Vísir - 02.02.1916, Blaðsíða 2
V í SIR
ugt í upphafi ófriðarins. Breskur
her nálgast hlið Bagdadborgar,
(Ræðan var haldin fyrir 2 mánuð-
um síðan). Undir forustu hermála-
ráðherrans (Enver) hefir her vor
látið 3 herfylki í Kaukasus. Vér
erum hvergi í rússnesku landi. En
sjálfir höfum vér mist Austur-
Anatolia. Ef það er satt að Galli-
poli hafi reynst Englendingum ban-
væn gildra, þá hefir hermönnum
vorum verið búinn þar kirkjugarð-
ur. Meira en helmingur þjóðar-
fjárhirslur ríkisins eru tæmdar. Og
nú reisum við sigurboga til að
bjóða keisarann velkominn og her-
skara hans. Já, Iátum þá koma.
En segið mér, höfum vé«- nokkra
vissu fyrir því að þeir fari aftur,
þegar þeir eru einusinni komnir ?
Eg er hræddur um aö Þióðverjar
hafi nú lagt veg inn í tyrkneska
nýlendu, lagt hann yfir leifarnar af
ottomanska ríkinu.
Amed Riza talar af tyrkneskri
fööurlandsást. Hann sér það glögt,
hvað Þjóðverjar ætlast fyrir í Aust-
urlöndum og örvæntir um framtíð
fööurlandsins.
Stjórnin svaraði fyrirspurn þess-
ari engu,
Sagt er að 90% þjóðinni hafi
verið andvíg ófriðnum. En síðan
hann var hafinn er sagt að óánægj-
an hafi magnast nm allan helming.
Það er hræðslan ein, sem heldur
fólkinu í skefjum. Og Enver pasja
sér um það að það hafi hitann f
haldinu. í byrjun ófriðarins lét
hann hengja nokkra Tyrki réttfyrir
framan aðaipósthúsið um hábjartan
daginn. Menn eru handteknir hve
lítill grunur sem á þá fellur. 10000
Arabar hófu uppreist, en þeir voru
vægöarlaust skotnir niður.
250 þús. manna hafa fallið á víg-
vellinum og um 300 þús. liggja í
sárum. Fjárhirslan er tóm og það
sem herinn þarfnast, er tekið með
valdi af bændum og kaupmönnum.
— Herinn er vel klæddur og fær
nógan mat. Þjóðverjar halda þar
uppi stjórn og ganga eftir því að
hann hafi nóg. En meðan herinn
er ánægður hefir stjórnin ekkert að
óttast. Og þegar ekki er meira að
fá í Tyrklandi verður að leita til
Þjóðverja um hjálp. Soldáninn
skrifar bara undir skuldabréf, einum
Iappanum meira eð minna — það
gerir ekkert til.
Bruninn í Bergen.
í nýkomnum enskum blöðum er
getið um brunann f Bergen. Er
sagt að hann hafi staðið í 10
klukkustundir áður en við hann
yrði ráðið. Allur miöhluti borgar-
innar brann til ösku. Kauphöllinni
nýju, leikhúsinu, gamla ráðhúsinu
og Þýsku bryggju með Hansastaöa-
húsunum var bjargað.
Frá Manitoba.
Á fylkisþinginu í Manitoba hefir
nýlega verið samþykt við 2. umræðu
frumvarp til Iaga um kosningarrétt
kvenna og ennfremur frumvarp til
laga um að banna að selja áfenga
drykki í smásölu (retaid trade).
Bæði frumvörpin voru samþykt í
einu hljóði.
VISIR Afgreiðsla blaðsins á Hótel Island er opin frá kl. 8—8 á hverj- um degi. Inngangur frá Vallarstræti. Skrifstofa á sama stað, inng. frá Aðalstr. — Ritstjórinn til viðtals frá U. 1—3. Sími 400.— P. O. Box 367.
Frá TyrJdandi.
—o—
Enginn efi er á því, að mikill
fengur var Þjóðverjum að því, að
fá Tyrki í lið við sig. En hætt er
við því, að of mikið sé gert úr
því, hve mikill hagur þeim sé aö
sambandinu, einkum að því er mat-
vöru-afla snertir, eftir að járnbraut-
arsamband komst á millij landanna.
Nokkru áður en það varð var
mikil óánægja í tyrkneska þinginu
út af ófriðnum. 2 pasjar og 2
beyar báru fram skriflega fyrirspurn
til stjórnarinnar, en morguninn eftir,
og áður en fyrirspurnin kom til
umræðu, láannarpasjan dauðurírúmi
sínu. En þó var fyrirspurnin bor-
in fram, og hafði Ahmed Rizabey
orð fyrir fyrirspyrjendum og var
all-hvassyrtur í garð stjórnarinnar
og stakk að henni mörgum þykk-
um sneiðum.
í fyrsta lagi sagði hann að stjórn-
in hefði steypt landinu í ófriðinn
að nauðsynjalausu, aðeins til að
geðjast Þjóðverjum. Nú hefir ó-
friðurinn staðið í heilt ár. En ekki
hefir hersveitum vorum enn tekist
að vinna Kaukasus. Þeim hefir
ekki enn tekist að komast yfir eyði-
merkurnar til Afríku. Þeim hefir
ekki enn tekist að hertaka Egypta-
land og norðurströnd Afríku. En
þessu var öllu lofað statt og stöð- .
Kvennhetjan
frá Loos.
---- Frh.
Það sem alla hér furðar mest á,
er hvað voðalega mikið Þjóðverjar
geta ofan í sig látið.
Þeir komu inn í eitt veitingahús
í Loos og heimtuðu kampavín.
Húsfreyja kvaðst ekki hafa það til.
»Hvaða vitleysa*, sagöi liðsforing-
inn á ágætri frönsku, »eg hefi drukk-
iö kampavin hjá yður«, og um leið
tók hann af sér hjálminn og mátti
þar þekkja vélameistara, sem hafði
haft afvinnu viö námurnar rétt áður
en stríðið hófst. »En«, bætti hann
við og tók upp skammbyssu, »í dag
borga eg með þessari«.
Alstaðar var drukkið, nema hvað
nokkrir af dátunum kusu heldurað
halda áfram þjófnaðinum. Kom þá
í Ijós græðgi þeirra, því þeir rifust
og börðust innbyrðis um þýfið.
Alt í einu kom skipun um að
þeir ættu að fylkja liði.
Það kom kyrð á sjálfan bæinn,
en í fjarlægð heyrðum við stór-
skotahríðina magnast.
Datt mér þá í fyrsta sinni f hug,
að fara upp á efsta loftið, þar sem
eg síðan dvaldi svo margar stundir
og sá svo marga hræðilega bardaga,
Eg horfði á orustuna út um lúku-
gatiö, eg hafði ákafan hjartslátt, en
mér var ómögulegt að líta augun-
um af þessari voðamynd.
Klukkan var hérumbil hálf sex
þegar bardaginn hófst. Sólin var
að síga og himininn var blóðrauður.
Hestlið óvinanna réðist á hestlið
vort og var barist af mikilli ákefö.
Stundum var púðurreykurinn |svo
mikill að ekkert sást, enþegarhon-
um létti lágu heilar raðir af fölln-
um hermönnum, hestar þutu mann-
lausir yfir líkin og spjótin sáust enn
á lofti. Þeir unnu á víxl og loks-
ins sá eg einungis glampann af skot-
unum. Eg veit ekki hvað lengi eg
stóð þarna, en myrkrið var alveg
fallið á.
Um morguninn þann 6. okt.horfð-
um við sorgmædd út um glugganu.
>Þetta tekur út yfir alt«, hrópaði
faðir minn. »Þeir óttast ekkert
framar og eru eins og þeir væru
heima hjá sér«.
Eg leit út og sá þrjá Þjóðverja
vopnlausa slangra niður strrtið. Mér
varð litiö í hina áttina og kallaði
upp yfir mig: »Guð minn góöur,
getur það verið rétt?«
Þjóðverjunum varö eins byltvið,
því hjá kirkjunni kom franskur her-
maður ríðandi. Faðir minn opnaði
gluggann og hrópaði: »Vive la
Francel* Þeir voru tveir frönsku
hermennirnir, sem staðnæmdust fyrir
utan hús vort.
Annar hrópaði upp til okkar:
»Það er of snemt að vera með fagn-
aðaróp. Hvar eru þ e i r?«
Eg benti í áttina, þeir riðu af
stað og nú komu aðrir fram hjá,
T I L M I N N 1 S:
Baðhúsið opið v. d. 8-8, Id.kv. til 11
Borgarst.skrifjt. í brunastðð opín v. d
11-3
Bæjarfóg.skrifst. HVerfisg. op, v. d. 10-2
og 4-7
Bæjargjaldk. Laufásv. kl. 12-3 og 5-7 v.d
Islandsbanki opinn 10-4.
K. F. U. M. Alm. samk. sunnd. 81/, siðd
Landakotsspit. Sjúkravitj.tími kl, 11-1.
Landsbankinn 10-3. Bankastjórn til yið-
tals 10-12
Landsbókasafn 12-3 og 5-8. Utlán 1-3
Landssíminn opinn v. d, daglangt (8-9)
Helga daga 10-12 og4-7
Náttúrugripasafnið opið Þ/,-2l/, síðd.
Pósthúsið opið v. d. 9-7, sunnd. 9-1
Samábyrgðin 12-2 og 4-6.
Stjórnarráðsskrifstofurnar opn. 10-4 v. d.
Vifilsstaðahælið. Hcimsóknartími 12-1
Þjóðmenjasafnið opið sd. þd. fmd. 12-2
Ókeypis lækning háskólans
Kirkjustræti 12:
Alm. lækningar á þriðjud. og föstud.
kl. 12—1.
Eyma-, nef- og hálslækningar á föstud.
kl. 2—3.
Tannlækningar á þriðjud. kl. 2—3.
Augnlækningar í Lækjargötu 2 á ir.ið-
vikud. kl. 2—3.
Landsféhirðir kl. 10—2 og 5—6.
í&est a?
au^^sa \ 'D \ s i
Times í Ruhleben.
Enskir menn í varðhaldi á Þýska-
landi fá ekki að lesa ensk blöð.
Maður nokkur sem er nýlega kom-
inn heim frá Ruhleben, en þar eru
fjöldamargir Englendingar í haldi,
segir þó að þeir hafi haft einhver
ráð að ná í Lundúnablaðið ,Times‘.
En dýrt var það, kostaði 10 mörk
blaðið. Umsjónarmennirnir þýsku
gerðu alt sem þeir gátu til að kom-
ast eftir því hvernig blaðinu væri
laumað þangað, en tókst það aldrei.
fyrst nokkrir úr riddarliðinu og svo
sveit af hjólreiöamönnum.
Á torginu stigu þeir af reiðhjól-
unum til að hvíla sig og fá sér að
drekka. Þeir voru að deyja af þorsta.
Eg flýtti mér til þeirra og færði
þeím dálítíð af súxkulaði og keksi,
sem Þjóðverjar höfðu skilið eftir í
búðinni.
Blísturshljóð heyröist. Þeir stukku
á bak og flýttu sér burt, en bráðum
heyrðöm við óttalega skothríö.
Máttum við trúa því að hermenn-
irnir okkar væru komnir til að frelsa
okkur úr ánauð Þjóðverja? í tvo
daga höfðum við orðið að þola
hrottaskap Þjóðverja, við urðum því
hrifin af að sjá okkar menn. Ó,
hvað okkur þótti þeir fallegir og
hvað okkur þótti vænt um þá.
Um stundarsakir, að íninsta kosti,
voru Þjóðverjar reknir burtúrsjálf-
um bænum Loos, en þeir voru allt
í kringum okkur. Eg sá að þeir
voru að búa um sig í gjallhrúgun-
um hjá námunum.