðru af íhaldinu og hrekja
það úr stjórn landsins.
íhaldið er viðhlæjandi
allra stétta — en vinur fárra.
Það eignar sér öll mál, sem
það er vonlaust um að geta
stöðvað, talar mörgum tung-
um — er öllum allt. En und-
ir niðri er það fámenh klíka
peningamanna, sem þessum
flokk stjórnar og ræður gerð
um hans, þar sem mestu máli
þykir skipta. Bændur og
verkamenn eru hvattir til að
kjósa Sjálfstæðisflokkinn, en
venzlamenn Thorsaranna
virðast einir færir um að
skipa slíkar stöður sem
bankastjórastöður. Athafna-
og verzlunarfrelsi er veg-
samað, en þegar á hólminn
kemur berjast íhaldsmenn
fyrir einokun á hverju því
sviði, þar sem þeir menn
geta ráðið slíkri einokun og
grætt á henni.
Með slíkum starfsaðferð-
um getur einn flokkur ekki
stjórnað landinu lengur.
Skipbrot þjóðarskútunnar,
sem nú virðist yfirvofandi,
er síðasta sönnun þess. Fólk
ið er að byrja að sjá þetta og
fyrsta skrefið til að skipta
um stjórnarfar er bandalag
Alþýðuflokksins og Fram-
sóknarflokksins.
Þetta bandalag hefur hug-
sjónir að leiðarstjörnu og
mun sigla með byr málefn-
anna og vaxandi sameiningu
alls vinstrafólks í landinu til
sigurs yfir íhaldi og sérhags-
munum.
Svar
Framhald af 1. síðu.
landslista frambjóðendur, sem
flokksstjórnirnar neita að við-
urkenna sem sína. Hér er til
þess ætlazt, að frambjóðendur
séu sviptir þeim lögverndaða
boi-garalega rétti að ráða sjálf
ir fyrir hvaða flokk þeir séu í
kjöri og flokkstjórnir þeim rétti
að ráða, hvaða frambjóðendur
flokkurinn viðurkennir. Að öllu
þessu athuguðu er vel skiljan-
legt. að umboðsmaður Sjálfstæð
isflokksins vitixar ekki í neinar
lagagreinar máli sínu til stuðn-
ings.
MÁLEFN AS AMNTNGUR
FYRIR KOSXINGAR í
STAÐ EFTIR ÞÆR,
Það sem gerst hefur nú í
samskiptum Alþý’-ðuflokksins
og Framsóknarflokksins er það
eitt, að þessir tveir flokkar hafa
nú fyrir kosningar gert með sér
samning um stjórnarsamstarf
og stjórnarstefnu, ef þeir fá til
þess þingfvlgi í stað þess að
gera samninginn eftir kosning-
ar. Málefnasamningur Alþýðu-
flokksins og Frámsóknarflokks-
ins einkennist, eins og allir mál
efnasamningar síðustu áratug-
ina, af því, að báðir flokkar slá
nokkuð af stéfnu sinni og af
því að um málefnin er fjailað
í stórum dráttum, en að flokk-
arnir verða, ef til kemur, að
semja nánar um einstök atriði
og útfærslu samningsins. Hér
hefur því ekkert gerzt annaS
en það, að samningur, sem
venjulega er gerður eftir kosn
ingar er gerður fyrir þær.
TÆMANÐI UPPTALNING
SKILYRBA í LÖGUM.
Því er haldið fram, að á með-
al frambjóðenda Alþýðuflokks-
ins séu Framsóknarmenn og að
á meðal frambjóðenda Fram-
sóknarflokksins séu Alþý'ðu-
flokksmenn. Auk þess er því
haldið fram, að í 3. sæti lista
Alþýðuflokksins í Reykjavík
hafi verið skipað eftir úrslitum
prófkosninga á meðal Fram-
sóknarmanna í Reykjavík. Hvað
sem sannleiksgildi þessara full-
yrðinga líður, þá virðist hún
enga þýðingu hafa fyrir málið.
Kosningalögin gerá enga kröfu
til þess, að frambjóðendur séu
í þeim flokki, er þeir bjóða sig
fram fyrir og þau hreyfa eng-
um andmælum gegn þvi, að
frambjóðendur séu í öðrum
flokki en þeir bjóða sig fram
fyrir. Ekki verður komizt hjá
því að líta svo á, að skilyrði
þess, að ákveðið framboð verði
talið ákveðnum flokki og öðr-
um ekki séu tæmandi upptalin
í kosningalögunum. Landskjörv
stjórn brestur heimild til að
bæta þar við nýjum skilyrðumj
en það myndi hún gera. ef hú’-’
gerði athugasemdir við fram-
boðin á þessum grundvelli.
Þessi athugasemd Sjálfstæðis-
flokksins styðst því ekki við
lög.
TALSMENN SJÁLFSTÆÐ-
ISFLOKKSINS VITNA.
Það sætir nokkurri furðu. ay
Sjálfsíæðlsflökkurinn skuli nú
telja þáð brot á anda stjómar-
skrárinnar og kosningalaganna,
að Alþýðuflokkurinn ög Fram-
sóknarflokkurinn skuli hafa
komið sér saman um, að bjóða
ekki fram hvor gegn öðrum. Á
Alþingi 1953 var flutt fi-umvarp
um kosningabandalög, sem
gerði ráð fyrir víðtækri breyt-
ingu á kosningalögunum. Sjálf-
stæðisflokkurinn snérist gegn
þessu máli og talsmenn hans
létu uppi álit um lögmæti kosn
ingabandalags eins og þess. sem
Álþýðuflokkurinn og Framsókn
arflokkurinn nú eru í. Hér fara
á eftir ummæli talsmanna Sjálf
stæðisflokksins um málið:
Jóxi Pálmason: ,,Hitt er eðli-
lega ekkert við að athuga. þó
að bandalagsreglan , sem hér
hefur oft gilt sé áfram. Það er
ekkert því til fyrirstöðu skv.
núgildandi kosningalögum og
okkar stjórnarskrá, að einn
flokkur bjóði ekki fram á móti
öðrum eins og átti sér stáð á
ísafirði og í Vestur-Saftafells-
sýslu og það bandalag er í
alla staði löglegt og getur stÁx
izt“. Alþl. 1953 C bls. 397.
Magnús Jónsson: ..Það hef-
ir verið á það bent hér og
tekið fram t. d. af hv. þm. A-
Húnav., að það væri auðvit-
áð eðlilegt og ekkert við því
að segia, að flokkar hefðu með
sér bandalög við kosningar,
ef þeir ganga hreint til Verks
og velja ákveðinn frambjoð-
anda hver í sínu kjördæmi,
þeir geta skipst á um það.
Einn flokkurinn hefur frarn-
bjóðandann í þessu kjördæmi
og annar í hinu. Það væri eðli
legur máti til þess að fá folk
ið til að fylkja sér urn einn
ákveðinn frambjóðanda
Alþt. 1953 C bls. 405.
Magnús Jónsson: ,,Það verð
ur aldrei gengið fram hjá þvi,
að þetta frv. er ástæðulaust
að því leyti til, að flokkar
geta nú haft með sé bar.da-
lög með því að ganga hreint
til verks og ákveða fyrir frám
skiptingu frambjóðenda í ein
stökum kjördæmum og stvðja
þar báðir eða allir sama
manninn, það liggur þegar íý-r
ir með þeirri skipan, sem nu
er, og þar er ekki Verið að
retyna að beita neinura blekk
ingum“. Alþt. 1953 C bls.
408.
Magnús Jónsson; „Við höf
um tekið skýrt fram, að það
er ekkert við því að segja þó
að tveir eða flqixji flökkar
komi sér saman um ákveðinn
frambjóðanda eða fraxr:bjóð-
endur í einstöku kjördæmi og
styðji þá.“ Alþt. 1953 B bls.
441.
Greinargerðin er mun lengri
og þetta aðeins meginatr.iðin.
Hún verður birt, í hei'.d í
þriðjudagsblaðsinu.
Áfeins 6 m. dýpi
ER VARÐSKIPIÐ ÆGIR
var að koma inn Faxaflóa úr
i'annsóknarförinni, sýndi dýpí
armælirinn allt í einu, þar
sem margra tuga ínetra dýpi
hafði verið fyrir andarcaki,
aðeins sex metra dýpi. Vírt-
, isí þarna vera stakur klettur,
en ekkert slíkt er mcikt
þarna á kortinu.
yppgior
Áðeins íveir föluðu með futidar-
en sex á móíi
ALÞÝÐUBANDALAGIÐ feélt fund hér í gærkveldi og
voru frummælendur Einar Olgeirsson, alþingismaður, Aífreð
Gíslason, læknir, auk tveggja efstu manna á kommvinistalist-
anum í Árnessýslu. Fundurinn var fjölsóttur og bi-eyttist í upp
gjör við fundarboðendur að Ioknum framsöguræðum. Aðeius
tveir héraðsmenn, Gunnar Benediktsson og Þorsteinn Bryn-
jólfsson, komu til liðs við Einar og Alfreð í umræðunum, en G
jólfsson, komu til liðs við Einar og Aífreð í um
fundarmenn töluðu á móti þeim.
Fundarboðendur töluðu fyrst Gíslason reyndu að halda uppi
í tvo klukkutíina, en síðan var vörnum fyrir Alþýðubandalag-
orðið gefið frjálst og ræðutím- ið og klofningsframboð þess í
inn takmarkaður við tíu mín-jÁrnessýsIu, en áttu svo mjög
útur. Töluðu af hálfu Alþýðu- j í vök að verjast, að áhöld voru
flokksins og Framsóknarílokks á um, hvor aðilinn væri í
ins Helgi Sæmundsson, Frið-j meirihluta á fundinum. Vakti
finnur Ólafsson, Kristihn Helga ’það miklá athygli, að Alfreð
son, Ágúst Þorvaldsson og Víg- Gíslason þagnaði að lokinni
fús Jónsson,
ÁHÖLÐ UM HVORIR
VORU í MEIRIHLUTA.
Einar Olgeirsson og Aifreo
máttlausri og misheppnaðri
svarræðu, en Einar réyndi að
þenja sig njeð óvenjulega litl-
um árangri. Fékkst formaður
Sósíalistaflokksins og varafor-
maður afturgöngufyrirbærisins
alls ekki til að ræða um fall
Stalíns í Rússlandi og persónu-
dýrkunina alræmdu. Kvað Ein-
ar óhæfu að minnast á Volgu-
bakka á fundi eins og bessum
og vildi nú ekkert við þann
heimshluta kannast. Fundar-
menn fögnuðu því óspai't, þegar
skorað var á Árnesinga að
senda Ágúst á Brúnastöðum og
Vigfús á Eyrarbakka báða á
þing í kosníngunum í sumar,
en láta íhaldskaupmanninn, Sig
urð Óla Ólafsson, sitja heima.
í
Frambjóðendur Alþýðubanda
' lagsins, sem töluðu á fundin-
jum, voru Magnús Bjarnason og
Björgvin Sigurðsson. Gerði
'Björgvin tilraun til að svara
gágnrýni þeirri, sem hann sætti,
en Magnús þyngdi sig niður í
sæti sitt og reyndi engar varn-
ir. Ennfremur ta;'j-ði á fundin-
um Ólafur Guðmundsson í
Hellnatúni, frambjóðandi Þjó'ð-
varnarflokksins.
Fundarstjóri var Hjalti Þor-
'valdsson, rafveitustjóri. GJ.