Vísir - 22.06.1916, Blaðsíða 2

VlSIR
VISl R
Afgreiðsla blaösins á Hótel
Island er opin frá kl. 8—8 á bverj-
um degi,
Inngangur Irá Vailarstrætí.
Skrifstofa á sama staö, inng. frá
Aðalstr. — Ritstjórinn tll vlðtals frá
td. 3—4.
Sími 400.- P. O. Bos 367.
Best að versla í FATABÚÐINNI!
Þarfást Regnkápur, Rykfrakkar fyrir
herra, dömur og börn, og allur fatn-
aður á eldri sem yngri.
Hvergi betra að versla en í
FATABÚÐINNI, Hafnarstr. 18. Sími 269
Hr. yfirdómslögmaður Gísli
Sveinsson ber fram á næsta að-
alfundi Eimskipafélags íslands
rnjög svo varhugaverða tillögu
um hækkun á flutningsgjöldum
félagsins, og rökstyður hana með
því, að önnur félög á Norður-
löndum hafi gert hið sama síðan
ófriðurinn hófst. En það er ekki
nema hálfur sannleikur, þar sem
verulegri hækkun á flutnings-
gjöldum hefir vitanlega að eins
orðið komið fram við ósamnings-
bundnar siglingar, og nægir íþví
efni væntanlega að benda á hin- j
ar samningsbundnu siglinga'r hins
sameinaða hér við land, og á
milli Danmerkur og ísiands með
viðkomu í Leith, en félagið hefír
ekki og getur ekki sett upp farm-
gjöld sín fyrr en 1. jan. 1920.
Eimskipafélagið ísl., var mér vit-
anlega aðallega, ef ekki einvörð-
ungu stofnað sökum óánægju
þeirrar, sem varð hér á landi út í
úr aukasamningi þeim dags. 26.
nóvember 1912, sem þáverandi
ráðherra H. Hafstein gerði við
hið sameinaða gufuskipafélag um
nokkrar breytingar á samningi um
póstgufuskipaferðir milli Danm.,
Færeyja og íslands, sem dags.
er 7. ágúst 1909; en samkvæmt
þeim samningi er félagið skuld-
bundið til að halda flutningsgjöld-
um óbreyttum til og frá íslandi
til 1. janúar^l920. Fæ eg því
ekki betur séð en að það væri
næsta óviðfeldið og jafnvel mjög
hættulegt fyrir framtíðargengi Eim-
skipafélagsins ísl., ef það á fyrsta
aðalfundi sínum færi að samþykkja
jafn varhugaverða íillögu einsog
mér finst tillaga hr. G. Sv. vera
ef rétt er á hana litið. Frá al-
mennu sjónarmiði séð myndi slík
tillaga, ef samþykt væri, brjóta í
bág við hina fyrstu hugsjón lands-
manna við stofnun Eimskipafé-
lagsins, þ. e. þá að félag það yrði
til að létta undir með flutningum
og flutningsgjöldum a milli ís-
lands og umheimsins, því yrði sú
tillaga samþykt, þá yrði hún ekki
til þess að létta ósanngjörnum
flutningsgjöldum af þjóðinni, held-
ur til að auka flutningsgjaldakostn-
aðinn að miklum mun, sem þrengja
! mundi mjög mikið að hinum bág-
, bornu kjörum almennings.
j
i Með hœkkun þeirri sem stjórn
I Eimskipafélagsins hefir þegar lát-
ið koma til framkvæmdar, við að
nema í burtu hinn samnings-
bundna afslátt, sem það að dæmi
hins sameinaða gaf á flutnings-
j gjöldum til 1. jan. þ. á. þ. e. 2
j X 10 prós. og einusinni 5% af- -
i slátt, ef flutningsgjöldin á einu
j ári nema 5000 kr. til sama manns, ,
eru flutningsgjöldin hjá Eim-
skipafélaginu ísl. þegar orðin
■ 30 °/o hœrri en hjá hinu samein-
aða, og finst mér að hluthafar
j ættu að láta sér nægja þessa
aukningu, eður réttara framfærslu
j á gildandi samningsbundnum
farmgjöldum, og gæta þess að
félag vort sem nýtur stórkostlegs
styrks af almanna fé, œtti að hafa
aðrar háleitari skyldur við þing
og þjóð, en að vilja nota yfir-
standandi vandræði og böl til
1 þess að græða óhóflega fé á þjóð
j sinni. Bresti því aðalfund fé-
lags vors vit, eða framsýni til
þess að fella tillögu hr. G. S., þá
efast eg ekki um, að Stjórnarráð
íslands myndi þar láta til sín
taka, þar sem tillaga sú, er ekki
síður hœttuleg fyrir sjálft félagið
en landsmenn yfideytt, ef skoðuð
er frá alm. viðskiftalegu sjónar-
miði.
Eg hefi þegar bent á það, að
Eimskipafélagið hefir þegar hækk-
að flutningsgjöld sín um nær30
prós. með því að fella niðurall-
an afslátt sinn á flutningsgjöld-
um. — Á einum poka rúgmjöls
verður flutningsgjaldið fyrir hver
100 kg. þar við 53 aurum hærra
en nú er hjá hinu sameinaða.
Menn ættu því ekki að þurfa að
vera verslunajmenn til þess að
sjá fyrir, hverjar afleiðingar það
myndi hafa fyrir kaupmenn þá,
sem fremur vilja nota Eimskipa-
félagið en hið sameinaða, ef flutn-
ingsgjöld hins fyrtalda enn yrðu
færð fram úr því sem nú eru.
Frá mínu sjónarmiði séð, hlyti
afleiðingín að verða sú, að kaup-
menn þeir sem skifta við Eim-
skipafélagið, neyddust til þess
að leyta samninga við keppinaut-
inn, þar sem þeir að öðrum kosti
hlytu að fara á höfuðið í sam-
keppninni við þá sem betur væri
settir. En hver myndi þá enda-
lok Eimskipafélagsins verða? Ætli
þau yrði ekki eitthvað lík því
sem verða vill hjá þeim, sem
hyggja sig geta lifað fyrir sig,
án þess að taka sjálfsagt tillit til
krafa viðskiftalífsins.
Að því er þessa íyrirhuguðu
framfærslu á flutningsgjöldum
snertir, finst mér rétt vera að geta
þess, að á friðartímum, en sá
tími, verður væntanlega í framtíð
sem umliðinni tíð iengri en ó-
friðartíminn, eru fastákveðnar og
af ríkjum styrktar ferðir taldar
vera langtum ábatavænlegri en
tœkifærissiglingar. Að svo sé,
bera hinar tíðu ferðir hins sam-
einaða ljósan vott um, því væri
það ekki, þá hefði það félag vel
getað fullnægt samningi sínum
við Danmörku og ísland um póst-
flutning — þvf aðrar skyldur hefir
það felag nú ekki — með færri
ferðum og minni skipum. Sú
aðferð, sem hið sameinaða hefir
kosið sér, að því er samgöngur
þess við ísland snertir, er því
áreiðanlega viðskiftalega séð hin
eina rétta með tilliti til framtíð-
arhagsmuna félagsins af sigling-
um þess til landsins.
' Ef eg hefði verið í stjórn Eim-
skipafélagsins ísl. þá myndi eg
J hafa róið öllum árum að því að
j kaupa nothæft flutningaskip og
haldið því fyrir utan hinar samn-
ingsbundnu ferðir félagsins, strax
um vorið 1915, því þá sá mað-
ur það glögt í hendi sinni hvernig
fara myndi um íullnæging al-
mennrar flutningsþarfar. Nú ber
stjórn Eimskipafélagsins fram til-
lögu í þá átt, að kaupa eður
byggja og er það vel farið, sér-
staklega ef félagsstjórnin vildi
falla frá byggingarhugsjóninni,
því litlar líkur munu vera til þess
í bráðina, að hægt verði að fá
bygt skip á næstu árum.
B. H. Bjarnason.
Ofriðurinn.
---- Nl.
Engum efa er það undirorpið
hvað Austurríkismenn hafa ætlast
fyrir. Ef þeir hefðu komist uiður
á Pólsléttuna, voru miklar líkur til
þess að þeir gætu heft aðflutninga
til Isonzohersins, og svo heföi get-
að farið, að sá her hefði orðið að
gefast upp.
Um norður-ítalíu liggja 2 stórar
járnbrautir, frá vestri til austurs.
Önnur frá Veróna um Vizenza—
Treviso—Udine til Triest. Hin er
T I L M I N N I S:
Baðhúsið opið d. 8-8, Id.kv. til 11
Borgarst.skrifjt. i brunastöð opín v. d
11-3
Bæjarfóg.skrifst. Hverfisg. op. v. d. 10-2
og 4-7
Bæjargjaldk, Laufásv. kl. 12-3 og 5-7 v.d
Islandsbanki opinn 10-4.
K. F. U. M. Alm. samk, sunnd. 81/, siðd
Landakotsspít. Sjúkravitj.tími kl, 11-1.
Landsbankinn 10-3. Bankastjórn til við-
tals 10-12
Landsbókasafn 12-3 og 5-8. Utlán 1-3
Landssiminn opinn v. d. daglangt (8-9)
Helga daga 10-12 og4-7
Nátiúrugripasafnið opið 1V.-21/, siðd.
Pósthúsíð opið v. d. 9-7, sunnd. 9-1
Samábyrgðin 12-2 og 4-ö.
Stjórnarráðsskrifstofurnar opn. 10-4 v. d.
Vifilsstaðahælið. Hcimsóknartími 12-1
Þjóðmenjasafnið opið sd. þd. fmd. 12-2
Ókeypis lækning háskólans
Kirkjustræti 12 i
Alm. lækningar á þriðjud. og föstud,
kl. 12-1.
Eyrna-, nef- og hálslækningar á föstud.
kl. 2-3.
Tannlækningar á þriðjud. kl. 2—3,
Augnlækningar i Lækjargötu 2 á mið-
vikud. kl. 2—3.
landsféhirðir kl. 10—2 og 5—6.
sunnar, og liggur um Padua Veni-
zia ti! Triest.
Austurríkismenn senda her frá
Trentino niður Addigedalinn til
Verona. Annan her senda þeir
niður Luganodalinn. Sá her á að
eins 40 kílumetra Ieið til járnbraut-
arstöðvarinnar í Vizenza. Ef hann
hefði komist þangað var nyrðri
járnbrautin orðin ónýt ítölum og
þeir höfðu þá aðeins eina járn-
braut eftir til að flytja á hergögn
og aðrar nauðsynjar til isonzohers-
ins.
Sókn Austurríkismanna var mjög
áköf og ítalir fengu ekki viðnám
veitt. Og eftir að hún hafði stað-
ið í fáa daga varð öli ítalska þjóð-
in gripin af ofsahræðslu. Segja
þýzk blöð að hershöfðingja Trent-
jiiohersins, Brusati, haf verið vikið
frá og skrýllinn heimti að hann
veröi tekinn af lífi. Og vafalaust
má telja að Saiandra forsætisráð-
herra Itala hafi af þessum sökum
orðið að fara frá völdum.
Þegar þaö er nú athugað í hverr
hættu ítalir voru staddir, og útséð
var um það að þeir fengju rekið
Austurríkismeun af höndum sér, þá
er auðvitað að þaö hlaut að koma til
kasta bándamanna þeirra að hjálpa
þeim, þó að þýzk blöð fullyrði, að
bandamenn brosi í kampinn yfir
óförum Itala og að allir fyrirlíti þá.
Bandamenn gátu ekki sent her til
Ítalíu, það hefði tekið of langan
tíma, auk þess sem þeir sennilega
hafa nóg að gera heima fyrir. Eini
vegurinn til þess að hjálpa ítölum
var því sá, að hefja sókn gegn
Austurríkismönnum á öðrum stöö-
um, og það svo öfluga sókn, að
þeir yrðu að senda her og hergögn
af ítölsku herstöðvunum. — Rúss-
ar, voru þeir einu sem gátu gert