Alþýðublaðið - 03.05.1920, Page 1

Gcíið át af Alþýöuflokknum.
1920
Pýzk-iranskur
f | ármálafundur.
Khöfn 30. apríl.
Sfmað er frá París, að þýzka
stjórnin hafi stungið upp á þvf
við frönsku stjórnina, að stofnað
yrði til þýzk-fransks fjármálafundar
og að franska stjórnin hafi fallist
á það.
Pró Danmörku.
Khöfn, 30. aprfl.
Konungurinn ræðir við flokks-
stjórnirnar á morgun (1. maf).
Verkföllunum heldur áfram.
9
Alandseyj ar*
sjálfstæðar.
Khöfn, 1. maí.
Sfmað er frá Helsingfors, að
t>úið sé að samþykkja lögin um
sjálfstæði Alandseyja.
LoMejti írá Amiisen.
Hann er ekki af baki doftinn.
Khöfn, 1. maf.
Blaðið Berlinske Tidende hefir
•einkarétt á því, að birta ioftskeyti
frá Amundsen norðurheimskauts-
fara, er hermir, að hann hafi í
fyrrahaust orðið að búast um til
vetursetu á norðurströnd Asíu,
vegna suðurreks á ísnum. Vonar
hann að ná tii Alaska í ágúst-
mánnðariok, til þess að búa sig
út af nýju með vistir og hefja
þaðan 5 ára ferð, og láta sig
berast með fsnum yfir heimskauts-
hafið.
Mánudaginn 3. maí
frá sambanðsrikinn.
Khöfn, 1. maf.
Verkamenn Carlsbergolgerðar
krefjast rikisreksturs á henni.
Verkamennirnir við Carlsberg-
ölgerðina (Carlsberg forenede
Bryggerier) krefjast þess, að hún
verði socialiseruð [rekin af ríkinu].
Stjórn ölgerðarinnar bíður eftir
þvf, að þingið yfirvegi rfkisrekst-
ursmálið í heild.
Flokksforingjaráðstefnan
á eitt sátt um það, að myndað
verði heilsteypt vinstrimannaráðu-
neyti.
Sænska krónprinsessan Sátin.
Khöfn, 1. maí.
Sænska krónprinsessessan lést í
dag.
Ritfregn,
Eimreiðin, XXVI. ár-
gangur, 1.—2. hefti.
Þetta samhefti Eimreiðarinnar er
mjög fjölbreytt að efni og útliti.
í því er t. d. nokkuð á annan
tug mynda, setn gott er að vita
til þess um að fullur helmingur
þeirra er ættur til prentucar hérf
á landi af fslenzkum manni (Ólafi
J. Hvanndal). Fyrstur skrifar Árni
Pálsson um Jóhann skáid Sigur-
jónsson prýðilega og að flestu
afbragðs-snjalla ritgerð, og fylgir
henni falleg mynd af Jóhasmi og
sýnishorn af rithönd hans, vísan:
»Bak við mig bíður dauðitm —<;
stafsetning ritgerðarinnar og lestr-
armerkjasetning er f töluverðu
ólagi. Næst koma nokkur smá-
kvæði eftir einhvern, sem sjálfsagt
ekki heitir, heldur kallar sig Örn
98% tölubl.
Arnarson, skemtilega hænsk kvæði
í eðli, en þó að öllu vel íslenzk
á hinn bóginn; sérstaklega mó
benda á skyndimynd þá af sana-
félagsskipulagi nútímans, sem hrip-
uð er upp f. meistaradráttum f>
kvæðinu »ÖnguIseyri I.«, sem vel
væri þess vert, að hvert manns-
barn lærði sér til skilnings-aute-
andi umhugsunar. Þá kemur grein,
sem heitir *Bolsjevismi eða lýð-
stjórnarhreyfingin í Rússlandic eftir
Snæbjörn Jónsson. Það er lang-
merkasta og stærsta ritgerðin t
öllu heftinu, og eiga ritstjóri og
útgefandi skilda þökk og heiður
fyrir það að hafa tekið hana til
birtingar, því að það sýnir skiln-
ing þeirra á þvf, að eins gott sé
mönnum að lesa jafnóðum þá
kafla mannkynssögunnar, er geíf-
ast samtfmis lffi þeirra, eins og
að þurfa að endurholdgast til þess
að kynnast þeim og skiija þá. En
þó á skilið margfalt meira hrós
djörfung höfundarins að ieggja út
í það ófræginga-moldviðri, sem
látið hefir verið dynja hér yfir
umbóta-starfsemi hinna rússnesku
jafnaðarmanna, og viðleitni hans
að greiða úr því og bregða upp
birtu í þvf. Er f greininni vel og
greinilega rakinn uppruni og fratn-
för hreyfingarinnar, kenning og
athafnir flokksins, greint frá stjóris-
arskrá þeirra og afstöðu og fram-
komu gagnvart öðrum rfkjum og
viðreisnarviðleitni þeirra, æfiatrið-
um helztu leiðtoganna og að síð-
ustu rætt um ákærur þær, er
komið hafa fram á hendur þeitn,
og varnir, er fyrir þá er Sram að
bera; er þar m. a. tilfært þetta
eftir amerískan rithöfund, Wilson
Harris: »Bolsjevisminn er mikiu
öflugri máttur en almenningur
gerir sér Ijósfc . . . hann er tröil-
aukið hugsjónarafl . . . að minni
hyggju er hann sterkasta hug-
sjónaraflið, sern brotist hefir fram
síðan Kristur fæddist«, og loks
nokkur niðuríagsorð. Öll er grein-
in mjög látlaúst rituð og hlul-
drægnislaust, og það er ef til vill