Vísir - 20.02.1916, Blaðsíða 2

V,IS1R
VISIR
A f g r e í ð s 1 a blaðsins á Hótel
Island er opin frá kl. 8—8 á hverj-
um degi,
Inngangur frá Valiarstræti.
Skrifstofa á sama stað, inng. frá
Aðalstr. — Ritstjórinn til viðtals frá
Id. 2—3.
Sími 400.— P. O. Box 367.
Frá
Svartfellingum.
Hafa þeir lagt niður vopn
aliir sem elnn?
Til þess að hrinda ósönnum sög-
um andstæðinganna af síðustu við-
burðunum í Montenegro og friðar-
umleitunum Svartfellinga, birta þýsk
blöð eftirfarandi skýrslu um þetfa
»eflir beztu heimildum«:
13. janúar sendi Nikuiás Svart-
fellingakon ungur Austurríkiskeisara
bréf, sem hann hafði ritað með eig-
in hendi, og bað í því um vopna-
hlé til þess að byrjað yrði á friðar-
samningum. Samtímis barst stjórn
Austurríkis samhljóða bænabréf und-
irritað af öllum ráðherrum Svart-
fellinga, [En vegna þeirrar reynslu,
sem Austurríki hefir haft af þess-
um óróagjörnu nágrönnum sínum,
og það síöast i Skútari-málinu árið
1913, og eins þess, að vænta mátti
hins megnasta andróðurs af hálfu
andstæðinga stórveldanna, gat ekki
komið til mála að hefja neina friðar-
samninga, nema her Svartfellinga
skilyrðislaust legði niður vopn áð-
Kvennhetjan
frá Loos.
--- Frh.
Fyrsta verk hans í Loos var
að búa sprengigröf undir kirkju-
turninum. Rafmagnsþræðir lágu
úr henni að herbúðum þjóðverja,
og var því hægt á einu vetfangi
að kveykja í púðrinu og sprengja
turninn í loft upp. Eg var búin
að ætla mér að klippa þessa
þræði, ef nokkur von væri um,
að okkar menn gætu veitt okk-
ur liðveislu,
þegar hr. Pedsoold var ný-
kominn, var mér falið á hendur
að fara til hans og segja honum
frá loforði fyrirrennara hans.
Hann- tók ekki vel á móti mér,
en lofaði samt að íhuga málið.
það var samt ekki af tómum
brjóstgæðum, að hann lét flytja
matvæli til Loos, heldur til þess
að græða á því sjálfur. Vörurn-
ar voru sóttar frá Donai, en alt
fyrirkomulag bæði á flutningi og
útbýtingu var afleitt. Hr. Ped-
foold setti nefnd til að útbýta
ur. Og í samræmi við það, var
beiðni Svartfellinga svaraö. En þ.
16. janúar samþykti stjórnin í Mont-
enegro formlega þessa kröfu, um
að herinn legði niður vopn skil-
yrðislaust. Þ. 17. janúar um kvöld-
ið, komu umboðsmenn stjórnarinn-
ar í Montenegro til Cetinje, sem
Austurríkismenn þá höfðu náð á
sitt vald, til þess að semja um fram-
kvæmdir á afhendingu vopnanna.
En vegna ymsra örðugleika, sem
urðu á lausn nokkurra aukaatriða,
var það ákveðið þ. 22. jan. að
láta herinn halda lengra inn í landið
og afvopna herdeildir Svartfellinga,
þar sem þær yrðu á vegi hans.
Á þennan hátt, segir herstjórnar-
ráðið í Wien, að fljótlegast hafi
verið að friða landið, eins og þar
sé ástatt, bæði vegna staöhátta og
lundareinkenna fólkins. Hersveitir
Austurríkismanna neyttu nú þeirrar
reynslu, sem þær höfðn aflað sér
í þessum veðramótum Norðurálf-
unnar 1869, 1878 og 1882 á 2
dögum og án þess að hleypt væri
úr byssu, náðu þeir á sitt vald líf-
æð landsins, sem liggur um borg-
isnar Niksitsch, Danilovgrad og
Podgoritza. Og afhending vopn-
anna fór frem um land alt án minsiu
mótspyrnu.
Svartfellingar eru um fram alt
orðnir þreyttir á ófriönum og þeir
eiga að eins eina ósk: Brauð!
Allar frásagnir um nýja bardaga^
og um að einstakar herdeildir þeirra
hafi gert hamslausar tilraunir til að
brjótast í gegn, um að hernum hafi
verið skipað til varnar og fleira þess
rúgmjöli, en verðið ákvað hann
sjálfur, og var það afar-hátt.
Ekkja nokkur í Loos fékk leyfí
til að hafa dálitla nýlenduvöru-
verslun, en vörurnar voru svo
dýrar, að okkur var ómögulegt
að kaupa þær. það var samt
ekki henni að kenna, því hún
græddi mjög lítið á þeim sjálf,
en hún varð að borga hr. Ped-
soold 14% af öllu sem hún seldi.
Ástandið var því lítið betra en
áður.
Stríðið hatði byrjað áður en
búið var að þreskja kornupp-
skeruna. í hlöðum þeim, sem
eldur ekki hafði komist að, var
því óþreskt korn og hjá skot-
gröfunum voru víða kornstakkar,
sem ekki höfðu verið hirtir. Hr.
Pedsoold náði sér í þrjár þreski-
vélar og lét nú fangana taka til
að þreskja. Eins og fyr er get-
ið voru þessir fangar allir gaml-
ir menn, sumir áttræðir, en á
morgnana urðu þeir að sópa
strætin og seinni part dags voru
þeir látnir þreskja. þetta var
versti þrældómur og þessir aum-
ingjar áttu því bágast af öll-
um.
þegar búið var að þreskja
háttar, eru frá upphafi til enda til-
hæfulaus tilbúningur.
Hersveitir Austurríkis hafa her-
tekið alt landið og afvopnun hers
Svartfellinga er brátt lokiö, og þar
með er markmiði herferðarinnnar
til Montenegro náð. Hin undarlega
framkoma konungsins gamla hefir
engin áhrif á þetta. Hann ákallaði
fyrsl miskunn Austurríkiskeisara, en
síðan hefir hann orðið fyrir áhrif-
um frá Róm og öðrum óvina-
stjórnum.
Stjórn Austurríkis hafði lýst því
yfir, að hún væri fús til að byrja
friöarsamninga, þegar Svartfellingar
hefðu látiö öll vopn af hendi.
Hvort nokkrir umboðsmenn koma
í þeim erindum frá Montenegro,
eða hvort þar er til nokkur stjórn,
sem getur sent slíka umboðsmenn,
það má einu gilda fyrir Austur-
ríki.
Svartfjallaland er yfirbugaö, her-
sveitir þess afvopnaðar og horfnar
úr tölu óvinanna. Svartfellingar fá
frið, og það án aðstoðar konungs
þeirra, sem yfirgaf þá þegar mest
reyndi á.
Raemaeker
Raemaeker, skopieikarinn hol-
lenski, hefir nýlega verið á ferö
suður í Parísarborg, og var tekið
þar með kostum og kynjum. Með-
al annars sæmdi franska stjórnin
hann heiðursmerki heiöursfylking-
arinnar frönsku.
kornið, var það undir eins flutt
á handvögnum til næsta járn-
brautarstöðvar og þaðan til þýska-
lands. þannig fluttu þjóðverjar
á burt hveitið, sem við hefðum
átt að fá til viðurværis, og samt
þóttust þeir sjá oss fyrir vistum!
En hr. Pedsoold var auðsjá-
anlega framkvæmdarsamur og
útsjónarsamur. Guð einn veit,
hvað þjóðverjar voru búnir að
ræna og stela í Loos, en Ped-
soold lét enn á ný í öllum hús-
um og rústum og taka alt, sem
fyrir hendi varð og flytja þangað,
sem hann bjó : saumavélar, vegg-
myndir, ljósastjaka, lampa, könn-
ur og potta, rúmföt og fatagarma
o. s. frv.
Höfuðsmaðurinn þóttist ekki
of góður til að velja úr þessu
sjálfur, það sem hann vildi eiga;
hitt hvarf einn góðan veðurdag
á dularfullan hátt.
Meðan þessu fór fram höfðum
vlð ekkert til fæðis eða klæðis.
Fötin, sem við vorum í þegar
þjóðverjar komu, voru orðin slit-
in, en þeir höfðu tekið alt frá
okkur, nema það sem við vorum
i. Við urðum því að búa okk-
T I L M I N N I S:
Baðhúsið opiö v. d. 8-8, ld.kv. til 11
Borgarst.skrifit, í brunastðö opín v. d
11-3
Bæjarfóg.skrifst, Hverfisg. op, v. d. 10-2
og 4-7
Bæjargjaldk, Laufásv. kl. 12-3 og 5-7 v.d
Islandsbanki opinn 10-4.
K. F. U. M. Alm. samk.sunnd. 8*/a siðd
Landakotsspít. Sjúkravitj.tími kl, 11-1.
Landsbankinn 10-3, Bankastjóm til við-
tals 10-12
Landsbókasafn 12-3 og 5-8. Utlán 1-3
Landssiminn opinn v. d, daglangt (8-9)
Helga daga 10-12 og4-7
Náttúrugripasafnið opið P/,-21/, síðd.
Pósthúsið opið v. d. 9-7. sunnd. 9-1
Samábyrgðin 12-2 og 4-6.
Stjómarráðsskrifstofurnar opn. 10-4 v. d.
Vifilsstaðahælið. Hcimsóknartími 12-1
Þjóðmenjasafnið opið sd. þd. fmd. 12-2
Ókeypis lækning háskólans
Kirkjustræti 12:
Alm. lækningar á þriðjud. og föstud.
kl. 12—1.
Eyrna-, nef- og hálslækningar á föstud.
kl. 2—3.
Tannlækningar á þriðjud. kl. 2—3.
Augnlækningar í Lækjargötu 2 á mið-
vikud. kl. 2—3.
Landsféhirðir kl. 10—2 og 5—6.
Takið eftir.
Ágætur saltaður
Bútungur
fæst í nokkra daga
Hverfisg. 71. Sími 161,
Pokar fylgja ekki með.
Morgunkjólar. Svuntur. Kvenn
, & Telpukápur. Barnakjólar.
Áinavara. Cheviot.SiIki. Slifsi o.fl
Saumastofan á Laugavegi 24
ur til kjóla úr pokum, sem við
fundum hér og hvar. *) Voru
pokarþessirúr ýmsu efni,þvíþjóð-
verjar taka hvað sem fyrlr verð-
ur á herteknum stöðvum til að
búa þá til úr. —
þegar hr. Pedsoold var búinn
að koma hveitinu frá, tók hann
til að skrásetja öll aiidýr, jafnvel
hverja hænu I En alt í alt voru
ekki eftir á bóndabæjunum í
kring nema átta grindhoraðar
kýr.
Sprengikúlurnar dundu altaf
jaft og þétt yfír bæinn. Húsið
okkar lék oft á reiðiskjálfi og
einn dag héldum við, að það
mundi hrynja. Kúlan eyddi al-
gjörlega smíðastofunni við hlið-
ina á okkur, þar sem eg hafði
unnið að kistu föður míns.
Bróðir minn stökk út til að sjá
hvort nokkurhefði meiðst, en hann
kom að vörmu spori inn aftur
og sagði, að það hefðu aðeins
verið fimm þjóðverjar, sem höfðu
beðið bana og fór svo að leika
•) Pokar eru mikið brúkaðir í þessu
stríði, eru þeir fyltir með mold eða
sandi og búnir til úr þeim skotgrafir.