Vísir - 24.01.1924, Blaðsíða 3
VlSIR
T_>
Aðalatriðið.
pa'ð, sem menn aðallega eiga
bera fyrir brjósti, er þeir nú
ganga til bæjarstjómárkosn-
inga, cr fjármálastjórn bæjar-
ins. Menn eiga að greiða at-
kvæði þeim mönnum, sem þeir
Jreysta bcst til þess að stjórna
t jármálum bæjarins af bagsýni.
það hefir nú verið um það
lalað, að hér væri annars vegar
að ræða um sparnaðarstefnu,
sem lika hefir verið kölluð
.,.nísku“-stefna, en hinsvegar um
eyðslustefnu. Og þetta er rétt.
pcssar andslæðu stefnur ejiga
menn um að velja.
Mörgum mun þó þykja á það
skorta, að sparnaðarviðleitnin
innau bæjarstjórnarinnar hafi
verið nógu róttæk. Eyðslustefn-
unni liefir verið haldið öllu
djarflegar fram af þeim mönn-
um. sem telja sig þar þeirri
stefnu fylgjandi, þó að þeim sé
all-illa við þclta nafn á stefn-
unni. En orð þeirra og tillögur'
sanna hinsveg.ar betur en nokk-
urL nafn, Iivert stefnt er. Og all-
ir, sem Alþbl. lesa, og allir, sem
heyra ræður fylgismanna
jþeirra i bæjarstjórn og utan,
munu kannast við það, að þeir
lelja það einmitt hið besta hjálp-
ræoi bag bæjarins til viðreisnar,
að sem mestu fé sé eytt, en að-
alalriðið sé það, að allir hafi
sem mestu úr að spila, því að
það verði ,að lokum allra hag-
ur —
En hvar á að taka féð til þess?
pað verður auðvitað ekki tekið
anr.arstáðar frá en úr vösum
bæjarmanna sjálfra. pað rná
rýj.a þá inn að skyrtunni, sem
citlhvað eiga. En bvað tekur svo
við? Um það hugsa fylgismenn
eýðslustefnunnar ekkert. En
fyrir því verður að hugsa. pcss
vegna verður að takmarka
-,cyðsluna, þannig, að gjaldþoli
þeirra, senr féð eiga að leggja
fram, vcrði ekki ofboðið.
pað er þetta, sem kjósendur í
bænum verða að leggja aðal-
áhersluna á. Og þ,að er þetta,
sem stuðningsmenn B-listans
bafa lagt til grundvallar, er þeir
völdu þá menn á b’stann,
sem allir vita, að eru með af-
brigðum hagsýnir menn og þó
íramkvæmdamenn miklir um
leið. Slíkum mönnum verður
besL trúað fyrir því, að stjórna
íjánnálum bæjarins.
pað er ilt, að leggja niður
allar framkvæmdir bænum til
jþrita. En hitt verður ekki af-
farasælla, að reisa honum hurð-
arás um öxl, svo áð hann sligist
imdir öllu saman. pað cr nauð-
synlegt að rækta bæjarlandið.
Um það er ekki deilt. Besta
•sönnunin fyrir því cr það, að
verið er að vinna að ræktun og
undirbúningi undir ræktun all-
stórra spildna. En hvað væri
unnið við það, að hafa spildum-
ar svo og svo miklu stærri, en
verða svo að liætta við i miðju
kafi, sákir fjárskorls? paö er
betra að ætla sér af og koma
því í framkvæmd, sem maður
ætlar sér.
peir kjósendur í bænum, scm
þannig hugsa, hljóta allir að
leggja B-listanum lið sitt.
Rúgbrauð
og hveitlbrauð.
Þótt maðurinn Iifi að vísu ekki
af einu saman brauði, er það samt
víða hér á landi megin])áttur fæð-
unnar. Ilingað þarf að ílytja inn
allan kornmat, og væri því ekki
úr vegi, að íslendingar veldu að
vel hugsuðu ráði efni í brauðin;
ber þá að fara eftir næringargildi,
hollustu og verði.
Tvennskonar brauð er um að
gera, rúgl)rauö og hveitibrauð.
Flestir vita að hveitlð er miklu
dýrara en rúgmjöliö, enda lýsir
]>að sér átakanlega í útsöluverði
brauðana ];ar sem jafn hátt verð,
6*5 aurar, er á eins punds hveiti-
brauði sem þriggja punda rúg-
brauöi. Menn mættu nú ætla, að
hveitibrauðin- hefðu mjög mikla
kosti fram yfir rúgbrauðin, en það
er síöur en svo sé. V-ísindaménn
bafa reiknað út næringargildi
hveitibrauðanna og hafa þau að
visu vinninginn yfir rúgbrauðun-
um og eru jafnframt úrgangs-
minni við meltinguna. En munur-
inn á næringargildinu er litill og
ekkcrt i áttina til þess að vega
upp hinn mikla verðmun.
f’á kynni aö vera aö hveiti-
hrauðin hefðu einhverja sérstaka
hollustu að gcyma, og víst er um
]>að, að læknar ráðleggja ]>au oft
sjúklingum í staö rúgbrauðs, enda
getur það verið rétt. Reyndar má
vera að læknar geri það stundum
fremur af vana en sahnfæring um,
að ýmsum sjúklingum verði ekki
cins gott af veltuggnu rúgbrauði.
Vafalaust ganga ýmsir með þá
grillu, aö rughrauð sp ])eim óholt,
])ótt svo sé ef til vill ekki. Þeir
ættu að reyna ]>að og tyggja vel!
A’egna hægðanna er rúgurinn
vafalaust hetri.
Svo er enn em ný hlið á ]>essu
niáli, sem veitt hefir verið athygli
á síðustu árum. í hýði eða lrrati
korntegundanna cru hollustuefni,
svon'efnd bætiefní eða ,,vitamin“,
sem eru líkamanum mjög nauðsyn-
leg. Þegar kornin eru völsuö og
hreinsuö sem i hveitimvlnunum,
verður hratið eftir; því hvítara og
íinna' scm hveitið er, ])ess minna
er í því af hollustuefnum og í fín-
asta liveiti cru engin hætiefni. Alt
öðru máli er að gegna um rúginn;
hann er ekki hreinsaður sem
hveitiö, og auk þess er rúgurinn
ólikur öllum öðrum borntegund-
um að þvi leyti, að bætieínin eru
ekki einasta í hratinu heldur og i
fræhvítunni, með öðrum orðum
i ollu korninu og þar með í mjöl-
imt.
Því er svo háttað í sumum kaup-
stöðum, að fólk er sííelt að hvería
frá rúgbrauði, en auka við sig
livéitibrauðsátið. Stefnan er í öf-
uga átt! Fátækra manna hörnum
éru ntjög gefnir „snúðar“, semcru
hveitibrauð af lélegasta tagi, en
gert útgengilegra með sykri. Þetta
cr vafalaust óhcppílegasta brauö-
legundin handa börnum, sem að
öðru leyti lifa við þröngan kost.
Hveitíbrauö er í flestum tilfellum
munaðarvara hér á Iandi. Rúg-
brauðið er hollara og miklu ódýr-
ara.
G. CL
StaSreynd:
Það besta er aldrci of gott fyrír
augun. .
Likneski Ingólfs Arnarsonar
var reist i gær og er nú ver-
ið a'ð festa þaS með steinsteypu.
Stjörn Iðnaðartnannafélagsins
sagði Yísi i morgun, a'ðekkiværi |
afráðið, hvenær Iikneskið yrði
afhjúpað, en sennilegt cr, aðþað
dregist fram yTir mánaðamót.
Sunnan stórviðri
gerði hér í gærkveldi. — Var
hvassast frá kl. 11— 12. pykj-
ast menn elcki muna meira veð-
ur hér um mörg ár. Ivkki hefir
frést að slys eða skcmdir hafi
hlotist af veðrinu.
Gullfoss
kom á bádegi i dag. Meðal
farþega var borgarsljóri K.
Zimscn.
Alþýðnsýning
verður í kvöld á Heidelberg.
Aðgöngum. seldir í allan dag og
við innganginn.
Háskólefræðsla.
Ivort Kortsen talar í kvöld kl.
(i um Georg Brandes.
Veðrið í morgun.
Hiti i Reykjavík 1 st. (Vest-
manneyjum engin skeyti), ísa-
firði 2, Akureyri 2, Seýðisfirði 3,
Grindavík 2, Grímsstöðum -r- 3,
Ranfarhöfn 0, pórshöfn i Fær-
eyjum 5, Kliöfn -j- 7, Björgvin
2, Tynernonlli 5, Leirvílc 7, Jan
Mayen 1 st. — Loftvog lægst
(717) fyrir norðvesturlandi, all-
hvöss suðvestlæg átt. Horfur:
Suðvestlæg átt á norðaustur-
landi. Allhvasst. Óstöðugt.
Kjósendafundurinn
» \ ^
I Báruhúsinu i gærtveldi var
auðvitað afarfjölmennur; húsið
meira en troðfult. Fundurinn
fór sæmik'gu fram. Bæjarfull-
trúaefui B-listans hófu umræð-
ur um bæjarmál, en Héðinn
pereónulcgar árásir, sem mis-
tökust eins og fyrri daginn.
Fundur verður haldinn annað
Lýsi
þorskaíýss iært eins og vatn, er
holt fyrir ungt fólk, fæst altaf í
♦
Yersl. Yon.
Sfmi 44S. Sími 448.
kvöld í Bárnbúsinu fyrir fylgís—
menn B-íifflans eingöngu.
Eilfel látinn.
1 lugvitsmaöurinn Eiffel, senr
I'.iffelturninn cr við kendur, and—
aöist laust fyrir nýár, 98 árs gam-
all. Hann varð frægur j fyrstu at
stálbrú cínni, sem hann gcrði í
Bordeaux, en síðan gerði hann
hverja stórivrú af annari, víðsvegar
um Frakkland og þótti hann bæSi
Ixugvitssamur og stórhuga. Hanri
geröi og nvörg önnur mannviiki í
Oðrxxm löndum, t. d. Spáni, og víös-
vegar í nýlendum Breta. Hann
lagði og ráðín ’á, liversu grafa
skyldi Panama-skuröinn, ]>egar
reynt var til þess í fyrstu. En
kimnastur er hann af tuminum,
scm við liaun er kendur, og rcist—
'ur var í Parísarhorg og fullgerð-
ur áriö 1889, til minningar um iot>
ára afniæli lýðveldsins. Eiffel-
íurninn cr 300 metra hár og heíir
verið notaður til stjörnufræðilegra
rannsókna. Nú er-jvar og ein öflug- f
asta loftskeytastöð Frakklands.
BanatiIræðxS við Hirohito prins.
HiróTiito pi'ins, rikiserfingja i
Japan, var veitt banatilræði rnilli
jóla og nýárs. Hann var þá á leið
til þingsins í lokaðri bifreið, er
tvítugur maður skaut á bifrciðina
og braut rúður í henni, cn kúlan
þaut rétt við höfuðið á prinsinum,.
cn hann sakaði ekki og hélt franv
ferð sinni. Flugumaðurinn hafði
húist verkamannafötum og ætla
raenn hann vitskertan, en lögregl-
an hyggur, að einhverir hafi verio
j vitorði með honum. Þegar prins-
Inn kom inn í þingsalinn, vissu
þingmenn ekki, hvað hent hafði
hann á leiðinni. Las hann ræðti
sina skýrt og rólega og hélt síð-
án til konungshallarinnar og
hafði þá mikla vxirðsveit um sig.
— Þeir setn tilræðið sáu, gripvxx
illræðismannínn og gerðu sig lík-
lega til að misþyrma honum, en
lögreglan skaut honum undan og
í varðhald.
Þess eru engín dæmi, að konung-
nvanni hafi áður verið veitt bana.-
tilræði í Japan, og mælist tilræðifS
illa fyrir, en landslýður dáist aF
stillingu þeirri og hugprýði, serra
prinsinn sýndi.
Hirohíto prins er élsti sonmr
Yoshihito keisara og er fæddur
árið 1901. Hann er mjög vinsæll »
Japan og hefir gegnt stjómar-
störfnm fyrir föður sinn, síðars.
’xann misti heilsima átið 1921.