Vísir - 11.05.1916, Blaðsíða 2

VÍSIR
VISIR
Afgrelðsla blaösins á Hótel
Island er opin frá kl. 8—8 á hverj-
um degi,
Inngangur frá Vallarstræti.
Skrifstofa á sama stað, inng. frá
Aöalstr. — Ritstjórinn til vlðtals frá
Id. 3-4.
Sími 400,— P. O. Box 367.
\ »\s\.
Háseta-yerkfallið.
Einhvern af þessum dögum sá
eg grein í »Vísi« um verkfallið
eftir höf, sem kallar sig »Háseta«.
Þar er meðal annars talið að Ólafur
Friðriksson hafi haldið einhverja
»varúðarræðu«, eða um afleiðingar
verkfallsins, áður en það var hafið.
En mér er nú spurn:j Hvað margir
hásetar voru þá nærsfaddir? Allir
vita, að þá voru ekki nema örfáir
komnir í land, mörg skipin ókom-
in að, enda mun verkfallið hafa
verið ákvarðað af »Iandkröbb-
um«, en ekki af sjómönnunum,
þótt þeir hafi af misskilningi ekki
séð sér fært annað en að vera með,
sjálfum sér og öðrum auövitað til
stórtjóns.
En hvað viðvíkur ræðu Ól. Fr.,
þá þekkja víst allir, hver áhrifslíkt
muni hafa, þótt eitthvað sé taiað
um »afleiðingar«, um leið og
verið er að stappa í menn stálinu
til athafnanna — um leið og verið
er aö æ s a, e s p a og h ó t a, eins
og víst er að landkrabba-forsprakkar
hásetanna hafa gert og gera enn
í dag.
Annars væri líka fróðlegt að vita,
hvaða álit þeir af hásetum hafa
getið sér á skipum, sem nú um
hríð hafa tildrað sér upp í foringja-
stöður í félagi þeirra hér í landi.
Fer þá, aö öllu samanlögðu, ef til
vill að verða hægt að finna botn í
því, sem almennum mönnum finst
óskiljanlegt: Að hásetar hefja verk-
fall, út af lifrinni, þegar sá tími er
kominn, er þeir einmitt samnings-
lega eiga að fá fyrir hana það, sem
hún selzt; og vilja ekki láta af
því, þótt tryggja eigi þeim þetta
verð fyrir Iifrina, aðeins af því, að
óútkljáð er enn um hinn f o r m-
lega »eignarrétt«, sem þeim má
standa á sama um, úr því þeir fá
lifrina (eins og áður)!
Óhlutdrægur.

um verkfaliið á botnvörpung-
unum og afleiðingar þess..
IV. Nl.
»Háseti segir* : Það er deilt um
þetta : Eiga hásetar lifrina eða ekki<?
Það kann að vera mikið satt í þessu,
en þó skilst mér að meira liggi
við, og heföi eins mátt spyrja:
Eiga hásetar að Iáta sér nægja að
hafa 12—15 króna dagkaup auk
fæðis? Nú er lifrin í geipiverði
hérlendis, hvað sem kanti að reyn-
ast sanngildi hennar þegar til þess
kemur að selja lýsið, og því heimta
nú hásetar að efga hana. Hefði
lifrin verið lítils virði, ætli þá ekki
heföi verið heimtað hærra mánaðar-
kaup ? Mér er nær að halda það.
Og óhætt virðist að ganga út frá
því sem gefnu, að hefði hásetafé-
lagsstjórninni hugkvæmst að gera
kröfúr í þá átt, þá yrði þeim dyggi-
lega framfylgt.
Hvað snertir útgerðarmenn, þá
berjast þeir heldur ekki fyrir lifr-
inni sem slíkri, heldur fyrir því aö
ekki verði komist inn á þá braut að
afsala sér parti af afla, og er þeim
mikil vorkun í því, þar sem reynsl-
an sýnir að einmitt þetta varð þil-
skipaútgjöröinni að falli. Útgeröar-
mönnum er fyllilega Ijóst, að ef at-
vinnuvegi þessum verður komið
fyrir kattarnef, þá er ekki í fleiri
skjól að venda, og þess vegna munu
þeir ekki gera samkomulag á öðrum
grundvelli en sem álitinn verður
tryggur og sem að minsta kosti
fyrirbyggir að hásetar hefji verkfall
meðan kjör þeirra eru svipuð og
nú er og meðan árferðið er að
öðru leyti óbreyft.
Með því að allar sáttatilraunir milli Hásetafélags Reykjavíkur
og »Félags íslenskra botnvörpuskipaeigenda« hafa orðið árangurs-
lausar, og sömuleiðis enginn árangur hefir orðið af málamiðlun
Stjórnarráðsins eða Bæjarstjórnar, hefir félag vort nú fastákveðið
að hætta öllum samkomulagstilraunum út af verkfallinu. —
Hinsvegar hefir félagið ákveðið að bjóða þeim hásetum, er
vilja láta ráða sig og lögskrá á skip félagsins, eftirfylgjandi kjör:
1. Kaup almennra háseta verði 75 — sjðtfu og
fimm — krónur á mánuði.
2. Hásetum skal greidd aukaþóknun, er miðuð
sé við það, hversu mikil lifur er flutt f land
úr skipi, og skal aukaþóknun þessi fara eftir
því að verð lifrarinnar telst 60 — sextfu —
krónur fyrir hvert fult fat. — Aukaþóknun
þessi skiftist jafnt milli skipstjóra, stýrimanna,
bátsmanna og háseta á skipinu. Skipstjóri
getur ennfremur ákveðið að matsvelnn taki
þátt í aukaþóknuninni.
3. Verði sfldveiðar stundaðar, skal hásetum, auk
mánaðarkaupslns, greidd premía, 2 — tveir —
aurar á fiskpakkaða tunnu, eða 3 — þrfr —
aurar á hvert mál (150 Iftra), og ennfremur
»Háseti« segir ennfremur: »Há-
setar eru að verja réttindi sín með
verkfallinu«, og skal eg ekki deila
um það, en aðeins leyfa mér að
spyrja hvort »Háseti« ekki mundi
gera þá sömu grein fyrir máli sínu
þótt verkfallið væri hafið út úr því
hvert mánaðarkaup þeirra eigi að
vera, því sé meiningin sú, að þeir
hafi átt Iifrina til þessa, þá er það
rangt, og mér er kunnugt um, að
hjá ýmsum útgerðarfélögum hefir
það veriö venja að útgerðarmaður-
inn sjálfur seldi lifrina og léti svo
háseta hafa það verð, sem alment
hefir verið greitt fyrir hanaástaðn-
um. Væntanlega er öilnm skiljanlegt
að eignarrétturinn getur ekki kom-
ið til tals á öðrum grundveili en ef
hægt hefði verið að styðja hann við
venju, því vitanlega er það jafnfrjálst
útgerðarmanninum að neita aðráða
háseta á skip sitt með öðrum kjör-
um en hann vill bjóða, eins og það
er líka frjálst hásetanum aö neita að
ráða sig með öðrum kjörum en
honum sýnast aðgengileg.
_________ Kunnugur
fái skipverjar fisk þann, er þeir draga meðan
skipið er á sfldveiðum, og frftf salt f hann.
Þeir sem vilja sinna þessu, geri svo
vel að snúa sér til skipstjóranna.
Reykjavik 9. maí 1916.
Istjórn „Félags íslenskra botnvörpuskipaeigenda“.
Thor Jensen. Jón Magnússon.
Jes Zimsen. Magnús Einarson
Aug. Flygenring.