Alþýðublaðið - 23.04.1928, Blaðsíða 2

aiHBftgPBBABÍÐ
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
kemur út á hverjum virkum degi.
4fgreiðsla í Alpýðuhúsinu við
Hverfisgötu 8 opin frá k!. 9 árd
til kl. 7 síðd.
Skrifstofa á sama stað opin kl.
ð'/a — 10’/s úrd. og k!. 8 —9 síðd.
Simar: 988 (afgreiðslan) og 2394
(skrifstofan).
Verölag: Áskriftarverð kr. 1,50 á
mánuði. Auglýsingarverðkr.0,15
hver mm. eindálka.
Prentsmiðja: Alpýðuprentsmiðjan :
(í sama húsi, simi 1294). ;
Ætlar „Framsóknarustjórnm
að fara í ihalðslarfana?
Eins og kunnugt er, hefir stak-
asta óregla og masta óréttlæti
ríkt um. alt kaupgjald við vega-
vinnu þá, er rikið hefir haft með
höiDdum un lan 'arin sumur. Ka .pið
hefir verið mjög misjafnt víðs
vegar um iandið. Sttins staðar
hafa verið greiddar kr. 1,10 um
kl.st., en ánnars staðar 50 aurar..
Eins o.g gefur að skilja, er kaup
þetta alt of lágt. Óánægjan með
þessa kaupgreiðsiu rikísins heíir
verið einna mest í Árnessýsiu.
Kusu verka manna féi ögin á
Stokkseyri o.g Eyrarbakka því
nefnd í málið og fólu henni að
reyna að hafa áhrif á ríkisstjórn-
ina um. að þetta væri lagfa;rt.
Ríkisstjórnin hefir ekkert aðhafst í
málinu enn, og má það furðu
sæta. — Er ólíklegt, að bændur
og verkamenn úti um landið ,er
stundað hafa vagavinnu undan-
farin sumur, þoli það til lengd-
ar af Framsóknarstjóminni, að
hún feti í fótspor íhajjdsins og
skeri við neglur sér laun þeirra.
Nefnld Verkamannafélaganin.a á
Eyrarbakka og Stokkseyri skrif-
uðu rikísstjórnmni eftirfaran.di
bréf:
„Við undirritaðir, sem. koisnir
vorum af verkamannafélögunum
Báran á Eyrarbakka og Bjarmi á
á Stokkseyri, til -þess að bera fram
kröfur verkamanna, hreppsnefnid-
arinnar í Eyrarbakkahreppi,
hreppsbúa í Stokkseyrarhreppi, og
í samræmi við vilja allra þeirra
bænidta, er sóttu þingmálafundina i
Árnessýslu í janúarmánuði s. í.
(smbr. fsk. I. 2. 3..*) um að gætt
verði framvegis um jafnrétti
kaupgjalids verkamanna við rikis-
sjóðsvininu í Ámessýslu, leyfum
okkur hér með að senda hinu háa
Stjómarráði eftirfarandi erfndi.
Fyrir nokkxum árum fór að bera
á því, að verkamönnum, sem unnu
við rfkissjóðsvinnu hér í Árnes-
sýslu, var borgað mishitt kaup,
og sýndist ávalt farið eftir þvi,
hvar verkamenm áttu heimilisfang.
Reykvíkskir verkamenn fengu á-
valt hærra kaup en Ámesingar,
þótt þeir ynnu að sömu vinnu. I
*) Tillögur, sem sampyktar voru á
hreppsfundum, pingmálafundnmU og
fundum verkamannafélaganna.
fyrstu va,r þessi kaupgjaldsmis-.
munur ekki ýkja mikill, 10—20
aurar um klukkustund, dálítið
misjafn frá ári til árs. Að vísu
vioru verkamenn austanfjalls þeg-
ar frá upphafi óánægðir með
kaupmisinuninn, og skildu eigi
oirsakir hans, var þó um nokkur
ár unnið möglunarlítið á mismun-
andi kaupi. Alt til. ársins 1927
'Sættu verkaimenn austanfjalls sig
við mi'smunimn, þann sem gerður
var á kaupi þeirra og hinna, sem
úr Reykjavík voru ;var þó mis-
munurinn þá orðinn 20 aurar um
kist. eða 2 kr. á dag.
Árið 1927 gekk kaupmismunur-
inn svo úr hófi, að Reykvíikingum
var borgað vor og haust 45 aur-
um hærra kaup um hverja
klukkustund, en 35 aurum hærra
um hverja k*lukk.ustund, að eins
wðan heyannlr stóðu yfir, hdldur
en mönnum, sem búsettir voru
austanfjalls. Þetta vakti megna al- .
menna óánægju í héraðinu, bæði
vegna þess, hver misréttur hér vax
á mönnum gerður, og ekki síður
vegna þess, að kaupið var svo
lágt, að menn máttu ei við það
una, þar sem ómögulegt er fjöl-
skýldumönnum að draga fram
tífið við svo þröngan kost.
Vegna þess, er að framan segir,
neyddust verka*menn til þess að
biðja verkstjóra sína að leitast
við að fá kjör sín bætt hjá vega-
má'laistjóra, en hann neitaði alger-
lega að bæta kjör þeirra að
n.okkru leyti. Þar af leiddi ,að
surnir verkamenn, og þeir þá
helzt, sem áttu við örðugri lífs-
kjör að búa, neyd,dust til að
ieggja niður rikissjóðsvinnu, og:
hrökk’last þá nauðugir frá konu
og börrium og misjafnlega stcdd-
um h'Similuitn norður á Siglufjörð
í síldina, sem reynst héfir miður
heppilegur atvinmuvegur, þjóðinni
til þrifa. Þetta miisrétti hefir einn-
ig orðið til þess, að auka mjög
útflutning verkafólks úr sýslunni
til Reykjavíkur, sem atvinnuvegir
héraðsins mega sízt við og sem
kemur harðast niður á sjávar-
þorpunum, Stokkseyri og Eyrar-
bakka, sem nú berjast í bökk-
u,m fyrir tilveru sinni, vegna
þungra skuldabyrða, sem á þeim
'hvfla, og mega því engan gjald-
amda missa, og er þetta því sýni-
legt banatilræði við þau, að beita
verkalýð þeirra sliku gerræði,
endi mun það vafasöm stjc®..mála-
speki .hvort rétt sé að verðlauna
fólk til þess að flytja úr sveita-
héruðum til höfuðstaðarinis og
eyða þar kaupgjaldsmismuninum
í óþarflega háa húsaleigu.
Samhl.iða þvi, að rikissjóður hef-
ir látið vinna eftir framanskráðum
kauptaxta, Wefiir hann og iátið
vinna mikið að vegalagningum í
ákvæðisvinnu, miiðað við taxta
þennan. Að iátið sé vinna verk i
ákvæðisvinnu, er ekki neitt að
athuga við, sé ákvæðisvinnan
miðuð við hæFjlega háan kaup-
taxta.
Við viljum eindregið taka það
fram, að jafnvel þó hægt væri
að sýna fram á það, að hugsan-
legt væri, að neyða mæ'fti atvinnu-
litla, fátæka menn til að vinna
fyrir lægra kaupi en þeir í raun
og veru geta lifaö rið’, ög þannig
sparað eitthvað fyrir ríkissjóð, þá
teljum við það rangláta aðferð af
þeim ,sem með völdin fara, gagn-
vart þegnum rikisins.
Því leyfum við okkur samkv.
framanskráðu að fara þess á leit
við hið háa Stjórnarráð Islantís,
að því megi þóknast að hlutast tíl
urn og skipa svo fyrir, að tferka-
men-n við rikissjóðsvinnu, Sem bú-
settir eru i Árnessýslu, njóti sama
kaupgjalds, á hvaða árstíðum sem
er, og Reykvikingar, sem vinna
að sömu vinnu, og ef um ákvæð-
isvinnu er að ræða, að hún sé
reiknuð út eftir sa*ma mælikvarða.
Til vara leyfum við okkur að
skora á hið háa Stjórnarráð, að
j að *jái um, að kaupgjald við rík-
issjóðsvlnnu í Árnessýslu fari
aldrei á þessu ári niður úr 90 aur-
uim fyrir klukkustund, og að á-
kvæðisviinina, ef u*m hana er að
ræða, verði eftir því reiknuð.
í fullu trausti.
Virðingarfylst.
Eyrarbakka, 8. marz 1928.
Bjcfnl Eggertsson.
Zophon 'as Jónsson.
Þorl. Guðmundsson.
Til Stjóruarráðs íslands.
Vaknlð!
BSm Ijóssins!
Tveir starfsmenn færðu
i letur. Svava Þórhalls-
dóttir þýddi. Reykjavík
1928.
Kver þetta er 134 blaðsíður og
er selt á 3 krónur.
Formáli kversins byrjar þannig:
„Æðri vitund beindi til okkar
orðum þessarar bókar. Hvört
sem það er meistari, innra sjálfið
eða einhver hjálpari mannkyns-
•ims, látum vér innsæi bvers, er
bókina les, ráða fram úr.“
Kverið skiftist í þrjá þætti.
Hver þáttur er í smáköflum.
Hver smákafli hefir yfirskrift.
I.
Kallið.
Vaknið, ég er meistari þinn,
hjálpararnir miklu, drottinn kær-
leikans, Kristur hið innra, fræð-
arinn komandi, hvers vegna hann
kemur, að undirbúa veg hans og
fylg honum.
II.
Að verða hæfur.
Dómgreind, engin blind hlýðni,
traust, máttur kærleikans, kærleik-
ur, eini vegurinn, kærleikur í
breytni, góðvild, óæðri ríkin, ein-
ing, frá sjálfum þér að sjálfi þínu,
þjónusta, gef, æsk einskis, jafn-
vei ekki viðurkenning, rósemi,
samræmi, friður, réttviisi, fyrir-
gefning, aðfyndni, hugsanir,
gagnslausar hugsanir, itjórn
hugsana, þögli, sannleikur, hrein-
leiki, heilbrigði, þróttur, stjóma
Iikömunx þínum, glaðværð, ham-
ingja, gfeði, ver ei kvíðinn, vilji
og starfa.
III.
Ávalt áfram.
Lifðu lífteu, að ná hærra, ver
farvegur, meistari og lærisveinn,
vegurinn, vegurinn til Hyíta
Bræðralagsins og börn ljóssins.
Ráða má af fyrirsögnum þess-
um, hvernig efni bókarinniar muni
vera.
Hugsanir þær, sem kverið flyt-
ur, eru fagrar. Ættu þær að h*fa
góð áhrif á sérhvern lesanda.
Hallgriniur Jónsson.
Enn um sjúkrasam*
lög í Drnmörku.
Hlunnindiv er samlögin velta.
Samlögunum er skylt að veita
félögum sínum og bömum þeirra
innan 15 ára fría lækn'ishjálp og
sjúkrahúsvist (einnig á geðvexkra-
hælum og berklahælum). Dagpen-
ángar eru minst 40 aur. á dag,
varf sjúkdómurinn lengur en 3
—7 daga. Þó er kvenfólki og ung-
liingum eldri en 18 ára ekki skylt
að tryggja sér dagpeniinga. Hærri
dagpeniingar eru ákveðnir samíkv.
alm. daglaunum — eftir meðalta'li
launa félaga sarrdagsins, eða eftir
imeðaltali alm. daglauna, og er
sú reglan oftast viðhöfð. Dagpen-
ingamir mega ekki fara fram úr
Vx vikulauna viðkoimandi félaga
og ekki vera yfir 6 kr. á dag.
Þjá'ist félaginn af langvarandi
(kronisk) sjúkdómi, fær hann ekki
greiddar meira en 3 kr. á dag.
Þess má og geta, að sá, er þjáist
af slíkum sjúkdómi, þá er hann
biðst upptöku í samlagið, getur
ekki orðið löglegur félagi. Dag-
peningar samlagsfélaga, er njóta
örkumlastyrks, mega ekki vera
hærri en 1 kr. á dag og ekki vara
lengur en 13 vikur (hverja 12
mánuði).
Ríkisumsjónamaður samlag-
anna setur reglur um dagpenmga.
Aninars fara dagp. eftir því fyrst
og frernst, hve hátt iðgjald félag-
ar greiða. Um iðgjöld félaga er
ekkert hægt að upplýsa; þau eru
há eð|a iág eftir því, hve háa dag-
peninga samlagsfél. tryggir sér,
og verða því mjög mismunaniúi.
Samlögin veita sængurkonum
1 kr. á dag i dagpeninga i 10
daga eftir fæðingu. Veikist sænig-
urkona að 10 dögum liðnum eftir
barnsburð, fær hún sjúkraistyrk
áfram. Þurfi læknisaðstoðar við
fæðinguna, greiðist sá koistnaður
af samiögunum. Samkvæmt iðn-
aðarlöggjöfinni mega konur, er
vinna í vexksmiðjum eða við önn-
ur iðnfyrirtæki, og alið hafa bam,
ekk.i taka til vinnu aftur fyrr
en 4 vjikum eftir barnsburð, nema
læknir leyfi og telja enga hættu
stafa af því, hvorkii fyrir konuna