Vísir - 16.06.1916, Blaðsíða 2

VÍSIR
VISIR
A f g r e 1 ö s I a blaðsins á Hótel
Island er opin frá kl. 8—8 á hverj-
um degi,
Inngangur frá Vallarstraetl.
Skrifstofa á sama stað, fnng. frá
Aðalstr. — Ritstjórinn til vlðtals frá
kl. 3-4.
Síml 400.— P. O. Box 367.
Best að versla i FATABÚÐINNI!
Þarfást Regnkápur, Rykfrakkar fyrir
herra, dðmur og börn, og allur fatn-
aðar á eldri sem yngri.
Hvergi betra að versla en í
FATABÚÐINNI, Hafnarstr. 18. Sími 269
Eimskipafélagið.
—o—
Eitt af þeim málum sem víst má
telja að rædd verði á aöalfundi fé-
lagsins, og það ef til vill af nokkru
kappi, er farmgjaldshækkunin. Hafa
raddir heyrst um það, aö sjálfsagt
sé að hækka þau, og þykir sum-
um mönnum þaö laklega að verið,
að gróði félagsins skuli ekki hafa
orðiö meiri en raun varð á — um
10*/0 af öllu stofnfénu — þegar
gufuskipaféiög í öðrum löndura
hafa tí- og tvítugfaldan ágóða. —
Aðrir líta meira á hitf, hve gróð-
urinn hefir orðið mikill, þrátt fyrir
alla örðugleika og dýrtíð, án þess
að farmgjöldin væru hækkuð, og
þykir það góðs viti.
En víst má telja að þeir verði
margir sem vilja láta hækka flutn-
ingsgjöldin, og nota þannig tæki-
færiö til að afla félagjnu fjár, til að
færa út kvíarnar. — Verður því
ekki neitað, að þeir menn hafa
mikið til síns máls.
Nauðsynin er mikil á því, að
félagið færi út kvíarnar og veröi
sem fyrst þess megnugt að taka að
sér alla flutninga til landsins, og
vitanlega æskilegt að það græði sera
mest. Fjár til að kaupa fyrir ný
skip, má safna með nýjum hluta- .
útboðum, en bæði er það, að hætt j
er við að hlutafjársöfnun fari að i
ganga tregar, og auk þess væri þar j
með bætt skuldum á félagiö. Að
vísu verður gróðinn jafnóöum eign
hluthafanna og þannig skuld til
þeirra, og því í raun og veru nýtt
hlutafé. Hlutirnir vaxa eftir þvj
sem gróðinn vex.
Það mætti vafalaust hækka farm-
gjöldin svo mikið, að töluverður
munur yrði á gróðanum, án þess
að það yrði landsmönnum tilfinn-
anlegur baggi, og féð sem greitt
er til Eimskipafélagsins er í raun
og veru aðeins tekið úr öðrum
vasa landsmanna og látið í hinn.
En ef félagið hækkar farmgjöld sín,
má gera ráð fyrir því að Samein-
aða félagiö teldi sér ekki skylt að
halda gömlu flutningsgjöldunum,
en hækkaði þau að sama skapi. —
Og nú er það vitanlegt að það fé-
lag flytur líklega alt að því
helmingi meira a' vörum að og
frá landinu, en Eimskipafélagið, og
yrði því það fé, sem vegna hækk-
aðra farmgjalda færi út úr land-
inu ah að því helmingi meira en
gróði Eimskipafélagsins af hækk-
uninni.
Þannig löguö aukning á höfuð-
stól félagsins yrði því óviökunnan-
léga dýr. Æskilegast væri að ís-
iendingar þyrftu ekki að borga út-
lendingum neinn skatt af vexti fé-
lagsins. En með þessu móti greiddu
þeir til Sameinaða félagsins beinan
skatt af vexti þess er næmi honum
alt að þvf tvöföldum.
Það er ekkert efamál, að landinu
í heild sinni væri það miklu betra
að auka styrkinn til félagsins, segj-
um um 100 þús. kr. á ári, en að
farmgjöldin yrðu hækkuö um þá
upphæð. Gróöi landsins á þeírri
gjöf yrði alt að þvl 200 þúsund
krónui.
Eimskipafélagið var stofnað á
heiilastund. Ef það heföi ekki
verið, værum við nú algerlega of-
urseldir gróðafýkn útlendra skipa-
eigenda. í því skyni var það stofn-
að, að það yrði þröskuldur í vegi
þeirra, sem vildu nota sér af því
að íslendingar réðu ekki sjáifir yfir
aðflutningum sinum og hafa landið
að féþúfu. — Það væri því leitt
ef félagiö yrði þegar á fyrstu starfs-
árum sínum til þess að vinna þvert á
móti tilgangi sínum.
Eimskipafélagið er þjóðareign.
Það fé sem félagið græðir á því
að hækka farmgjöldin er því í raun
og veru enginn gróði, en aftur
tapast það fé sem út úr land-
inu fer við það að Sameinaða fé-
lagið hækkar farmgjöldin. Að því
að hækka farmgjöldin yrði þvf t a p
en ekki gróði.
Annað mál sem lagt veröur undir
úrskurð aðalfundar er það, hvernig
ráðstafa eigi arðinum. Tillögur þar
að Iútandi eiga að koma fram frá
stjórninni, en hverjar þær eru er
Vísi ókunnugt um. En æskilegt
væri að sem mest af arðinum yrði
Iagt í sjóð. Og ekki ætti aö koma
til mála að greiöa hluthöfum meira
en sparisjóðsvextl. Enda mun af-
gangurinn ekki mikill er það er
gert og greidd umsamin afborgun
af áhvílandl skuld.
Dánarfregn.
Jósef á Hjallalandi, alkunnur
maður í Húnavatussýslu og víöar,
er nýlátinn.
Undrasögur frá
vígvellinum*
(S. G.)
Ýms ensk blöð hafa að und-
anförnu flutt margar undrasögur
frá vígvöllunum. Samkvæmt þeim
hafa hermenn bandamanna séð
engla við og við, stundum eru
þeir í loftinu og stundum birtast
þeir sem riddarasveitir er verða
þreyttum hersveitum nærri sam-
ferða í næturmyrkrinu.
Sérstaklega geta hermennirnir
um riddara á hvítum hesti, sem
birtist þéim og eggji þá til fram-
göngu, þykjast Englendingar
þekkja þar Georg hinn helga, en
Frakkar sjá ýmist Mikael höfuð-
engil eða Jóhönnu, mærina frá
Orleans. Þessar englasýnir eiga
að hafa áft sér stað sérstaklega
um það leyti sem bandamenn
stöðvuðu framsókn Þjóðverja
haustið 1914. Þær hafa oftar en
einu sinni fylt hersveitirnar fram-
úrskarandi hugrekki, en komið
beyg að Þjóðverjum, enda hafi
stundum heilar riddaraliössveitir
Þjóðverja orðið að nema staðar
af því að hestar þeirra hafi orð-
ið staðir eða jafnvel fælst. Hafi
Þjóðverjum þá þótt greinilegtað
Satan og árar hans væru komnir
til liðs við bandamenn.
Fyrstu sögurnar eru kendar
við Mons, »englarnir við Mons«,
og eiga þær að hafa bjargað enska
hernum um 26.-28. sept. 1914.
Tilraun hefir verið gerð til
að telja sögur þessar tóman hé-
góma og misskilning, sbr. grein-
i inni: »Hvernig helgisögur mynd-
ast*, er birtist í nokkrum íslensk-
um biöðum í vetur sem leið. En
samkvæmt bókinni »On theside
of the angels*, eftir Harold Beg-
bie, er sú »útskýring« gripin úr
lausu lofti, því að í bókinni eru
birtir vitnisburðir margra manna,
er ýmist segjast sjálfir hafa séð
þessar sýnir eða talað við deyj-
andi hermenn, sem höfðu séð
þær.
Hitt er annað mái að þá, sem
heima sitja, eða ekkert sáu þessu
lfkt greinir á um það, hvort þetta
séu englar í raun og veru, eða
svipir fallinna félaga, — eða mis-
sýningar örþreyttra manna.
Ennfremur eru margar sögur
um »manninn hvítklædda*, sem
bandamenn sjá stundum á víg-
vellinum.
Síra Guttormur Guttormsson
skrifar í marsblað Sameiningar-
innar grein um þær sögur sem
birtar verða f Vísi næstu daga.
T I L M I N N I S:
Baðhúsið opið v. d. 8-8, Id.kv. til 11
Borgarst.skrifjt. i brunastöð opín v. d
11-3
Bæjarfóg.skrifst. Hverfisg. op, v. d. 10-2
og 4-7
Bæjargjaldk, Laufásv. kl. 12-3 og 5-7 v.d
Islandsbanki opinn 10-4.
K, F. U. M. Alm. samk, sunnd. 81/, siðd
Landakotsspit. Sjúkravitj.tími kl, 11-1.
Landsbankinn 10-3, Bankastjórn til við-
tals 10-12
Landsbókasafn 12-3 og 5-8. Utlán 1-3
Landssimlnn opinn v. d. daglangt (8-9)
Helga daga 10-12 og4-7
Náttúrugripasafnið opið F/,-21/, siöd.
Pósthúsið opið v. d. 9-7, sunnd. 9-1
Samábyrgðln 12-2 og 4-6.
Stjórnarráðsskrifstofurnar opn. 10-4 v. d.
Vifilsstaðahælið. Hcimsóknarb'mi 12-1
Þjóðmenjasafnið opið sd. þd, fmd. 12-2
Ókeypis lækning háskólans
Kirkjustræti 12 r
Alm. lækningar á þriðjud. og föstud.
kl. 12—1.
Eyrna-, nef- og hálslækuingar á fðstud.
kl. 2—3.
Tannlækningar á þriðjud. kl. 2—3.
Augnlækningar i Lækjargötu 2 á tr.ið-
vikud. kl. 2—3.
landsféhirðir kl. 10—2 og 5—6.

aj lauA\
Eyrarbakka í fyrrad.
Hiti afskaplegur, 19 gr, í for-
sælu, og sandurinn svo heitur að
nær er óþolandi.
Álandseyjamáliö.
Sagt er í þýskum blöðum, að
Bretum og Frökkum hafi tekist
að miðla svo málum í Álands-
eyjadeilunni niiili Svía og Rússa,
að Svíar láti sér það lynda. Hafi
Rússar lofað að rífa niður allar
víggirðingar á eyjunum að ófriðn-
um loknum.
Rússar og Bretar
f Mesopotamiu.
í þýzkum blöðum er sagt frá því
að allmiklar orustur hafi staðið við
Tigris, og að Tyrkir hafi oröið að
hörfa úr stöðvum sfnum við Bet-
haicsza þ, 19. f. m. Rússnesk ridd-
araliðsdeild var þar komin til liðs
við Gorringe hershöföingja. Haida
Bretar enn öllum stöðvum sfnum.
Það merkilegasta í frétt þessari
er það, að Rússar hafa náð þarna
höndum saman viö Breta. En Þjóð-
verjar halda að þessi rússneska
riddarasveit hafi komiö austan úr
Persíu.