Vísir - 25.02.1916, Side 4

VISIR
Morgunkjólar. Svuntur. Kvenn
& Telpukápur. Barnakjólar.
Álnavara. Cheviot.SiIki. Slifsi o.fl
Saumastofan á Laugavegi 24
Gula hættan.
í lok ófriðarins milli Japans
og Rússlands var mikið talað um
gulu hættuna. En þá var aðal-
lega átt við þá hœttu, sem Nörð-
urálfunni stafaði af hermensku
gulu þjóðanna, og þó einkum
Japana. — Þeir höfðu barist af
svo mikilli hreysti að Norður-
álfumönnum stóð stuggur af, og
auk þess kom það mönnnum á
óvart hve fullkominn allur herút-
búnaður þeirra var.
En síðan hefir hvítu mönnun-
um verið rórra. Þessi gula hætta
virðist áreiðanlega ekki vera yfir-
vofandi. — Víst er um það, að
Norðurálfuþjóðirnar standa gulu
þjóðunum enn miklu framar í því
að drepa í stórum stíl. — En
það er önnur gul hætta yfirvof-
andi og má gera ráð fyrir því,
að hún segi til sín að heims-
styrjöldinni lokinni.
Allir verða að lifa. En til þess
að lifa verða menn að geta aflað
sér fæðis og klæðis. Hver þjóð
kappkostar að auka framleiðslu
sína sem mest og koma afurð-
um sínum á markað annara þjóða.
— Fyrir 60—70 árum var mikið
talað um kínverska múrinn. Ekki
steinmúrinn sem Kínverjar bygðu
fyrir mörgum öldum, heldur þann
bannmúr sem Kínverjar höfðu
reist gegn öilum viðskiftum við
allar vestrænar þjóðir. Og hvítu
mennirnir fengu því Ioks áorkað
að sá múr var feldur. — En nú
fer þeim víst óðfluga fjölgandi,
sem óska þess heitt og innilega
að múrinn sá vœri sem öílug-
astur.
Hvítu mennirnir vildu fá mark-
að fyrir afurðir sínar í Kína og
nota sér auðsuppsprettur lands-
ins til þess að auðgast á þeim.
En þar ætlar alt að fara öðru-
vísi en til var ætlast.
Það eru ekki nema 20 ár síðan
Kínverjar fóru að rumska. Mót-
þróinn gegn öllum viðskiftum við
vestrænar þjóðir og gegn vest
rænni menning var þjóðinni mjög
inngróinn. En eftir að boksara-
uppreistin hafði verið bæld nið-
ur og ófriðnum við Japan var
lokið, þá afréðu Kínverjar að fara
að læra af fjandmönnum sínum.
Það var eini vegurinn til að geta
staðist í samkepninni. Árið 1908
Aoru 14000 Kínverjar að námi í
Japan og 20000 í Ameríku og
tU s\tda\\)e\Wwa\ $\^w wovttaw tæluv
Pétur Thorsteinsson,
\Z -- \ Wl 6 s\3A.
sew et\w e\$a ejtu aí vá?a s*\g Wl
Síldarverkunar
á Hjalteyri hjá
Th. Thorsteinsson
gefi sig fram ekki síðar en
næstk, laugardag ki. 5-7 síðd.
Evrópu. Árið 1909 voru settir
220 skólar á stofn í Kína undir
umsjón japanskra manna. í blöð-
unum voru landsmenn fræddir
um það, hvað væri að gerast í
öðrum löndum, og á þann hátt
varð unt að fá framgengt ýms-
um umbótum, sem til þessa
höfðu engan byr haft. Það voru
bygðar nýjar járnbrautir, lagður
sími og stofnuð stórfeld verk-
smiðjufyrirtœki.
Það eru 40 ár síðan fyrsta
járnbrautin var lögð í Kína. —
Árið 1860 bauðst enskt-amerískt
félag til þess að leggja fyrstu
járnbrautina. Mandarinarnir þurftu
að hugsa sig um þangað til ár-
ið 1876, þá leyfðu þeir að leggja
járnbraut á milli Shanghaj og
Woutschang. Vegalengdin milli
þessara borga er að eins 15 rast-
ir, en vegna þess að ekki mátti
hreyfa við bœjum, kirkjugörðum,
húsum né kálgörðum, þá varð
þessi járnbraut 50 rasta löng
með öllum krókum. En tveim
vikum eftir að járnbraut þessi
var fullgerð, þá keypti kínverska
stjórnin hana, lét rífa teinana upp
og sökkva þeim ásamt vögnun-
um og eimreiðunum í sjáfardjúp.
— Andar jarðarinnar höfðu hót-
að öllu illu ef þessum óþverra
væri ekki rutt í burtu. Og það
var ekki fyr en 20 árum síðar
að járnbrautin frá Tsiensien til
Peking var bygð. En síðan 1904
hefir verið lögð járnbraut um
8000 rastir og símar um 80000
rastir með 650 stöðvum.
í ófriðnum milli Rússa og Jap-
ana fengu Kínverjar að kenna á
því, að þeir áttu engar málm-
verksmiðjur. Tóku sig þá saman
nokkrir ríkir kínverskir kaupmenn
í Shanghaj og ákváðu að reisa
verksmiðju sem smíðaði vopn,
brynplötur og járnbrautarteina.
Hlutafénu var safnað á einum
degi og nam 30 miljónum króna.
Verksmiðjan var reist í bænum
Hang-Yang, þar sem fljótin Han
og Yangtsekiang mætast. í Han-
Yang eru 2 milj. íbúa og héruð-
in í kring afar-fjölmenn, svo að
ekki skorti vinnulýðinn. En auk
þess eru þar í grendinni bæði
járn- og kolanámur' og fljótin
eru skipgeng fyrir stór skip. —
Fyrst var verksmiðjunum og
námugreftrinum stjórnað af erl.
verkfræðingum, svo hundruðum
skifti, en nú, eftir 17—18 ár, er
þar ekki einn einasti útlending-
ur, jafnvel aðalframkvæmdarstjór-
inn er Kínverji, hann heitir Zee
og hefir stundað nám í Ameríku.
Árið 1904 voru fluttar járnvörur
frá Ameríku til Kína fyrir 20 milj.
króna en síðan árið 1910—ekki
eyrisvirði. En Kínverjar láta ekki
þar við lenda. Þeir selja Japön-
um árlega 6000 smálestir af stáli
og fjytja mikið járn til Banda-
ríkjanna. Járnið er flutt á gufu-
skipum suður fyrir Ameríku en
þrátt fyrir þann gífurlega flutn-
ingskostnað, þá borgar það sig
vegna þess hve gott það er og
ódýrt, vegna þess hve ódýr
vinnan er. — Þar gægist gula
hættan fram.
Frh.
H ÚS N ÆÐ I
3—4 herbergja íbúð meö eld-
húsi vantar mig 14. maí.
Guðm. Guðmundsson, skáld,
Laugaveg 79.
1 herbergi og geymslu og að-
gang aö eldhúsi óska barnlaus hjón.
Afgr. v. á.
Hesthús og heyhlaða.
Hús fyrir 10 hesta og heyi óskast
frá 1. maí. Tilboö merkt »Hest-
hús« sendist afgr. Vísis.
Morgunkjólar smekklegastir,
vænstir og ódýrastir, sömuleiðis
langsjöl ogþríhyrnureru
ávalt til sölu í Garðastræti 4 uppi.
(Gengið upp frá Mjóstræti 4).
Gott fjögramannafar til sölu nú
þegar með tækifærisverði. Uppl.
gefur Ágúst Guðmundsson á vinnu-
stofu L. G. Ludvigssonar.
Desimalvog óskast til kaups nú
þegar. A. v. á.
Rösk og áreiðanleg stúlka, vel að
sér í skrift, reikningi og dönsku,
óskar eftir atvinnu í búð eða bakaríi.
Afgr. á. á.
Ungur og duglegur vinnumaður
getur fengið góða og vel launaða
vist frá 14. maí n.k. A. v. á.
Ný skóhlíf fundin. Vitjistá Frakka-
stíg 12.