Vísir - 15.06.1916, Síða 2
VISIR
VISIR
Afgrelðsla blaðsins á Hótel
Island er opin frá kl. 8—8 á hverj-
um degi,
Inngangur frá Vallarstræti.
Skrifstofa á sama stað, inng. frá
Aðalstr. — Ritstjórlnn til viðtals frá
kl. 3-4.
Sími 400.- P. O. Box 367,
Best að versla i FATABÚÐINNI!
Þar fást Regnkápur, Rykfrakkar fyrir
herra, dömur og börn, og allur fatn-
aður á eldri sem yngri.
Hvergi betra að versla en i
FATABÚÐINNI, Hafnarstr. 18. Simi 269
Tværmeinlokur
, —o—
Oss er skylt aö kannast
viö yfirsjónir vorár, en
vér höfum óskoraöan rétt
til að andmæla hæversk-
lega skoöunum þeim, er
vér getum eigi fallist á.
Þaö er meinloka kölluö, ef ein-
hver gleymir því í svip, sem hon-
um ella er fjölkunna, eða bendir
óvart á dæmi máli sínu til stuön-
ings, ér sannar skoðun andmælenda
hans hve glöggvast þeim, er hlusta
á mál hans eöa Iesa rit hans. —
Hvorttveggja varö á safnaöarfund- I
inum í fyrrakvöld. Geröum við hr.
eand. theol. S. Á. Gíslason okkur
seka sinn í hvorri meinlokunni, og
hygg eg því að við þurfum hvor-
ugur annan aö öfunda. Eg gleymdi
alkunnri ritningargrein, sem eg ætl-
aöi að vitna í, svari Jesú, er læri-
sveinar hans spuröu hann, fyrir
hverja sök hann kendi fólkinu i
dæmisögum. »Af því að yöur er
gefiö að skilja leyndardóma guðs
ríkis, en hinum er það eigi gefið«.
Mér kom sú meinloka að vísu illa,
I
rétt eins og þegar meðhjálparar !
ruglast í »faöirvor« f kirkjunni, og
biö eg góðgjarna áheyrendur aö af-
saka, að mál mitt varð eigi skipu-
Iegt af þeim sökum og fyrir því,
aö eg haföi eigi hugsað mér aö
taka til máts á fundinum, fyrr en
eg sá, að engi var þar lengur við-
staddur.er líklegur væri til að hefja
máls til varnar þeirri stefnu, er eg
er sannfærður um, að ber höfuð og
heröar yfir eldri stefnuna í kenslu
i
kristinna fræða, sögulegu kenslunni. ,
Hinir lái mér, er vilja, þótt eg hefði
eigi að þessu sinni hin heppileg-
ustu svör til reiðu gegn innskotum
hr. Sigurbjamar, og að þau rugl-
uðu nokkuð framsetningu mína. Eg
hafði nefnilega búist við, að hann
væri karteisari maður en svo, að
gera sig sekan í slíku.
Málefnið er mér meira viröi en
hvor okkar hr. Sigurbjarnar varö
orðfimari að þessu sinni, og sný eg
mér þá að því.
Tilgangur kristindómskenslunnar
er fyrst og fremst sá, að betra og
göfga börnin, og »Ieiða þau til
Krists«, eins og borgarstjóri sagði.
Deilan er um, hver aöferöin sé
heppilegust að því takmarki. Þar
finst mér sjálfsagðast að taka þann
til fyrirmyndar, er óneitanlega hefir
bezt kent kristnina, bæöi að fornu
og nýju, sjálfan Krist. Hann byrj-
aði jafnan aö kenna óþroskuðu
fólki sögulega. Og svo Ieiddi hann
oft með fáum orðum fegurstu gull-
kornin í sögunni í ljós. Orð hans
náöu innilega til hjartans.. Kerfi-
kenningar og ályktanir eru sjald-
gæfar hjá honum, einkum þegar
hann talar viö lýðinn, sem var á
byrjunarstigi kristindómsins, llkt og
skðlabörnin. Þá notar hann sög-
urnar sínar fögru, lifandi myndir,
er mótast djúpt í sálirnar ungu.
Hr. Sigurbjörn dró dæmi af
reikningskenslu, til samanburðar við
kenslu kristinna fræða. Reikningur
hefði áður verið mjög illa kendur
víða, og þó þætti eigi ráð að
leggja kenslu niður í stærðfræði.
Þessu dæmi var ætlað að hrekja þá
skoðun, aö heppilegast myndi að
hætta að nota kvcrið sem barna-
lærdómsbók. Öllum, er tekið höfðu
til má!s á fundinum, var brennandi
áhugamál, aö kristin fræði séu kend
sem allra bezt og innilegast í skól-
unum. Hvers vegna fann herra
Sigurbjörn köllun hjá sér til að
semja nýja reikningsbók, þar sem
hann hafði miklu meira af Iéttum
æfingum og dæmum úr dag-
lega lífinu, heldur en áður var títt
í íslenzkura reikningsbókum, en
minna af þurrum óhlutkendum töl-
um ? Var það ekki einmitt til
þess að gera námið «Iétt og skemti-
legt», og skiljanlegra börnunum
en þurrar «formúIur?« Eða var
það til að minka eða deyöa áhuga
barnanna á reikningi ? Hvað h'zt
yður? Eg fyrir mitt leyti held, að
hann hafi samið bókina í góöum til-
gangi, til þess að laða börnin að
reikningsnámi og festa þaö f hug-
um þeirra á hlutkendan hátt —
alveg eins og safnendur Barnabiblí-
unnar, og margir af oss, sem höf-
um notaö hana viö kenslu, erum
sannfærðir um, að söguleg kenslu-
bók í kristnum fræðum laöar böin
betur aö þeim og hefir meiri áhrif
á trú þeirra og siðgæði en óhlut-
kent guðfræöisrit, eins og «kverið»
sem hr. Sigurbjörn játaði sjálfur
9
að hann hafi eigi skilið sumt í, fyrr
en ári síðar en hann lauk prests-
námi.
Það er eigi ætlun vor að beitast
gegn kenslu kristinna fræða í skól-
unum. Þvert á móti. Ekkert er
oss fjær, vinum barnabibiíunnar.
Eg vil gjarnan auka hana að mun,
en fyrst og fremst sögur og sam-
tal við börnin, en orðrétt nám að
eins nokkurra fegurstu kaflanna og
valinria sálma, er bezt kunna tök á
tilfinningum barnanna og hafa afl
til aö lyfta sálum vorum í æöra
veldi, svo sem hin gullfagra kvöld-
bæn Mattíasar : «Nú Iegg eg aftur
ljósin augna minna«.
Reikningsdæmi hr. Sigurbjarnar
er að eins sönnun vors máls, vina
sögulegs kristindóms barna. Þar í
lá meinloka hans. Hafi hann þakkir
fyrir hana, eins og hiö bezta, er eg
hefi heyrt í kristnikenslustundunum
hans í sunnudagaskólanum, smd-
sögurnar inndælu úr nútíð og for-
tíð.
14. júní 1916.
Guðm. R. Ólafsson
úr Grindavik.
Bretar á yígYeilinum
----- Nl.
Eg heíi heyrt það fundiö að
enska hernum, að hejmennirnir séu
of ungir, eingöngu unglingar. Það
er rétt. En eg fæ ekki séð aö þaö
sé mikill galli, Einn af hershöfö-
ingjum Wellinglons sagöi eitt sinn,
að hann vildi heidur unga menn
en gamla. »Gömlu hermennirnir
eru of kunnugir«, sagði haun. —
»Þessi börn«, sagði Ney marskálk-
ur, er yngsta herdeildin frá 1913
gekk framhjá honum — »ganga út
í hvað sem er«.
Brezkir hermenn á vígvellinum
eru ekki í neinni æfintýraleit. Þeir
ern þar sem krossfarendur og eru
sér þess meövitandi, þó að þeir
séu ungir. Þeir gengu í herþjón-
ustuna af því rödd samvizkunnar
sagði þeim að þeir ceitu að fara.
Þeir vita, að frásagnir enskra blaða
af »nýjum sigurvinningum Eng-
lendinga* eru orðagjálfur eitt. Þeir
visa, að sem stendur verða þeir af
öllu megni — ekki að sækja fram,
heldur að standa fastir fyrir. —
Þeir vita, að allir Englendingar
muni klæddir sorgarbúningi áður
en Þjóðverjar verði reknir út úr
Frakklandi og Belgíu hvaö þá yfir
Rín. Þeir vita, að ófriöur þessi
verður mjög langvinnur. En þeir
gefast aldrei upp. Enski bolbítur-
inn hefir náð föstu taki og hann
sleppir aldrei takinu.
Hugsunarháttur brezkra hermanna
kemur berlega fram í orðum, sem eg
sá letruð á trékross á nýlegri gröf:
«Vegfarandi I Segðu Englandi,
T I L M I N N IS:
Baðhúsið opið v. d. 8-8, ld.kv. til 11
Borgarst.skrifjt. f brunastöð opin v. d
11-3
Bæjarfóg.skrifst. Hverfisg. op, v. d. 10-2
og 4-7
Bæjargjaldk, Laufásv. kl. 12-3 og 5-7 v.d
Islandsbanki opinn 10-4.
K. F. U. M. Alm. samk, sunnd. 81/, siðd
Landakotsspít. Sjúkravitj.tími kl, 11-1.
Landsbankinn 10-3. Bankastjórn til við-
tals 10-12
Landsbókasafn 12-3 og 5-8. Utlán 1-3
Landssiminn opinn v. d. daglangt (8-9)
Helga daga 10-12 og 4-7
Náttúrugrlpasafnið opið U/,-21/, síðd.
Pósthúsið opið v. d. 9-7, sunnd. 9-1
Samábyrgðln 12-2 og 4-6.
Stjórnarráðsskrifstofurnar opn. 10-4 v. d.
Vifilsstaðahælið. Hcimsóknartími 12-1
Þjóðmenjasafnið opið sd. þd, fmd. 12-2
Ókeypis lækning háskólans
Kirkjustræti 12 t
Alm. lækningar á þriðjud. og föstud.
Id. 12—1.
Eyrna-, nef- og hálslækningar á föstud.
kl. 2-3.
Tannlækningar á þriðjud. kl. 2—3.
Augnlækningar i Lækjargötu 2 á mið-
vikud. kl. 2—3.
laudsféhirðir kl. 10-2 og 5—6.
að sá, sem hvílir undir þessum
krossi, hafi dáið glaður*.
A. P.
_____________ (Þýtt).
Gvendur á Sandi
í nauðaómerkilegu ritdeilumáli
milli Gvendar á Sandi og Jóns ó-
lafssonar, hefir Gvendur gerst til
þess að slelta slöfum í J. A. Hjalta-
lín skólameistara okkar og fræðara.
Er þann pistil að lesa í Lögréttu
31. f. m. — Hann ber þar á
Hjaltalín það, aö hann hafi kent
okkur rangan framburð á íslenzkri
tungu, og miðar við Þingeyjarsýslu-
framburö. en ekki færir hann til
nokkurt orð eður nokkra setningu
úr málfræði Hjaltalíns, til þess að
r e y n a að sanna þetta fleipur sitt.
Ætla eg að Gvendi mundi verða
þetta örðugt. Eg hygg, að það
sem um framburð stendur í mál-
fræði Hjaltalíns — eg á hana enn
— sé réttara en «ÞingeyjarsýsIu-
framburður* og górt Guðmundar á
Sandi út af honum.
Þykir mér allhart að þola að
Guömundur á Sandi eða hverann-
ar sem væri okkar lærisveina Hjalta-
líns, skuli verða til þess að kasta
hnjóði að honum, slíkur kennari
og stjórnari sem hann var. Og þó
held eg aö slíkt sitji ekki verr á
nokkrum manni en Guðmundi frá
Sandi, því eg þykist mega fullyröa
það, að Guðm. á Hjaltalín alt það
að þakka, er hann kann til þe3sað
fara með íslenzkt mál.
En svo eg slái varnagla við því,
að Gvendur fari að glæpast tii þess
að bretta granir að mér fyrir þessar
línur, ætla eg að láta hann vita það
að um þessa hluti tala egviö hann
sem sá er valdið hefir.
14. júní 1916.
Árni Árnason
(frá Höfðahólum).