Vísir - 10.12.1916, Blaðsíða 3

VISIK
3
Bolinders
Mötorar
eru einfaldastir og þó vandaðastir að smíði. Ábyggi-
legri og olíusparari en allir aðrir mótorar sem hér þekkj-
ast. Sjálfur mótorinn, skrúíutengslin og skiftiáhaldið, hvíl-
ir alt á einni járnundirstöðu, og geta því þessir þrír hlut-
ar ekki sigið til í bátnum.
Yegna þess að eg hefi liugsað mér að hafa
hér íyrirliggjandi alla þá varaliluti sem þurfa til
þessarar niótortegundar, leyfi eg mér að mælast
til að allir þeir sem löölSJOLÖLöiErss* mótora
eiga hér á landi, sendi mér sem fyrst skýrslu
er tilgreini:
No.og Nafn mótors (þar í live raargra eyl. móíorinn er, og
hve mörg hestöíl hann heíir).
Nafn eiganda,
Nafn háts,
IJm leið væri mér kært að meðtaka þau með-
mæli sem eigendur mótora þessara kunna að
vilja gefa þeim. —
G. Eiríkss, heildsali,
Reykjavik.
Einkasali á íslandi fyrir Bolinders mótorverksmiðjur,
Stockholm og Kallhall.
José Maria.
Saga frá Spáni.
Enginn spánverskur ræningi
hefir hlotið jafn mikla frægð sem
Jósé Maria. Mönnum stóð ógn
af honnm, en þó var hann að
nokkru leyti óskabarn alþýð-
unnar. Hér fer á eftir frásaga
um það, hve prúðmannlega hann
gat komið fram, ef svo bar undir. |
Á bændabýli einu í nánd við
Sevilla stóð einu sinni brúðkaups-
veisla með miklum fögnuði. Boðs-
gestirnir voru búnir að óska
brúðhjónunum til beilla og allir
voru sestir að borðum undir
stórri eik úti fyrir dyrum húss-
ins. Ait í einu sprettur riddari
fram úr skóginum, svo sem 100
skref trá húsinu. Giestur þessi
stekkur af baki, beilsar öllu boðs-
fólkiru með bandabandi og læt-
ur sjálfur hestinn í bús. Menn
áttu ekki von á gestum, eu sá
er siður á Spáni þegar veisla er
haldin, að þá eru allir boðnir og
velkomnir, sem að garði koma.
Komumaður virtist vera af æðri
stigum, prúðbúinn og barst mikið
á. Hrúðguminn stóð þegar upp
og kvaddi ferðamann til borðs
með sjer.
Brátt heyrðist meðal boðsgesta
hvískur um það, bver þessi
komumaður myndi vera, en fó-
getinn i Sevilla, er var heiðurs-
gestur í brúðkaupinu var orðinn
föiur sem nár. Hann sat í stól
við blið brúðurinnar og ætlaði
að standa upp, er bann bar kensl
á mann þenna, en bann varð
máttlaus í hnjánum og fæturnir
gátn ekki borið bann uppi. Einn
boðsgesta, er löngum var grun-
aður um að vera í vitorði með
ræningjaflokknum, gekk til brúð-
gumans og mælti: „Þetta er
José Maria og er eg viss um að
bann er kominn kingað í ein-
bverjum glæpsamlegum tilgangi.,
Eógetinn mnn eiga von á góðu.
Hvað á’að taka til bragðs. Koma
honnm undan? — Ógerningur! —
José Maria mundi brátt fá hend-
ur í bári bans. — Taka ræn-
ingjann fastan? — Flokkur hang
ei sennilega ekki langt nndan.
Skammbyssur ber bann viðbelti
sér og sveðju sína skilnr bann
aldrei við sig. — En, herra fó-
geti, bafið þér gert nokkuð á
bhita bans ? — Nei, sussu neí,
alls ekkert!“ — Einbver lét orð
falla í þá átt, að fógeti befði
kveðið svo á við bústjóra sinn
fyrir tveim árum síðan, að ©fi
José Maria kæmi til hans og
bæði um að gefa sér að drekka.
skyldi bann blanda eitri í vín
bans.
Menn voru að skeggræða þetta,
er gest bar þar að aftur í fylgd
með brúðgum8. Það var engnm
efa bundið! Þetta var José
Maria. Hann leit bvössnm tigris-
dýrsaugum á fógeta, sem hrið-
skalf, eins og hann væri með
bitasótt; síðan beilsaði hann
brúðurinni með mestu virktum
og fór þess á leit, að mega taka
þátt í dansleiknum í veislnnni.
Hún var nógn hyggin til þess
að synja honum ekki þessarar
bónar og lét engin svipbrigði &
sér sjá. José Maria tók þegar
stól og settist umsvifalaust við
blið brúðurinnar, miili bennar
og fógetans, sem virtist vera nær
dauða en lífi af bræðslu.
Nú bófst borðhaldið. Jose
Maria var gersamlega kugfang-
inn af brúðurinni. Þegar eftir-
rétturinn var framborinn, tók
brúðurin fult vínglas, bar það
að vörum sér og rétti síðan ræn-
ingjanum. Þetta er kurteisi, sem.
sýnd er borðgestum þeim, er
maður befir mestar mætur á. Á
spönsku er þetta kallað u n a
f i n e z a.
10
Gildur siglingatálmi eru aðeins liggjandi
eða siglandi herskip. En þótt leiðir sóu
stíflaðar (t. d. með grjóti eða skipsskrokk-
um), þá er það eigi bannrof þótt siglt só þar
i gegn.
c. Bafnhann er því aðeins lögmœtt, að
það sé framkvœmt í verki. Þar með eru
viðurkendar setningarnar frá 1780 og 1856,
sem fyr voru nefndar, og krafist að baldið
sé á banninu með nægum herskipaafla, er
sé svo nálægt bannströndinni að sýnileg
hætta sé að sigla þangað. En börfi þessi
skip frá fyrir flota óvinanna, þá er bannið
orðið ólögmætt, en svo er eigi, þótt skipin
fjarlægist nm stund sakir óveðurs.
Bannið skal framkvæma svo, að eigi sé
gert upp á milli þjóða. En ef nauðleita-
skip lendir í bannhöfn, þá má leyfa því út
aftur, ef það sannast, að það bafi ekkerk
þangað flutt, né þaðan tekið.
Aldrei má liefta siglingar til liafna eða
stranda hlutlausra landa (18. gr.).
d. Hafnbann er eigi lögmætt nema
það sé gert kunnugt og lýst yfir þvi —
Yfirlýsingin (declaratio) verður að koma
frá því veldi, sem leggur barmið á, eðafrá
nmboðsmanni þess. Þar skal tiltaka dag-
inn, þegar bannið befst, takmörk banu-
11
svæðisins og þann frest, sem hlutlausum
skipum er ætlaður til að komast brott.
Vanti eitthvað af þessu þrennu, þá eryfir-
lýsingin markleysa. — Yfírlýsinguna verð-
ur að kunngjöra (notificatio), og verður
ófriðarveidið sjálft að kunngjöra hana hlut-
lausum ríkjum. Sama er um aukning
bannsvæðis, endurnýjun hafnbanns og enda-
lok þess.
e. Nú gerir skipstjóri bannrof og er
þá skip og farmur upptœkt. En það eru
bannrof, ef hlutlaust skip reynir aö kom-
ast í bannböfn eða lætnr þaðan út. Til-
raun til að ná loftskeytasambandi við bann-
strönd er eigi bannrof.
Skip má þó eigi gera upptæk, þótt þan
reyni að ná bannböfn, ef skipverjar bafa
eigi áður fengið vitneskju um bannið, og
verður þá herforingi af tálmaskipi að kunn-
gjöra skipstjóra það.
Ekki má gera bannrofsskip upptækt
nema á starfssvæði tálmaskipanna. Þótt
skipið því stefni í bannhöfn, má eigi taka
það, fyr en það kemur á þetta svæði, og
þótt það komi úr bannköfn, má eigi taka
það ef það er komið nt fyrir þetta svæði.
Bannrofsskip er ætíð upptækt, enfarmur
er ekki upptækur ef sannað er að sendandi
12
bafi eigi vitað né getað vitað um bannrofs-
tilraunina. — Skipshöfnina verður að láta
lausa að loknu málinu fyrir hertökudómi.
er sker úr, bvort upptækt só eða eigi,
bvort bannari hafi fengið fang á því með
réttu.
VI. Óvinaeign undir óvinafána er
rétttœk í sjóhernaði, það er að skilja að
herskip mega taka hana.
Menn hafa fyrlr löngn viðurkent að í
landhernaði skuli láta einstaklingseign í
friði. En mannnðin i sjókernaðinum er
eigi ennþá lengra á veg komin en þetta.
Þó gerði Prússland og Bandaríkin í Yest-
nrbeimi tilraun til þess, að vernda einnig
einstaklingseignina á sjó. Lýstu þessi ríki
ytír friðhelgi einstaklingseignrpinnar í samn-
ingi, er þau gerðu 1785. En Bretland
beldur enn í dag fast á því, að rétt sé að
taka bernámi eigur einstaklinga í sjóbem-
aði og bafa jafnan staðið á móti að þesstt
yrði kippt i lag. Er það síðast á að minn-
ast, að á Lundúnafundinum 1909 strandaði
tilraun til þess að friða einstaklingseign i
sjóhernaði og strandaði eingöngu á mót-
mælum Englendinga.
b. óvinaskipum skal gefa frest til
undankomu.