Alþýðublaðið - 20.04.1928, Síða 2

-i—gj
!Í!I3|íÝÐUBIí3AÐIÐ

mrn.
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
kemur út á hverjum virkum degi.
Aígreiðsla i Alpýðuhúsinu við
Hverfisgötu 8 opin frá kl. 9 árd.
til kl. 7 síðd.
Skrifstofa á sama stað opin kl.
;; 9i/e—10Vs árd. og kl. 8—9 síðd.
' Simar: 988 (afgreiðslan) og 2394
(skrifstofan).
Verðlag: Áskriftarverð kr. 1,50 á
mánuði. Augiýsingarverðkr.0,15
hver mm. eindálka.
Prentsmiðja: Alpýðuprentsmiöjan
(í sama húsi, simi 1294).
Einkasala a stelnoliu og
tóbaki.
Sú varð raun á, að bæ&i
þingsályktunartillaga Haralds
Guðmundssonar um einkasölu
ríkisins á steinolíu og frv. Héð-
sns Valdimarssonar um einkasölu
þess á tóbaki döguðu uppi á
þingi því, sem nú er. hættt
störfum. Er þaö mjög illa farib.
Einkasala á steinolíu er nauðsyn-
leg varnarráðstöfun gegn áhrifa-
valdi erlendra stórgróðahringa, en
tóbakselnkasala myndi beina þeim
tekjum í ríkissjöðinn, sem ella
xenna til örfárra einstaklinga.
Fjárhagsnefnd neðri deildar var
þriklofin um einkasölu á tóbaki.
Héðíinn lagði til, að þa'ð yrði.
samþykt, Sfg. Eggerz og Ól. Th.,
að það yrEji felt, en Halldór Stef.
og Hanoes kváðu ainkasölu á tó-
baki gjama geta komið til mála,
en voru á báðum áttum, og lögðu
'svto kil, að málinu yrði vísað til
stjórnaninnar. Eftir það kom frv.
ekki til urnræðu á þinginu.
Neðn delíd
á mánudaginn (frh.).
Brunabætur, sem greaddar em
samkvæmt lögrnn um vátrygg-
angu sveitabæja, eru fimm sjöttu
hlutar. Sú tala féll úr 1 frásögn-
ánni síðast urn ályktun þá, er
deildin gerði um endurskoðun
þejrra laga.
Auk þess, er þá var taliið, gerði
dejld.in ályktun:
Um endurskoðun berklauama-
lagaima. Sú tillaga var frá Jör-
undi og Jóni Ólafssyni. Er til-
efnið kostnaður sá, er ríkið befír
af berklavörnum. Jörundur kvað
þó alls ekki’ vera meiningu þeirra,
að dregið verði úr vörnunum,
enda tóku sumir fram, að þeir
greiddu tillögunni atkvæði með
þeim fyrirvara. Pó hélt Jörandur
þvi fram, að athuga ætti mi a.,
hvort allir, sem xíkið kostar lækn-
Sshjálp á eða hælisvist, feéu svo
fátækir, að hjá aðstoð ríkisins
verði ekki komist. Haraldur
benti á, að ekki þarf nýja lagar
setningu til þess, að nægilega
efnað fólk fái ekki ókeypis lækn-
Jshjálp, því að það er tekið fram
| gildandi lögum. Pess verði aft-
*r á móti að gæta, að ekkert sé
gert til þess að draga úr berklæ
vömunum, og að rétt er, að
kostnaðurinn komi niður á þeim
í sameiníngu, sem heilbrigðir eru,
fremur en sjúklingunum, því að
varnimar eru fyrst og fremst
vegna hinna heilbrigðu. Nú sé
miklu vænlegra til varnanna, að
sjúklingamir séu í heilsuhælum
en í heimahúsum, og til þeas
verði að örva þá sem mest, með
því að létta af þeim kostnaðinum
af hælisvistinni. Hannes tók í
sama streng. Kvað hann hættu á,
að það drægi úr mörgum berkla-
sjúklingum og , aðstandendum
þeirra að leita læknis í tínm, ef
þeir eiga sjálfir að greiða kostn-
aöinn, þótt þeir geti borgað hann
með einhverju móti. Fyrir því sé
betra, að ríkið greiði heldur
meira fé ti.l varnanna, heldur en
að hætta á, að úr þeim drægh,
Þau útgjöld borgi sig. Annars
verði berklunum bezt varist með
bættum húsakynnum í sveituim.
[Og auðvitað gildir sama um
kaupstaði. Kjallaraholur og loft-
skonsur þarf að afnema til íbúð-
ar.] Hins vegar kvað Hannes ein-
staka lækna taka meira fyrir
lækningar berklasjúklinga en hóf
muni að. Það væri eini liðurinn,
sem spara' mætti á. Haraldur kvað
stjórninni heimi.lt að gera þær
ráðstafanií, sem gera bæri til
þessa, án þess, að breyta þurfi
lögunum af þeim sökum. Greiddu
Alþýðuflokksmenn atkv. gegn til-
lögunni, þar eð hún væri óþörf,
en geti verið skaðleg. — Verð-
ur þess fastlega að vænta, að
stjórnin beri ekki fram neöinar
þær tillögur, sem dregið geta úr
vörnunum gegn hiinum rnikla vá-
gesti, sem berklavamalögin eru
sett gegn.
Auk þessa var lítið eitt rætt
um húsaleigurannsóknina, en um-
ræðunni aftur frestað. Einnig fór
fram umræða um útvarpstillögu
Gunnars og Magnúsar dósentis, en
atkvæðagreiðslu um hana var
frestað. Dró Magnús mjög taum
h. f. „Útvarps“ og lét svo, sem
það muni vilja slá af kröfunum.!
Tryggvi ráðherra kvað víðvarps-
nefndina engar tillögur hafa gert
enn um það mál.
Neðri delid
á þriðjudaginn.
Þar voru síðustu lög þingsins
afgreidd þá, um heimild fyrir
atvanniHnálaráðheixa til aö veita
sérleyfi' til hvalveiða. Gilda lögih
frá næstu áramótum.
Samþykt var þangsályktunartil-
laga Bjama og Ásgears um vfs>-
ándarannsóknir í þágu atvúinu-
vega'nna. Hefar hennar áður verið
getað.
Útvarpstillagan var samiþykt
•með Itlum atkvæðamun. —
Sjálfsagt er að taka upp rekstur
víðvarps, svo fljótt, sem þes's er
kostur án neyðarúrræða, en þö
verður vel! að sjá hag ríktsins
borgið og taka ekki neinum af-
'boðum til1 bráðabirgðaskipunar á
því máli
Loks var tekið fyrir máí, sem
bar að á óvenjulegan hátt. Var
það þingsályktunartillaga, sem
Jöruii/dur og Pétur Ottesen báru
fram í daíldinni í sambandi við
g'án- öjg klaufna-veikivamir.' Efni
hennar var, að atvinnumálaráð-
herra láti haldast bann á i»nn-
flutnángi mjólkiurafurða ag eggja,
en tillaga um að banna ininflutn-
Ing þessara sömu vara með lög-
um var nýlega feld í deildinni.
Alt um það var tillagan rekin á-
fram með tvöföldum afbrdgðum
frá þingsköpum.. Héðinn bar þá
fram dagskrártillögu þess efnis að
vísa henni frá, þar eð alþingi
hcfði rétt áður afgreitt lög um
málð Oig þar með lýst yfir skoð-
un sinni. Dagskrártiilagan var feld
með 14 atkv. gegn 8 og ályktun-
án síðan gerð með 14 atfcvæðum
gegn 9. — Nú er vitanlegt, að efri
deald hefði felt tillöguina, ef hún
hefðí komið til a|tkvæða þar. Þá
er s purn: Getur stjörnin tekið til
greana áskorun, er þannig er til
stofnað, sem nú var lýst? —
ÞinglansniF.
Þiingi var slitið á miðvikudag-
inn.
Alls voru haldnir 157 þingfund-
ir„ þar af 75 í neðri deild, 73
í efri dteild og 9 í sameinuðu
þángi. Fyrir þingið komu 36
stjórnarfrv. og 87 þdngmannafrv.,
alls 123. Þar af voru afgreidd
sem lög 30 stjórnarfrv. ag 38
þingmannafrv., og afgreiddi þing-
ið þannig 168 lög. Felt var 1
stjórnarfrv. (stjóTiiarskrárbreyting-
án) og 5 þingmannafrv., afgreitt
með dagskrá 1 þingmannafay., 3
þingmirv. visað til stjómarinnar,
en 45 frv. (5 stj.frv. og 40 þing-
m.frv.) dagaði uppi.
Alls voru bornar fram á þing-
dnu 35 íillögur til þingsályktun-
ar, þar af 24 í neðri deild, 5
í efri deitd og 6 í sameinuðu
þingi. Þar af vora 23 samþykt-
ar, 6 sem ályktanir alþingis alls
og 17 ályktaniir neðri deildar. 1
þingsál.-till. var tekin aftur, 1 var
vísað frá með rökst. dagsfcrá (á-
vítunartillögu íhaldsins á dóms-
málaráðhérrann), en 10 dagaði
uppi.
Fyxirspurnir til stjórnarinnar
voru 4 bornar fram í neðri deild.
Var 2 þeirra svarað, en hinar 2
dagaðd uppi.
Þannig komu samtals 162 mál
fyrir þetta þing.
Þingið stóð í 13 vikur, nokfcru
skemur en næstu þing á undan
þvi. —
Þótt anargt hafi miður farið en
skyldi á þessu þingi, hefir það þó
í ýmsum málum reynst stórum
betur en þiingin á undan þvi, með-
an íhaldið ríkti. Því meiri, sem
ráð alþýðunnar verða í þinginu,
því anear lætur það sig skifta kjðr
hennar ag því gagnlegra verður
það.
Efri deild
lauk starfi sínu á þriðjudaginn.
Þegax fundir bófust í deildinni í
IrW* * mánuðl i aukahagnað er
& auðvelt fyrir unga menn,
umboðssala og faranndsala að afla sér.
Verðíisti og sýnishorn eru send gefins, gegn
pvi að, burðagjald sé greitt. Specialmaga-
sinet, Box 227, Kobenhavn V.
vetur, höfðu íhaldsmenn mikið um
sig og háðu pólitíska „orustu“ unS
hvert smámól. Brátt þreyttust þeir
þó á þessu, og nú í þinglofcm
var íhalds-andófið í efri deild
blítt sem sunnanblær á surnar-
morgni.
SÖBigras®
Jóras Oiiðmuudssonar.
Síðastliðinn suninudag faélt Jób)
Guðmundsson frum'kjonsert siinirx I
Gamla Bíó. Var hann allvel sótf-
ur og söngmanniinum ágætlega
tekiið, enda má með sanni segja,
að söngurinn tókst öllum vonum
frarnar, þegar tillit er tekið til
þess, hvað stutt nám hann á acS
bafci sér sem einsöngvari, og er
þtar enn edn sönnun þess, hve
mikla lægni og kunnáttu Siguiið-
ur Birkis hefir til að bera sem
söngkennari.
AJð' vísu er Jón Guðmundsson
þaulæfður kórsöngvari; hefir hann
um margra ára bil verið einhveir
allra styrkasti máttarstólpi í aðal
söngkórriandsins, Karlakóri K. F.
U. M.
Rödd Jóns er óvenju há og
björt, a&ði styrkur hetjutenór, og
nýtur sín langbezt í háum operu-
söngvum, enda er röddin langfeg-
urst á efstu nóturn tónsviðsins.
Umí mdðbik þess er eins og rödd-
in sé búin að missa sína eðlilegte
mýkt, og verður því oft æði hörð
Dg hvöss, sökum langvarahdii og
erfiðra kórsöngsæfinga. Að rödd-
in sé mýkri í eðli sínu má heyrat
á þeim mjúku og hljómþýðu
tónum, sem koma fram einmitt
á því sviöi, sem röddin er minst
sungin. Þessum hljómþýðleik eE
trauðla hægt að ná yfir hið þaul-
sungna svið raddarinnar, nerna
méð því að Söngvarinn gæti að
miklum mun hlíft sér við erfiðar,
ag þreytandi kórsöngsæfingar. En(
þá myndi mörgum þykja skarðt
fyrir skildli í söngf'lokkum vorum,
ef Jón GuÖmuntísson vatataði þara
Samhengi og línufegurð vant-
aði einnig oft í Söng Jóns, eitakumi
í smærri lögunum; stafar það
eánnig a'f langvarandi kórsöng,-
þar sem menn heyra ekki meiif
en svo vel til sjálfs Sín. Þessai
gætti þó miklu minna í operu-
lögunum, t. d. „Paradiso", sem
frá upphiafi til; enda mótti heita
frábærlega vel sungáð, og eru þeiB
ekki margir, Sem hér hafa heyrsl
ledka sér eins léttilega mieð háw
tónana í því lagi — og sarna er að.
segja um „Recondita armonia" óc
Tosaa.
Jón Guðmundsson er eiinnig á-
gætlega söngvinn maöur, og hefir,
hann með þessari söngskemtuM
sinni sýnt, aíð hann hefir ágæta
söngmannshæfileika, sérsitáklegai
fyrir há óperulög, hvort sem hansf
metur nú meira kórsömginn eður
einsönginn. ,
R. J.