Vísir - 04.02.1924, Blaðsíða 3

VlSIR
1 Lucana
I og aðrar eítírsparðar 1
cigarettar selar
I Versl. Krónan I
I Langavegl.
ðþörf útgjöld.
—o—
Hcr í blaðimi var það fyrir
nokkru síðan gert að umtals-
cTni, að íslendingar mýndu eyða
ekki alllitlu fé til óþarfra eða
•íití þarfra utanferða. Enginn lal-
ar þó um það,að leggja hömlur
á þá eyðslu, þó að oft sé liér
rœtt um ýmislegar hömlur bæði
á útflutningi og innl'lntningi. Og
það verður víst erfitt að hamla
þessari eyðslu, eins og annari,
ineðan fólkið sjálft finnur ekki
hvötina til að spara. En eitt cr
það í sambandi við þessi ferða-
lög manna til annara landa, sem
vert er að athuga, og menn vel
gætu tekið lil greina, sér að
bagalausu. Menn geta sem sé
sparað landinu þjóðarbúinuekki
alllítið fé, með því eihu, að
ferðast heldur með islensku
skipunum, en þeim útlendu. Alt
það fé, sem eytt er í fargjöld
með útlendum skipum, er greitt
út úr landinu. I samanburði við
jþetta, má telja fargjaldið með
islensku skipunum sparað fé,
l^egar um það er að ræða, að
rélta við fjárhag landsins, verð-
ur einnig að lita á smámunma.
í>ví að margt smátt gerir eitt
stórt. Og hér er um að ræða
þjóðræknismál í tvennum skilii-
ingi. Auk þess, að landinu er
beinlínis sparað fé, með því að
uota íslensku skipin, þá er það
auðvitað ckki síður til eflingar
þessu „óskabarni islensku þjóð-
arinnar“, Eimskipafélaginu.
JegS þykist vita það, að íslcnd-
ingar láti skip Eimskipafélags-
ins sitja fyrir vöruflutningum
lil landsins, svo að þau liafi oft-
;ist fullfermi. En auðvitað er það
miklu meira vert cn farþega-
flutningarnir. Hitt veit eg, að
ferðamenn nota mjög mikið út-
Sendu skipin, og miklú meira en
Iþörf er á. Vitanlega getur staðið
svo á ferðum skipanna, að ein-
staka manni sé hentugra að sæta
i'ei'ð einhvers útlenda skipsins.
Venjidega er þó ekki langt á
milli, jafnvel oftas.t að skipin
fara hvert á eftir öðru. pegar
svo stcndur á, virðist það vera
furðu hirðuleysislegt, að taka
ekkert tillit lil þess, livort skip-
ið er islenskt eða útlent.
íslendingar þykjast vera þjóð-
ræknir menn yfirleitt. pað er
þá sjállsagt af athugaleysi, ef
öðru bregður fyrii’ í fari þeirra.
En við skulum nh fara að taka
eftir því, hverjir það eru, scm
sýna þjóðrækni sína í verkinu.
Búi,
Aths.
pað mun alímikið bi'esta á
það, að íslensku skipin séu ætíð
látin ganga fyrir vöruflutning-
um, hvorl heldur sem er til
landsins eða frá.
í blöðunum liefir þrásinnis
verið vikið að því, hve nauðsyn-
Icgt það sé, að styrkja Eim-
skipafélagið, með því að lála
skip þess sitja fyrir öllum vöru-
flutningum. En það .virðist lít-
inn árangur hera. Auðvitað er
það alveg rélt, scm greinarhöf.
bendir á, að þetta snertir ekki
að eins hag Eimskipafélagsins,
heldur beinlínis hag landsins í
heild sinni. — Öll flutningsgjöld
scm grcídd eru fyrir flutning
með útlendu skipunum, eru
eyðslufé, en í samanburði víð
það eru flutningsgjöld með ísl.
skipunum beinlínis sparað fé.
Og það er vissulega vert að at-
Iiuga það, hve mikið fé er grcitl
úr landi að óþörfu á þcmian
Iiátt.
VígMtmðar Frakka.
Franska stjómin hefir nýlcga
ákveöiS að hraöa herskipasmíöum
þeim, sem ákveönar voru nieö
áætlun flotamálastjómarinnar og
Jdngsins, árifí 1920. Er álcveSiS aö
byggingartíminn sé styttur um
tvö ár, þannig, aö fyrir árslok
1928 skuli vera búiö aö leggja
kjölinn að öllum þeim skipum,
sem áöur haföi vcriö áætlaö aö
smíöi skyldi hyrjuö á fyrir árslok
1930, og ennfremur á smíöi allra
þessara skipa aö vcra aö fullu lok-
iö árið 1931 .í síöasta lagi.
Helstu skip, sem ræöir um i á-
ætlun ]>essari eru: Sex beitiskip,
10 þús. smálestir hvert, 15 tundur-
spillar, hver 2.400 s’málestir og 24
tundurbátar, hver 1200 smálestir.
Ennfremur á aö srníöa tvo stóra
kafbáta, hvorn 3000 smálestir, en
áöur haföi verið ákveöiö að þeir
skyldu vera fjórir. Þykir ekki næg
reynsla fengin fyrir þessari skipa-
tegund enn J)á.
Hinsvegar hefir veriö ákveðiö
aÖ smíða 7 kafbáta 600—1300
smálestir. sem eiga aö hafa þaö
verk meö höndum aö leggja út
tundurduflum. Ennfremur 30 kaf-
báta, 1385 smálesta, 2 skip til aö
leggja út tundurduQum og fjögur
olíuflutningaskip.
Virðist Jretta ekki henda á, aö
Frökkum sé friöur í hug. Samfara
þessu auka þeir mjög flugflota
sinn.
Heimsskaatsflagið
Lífið og sálin í öllum fram-
kvæmdum viövíkjandi ráögerðri
flugferö Eoald Amundsen til
Norðnrlieimskautsins er danskur
maöur, ITammer aö nafiií og er
hann útgerðarmaður í Seattle á
Kyrrahafsströnd. Kynlist Amund-
sen honum þar vestra og nú eru
þeir báðir í Noregi til þess aö und-
irbúa flugiS.
Ilammer Jiessi hefir um miöjan
siöasta niánuð lýst fáðagerðum
Jieirra félaga nokkuð ítaflega, fara
nokkur atriði úr Jieirri lýsxngu hér
á eftir:
Þrjár eöa fjórar vélar veröa
notaðar tii ferðalagsins. Er veriö
aö smíða þær í f Iugv iTasmiöjuni
Dornier í Friedrichshafen. Iíefir
íorstöðumaöuv verksmiöjunnar
sjálfttr eftirlit meö smíöinu. Véí-
arnar eru aliar meÖ loftskeyta-
tækjum, bæði settdi og móttöku-
tækjum, sem draga 700—800 kííó-
metra: I>egar Jiær eru fullgeröar
verða þær sendar tii Sviss og
rcyndar þítr uppi í háfjöllum.
Vélarnar veröa fluttar sjóveg til
Sjntzbergen, og }>aöan áfram raeK
Iitlu gufuskipi, sem sérstaklega er
bygt meö þaö fyrir augum aö þola
ís. Verður siglt svo langt noröur
á bóginn, sem unt veröur, en J>eg-
pi ísinn tekur við, hefst flugferö-
iií. Sex menn fava t hana, en 24
verða efíir á skipinti. Eru meða!
Jæirra ýmsir náttúrufræöingar.
Fyrst verður flogiö noröur á
bóginn svo nærri heimskautrau
sem komist veröur, til þess aö
skygnast eftir leudingarstaö, cn
ekki verður lent viö hcimskautiö
í |>eirri ferö heldur snúíö viö aft-
ur til skipsins og vélarnar hlaönar
eldsneyti og ööru slíku til aöal-
feröarinnar. Siðan veröur haldið
noröur á bógiim á ný og lent á
þcim stað, sem valmn hefir veriö
í fyrri ferðinni. Þaðan hýst A-
mundsen viö að geta sent loft-
skeyti til nyrstu stööva og sagt:
ferðasöguna J>aö sem hún nær.
Síðan stendur til að Icggja á síö-
ari áfangann, frá heimskautinu til
Alaska. Leiöin frá Spitzberg’en til
norðuTheimskautsins er <>00 sjó-
n.úlur, en J>aðan til Alaska 1200
. sjómílur.
Þetta er nú ráðageröin, en svo
er eftir aö vita bvernig fraxn-
kvæmdin veröur. Fyrri flugtií-
raunir Anunidsen hafa tekist
þannig, að vélamar hafa eyöi-
lágst. En mtklu betnr er til allfe
varidað í þetta skifti en áönr.
Einnar stnndar
bisknp.
Eftír Ástrid Ehrencron-Kidde.
—x—
(Niðurl.).
„En bíddu, karl minn,“ hugs-
aði eg. „Við skulum sjá hver
skjöldinn her, um það er Iýkur.
pað er ekki vist, að þú eigir
meiri vivðingu úr að spila um
það leyli og þcssi <lagur er að
kvöldi kominn.
Eg dró andann þungf, eins og
til að sækja i mig veðrið, þólt
eg væri með ítálfmn hug. Qg eg
lauk upp bóklnui, þar sem Kala
frjenka hafði lagt merkið.
pað var grafarþögn i kirkj-
usmi. Bifluga hafði komist inn
um kirkjugluggann og suðaði
rétt við eyra mér, eins og henni
Jægi Isfið á að skýra mér frá
é'mhverjuín mikilvægum leynd-
ardómi. <
En eg lét sem eg hvorki heyrði
hana né sæi, -—því raíðar.
Eg hafði lesið inngangsorSin.
Eg éinhlíndi á bókina, og las
Iiátt naeð hljónunikjlli röddu
og ttpplýflri hendi eftirfarandi
orð:
..J*egar eg nú í dag, á þessari
heilögn stvmdu, á að taka við
:þessu víðattnmikia biskupsr-
dæmi .... “
Kg þagivaði augnaíibk. ívöld-
um svita sló ú.t imv mig allan.
Bíflugan suðaði erm þá ákafara
en áður, eins og hún yrði að
segja mér eitthverí ægilegt
leyndarmál, Ijvað sem J?að kost-
aðL
En því miður, það var of
séint.
Eg hafði rent augun um yfÍT
f jTstu síðuna. Og mér til mikill-
ar fekelfingar luifði cg séð, að
Kata hafði látið merkið á vit
Iausan stað í bókinni. pessa
rveðu, sem ég var að lesa, liafði
Franzén fhitt, jþegar hann tófc
við hiskupsdæminu.
En eg haíði lesið þessi orð
svo hátt og snjalt, að allir höfðu,
tekið éflir þelm.
Eg leit npp og yfiv söfivuðinn,
þött kjarkjirinn væri farinn
nvjög að bila. Sá eg nu nokkur
liundruð augu, er voru því nær
kvinglölt af forvitni og furðu.
Virtu þau fyrir sér þennan nýja
og óneifcmlega helst til unglega
hiskup, er slöð þama frammí
fyrir þeim.
Eg fann að hárið rcis á höfði
mér. Mér fanst likasl því, sem
hvert hár stæði upp á cndann og
reyndi að toga i rætur sinar.
En eg vurð að halda áfrana.
Ekki dugði að Iáía hér staðar
riumið og Iiælla. Eg varð að
ganga alla þá leið á encla, er
fjandsamlegar nornir höfðu
hrundið mér inn á.
En nú var sem þcssar nomir
hcfðu iðrast synda sinna. pxí nú
komu selningarnar, sem venju-
Icga getiu' að heyra i hverri pre-
dikun, og þvi ekki gerðar til þess
að koma nvér í bobha. En kjark-
ur rninn var þrotinn. pað drö
stöðugt niður í mér. Eg varð að
lesa hægt og gætilega. purfti cg
alt af að vera búinn að svipast
uni á blaðsíðunni eftir orðuro
þeim, er mér bar að varast, áð-
ur en að þeim kæmi. En þctta
varð til þcss að röddin varð sí-
felt ögremilegri og að Iokum
var sem eg tautaði predikunina
fyrir inunni inér. En þá var sem
eg vaknaði við vondan draum.
pvi heyri eg ekki ait í elnu að
„hinn marghataði“ sveifst þess
ekki að kalla: „lestu hærra“, svo
að heyrðist um alla kirkjuna.
þ>að var tsngn likara sai að hama