Vísir - 27.12.1911, Blaðsíða 2

90
V 1 5 l K
(Kafli úr Bœndaförinni 1910.)
Næsta morgun, 5. júlí, varð okk-
ur svefnsamt í meira lagi, eftir lang-
ar dagleiðir og næturvökuna síð-
ustu.
Um hádegi var haldið á stað frá
Kárastöðum ofan Mosfellsheiöi í
áttina til Reykjavíkur. Heiði þessi
er svo lág að varla getur fjallvegur
heitið. Jarðvegur er þar alstaðar
þunnur og á stöku stað blásinn
upp. Hraun er þar undir öllu, en
víöast hvar sljett helluhraun. Gróð-
urinn er víða lítill og þyrkingsleg-
ur.
Vegurinn frá ÞingvöIIum til Reykja-
víkur var fyrsta akbrautin sem við
fórum eftir hjer sunnanlsnds. Víst
eru þessar brautir greiðari og skjót-
farnari en krókóttar moldargötur.
En héstarnir urðu hastari,og virtust
enda lýjast fyr á hörðu malarbraut-
unum. Vegir þeir, sem hestunum
þykja bestir, eru grónar grundir
og sljettir vatnabakkar. Hvar sem
harðnár undir hófum verður fóta-
takið óþýðara. En, þrátt fyrir þetta
verða hinar vönduðu brautir vand-
metnar til nytja.
Við áðum að Geithálsi í Mos-
fellssveit og drukkum þar kaffi.
Síðan var haldið að Rauðavatni, og
skoðuð trjáræktarstöðin þar. Hún
er í óræktarholti mjög grýttu. Mik-
ið hefur þar verið gróðursett af út-
Iendum trjátegundum, mest greni
og furu. Var þetta flest með góðu
Iífi en framfaralítið. Þar var og
mikið af birkiöngum, sem voru
nýsprottnir upp af fræi, úr ýmsum
íslenskum skógum. Sunnlendingar
munu hafa mikinn áhuga á nýrri
trjágræðslu, en virðast aftur vilja
Iítið gera til þess að vernda gömlu
skógarleifarnar.
Það bar til á leiðinni að Geit-
hálsi, að við hittum Björn frá Gröf
sofandi í Djúpádal. Hafði hann
áður gert okkur skriflegt heimboð
í ríki sitt: Mosfellssvcitina, en nú
urðum við að afþakka boðið. Grafar-
bóndinn gestfúsi bauð þá hestum
okkar til dvalar hjá sjer. Leist okkar
maðurinn vænn og tókum því þessu
boði. Var það því hið fyrsta verk
okkar í Reykjavík að fá menn til að
fylgja hestunum til — Grafar.
Frá Rauðavatní vár haldið beina
leið tafarlaust til Reykjavíkur.
Riðum við um bæinn eftir Lauga-
veginum og stigum allir iHjakivið
hús Búnaðarfjelsgs íslands. Varþá
klukkan 7 að kveldlagi.
Öllum þeim,sem vildu, úrflokkn-
um var heimil gisting og greiði á
Húsmæðraskólanum á kostnað Bún-
aðarfjelagsins. Ýmsir tóku boðinu,
en margir voru þó um nóttina hjá
kunningjum sínum og frændum út
um bæinn. Því, sem eftir var
kveldsins. varði hver eftirvild sinni.
Frh.
>
Samgöngur Islend-
inga við útlönd.
Póstsamband við
Skotland.
Flestir munu á það sáttir,að mjög
sje enn áfátt samgöngum milli ís-
Iands og útlanda. Hafa þær þó
verið auknar að miklum mun á
síðustu árum og kosta þjóðinastór-
fje, beinlínis og óbeinhms.
En þó að þessar samgöngur
kosti nú þjóðina stórfje, þá eru þær
þó í marga staði alveg ónógar, og
stafar það af því, hve óhaganlega
þeim er fyrir komið.
Oft er talað um »kássuferðir«
skipanna. Þau koma oft tvö til
fjögur sömu dagana sunnan um
hafið,og svo getur aftur liðiö mán-
uður, ð ekkert skip kemur.—Þetta
er afleitt ólag, en þó er það ekki
versta aflagið á samgöngum vorum
v.ið útlönd. Hitt er enn verra, að
vjer látum skipin fara helmingi
leigri leið, en þörf er á, og er því
kostnaöinum við ferðir þeirra að
hálfu Ieiti fleygt í sjóinn. Og þetta
er gert með því að fara fram hjá
þeim stöðum, sem hagkvæmast er
að skifta við til þess að hafa sam-
band við þann stað, sem verslunin
er oss dýrust og óhagstæðust að
öðru leyti.
Þetta ér að seilast um hurð til
Iokunnar.
Það er að vísu ekki ýkjalangt
síðan verslun íslands varð frjáls, en
engu að síður er það stórlega
undravert, að vjer skulum enn þá
svo skamt á veg komnir, að vera
að kosta póstskipaferðir og farþega-
flutning milli íslands og Kaupmanna-
hafnar! Eins og ekki sje nógar
samgöngúr milli Khafnar og Eng-
lands eða Skotlands án þess að ís-
lendingar þnrfi að halda tveimur
föstum »línum« þar á milli á sinn
kos i ■. eð þann flutning. sem
þeir þurfa að Iáta flytja milli sín
og Dana, og því fullnægjandi, að
láta póstskipin ganga miili íslands
og Skotlands.
Einhver kann nú að segja, að
það sje rangt, að íslendingar kosti
ferðir hvorratveggja fjelaganna, »hins
sameinaða og »Thore«. Sameinaða
fjelagið sje kostað af ríkissjóði Dana
því að hann borgi því 60 þús. kr.
á ári fyrir ferðirnar.
Þetta er að vísu kallað svo. En
hversvegna borgar ríkissjóður Dana
þessar 60 þúsund krónur? — Það
er íslenskt fje, einn liðurinn í skulda-
lúkning Danmerkur við ísland frá
fyrri tímum. Þeir endurgreiöa þá
skuld (eða nokkuð af henni) með
60 þús. króna árgjaldi til ríksisjóðs
íslands og jafnframt með því, að
halda uppi póstgöngum milli Dan-
merkur og íslands.
Þó að menn vildi Iíta öðruvísi
á þetta seinastasta atriði, þá er það
þó að minstakosti vfst, að fslend-
ingar kosta nú allar samgöngur
fslands og 'annara lavda og borga
þær fullu verði og meira en það.
Flutningskostnaðurinn á öllum vör-
um, sem fluttar eru á milli, útlend-
um oginnlendum, kemurallur niður
á íslendingum eins og hann er.
Pað væri mesta skammsýni og
athugaleysi, ef menn hjeldi, að Danir
eða Englendingar kostuðu samgöng-
ur við landið. Það gera eingir
aðrir en íslendingar.1) Þeir hafa
sjálfir kostað samgöngurnar frá því
fyrsta, þótt þeir hafi ekki rékið þær.
• En landið getur als ekki lengur
staðið sig við að kosta svona dýrar
ogóhentugarSdimgöngur. Sem stend-
ur erum vjer bundnir samningi við
Thorefjelagið og hið Sameinaða og
ekki neinar líkur til, að nokkrar bæt-
ur verði þar á ráðnar að svo stöddu.
En þegar þeirn samningum lýkur
væri mál til komið að ísland 'nætti
að kosta gufuskipaferðir milli Khafn-
ar og Skotlands.
Til þess að koma póstflutningi
og öðrum skiftumviðútlöndísæmi-
legra horf þarf að setja fast eim-
skipasamband milli Reykjavíkur og
einhverrar stórborgar sem nœst oss
Hggur sunnan viðpollinnt. d. Olas-
gowar. Þangað mun skemst hjeðan
og heldur skenira en til Edinborgar,
‘) Auðvitað geta undantekningar átt
sjer stað, t. d. þegar ný fjelög hafa
byrjað ferðir milli íslands og annara
landa. tapað á fyrstu ferðunum og orðið
að hætta, áður en þau gátu unnið upp
skakkafallið af oflitlum flutningi.